Son yıllarda etik, sağlık, çevresel ya da ekonomik nedenlerle hayvansal ürünleri terk eden tüketici sayısı yükselişe geçince vegan-vejetaryen ekonomisi büyümeye başladı.
AYŞEGÜL SAKARYA PEHLİVAN
[email protected]
Bir taraftan Gedik Holding gibi şirketler bu alanda otel ve restoran yatırımları yaparken, bir taraftan da vegan cafeler açılıyor. Ote yandan birçok üretici şirket de ihracatta vegan sertifikasıyla fark yaratmaya çalışıyor.
Küresel ısınma, nüfus artışı, sağlıklı beslenme bilincinin yaygınlaşması gibi faktörler son yıllarda tüm dünyada yeni alternatif pazarların ortaya çıkmasına yol açıyor. Bunlardan biri de vegan-vejetaryen ürün pazarı.
Etik, sağlık, çevresel ya da ekonomik nedenlerle hayvansal ürünleri terk eden tüketici sayısı her geçen yıl artıyor. Yapılan araştırmalara göre vegan sayısı ülke nüfuslarına bakıldığında ortalama yüzde 5’in üzerinde.
Her yıl vegan sayısı dört kat artıyor. Pazar araştırma kuruluşu Technavio’ya göre, paketli vegan ürünlerdeki ortalama artış 2016-2020 döneminde yüzde 11’lere ulaşacak. Almanya’da her 10 üründen 1’i vegan ürün ve bu ülkede 7,1 milyon vegan bulunuyor. Son 10 yılda İngiltere’deki vejetaryen sayısının ise yüzde 360’tan fazla arttığı tahmin ediliyor.
Bu bilinci taşıyan insanların yanı sıra inançları nedeniyle vegan olan milyonlarca insan da bulunuyor. Bu nedenle vegan restoranların sayısı artarken pek çok şirket de farklılaşmak için ürünlerine vegan sertifikası alıyor.
Bu alana yatırım Türkiye’de de hızla yükselen bir trend haline geldi. Gedik Holding gibi şirketler vegan ve vejetaryenlere yönelik konseptler geliştiriyor. Pek çok girişimcinin de bu alana yatırım yaptığı görülüyor.
TÜRKİYE’DE İLK OLACAK
Gedik Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hülya Gedik’in sağlıklı beslenme konusuna ilgisi, şirketin bu alandaki yatırımlarının temelini oluşturuyor. Vegan ürün üretiminden restoran ve otel geliştirmeye kadar farklı alanlarda projeler geliştiren şirket, bu alana 10-15 milyon TL arasında yatırım yapmayı planlıyor.
Eylül ayında Nişantaşı’nda sağlıklı kafe, restoran ve organik market konsepti açacaklarını söyleyen Gedik Sağlık ve Vegist Genel Müdürü Dr. Koshlendra Pratap, bu projenin İstanbul’da ilk olacağını belirtiyor. Şirketin 2017 yılındaki ana hedeflerinden biri de İstanbul Dragos’taki sağlıklı yaşam otelinin bitirilmesi.
İLK GİRİŞİMLERDEN BİRİ
Vegan Dükkan, Türkiye’deki ilk vegan girişimlerden biri. 2004 yılında bir vejetaryen organik ürün dükkanı olarak doğdu. 2012 yılında ise tamamen vegan ürünler satan bir noktaya dönüştü. Mekanın kurucusu Tarkan Aparı, aslında bir diş hekimi. 20 yıldır et yemeyen Aparı, kendi hayat tarzına uygun bir iş yapma düşüncesiyle Vegan Dükkan’ı kurdu. Son yıllarda özellikle genç nesilde hayvan hakları ve vegan yaşam tarzına artan bir ilgi olduğunu söyleyen Aparı, “Türkiye’de de dünyada olduğu gibi bu konuda giderek artan ivmede bir bilinçlenme başladı” diye konuşuyor.
VEGAN CAFELER ARTIYOR
Detoks ve sağlıklı yaşam denilince akla ilk gelen isimlerden biri olan Gül Kaynak, geçen yıl İstanbul Etiler’de Cafe 11 isimli bir vegan cafe açtı. Cafe 11, kurulduktan kısa bir süre sonra Anadolu Yakası ve Zekeriyaköy gibi lokasyonlar için bayilik talebi almaya başladı.
