Resmi verilere göre ülke genelindeki 309 OSB'de 11 bin 500 parsel atıl durumda. Son 3 yılda faaliyete geçmesi planlanan OSB'lerin de yüzde 35'i çeşitli nedenlerle gecikti ve üretime geçemedi. İş dünyası temsilcilerine göre, yatırım iştahında azalma var.
ARAM EKİN DURAN
[email protected]
Türkiye sanayisinin bel kemiği olan organize sanayi bölgelerindeki (OSB) boş parsel sayısı resmi rakamlara göre 11 bin 500'e ulaşırken, son birkaç yılda kurulan pek çok OSB ise bürokrasi, talep azlığı veya altyapı yetersizliği nedeniyle faaliyete geçemiyor.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Ekonomist Dergisi olarak Mayıs 2015'te kaleme aldığımız OSB kapağında, 2018'e kadar 20 yeni OSB'nin faaliyete geçeceğini yazmıştık. O dönemde hükümet de 2023'e kadar 65 yeni OSB açılacağını ilan etmiş ancak söz konusu OSB'lere ilişkin ayrıntı vermemişti. Üç yıl sonra geri dönüp baktığımızda ise bu OSB'lerin yüzde 35'inde üretime geçilemediğini gördük. Yani 20 OSB projesinden 7'si hayata geçirilemedi.
Toplamda yaklaşık 50 bin kişilik istihdam sağlaması planlanan ancak geçen süre zarfında çeşitli gerekçelerle üretime geçemeyen bu 7 projenin gecikme nedenlerini Ekonomist okuyucuları için araştırdık. Coğrafi olarak bakıldığında Kocaeli'nden Mardin'e, Artvin'den Antalya'ya kadar ülke genelinde OSB'lerin gecikmesi ile ilgili sorunlar dikkat çekiyor.
KOCAELİ VE ANTALYA LİSTEDE
Geciken OSB'ler içerisinde öne çıkanlardan biri Kocaeli'nin az gelişmiş ilçesi Kandıra'yı gıda sanayinde Türkiye'nin sayılı merkezlerinden biri haline getirmek üzere sekiz yıl önce kurulan ve 2017'de faaliyete geçmesi beklenen Kandıra Gıda İhtisas OSB. OSB yönetimi, bir vatandaşın üç dönümlük bir arazisini satmaması ve mahkemeye OSB'nin iptal edilmesi için başvuruda bulunmasıyla çıkmaza girmişti.
Danıştay'dan OSB lehine karar çıksa da OSB'nin faaliyete geçme tarihine ilişkin birtahmin yapılamıyor. Antalya'da Korkuteli Mermer İhtisas Organize Sanayi Bölgesi de bölgenin işlenmiş mermer üssü olacak ve bu sayede işlenmiş mermerde Çin'den yapılan ithalata darbe vuracaktı. Ancak Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'ndan sicil numarası alınamadığı için son 1 yılda arsa satışı yapılamadı. Bu nedenle Korkuteli Mermer İhtisas OSB şu anda atıl durumda bekliyor.
YÜK VAGONUNDA MERKEZ OLACAKTI
Özellikle yük vagonu üretimi konusunda hizmet verecek olan Sivas Demir-Çelik İhtisas OSB'nin kuruluşu 2000 yılına kadar gidiyor. İmar planı 2015 yılında onaylanan OSB'de bugüne kadar 234 adet sanayi parseli dağıtıldı.
Ancak OSB sınırları içinde gözüken arazilerin yüzde 36'sının özel şahıslara ait olması nedeniyle, kamulaştırma sıkıntısı yaşandı. Mayıs 2017'de bu araziler için kamulaştırma kararı alındı fakat bugüne kadar OSB faaliyete geçmedi.
Geçen hafta itibariyle OSB'nin altyapı ihalelerinin tamamlandığını anlatan Sivas Ticaret ve Sanayi Odası Eski Başkanı Osman Yıldırım, "Yaşanan aksilikler nedeniyle OSB'miz gecikti ama artık proje çizimi ve altyapı ihalelerini tamamladık" diyor.
Son dönemde ekonomide yaşanan olumsuz gelişmeler nedeniyle OSB'ye gelen taleplerde durgunluk yaşandığını da söyleyen Yıldırım, "Talep şu anda istediğimiz düzeyde olmasa da, 2019'da eksikleri tamamlayıp OSB'de üretime başlarız diye düşünüyorum" şeklinde konuşuyor.
KAZMA BİLE VURULMADI
Doğu Anadolu'da hayvan yetiştirmenin ve üretimin yanı sıra hayvan yemi üretimi çalışmalarının da yapılmasının planlandığı Malatya Besicilik OSB de geciken OSB'ler arasında. Son 3 yıldır yer belirleme çalışmalarının uzaması nedeniyle henüz OSB'ye kazma vurulmuş değil.
