ABD Başkanı Trump'ın Meksika, Kanada ve Çin'e getirdiği tarifelerin neden olduğu endişeler dün piyasaların yönü üzerinde etkili olurken, Meksika ve Kanada'ya ek gümrük vergilerinin ertelenmesi ABD piyasalarında satış baskısını sınırlı da olsa azalttı.
Trump, 1 Şubat'ta imzaladığı kararnameyle Kanada ve Meksika'dan yapılan ithalata yüzde 25, Çin'den yapılan ithalata ise yüzde 10 ek gümrük vergisi getirmişti. Kanada'dan ithal edilen enerji kaynaklarına ise yüzde 10'luk daha düşük bir tarife açıklanırken, tarifelerin 4 Şubat ABD yerel saatiyle gece yarısından sonra yürürlüğe gireceği bildirilmişti. Trump, 3 Şubat Pazartesi günü Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum ile yaptığı telefon görüşmesinin ardından, Meksika'nın sınır güvenliğini artırması karşılığında bu ülkeye getirilen yüzde 25'lik gümrük vergisini 1 ay durdurduğunu açıkladı.
Kanada Başbakanı Justin Trudeau ile görüşmesinin de çok iyi geçtiğini belirten Trump, piyasaların kapanmasının ardından yaptığı açıklamada, Kanada'nın sınır güvenliğine yönelik alacağı önlemler karşısında bu ülkeye getirilen tarifelerin de en az 30 gün süreyle durdurulacağını duyurdu.
Çin ile de muhtemelen 24 saat içinde görüşeceklerini belirten Trump, Çin'den yapılan ithalata getirilen yüzde 10'luk ek gümrük vergisinin ülkeyle anlaşma sağlanamaması halinde artabileceği uyarısında bulundu.
Analistler, ABD'nin ek gümrük vergisi kararından sonra gelen tepkilerle ticaret savaşı endişelerinin arttığını ifade ederek, halihazırda enflasyonla mücadele eden ekonomilerin öncelikle diyalog yollu bir stratejiyi seçtiklerini kaydetti.
ABD Merkez Bankası (Fed) yetkilileri de yaptıkları açıklamalarda, tarifelerin enflasyon üzerinde oluşturduğu risklere işaret etti. Boston Fed Başkanı Susan Collins, tarifelerin fiyatlar üzerinde etkisinin olmasının beklendiğini belirtti.
Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic de iş dünyasındaki bağlantılarının tarifelerle ilgili artan maliyetleri fiyatlara yansıtmayı planladıklarını aktardı.
Dün açıklanan verilere göre ABD'de Tedarik Yönetim Enstitüsünün (ISM) imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), ocak ayında 50,9 ile piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşirken, art arda 26 ay süren daralmanın ardından genişlemeye işaret etti.
S&P Global tarafından açıklanan imalat sektörü PMI verisi de ocakta 51,2 ile tahminlerin üzerinde gerçekleşirken, son 7 ayda ilk kez genişlemeye işaret etti.
Öte yandan, ABD'de bilanço sezonu devam ederken Alphabet (Google), Merck&Co, AMD ve Amgen gibi büyük şirketlerin bugün açıklanacak bilançolarının beklendiğine işaret eden analistler, yoğunlaşan bilanço sezonunda hisse ve sektör bazlı oynaklıkların artabileceğini kaydetti.
DOLAR, ALTIN, PETROL
Bu gelişmelerle ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yeni güne yüzde 4,57 seviyesinde başlarken, dolar endeksi yüzde 0,2 düşüşle 108,9'da bulunuyor.
Altının ons fiyatı yeni güne yatay seyirle 2 bin 817 dolarda başladı. Brent petrolün varil fiyatı da yüzde 0,9 azalışla 75 dolardan satılıyor.
New York Borsası'nda dün, S&P 500 endeksi yüzde 0,76, Nasdaq endeksi yüzde 1,20 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,28 değer kaybetti. ABD'de endeks vadeli kontratlar yeni güne ise negatif seyirle başladı.