Önümüzdeki yılın başında bunları değerlendirmeye başlayacaklarını söyleyen Kaynak, “Mersin, Gaziantep ve İzmir’den de ilgilenenler var. Bizim kapıya teslim detoks paketlerimiz için de bugüne kadar Mersin, Bodrum ve İzmir olmak üzere üç bayilik verdik” diyor. Gül Kaynak, yurtdışına açılmayı planladıklarını ve ilk işbirliğini Romanya’da yaptıklarını da söylüyor.
Kadıköy’de son dönemde vegan cafe’ler açılmaya başladı. Moda’da açılan Vegan Bakkal da bunlardan biri. İki kızkardeş olan Yıldız Şeker Altaş ve ablası Hatice Şeker tarafından kuruldu. 31 yaşındaki Yıldız Şeker, 12 yıl otelcilik yaptıktan sonra kendi işini kurmaya karar verdi.
Yıldız Şeker, önümüzdeki günlerde online satış yoluyla tüm Türkiye’ye yayılacaklarını belirtiyor. Sinema ve dizi oyuncusu Müge Boz da önümüzdeki günlerde İstanbul’da bir vegan restoran açmaya hazırlanıyor. Makai isimli restoranın Kanyon’da açılması planlanıyor.
ANADOLU’DA GİRİŞİMLER VAR
Vegan konseptler artık sadece İstanbul’da yok. Anadolu şehirlerinde de vegan cafe’lere yönelik bir trend var. Örneğin Eskişehir’in ilk vegan kafesi geçen yıl Anadolu Üni-versitesi’nde açıldı. Bircan Herdan, vegan kişilerin yaşadığı beslenme sorunlarından yola çıkarak Avokado isimli kafeyi hayata geçirdi.
Bu yıl ise Van’da vegan ve vejetaryenler için hizmet veren Kakılk isimli bir mekan açıldı. Kakılk’ta yöreye özgü siyabo, heliz, elegez, spitang, sirmo, mende gibi yöresel otlarla yapılan yemekler de bulunuyor.
VEGAN SERTİFİKASI
Diğer taraftan kozmetikten tekstile kadar farklı alanlarda faaliyet gösteren şirketler vegan sertifikası alarak rekabette öne geçmeye çalışıyor. Kosher ve Helal Belgesi gibi vegan ürünlere yönelik özel bir sertifikalandırma yapılıyor. Uluslararası Vejetaryenler Birliği (IVU) ve Avrupa Vejetaryenler Birliği’nin (EVU) resmi olarak kabul ettiği tek sertifika olan V-Label, 2014 yılında Türkiye pazarına girdi. Şirketler bu sertifikayı alarak hem iç pazarda hem de ihracatta fark yaratmaya çalışıyor.
Bunlardan biri çiğköfteci Oses Grup. Şirketin paketli üretim yapan markası Entabi’nin vegan sertifikası bulunuyor. Entabi, Türkiye’nin yanı sıra yurtdışında da satılıyor.
İki yıldır vegan şartlarına uygun üretim yaptıklarını söyleyen Oses Grup İş Geliştirme ve Satış Direktörü Kerim Çağlayan, “Vegan sertifikası sayesinde yüzde 100 büyüyoruz. Yurtdışından talep ve satış artışı yaşadık. Gelecek yıl yeni bir ürün gamıyla vejeteryanlara yönelik üretim yapmaya başlayacağız” diyor.
TEKSTİL VE KOZMETİK
Tekstilde ise dünyanın ilk vegan sertifikalı kumaşını üreten şirket Bursalı İpeker oldu. Bu yıl vegan sertifikasını alan İpeker’in vegan ürünlerinin ihracata yönelik satışları 20 milyon doların üzerinde. İpeker Yönetim Kurulu Üyesi İhsan İpeker, beş yıl içerisinde vegan ürünlere yönelik satış hacmini 50 milyon dolara çıkarmayı hedeflediklerini belirtiyor.
Eyüp Sabri Tuncer (EST) de Türkiye’de kozmetik alanında vegan sertifikasını alan ilk marka oldu. Sertifikanın satışları olumlu etkilediğini söyleyen EST Genel Müdür Yardımcısı Atilla Arıman, “Başta Avrupa olmak üzere Amerika ve Asya pazarlarında bu sertifika tercih sebebi” diyor.