Daha önce 2016 yılında devreye girmesi beklenen Şanlıurfa Gıda İhtisas Organize Sanayi Bölgesi de ancak bu yıl yatırım programına 'yeni proje' olarak alındı. Yaklaşık 4 bin 500 kişilik istihdam oluşturması beklenen Gıda İhtisas OSB, 235 hektarlık büyüklüğe sahip olacak. Ancak OSB'de arsa tahsislerinin ve üretimin ne zaman başlayacağı belirsiz.
"TALEP ZAYIF KALIYOR"
Suriye, Irak ve Körfez ülkelerine yönelik üretimin merkezlerinden biri olması planlanan Mardin 2. OSB de arazi tahsis taleplerinin yetersiz kalması nedeniyle gecikti. Mardin Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mehmet Ali Tutaşi, bu yıl parsel satışına başlamayı hedeflediklerini söylese de OSB'ye olan talebin zayıf kaldığından şikayetçi.
Son yıllarda gerileyen kent ekonomisine katkı sunacak Mardin 2. OSB'nin bir an önce faaliyete geçmesini beklediklerini söyleyen Tutaşi, "Umuyoruz ki, önümüzdeki yıla kadar üretime geçilebilir" diye konuşuyor.
Artvin'in ilk Organize Sanayi Bölgesi olacak olan Arhavi Organize Sanayi Bölgesi (AROSB) için 39 hektarlık bir alan tahsis edilmiş ve 2018'de faaliyete geçmesi planlanmıştı. Ancak 2 bin kişiye istihdam oluşturulacak olan AROSB'de bürokratik işlemlerin uzaması nedeniyle altyapı çalışmalarına henüz başlandı.
'YATIRIM İŞTAHI ZAYIFLADI'
Türkiye'nin önde gelen üretim merkezlerinden biri olan Kocaeli'nin Sanayi Odası Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, son dönemde ekonomide yaşanan dalgalanmaların şirketlerin yatırım iştahını da olumsuz etkilediğini söylüyor.
Bu nedenle kendi bölgelerindeki Kandıra Gıda İhtisas OSB gibi faaliyete geçmesi geciken OSB'ler olduğunu dile getiren Zeytinoğlu, "Özellikle gıda alanında şirketlerin sıkıntıları var. Bu nedenle OSB üretime hazır olsa dahi nasıl bir talep olacağını kestirmek şimdiden güç" diye konuşuyor.
ARAM EKİN DURAN
[email protected]
Türkiye sanayisinin bel kemiği olan organize sanayi bölgelerindeki (OSB) boş parsel sayısı resmi rakamlara göre 11 bin 500'e ulaşırken, son birkaç yılda kurulan pek çok OSB ise bürokrasi, talep azlığı veya altyapı yetersizliği nedeniyle faaliyete geçemiyor.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Ekonomist Dergisi olarak Mayıs 2015'te kaleme aldığımız OSB kapağında, 2018'e kadar 20 yeni OSB'nin faaliyete geçeceğini yazmıştık. O dönemde hükümet de 2023'e kadar 65 yeni OSB açılacağını ilan etmiş ancak söz konusu OSB'lere ilişkin ayrıntı vermemişti. Üç yıl sonra geri dönüp baktığımızda ise bu OSB'lerin yüzde 35'inde üretime geçilemediğini gördük. Yani 20 OSB projesinden 7'si hayata geçirilemedi.
Toplamda yaklaşık 50 bin kişilik istihdam sağlaması planlanan ancak geçen süre zarfında çeşitli gerekçelerle üretime geçemeyen bu 7 projenin gecikme nedenlerini Ekonomist okuyucuları için araştırdık. Coğrafi olarak bakıldığında Kocaeli'nden Mardin'e, Artvin'den Antalya'ya kadar ülke genelinde OSB'lerin gecikmesi ile ilgili sorunlar dikkat çekiyor.
KOCAELİ VE ANTALYA LİSTEDE
Geciken OSB'ler içerisinde öne çıkanlardan biri Kocaeli'nin az gelişmiş ilçesi Kandıra'yı gıda sanayinde Türkiye'nin sayılı merkezlerinden biri haline getirmek üzere sekiz yıl önce kurulan ve 2017'de faaliyete geçmesi beklenen Kandıra Gıda İhtisas OSB. OSB yönetimi, bir vatandaşın üç dönümlük bir arazisini satmaması ve mahkemeye OSB'nin iptal edilmesi için başvuruda bulunmasıyla çıkmaza girmişti.
