Stephen King'in bir novellasından uyarlanan 1994 yapımı Esaretin Bedeli (The Shawshank Redemption) vizyona girdiğinde beklentiler yüksekti. Frank Darabont'un senaryosunu yazdığı ve yönettiği, başrollerinde Tim Robbins ve Morgan Freeman'ın yer aldığı filmin test gösterimleri de büyük beğeni toplamıştı. Gişe başarısı için her şey hazır gibi görünüyordu. BBC'nin haberine göre Darabont, hikayeden çok etkilenmişti; sinematik olduğuna inanıyordu ve 1987'de uyarlama haklarını kendisi satın almıştı. Novela, eşini ve sevgilisini öldürdüğü gerekçesiyle tutuklanan ve masumiyetini ispatlayamayan Andy Dufresne'in hikayesine; mahkum arkadaşı Ellis "Red" Redding ile olan arkadaşlığı sayesinde Shawshank Hapishanesi'nin koşullarına nasıl dayandığına odaklanıyordu.Film, mahkumlara yönelik insanlık dışı muamele iddiaları nedeniyle 1990'da kapatılan Ohio Eyalet Islahevi'nde çekildi.
Ancak gişede işler istendiği gibi gitmedi. Film, ABD'de 25 milyon dolarlık bütçesinin ancak 16 milyon dolarını geri kazanabildi. Peki, film neden gişede başarısız oldu?
ZAMANLAMA
BBC'ye göre zamanlama kötüydü. Aynı yıl Tom Hanks'in hit filmi Forrest Gump vizyondaydı. Yine Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye kazanan Quentin Tarantino imzalı Pulp Fiction da sadece birkaç hafta sonra çıktı. Bu iki filmin medya görünürlüğü ve popülaritesi de Esaretin Bedeli'ni geride bıraktı. O yaz Aslan Kral, Hız Tuzağı, Maske gibi filmler de vizyona girmişti. Film, 7 dalda Oscar'a aday gösterse de bir sonuç elde edemedi. Forrest Gump, altı Oscar aldı. Pulp Fiction en iyi senaryo dalında bir ödül kazandı.
ADI MI KÖTÜYDÜ?
BBC'nin haberine göre Morgan Freeman, filmin gişedeki başarısızlığını ismine bağladı. Bir röportajında filmler için en iyi pazarlamanın kulaktan kulağı yayılma olduğunu belirterek şöyle demiş: "İnsanlar Esaretin Bedeli'ni izlemeye gitmiş olsalar da 'Aman Tanrım, gerçekten harika bir film izledim, adı... şey... Shanksham? Shimshawnk?'... Bir keresinde bir kadın beni asansörde gördü ve 'Oh, seni Hudsucker Reduction'da görmüştüm' dedi. Yani, eğer bunu duyuramazsanız, o zaman iyi iş yapmaz".
Tim Robbins de benzer görüşte. Yıllar önce bir röportajda şöyle demişti: "Gösterime girip gişede olumlu tepki almayınca bu durum için çeşitli sebepler gösterildi. ‘Sorun filmin adı. Kimse filmin adını hatırlayamıyor’ dendi. Ve bu mantıklı da. Çünkü filmin gösterime girmesinden sonra yıllar boyunca insanlar bana gelip dedi ki, ‘Sizi Scrimshaw Reduction ya da Shimmy, Shimmy, Shake ya da Shankshaw’da gerçekten çok beğendim"
İŞLER DEĞİŞTİ
Ancak filmin kaderi kısa süre sonra değişti. Film, kablo televizyon, VHS, DVD ve Blu-ray üzerinde büyük bir ilgi gördü. Darabont, 2004'te BBC'ye verdiği demeçte, "1995'in en çok kiralanan videosu olduk. Ve sonra kulaktan kulağa büyüdü, büyüdü" dedi. Film, Amerikan Film Enstitüsü'nün hazırladığı AFI'nın 100 Yılı... 100 Film listesinin 10. yıldönüm sayısına dahil edildi. Bugün IMDb'de 10 üzerinden 9.3 puan ortalamasını yakalayarak tüm zamanların en beğenilen sinema filmi olarak listenin başında.