AYŞEGÜL SAKARYA PEHLİVAN
[email protected]
Bir taraftan Gedik Holding gibi şirketler bu alanda otel ve restoran yatırımları yaparken, bir taraftan da vegan cafeler açılıyor. Ote yandan birçok üretici şirket de ihracatta vegan sertifikasıyla fark yaratmaya çalışıyor.
Küresel ısınma, nüfus artışı, sağlıklı beslenme bilincinin yaygınlaşması gibi faktörler son yıllarda tüm dünyada yeni alternatif pazarların ortaya çıkmasına yol açıyor. Bunlardan biri de vegan-vejetaryen ürün pazarı.
Etik, sağlık, çevresel ya da ekonomik nedenlerle hayvansal ürünleri terk eden tüketici sayısı her geçen yıl artıyor. Yapılan araştırmalara göre vegan sayısı ülke nüfuslarına bakıldığında ortalama yüzde 5’in üzerinde.
Her yıl vegan sayısı dört kat artıyor. Pazar araştırma kuruluşu Technavio’ya göre, paketli vegan ürünlerdeki ortalama artış 2016-2020 döneminde yüzde 11’lere ulaşacak. Almanya’da her 10 üründen 1’i vegan ürün ve bu ülkede 7,1 milyon vegan bulunuyor. Son 10 yılda İngiltere’deki vejetaryen sayısının ise yüzde 360’tan fazla arttığı tahmin ediliyor.
Bu bilinci taşıyan insanların yanı sıra inançları nedeniyle vegan olan milyonlarca insan da bulunuyor. Bu nedenle vegan restoranların sayısı artarken pek çok şirket de farklılaşmak için ürünlerine vegan sertifikası alıyor.
Bu alana yatırım Türkiye’de de hızla yükselen bir trend haline geldi. Gedik Holding gibi şirketler vegan ve vejetaryenlere yönelik konseptler geliştiriyor. Pek çok girişimcinin de bu alana yatırım yaptığı görülüyor.
TÜRKİYE’DE İLK OLACAK
Gedik Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hülya Gedik’in sağlıklı beslenme konusuna ilgisi, şirketin bu alandaki yatırımlarının temelini oluşturuyor. Vegan ürün üretiminden restoran ve otel geliştirmeye kadar farklı alanlarda projeler geliştiren şirket, bu alana 10-15 milyon TL arasında yatırım yapmayı planlıyor.
Eylül ayında Nişantaşı’nda sağlıklı kafe, restoran ve organik market konsepti açacaklarını söyleyen Gedik Sağlık ve Vegist Genel Müdürü Dr. Koshlendra Pratap, bu projenin İstanbul’da ilk olacağını belirtiyor. Şirketin 2017 yılındaki ana hedeflerinden biri de İstanbul Dragos’taki sağlıklı yaşam otelinin bitirilmesi.
İLK GİRİŞİMLERDEN BİRİ
Vegan Dükkan, Türkiye’deki ilk vegan girişimlerden biri. 2004 yılında bir vejetaryen organik ürün dükkanı olarak doğdu. 2012 yılında ise tamamen vegan ürünler satan bir noktaya dönüştü. Mekanın kurucusu Tarkan Aparı, aslında bir diş hekimi. 20 yıldır et yemeyen Aparı, kendi hayat tarzına uygun bir iş yapma düşüncesiyle Vegan Dükkan’ı kurdu. Son yıllarda özellikle genç nesilde hayvan hakları ve vegan yaşam tarzına artan bir ilgi olduğunu söyleyen Aparı, “Türkiye’de de dünyada olduğu gibi bu konuda giderek artan ivmede bir bilinçlenme başladı” diye konuşuyor.
VEGAN CAFELER ARTIYOR
Detoks ve sağlıklı yaşam denilince akla ilk gelen isimlerden biri olan Gül Kaynak, geçen yıl İstanbul Etiler’de Cafe 11 isimli bir vegan cafe açtı. Cafe 11, kurulduktan kısa bir süre sonra Anadolu Yakası ve Zekeriyaköy gibi lokasyonlar için bayilik talebi almaya başladı.
