Yatırımcıların yatırım kararı almadan önce şirket hakkında en küçük detaya kadar bilgileri araştırması ve verilerini analiz etmesi önemli. Finnet 2000, analiz yöntemlerine genel bir bakış atıldığında öne çıkanları şöyle sıralıyor:
1 TEMEL ANALİZ
Şirketin tekil analizinde finansalları, geçmiş performansları, büyümeleri, kârlılıkları incelemek, şirketin sektöre göre yapısını analiz etmek, piyasadaki değerleme oranlarına bakmak gibi analizleri içinde barındırır. Yatırım kararı alınmadan önce derinlemesine incelenmelidir.
2 TEKNİK ANALİZ
Geçmişte yaşanan ve gelecekte beklenen her bilginin fiyatın içinde olduğunu ve fiyat grafiklerine bakarak gelecekte şirketin performansını ölçebileceğini söyler. Trendler, formasyonlar, hacimsel anlamda yorumlar, indikatörler gibi konuları içinde barındırır. Bunun için de özellikle indikatörlerden stratejinize uygun olduğunu düşündüklerinizi, formasyon anlamında sinyal olarak belirlediklerinizi takip etmeniz gerekir. Temel analizle bir bağlantısı olmasa da temel tarafta bulduğunuz değerin fiyata yansıyıp yansımadığını inceleyebilmek için kritiktir, çok fazla göz ardı etmemek gerekir.
3 ENDEKS/SEKTÖR ANALİZİ
Bir şirket analizi dışında, piyasada ucuz kalmış endeksleri ya da sektörleri bulmak ve o sektör özelinde şirket analizi yapmak yatırımcılara kazandıracak yöntemler arasında yer alır. Bunun için endeksleri ya da sektörleri değerleme çarpanlarına göre incelemek bu yöntemlerden biridir.
4 ORTAK VE İŞTİRAKLER
Halka açık şirketlere duyulacak güven şirketin kurumsal yapısından gelir. Şirkette hâkim ortak kim? Yönetim kurulunda kimler var? Halka açıklığı hangi oranda? Bir şirketin patron şirketi olup olmadığını anlayabilmek için bu veriler önemlidir. Bu verileri anlayabilmek için de şirketin ortaklık yapısını, ortaklık yaptığı diğer şirketleri incelemek, şirketi tanıyıp, analiz ederken belki de ilk kriterdir. Göz ardı edilmemesi gerekir.
5 YABANCI İŞLEMLERİ
Borsaya yabancı yatırımcı girişi her zaman ön plandadır. Yabancı yatırımcının gelmesi, borsaya olan güvenin arttığını ve borsada oluşacak işlem hacminin artacağını gösterir. Bu da kritik bir noktadır ve yabancı ilgisi de borsa özelinde takip edilmelidir.
6 AÇIĞA SATIŞ
Açığa satışlar her ne kadar şu an yapılmıyor olsa da hisselerin fiyatlarında baskı yaratacağından dolayı atlanmamalıdır. Bu verileri incelemek, analiz etmek size alacağınız pozisyonda yardımcı olacaktır.
7 GERİ ALIMLAR
Hisselerin hâkim ortakları ve yönetim kurulları, şirketin piyasa değerinin olması gerekenden düşük olduğunu düşünerek geri alım programı açıklayabilirler. Ne kadar geri alım yapacakları, bu geri alım için en kadarlık bir fon ayırdıkları, programın bitmesine ne kadar kaldığı gibi veriler hisseye daha fazla güven verdiren geri alımlar ve analizi için önemlidir.
8 TAKAS ANALİZİ
Özellikle kısa vadede takip edilerek piyasada şirkete dair bir ilginin olup olmadığını anlamak için kullanılır. Mercek altına aldığınız hissede hangi kurumların ilgisi var, piyasadaki likiditesi nasıl, hangi kurumlar satarken alıcı tarafında kimler var. Bu soruların cevabı için takas analizi kullanılır ve kısa vade işlemlerde fayda sağlayabilir.
9 HABERLER
Beklenmedik bir temettü ödemesi, ciro üzerinde görece etkili yeni iş ilişkisi, açıklanacak bir geri alım programı vb. şirketin piyasada olumlu algılanacağı haberler anlık pozisyonlarda size para kazandırabilir. Şirkete dair sadece KAP değil basın tarafında da çıkacak haberler beklenti yaratabilir. Haberlerin takibi de hem kısa hem uzun vadede yatırımcılar için kritiktir.
10 RİSK-GETİRİ İNCELENMESİ
Şirket seçimi yaparken ya da performans analiz edilirken her zaman sadece getiriye bakmak yanılgılara yol açabilir. Özellikle volatilite (oynaklık) kavramının da göz ardı edilmemesi gerekir. Şirketlerin volatilitesine göre getirisini ölçen performans ölçütleri her zaman incelenmelidir. Bu oranlar sizlere temel prensiplerden ‘riske göre getiri’ olgusunun yorumlanmasına yardımcı olacaktır.
11 “YATIRIM YAPMADAN ÖNCE ACELE ETMEYİN”
Finnet 2000 uzmanları; şu önerilerde bulunuyor:
“Bu analiz türlerini derinleştirebilir, çoğaltabilir ya da hepsini bile tek başlık altında toplayabilirsiniz. Ama her ne olursa olsun bu analiz türlerini bilmek, incelemek, geliştirmeye çalışmak siz yatırımcılara tartışmasız çok faydalı olacaktır. Yatırım yapmadan önce acele etmeyin. Fırsatlar bitmeyecektir. Tecrübeyi kazanırken yanlış adımlar atmamak adına bilgilenmek ve bilgiyi analiz etmek için harcayacağınız zamanı boşa saymayın. Karar vermeden önce bakılacak şeyler zor, karmaşık ve zaman alıcı görülebilir.”
