Brüt Takas Uygulaması nedir? Ne anlama geliyor?
Brüt Takas Uygulaması nedir? Ne anlama geliyor? Ekonomi terimleri sözlüğünün bu maddesinde Brüt Takas Uygulaması terimine bakıyoruz. (Bu makalenin ardından temettü nedir başlıklı yazıya da bakabilirsiniz)
BRÜT TAKAS UYGULAMASI NEDİR?
Brüt Takas Uygulaması nedir sorusuna özetle şu yanıt verilebilir: İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. (Takasbank) tarafından aracı kurumların gün boyunca gerçekleştirilen işlemlerinde, pay ve toplam TL olarak netleştirme yapılır. Bu çerçevede, aynı tarihte bir payda hem satış hem de alış işlemi yapan aracı kuruluş, satış toplamı alış toplamına mahsup edilerek çıkan net bakiyeye göre söz konusu pay üzerinden takasa borçlandırılır veya alacaklandırılır. Diğer yandan, tüm paylardaki alış veya satışlarının bedelleri ise genel olarak netleştirilir ve aracı kuruluşun alış tutarları fazla ise aracı kuruluş takasa nakit borçlu, satış tutarları fazla ise takastan nakit alacaklı olur. Netleştirme uygulaması sayesinde bir payda gün içerisinde alım-satım gerçekleştiren bir yatırımcı sadece gerçekleştirdiği alım veya satım sonucundaki net fark miktarı kadar teslim yükümlülüğüne tabi olur.
Takasbank tarafından netleştirme uygulaması kaldırılan paylarda brüt takas uygulaması yapılır. Aracı kurum ve yatırımcı bazındaki takas alacakları Takasbank tarafından takas süresinden sonra dağıtılır. Brüt takas uygulaması kapsamına alınan paylarda alım yapmak isteyen yatırımcıların takas tarihinde hesaplarında alımlarını karşılayacak tutarda nakit, satım yapmak isteyen yatırımcıların takas tarihinde hesaplarında satımlarını karşılayacak miktarda menkul kıymet bulundurması gerekir.
ÖRNEK : Bugün itibarıyla brüt takasa konu olan XYZ hisse senedi var.
1- Seans başında 0 hisseniz var. Gün içerisinde 100 adet aldınız ve yine bugün gün içerisinde bunu sattınız. Takasta hesabınız -100 adet olarak gözükür. Bu nedenle brüt takasa konu olan hisse senedinde aynı gün alım satım gerçekleştirilemez.
2- Seans başında hesabınızda 100 Adet XYZ hisse senediniz var. Gün içerisinde de 50 adet daha aldınız. Aynı gün içinde maksimum 100 adet satabilirsiniz.
3- Seans başında hesabınızda 0 adet XYZ var. Gün içerisinde 100 adet aldınız ve 5 adedini ikinci seansta satmaya kalktınız, satamazsınız. Hesabınız sonuçta takasta önce – 5 adet olacağından satmanız mümkün olmayacaktır.
BU İÇERİKLER DE İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
