NASA'nın açıklamasına göre, Perseverance keşif aracının bulguları üzerinde çalışan bilim insanları, milyarlarca yıl önce mikrobik yaşama ev sahipliği yapmış olabileceğine dair işaretler taşıyan bir kaya tespit etti. AA'nın haberine göre Bilim insanları tarafından Büyük Kanyon'daki bir şelaleden esinlenerek "Cheyava Şelalesi" (Cheyava Falls) adı verilen, ok ucu şeklindeki kaya, Mars'ın geçmişte mikroskobik yaşama ev sahipliği yapıp yapmadığına dair ipuçları olabilecek ilginç özellikler içeriyor. Perseverance gezgini üzerindeki aletlerle yapılan analizler, 1 metre boyunda 60 santimetre enindeki kayanın eski yaşam tanımına uyan izler taşıdığını gösterdi.
BÜYÜLEYİCİ ÖZELLİKLER TAŞIYOR
NASA açıklamasında "Perseverance milyarlarca yıl önce mikrobiyal yaşama ev sahipliği yapmış olabileceğine dair bazı belirtiler gösteren büyüleyici bir kaya buldu, ancak daha fazla araştırmaya ihtiyaç var. Ekip tarafından "Cheyava Şelalesi" olarak adlandırılan ok ucu şeklindeki kaya, uzak geçmişte Mars'ın mikroskobik yaşama ev sahipliği yapıp yapmadığı sorusuna yanıt olabilecek büyüleyici özellikler içeriyor. Gezicideki aletler tarafından yapılan analiz, kayanın eski yaşamın olası bir göstergesi tanımına uyan niteliklere sahip olduğunu gösteriyor" diyor.
MİLYARLARCA YIL ÖNCE SU VE YAŞAM MI VARDI?
AA'nın derlemesine göre gezginin keşfettiği alanda milyarlarca yıl önce su ve yaşam bulunabileceğine dair izler barındırıyor. Kayanın, gezgin tarafından keşfedilen alanda milyarlarca yıl önce akan su bulunduğunu gösterdiği ve muhtemelen yaşam formları tarafından oluşturulan kimyasal izler ve yapılar sergilediği tespit edildi. Gezgindeki "Organikler ve Kimyasallar için Yaşanabilir Ortamların Raman ve Lüminesans ile Taranması (SHERLOC)" cihazı tarafından Cheyava Şelalesi'nin birkaç defa taranması sonucunda, organik bileşikler içerdiği görüldü. Söz konusu karbon bazlı moleküllerin yaşamın yapı taşları olarak kabul edildiği ancak bunların biyolojik olmayan süreçlerle de oluşabileceği kaydedildi.
EN ŞAŞIRTICI, EN KARMAŞIK EN ÖNEMLİ KAYA
Perseverance projesi ekibinden Ken Farley, "Cheyava Şelalesi, Perseverance tarafından şu ana kadar incelenen en şaşırtıcı, en karmaşık ve potansiyel olarak en önemli kaya. Organik maddeler, mikrobik yaşamın enerji kaynağı olarak kullanabileceği kimyasal reaksiyonları gösteren belirgin renkli noktalar ve yaşam için gerekli olan suyun kayanın üzerinden geçtiğine dair ilk ikna edici tespitleri yaptık. Öte yandan kayanın nasıl oluştuğunu ve yakındaki kayaların 'Cheyava Şelalesi'ni ne ölçüde ısıtıp bu özelliklere katkıda bulunduğunu tam olarak keşfedemedik" dedi.
LEOPAR DESENLERİ SÜRPRİZİ: DÜNYADAKİ KAYALARDA DA VAR
NASA/JPL-Caltech/MSSS
"Cheyava Şelalesi"nde, kaya boyunca uzanan büyük beyaz kalsiyum sülfat damarları ile bunların arasında Mars'a özgü paslı kırmızımsı rengi veren minerallerden biri olan hematitin varlığını düşündüren madde şeritleri bulunuyor. Söz konusu kırmızı bölgelere daha yakından bakıldığında, leopar desenine benzeyen siyah maddelerle çevrili çok sayıda düzensiz şekilli, milimetrik boyutta kirli beyaz lekeler de tespit edildi. Perseverance'ın cihazı, bu siyah halelerin hem demir hem de fosfat içerdiğini belirledi. Perseverance ekibinden Avustralya'daki Queensland Üniversitesi astrobiyolog David Flannery, "Bu noktalar büyük bir sürpriz. Dünyada kayalardaki bu tür özellikler genellikle yeraltında yaşayan mikropların fosilleşmiş kalıntılarıyla ilişkilendirilir." dedi.
New York Times'ın haberine göre Leopar beneklerini oluşturan kimyasal reaksiyonlar aynı zamanda mikropların yaşaması için enerji de sağlamış olabilir.
Dr. Farley, benzer özelliklerin Las Vegas dışında bulunan Red Rock Kanyonu'nda da görülebileceğini söyledi.
LEOPAR DESENLERİ İÇİN BİR DİĞER İHTİMAL
Öte yandan, kayada tespit edilen milimetre boyutunda olivin kristalleri ile sülfatın, gezegendeki magmanın kristalleşmesiyle oluşmuş olabileceği ve yaşanamaz sıcaklıklarda kayaya yapışarak biyolojik olmayan süreçlerle leopar desenlerini oluşturmuş olabileceği de ihtimaller arasında. Bilim insanları, gözlemlenen izlere dair diğer görüşleri de değerlendiriyor ve antik yaşama dair kesin bulgu için ilave araştırmaların gerekli olduğunu belirtiyor.
NASA YAŞAM BULDUĞUNU SÖYLEMEDİ AMA ÇOK HEYECANLI
The New York Times'ın haberine göre NASA'nın Perseverance gezici aracında çalışan bilim insanları, Mars'ta yaşam keşfettiklerini iddia etmediklerini belirtiyor. Ancak kaya için "Fosilleşmiş Mikrobiyal Marslılar İçerme İhtimali En Yüksek Kaya" yorumu yapılabilir. Gezici, kayanın bir parçasını deldi ve sakladı; bilim insanları, daha yakından analiz ve daha kesin cevaplar için önümüzdeki yıllarda Dünya'ya getirilebileceğini umuyor.
Görevin yardımcı proje bilimcisi Kathryn Stack Morgan, "Bizim söylediğimiz şey, Mars'ta potansiyel bir biyolojik imzamız olduğudur" dedi. Biyolojik imzayı, bir kayadaki biyolojik bir kökene sahip olabilecek bir yapı, bileşim veya doku olarak tanımlıyor.
Bilim insanlarının Cheyava Şelalesi adını verdiği kaya, birkaç milyar yıl önce bu bölgenin sıcak ve nemli olduğu ve eski bir nehir deltasının parçası olduğu zamanlarda mikropların geride bırakmış olabileceği şeylere benzeyen özelliklere sahip. Bilim insanları bununla beraber fosilleşmiş organizmalar olabileceğini düşündükleri hiçbir şey görmediklerini de açıkladı.
DÜNYAYA GETİRİLİRSE...
Ken Farley ise "Kaya, çalışma için Dünya'ya getirilebilirse Mars'ta yaşamın var olup olmadığı sorusuna gerçekten yanıt bulma potansiyeline sahip" diyor.