Önümüzdeki yılın başında bunları değerlendirmeye başlayacaklarını söyleyen Kaynak, “Mersin, Gaziantep ve İzmir’den de ilgilenenler var. Bizim kapıya teslim detoks paketlerimiz için de bugüne kadar Mersin, Bodrum ve İzmir olmak üzere üç bayilik verdik” diyor. Gül Kaynak, yurtdışına açılmayı planladıklarını ve ilk işbirliğini Romanya’da yaptıklarını da söylüyor.
Kadıköy’de son dönemde vegan cafe’ler açılmaya başladı. Moda’da açılan Vegan Bakkal da bunlardan biri. İki kızkardeş olan Yıldız Şeker Altaş ve ablası Hatice Şeker tarafından kuruldu. 31 yaşındaki Yıldız Şeker, 12 yıl otelcilik yaptıktan sonra kendi işini kurmaya karar verdi.
Yıldız Şeker, önümüzdeki günlerde online satış yoluyla tüm Türkiye’ye yayılacaklarını belirtiyor. Sinema ve dizi oyuncusu Müge Boz da önümüzdeki günlerde İstanbul’da bir vegan restoran açmaya hazırlanıyor. Makai isimli restoranın Kanyon’da açılması planlanıyor.
ANADOLU’DA GİRİŞİMLER VAR
Vegan konseptler artık sadece İstanbul’da yok. Anadolu şehirlerinde de vegan cafe’lere yönelik bir trend var. Örneğin Eskişehir’in ilk vegan kafesi geçen yıl Anadolu Üni-versitesi’nde açıldı. Bircan Herdan, vegan kişilerin yaşadığı beslenme sorunlarından yola çıkarak Avokado isimli kafeyi hayata geçirdi.
Bu yıl ise Van’da vegan ve vejetaryenler için hizmet veren Kakılk isimli bir mekan açıldı. Kakılk’ta yöreye özgü siyabo, heliz, elegez, spitang, sirmo, mende gibi yöresel otlarla yapılan yemekler de bulunuyor.
VEGAN SERTİFİKASI
Diğer taraftan kozmetikten tekstile kadar farklı alanlarda faaliyet gösteren şirketler vegan sertifikası alarak rekabette öne geçmeye çalışıyor. Kosher ve Helal Belgesi gibi vegan ürünlere yönelik özel bir sertifikalandırma yapılıyor. Uluslararası Vejetaryenler Birliği (IVU) ve Avrupa Vejetaryenler Birliği’nin (EVU) resmi olarak kabul ettiği tek sertifika olan V-Label, 2014 yılında Türkiye pazarına girdi. Şirketler bu sertifikayı alarak hem iç pazarda hem de ihracatta fark yaratmaya çalışıyor.
Bunlardan biri çiğköfteci Oses Grup. Şirketin paketli üretim yapan markası Entabi’nin vegan sertifikası bulunuyor. Entabi, Türkiye’nin yanı sıra yurtdışında da satılıyor.
İki yıldır vegan şartlarına uygun üretim yaptıklarını söyleyen Oses Grup İş Geliştirme ve Satış Direktörü Kerim Çağlayan, “Vegan sertifikası sayesinde yüzde 100 büyüyoruz. Yurtdışından talep ve satış artışı yaşadık. Gelecek yıl yeni bir ürün gamıyla vejeteryanlara yönelik üretim yapmaya başlayacağız” diyor.
TEKSTİL VE KOZMETİK
Tekstilde ise dünyanın ilk vegan sertifikalı kumaşını üreten şirket Bursalı İpeker oldu. Bu yıl vegan sertifikasını alan İpeker’in vegan ürünlerinin ihracata yönelik satışları 20 milyon doların üzerinde. İpeker Yönetim Kurulu Üyesi İhsan İpeker, beş yıl içerisinde vegan ürünlere yönelik satış hacmini 50 milyon dolara çıkarmayı hedeflediklerini belirtiyor.
Eyüp Sabri Tuncer (EST) de Türkiye’de kozmetik alanında vegan sertifikasını alan ilk marka oldu. Sertifikanın satışları olumlu etkilediğini söyleyen EST Genel Müdür Yardımcısı Atilla Arıman, “Başta Avrupa olmak üzere Amerika ve Asya pazarlarında bu sertifika tercih sebebi” diyor.