Danıştay'dan OSB lehine karar çıksa da OSB'nin faaliyete geçme tarihine ilişkin birtahmin yapılamıyor. Antalya'da Korkuteli Mermer İhtisas Organize Sanayi Bölgesi de bölgenin işlenmiş mermer üssü olacak ve bu sayede işlenmiş mermerde Çin'den yapılan ithalata darbe vuracaktı. Ancak Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'ndan sicil numarası alınamadığı için son 1 yılda arsa satışı yapılamadı. Bu nedenle Korkuteli Mermer İhtisas OSB şu anda atıl durumda bekliyor.
YÜK VAGONUNDA MERKEZ OLACAKTI
Özellikle yük vagonu üretimi konusunda hizmet verecek olan Sivas Demir-Çelik İhtisas OSB'nin kuruluşu 2000 yılına kadar gidiyor. İmar planı 2015 yılında onaylanan OSB'de bugüne kadar 234 adet sanayi parseli dağıtıldı.
Ancak OSB sınırları içinde gözüken arazilerin yüzde 36'sının özel şahıslara ait olması nedeniyle, kamulaştırma sıkıntısı yaşandı. Mayıs 2017'de bu araziler için kamulaştırma kararı alındı fakat bugüne kadar OSB faaliyete geçmedi.
Geçen hafta itibariyle OSB'nin altyapı ihalelerinin tamamlandığını anlatan Sivas Ticaret ve Sanayi Odası Eski Başkanı Osman Yıldırım, "Yaşanan aksilikler nedeniyle OSB'miz gecikti ama artık proje çizimi ve altyapı ihalelerini tamamladık" diyor.
Son dönemde ekonomide yaşanan olumsuz gelişmeler nedeniyle OSB'ye gelen taleplerde durgunluk yaşandığını da söyleyen Yıldırım, "Talep şu anda istediğimiz düzeyde olmasa da, 2019'da eksikleri tamamlayıp OSB'de üretime başlarız diye düşünüyorum" şeklinde konuşuyor.
KAZMA BİLE VURULMADI
Doğu Anadolu'da hayvan yetiştirmenin ve üretimin yanı sıra hayvan yemi üretimi çalışmalarının da yapılmasının planlandığı Malatya Besicilik OSB de geciken OSB'ler arasında. Son 3 yıldır yer belirleme çalışmalarının uzaması nedeniyle henüz OSB'ye kazma vurulmuş değil.
Daha önce 2016 yılında devreye girmesi beklenen Şanlıurfa Gıda İhtisas Organize Sanayi Bölgesi de ancak bu yıl yatırım programına 'yeni proje' olarak alındı. Yaklaşık 4 bin 500 kişilik istihdam oluşturması beklenen Gıda İhtisas OSB, 235 hektarlık büyüklüğe sahip olacak. Ancak OSB'de arsa tahsislerinin ve üretimin ne zaman başlayacağı belirsiz.
"TALEP ZAYIF KALIYOR"
Suriye, Irak ve Körfez ülkelerine yönelik üretimin merkezlerinden biri olması planlanan Mardin 2. OSB de arazi tahsis taleplerinin yetersiz kalması nedeniyle gecikti. Mardin Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mehmet Ali Tutaşi, bu yıl parsel satışına başlamayı hedeflediklerini söylese de OSB'ye olan talebin zayıf kaldığından şikayetçi.
Son yıllarda gerileyen kent ekonomisine katkı sunacak Mardin 2. OSB'nin bir an önce faaliyete geçmesini beklediklerini söyleyen Tutaşi, "Umuyoruz ki, önümüzdeki yıla kadar üretime geçilebilir" diye konuşuyor.
Artvin'in ilk Organize Sanayi Bölgesi olacak olan Arhavi Organize Sanayi Bölgesi (AROSB) için 39 hektarlık bir alan tahsis edilmiş ve 2018'de faaliyete geçmesi planlanmıştı. Ancak 2 bin kişiye istihdam oluşturulacak olan AROSB'de bürokratik işlemlerin uzaması nedeniyle altyapı çalışmalarına henüz başlandı.
'YATIRIM İŞTAHI ZAYIFLADI'Türkiye'nin önde gelen üretim merkezlerinden biri olan Kocaeli'nin Sanayi Odası Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, son dönemde ekonomide yaşanan dalgalanmaların şirketlerin yatırım iştahını da olumsuz etkilediğini söylüyor.
Bu nedenle kendi bölgelerindeki Kandıra Gıda İhtisas OSB gibi faaliyete geçmesi geciken OSB'ler olduğunu dile getiren Zeytinoğlu, "Özellikle gıda alanında şirketlerin sıkıntıları var. Bu nedenle OSB üretime hazır olsa dahi nasıl bir talep olacağını kestirmek şimdiden güç" diye konuşuyor.
