Yüksek enflasyon Türkiye ekonomisinin en büyük sorunu olmaya devam ediyor. Genel seçimlerin ardından Haziran 2023'te iş başına gelen Mehmet Şimşek liderliğindeki yeni ekonomi yönetimi, bir ay sonra görevdeki birinci yılını dolduracak. Bu süre zarfında ekonomiyi soğutmak ve enflasyonu kontrol altına almak için politika faizi yüzde 8,5'ten yüzde 50'ye çıkarıldı.
28 Nisan-11 Mayıs sayısından
Ancak henüz enflasyonda kayda değer bir gerileme bir yana, enflasyon artışının da önüne geçilebilmiş değil. 25-28 Nisan tarihlerinde düzenlediğimiz Uludağ Ekonomi Zirvesi (UEZ) 2024 Sapanca'da iş dünyasına yönelik ilk kez yeni ekonomik programın ayrıntılı bir sunumunu yapan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, son bir yılı dezenflasyon değil geçiş süreci olarak kurguladıklarını belirterek, yıllık enflasyonun mayısta tepe noktasına ulaştıktan sonra keskin bir düşüşe başlayacağını söylemişti.
YILLIK ENFLASYON YÜZDE 69,8
Şimşek'in bu sözlerinden birkaç gün sonra TÜİK tarafından açıklanan nisan ayı enflasyon verilerine göre, enflasyon nisan ayında yüzde 3,18 oranında artış gösterirken, yıllık enflasyon yüzde 69,80 oldu. Böylelikle, enflasyon yıllık bazda son 17 ayın en yüksek seviyesine çıktı ve Merkez Bankası'nın mayısta zirve olarak beklediği yüzde 70-75 aralığının alt sınırına geldi.
Bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup yüzde 51,20 ile giyim ve ayakkabı oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 103,86 ile eğitim oldu. Endekste kapsanan 143 temel başlıktan (Amaca Göre Bireysel Tüketim Sınıflaması-COlCOP 5'li Düzey) 2024 yılı Nisan ayı itibarıyla, 13 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, yedi temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 123 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.
Bu arada Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ise, nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 3,6 artış, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 15,61 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 55,66 artış ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 45,83 artış gösterdi.
İTO ENFLASYONU YÜZDE 78,8
Öte yandan TÜİK'in ülke genelinde hesapladığı enflasyon ile birebir karşılaştırmak doğru olmasa da İstanbul Ticaret Odası'nın (İTO) İstanbul için hesapladığı nisan ayı enflasyon oranına da bakmak gerek. İTO'ya göre İstanbul'da nisan ayında önceki aya göre perakende fiyatlar yüzde 4,89, toptan fiyatlar yüzde 4,87 artış gösterdi.
Yıllık bazda perakende fiyatlar yüzde 78,81, toptan fiyatlar yüzde 65,94 olarak ölçüldü. Akademisyenlerin ve ekonomistlerin bağımsız biçimde oluşturduğu Enflasyon Araştırma Grubu'nun (ENAG) hesapladığı nisan ayı enflasyonu ise aylık bazda yüzde 5,02 arttı. 12 aylık enflasyon ise yüzde 124,35 olarak belirlendi.
NOT ARTIRIMI GELDİ
Bu arada, ekonomi yönetiminin mevcut programın arkasında duran söylemleri, uluslararası oyunculardan takdir görmeye devam ediyor. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu S&P tarafından yapılan açıklamada, Türkiye'nin uzun vadeli kredi notunun “B"den “B+"ya yükseltildiği ve kredi notu görünümünün “pozitif" olarak korunduğu bildirildi.
Türkiye'de yerel seçimlerin ardından dış dengelenmenin de etkisiyle para, maliye ve gelirler politikası arasındaki koordinasyonun iyileşeceğinin düşünüldüğü belirtilen açıklamada, gelecek iki yıl içinde portföy girişlerinin artacağının, cari açıkların daralacağının, enflasyon ve dolarizasyonda düşüşün öngörüldüğü kaydedildi. S&P, Türkiye'de son dönemdeki politika düzenlemeleri nedeniyle aralık ayında takvim dışı değerlendirmeye giderek ülkenin kredi notu görünümünü “durağan"dan “pozitif"e çevirmişti.
Diğer kredi derecelendirme kuruluşlarından Moody's de ocak ayında Türkiye'nin kredi notu görünümünü “durağan"-dan “pozitif"e çıkarmıştı. Geçen ay Fitch Ratings de 12 yıl aradan sonra ilk kez Türkiye'nin kredi notunu “B"den “B+"ya yükseltti, not görünümünü “durağan"dan “pozitif"e çıkardı.