AVRUPA PİYASALARI
Avrupa borsalarında dün satış ağırlıklı bir seyir öne çıkarken, bölgede ek gümrük vergilerine yönelik haber akışı yatırımcıların odağında bulunuyor. Trump yönetiminin ek gümrük vergisi uygulamalarına yönelik haberler ve Avrupa Birliği'nin de ilave gümrük vergilerine tabi olacağına yönelik söylemler Avrupa piyasalarının yönü üzerinde etkili olmayı sürdürüyor.
Öte yandan, açıklanan verilerden alınan sinyaller imalat sanayinde iyileşmelere işaret ederken, son aylarda enflasyon verilerindeki katılık risk algısını besliyor.
Analistler, Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) parasal gevşemesine paralel olarak imalat sanayi aktivitesinde canlanma olabileceğinin tahmin edildiğini söyledi.
AVRUPA PİYASALARI
Dün bölgede açıklanan verilere göre, Avro Bölgesi'nde aralıkta yüzde 2,4 olan yıllık Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), ocakta yüzde 2,5'e yükseldi. TÜFE, ocakta aylık bazda ise yüzde eksi 0,3 oldu. Piyasa beklentisi yıllık enflasyonun ocakta yüzde 2,4 olacağı yönündeydi.
Avro Bölgesi'nde imalat sanayi PMI, ocak ayında 1,5 puan artarak 46,6 puan oldu. Almanya'da Aralık 2024'te 42,5 puan olan imalat sanayi PMI, ocakta 45 puana çıkarak Mayıs 2024'ten beri en yüksek seviyesine ulaştı.
Başkan Trump'ın, Kanada, Meksika ve Çin'den gelen mallara geniş kapsamlı gümrük vergileri getirmesi ve AB’ye ek gümrük vergileri uygulayacağını açıklaması Avrupa'da otomobil üreticilerinin hisselerinde satış baskısı oluşturdu. Alman otomobil üreticisi Volkswagen hisseleri yüzde 4,04, BMW'nin hisseleri yüzde 2,39 ve Porsche hisseleri yüzde 1,68 değer kaybetti. Fransız otomobil parçaları tedarikçisi Valeo'nun hisseleri ise yaklaşık yüzde 8 düştü.
Dün, Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 1,40, İngiltere'de FTSE 100 endeksi de yüzde 1,04, İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi 0,69, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 1,20 geriledi. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar yeni güne ise negatif bir seyirle başladı.
ASYA PİYASALARI
Asya tarafında pozitif bir seyir öne çıkarken, ABD'nin Çin'e karşı uyguladığı yüzde 10'luk ilave gümrük vergisi bugün yürürlüğe girdi. Trump yönetiminin Çin ile görüşmeyi planlaması ve Kanada ile Meksika'ya yönelik gümrük vergilerini ertelemesi yüzde 10'luk gümrük vergisinde müzakere olasılığını gündeme getirdi.
Analistler, Çin tarafının müzakere etmeye sıcak baktığını ifade ederek, halihazırda ülkede devam eden zayıf iç talep ve gayrimenkul sorunlarının Çin ekonomisi için yeterince yıpratıcı olduğunu söyledi.
Bu gelişmelerle kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,7, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 1 ve Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 1,2 yükselirken, Çin'de tatil sebebiyle piyasalarda işlemler gerçekleşmiyor.
YURT İÇİNDE PİYASALAR
Yurt içinde dün satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi günü yüzde 2,30 değer kaybederek 9.774,40 puandan tamamladı.
Dolar/TL, dün yüzde 0,4 artışla 35,9777'den kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında yüzde 0,1 artışla 35,0120 seviyesinden işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde reel efektif döviz kuru, finansal kesim dışındaki firmaların döviz varlık ve yükümlülükleri, yurt dışında ise JOLTS açık iş sayısı, fabrika siparişleri ve dayanıklı mal siparişleri verilerinin takip edileceğini dile getirerek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.700 ve 9.600 seviyesinin destek, 10.000 ve 10.100 puanın direnç konumunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
- 14.30 Türkiye, ocak ayı reel efektif döviz kuru
- 14.30 Türkiye, kasım ayı finansal kesim dışındaki firmaların döviz varlık ve yükümlülükleri
- 18.00 ABD, aralık ayı JOLTS açık iş sayısı
- 18.00 ABD, aralık ayı fabrika siparişleri
- 18.00 ABD, aralık ayı dayanıklı mal siparişleri
