SDR (Special Drawing Rights)
Ekonomi Terimleri Sözlüğü'nün bu maddesinde SDR terimine bakıyoruz. Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva'nın pandemi sürecinde 650 milyar dolarlık özel çekme hakkı (SDR) olarak adlandırılan rezerv para biriminin üye ülkelere tahsisinin yürürlüğe girdiğini duyurmasının ardından SDR kavramı gündeme geldi. Peki, SDR (Special Drawing Rights) nedir? İşte terimin anlamı ve detaylar
SDR NEDİR?
SDR nedir sorusunun en pratik yanıtı şöyle:
SDR, 1969 yılında IMF tarafından, uluslararası rezervlerin desteklenmesi için yaratılan bir hesap birimidir. SDR'nin değeri, küresel ekonomik sistemde önemli yer tutan ülkelerin ve parasal birliklerin para birimlerinden oluşan bir sepet esas alınarak belirlenir ve söz konusu sepetin bileşimi her 5 yılda bir gözden geçirilir.
SDR'nin değeri 5 büyük uluslararası para biriminin oluşturduğu sepet kurla günlük olarak belirlenir. Bu para birimlerinden doların sepet kurdaki oranının yüzde 42, avronun yüzde 31, yuanın yüzde 11, yenin ve sterlinin yüzde 8'erdir.
IMF, SDR’leri üye ülkelerin merkez bankalarına rezerv varlığı olarak ihraç eder. Merkez bankaları bu rezerv varlığını diğer merkez bankalarıyla gönüllü olarak kolayca döviz değiş tokuşu yapmak için kullanabilir.
IMF, pandemiden önce son olarak 2009'da SDR tahsisi yapmış ve üye ülkelere küresel mali krizin etkilerini hafifletmek için 250 milyar dolar tutarında SDR rezervi temin etmişti.
IMF'DEN SDR AÇIKLAMASI: IMF TARİHİNDEKİ EN BÜYÜK SDR TAHSİSİ
23 Ağustos'ta Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva yazılı açıklamasında, IMF tarihindeki en büyük SDR tahsisinin bugün yürürlüğe girdiğini bildirdi.
Söz konusu tahsisin dünya için önemine değinen Georgieva, bunun benzeri görülmemiş yeni tip koronavirüs (Kovid-19) kriziyle mücadele için "eşsiz bir fırsat" olduğunu kaydetti.
Georgieva, "SDR tahsisi, küresel ekonomik sisteme ilave likidite sağlayacak, ülkelerin döviz rezervlerini artıracak ve daha pahalı iç veya dış borçlara olan bağımlılıklarını azaltacak." değerlendirmesinde bulundu.
- Yaklaşık 275 milyar dolar gelişmekte olan ülkelere gitti
Ülkelerin SDR tahsisini ekonomilerini desteklemek ve krizle mücadelelerini hızlandırmak için kullanabileceklerine dikkati çeken Georgieva, SDR'lerin ülkelere IMF'deki kota payları oranında dağıtıldığını aktardı.
Georgieva, yaklaşık 275 milyar doların gelişmekte olan ülkelere gideceğini belirterek düşük gelirli ülkelerin ise yaklaşık 21 milyar dolar alacağını kaydetti.
SDR tahsisinin IMF'nin salgın sürecinde üye ülkeleri desteklemeye yönelik çabalarının kritik bir bileşeni olduğunu vurgulayan Georgieva, salgınla mücadele kapsamında bugüne kadar 85 ülkeye 117 milyar dolar yeni finansman sağlandığını, 29 ülkeye borç ödemelerinde kolaylık imanı verildiğini, güçlü ve daha sürdürülebilir bir toparlanmanın sağlanmasına yardımcı olmak için 175'ten fazla ülkeye politika tavsiyesi ve kapasite geliştirme desteği sağlandığını aktardı.
- Türkiye'ye yaklaşık 6,3 milyar dolarlık SDR tahsisi
IMF'nin verilerine göre, 190 üye ülkeye fondaki mevcut kotaları oranında SDR tahsisi yapıldı.
En çok SDR tahsis edilen ülkeler ABD (yaklaşık 112,6 milyar dolar), Japonya (yaklaşık 41,8 milyar dolar) ve Çin (yaklaşık 41,3 milyar dolar) oldu. Türkiye'ye ise 4,46 milyar SDR (yaklaşık 6,3 milyar dolar) tahsis edildi.
