Türkiye ekonomisindeki yüksek enflasyon sorunu, bir yandan artmaya devam eden döviz kurları, diğer yandan küresel çapta enerji fiyatlarında yaşanan artış ile büyümeye devam ediyor.
Özellikle Yurt içi üretici fiyatları endeksinde (Yİ-ÜFE) görülen seviye, 2003 bazlı serinin en yüksek değeri oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, tüketici fiyatları ekim ayında yüzde 2,39 arttı.
TÜFE'de yıllık artış oranı da yüzde 19,89 olarak hesaplandı. Genel kanı enflasyonun ekim ayında yüzde 20'yi aşacağı yönünde olsa da TÜİK'in hesaplamaları tüketici enflasyonunu çok az bir farkla yüzde 20'nin altında gösteriyor.
Öte yandan Yurt içi üretici fiyatları endeksi (Yİ-ÜFE) ise aylık yüzde 5,24 artarken yıllık artış oranı yüzde 46,31'e ulaştı. Böylelikle üretici enflasyonu 19 yılın en yüksek seviyesine çıktı.
Üretici enflasyonunda en son Haziran 2002'de yüzde 46,8 görülmüştü. Üretici-tüketici enflasyonu arasındaki fark da 26,42'ye çıkarken, önümüzdeki aylar için tüketici enflasyonu üzerindeki baskının artarak devam edeceğinin bir işareti oldu.
GİYİM VE GIDA ETKİSİ
TÜİK verilerine göre, enflasyona etki bakımından ekimde giyim ve ayakkabı grubunda yüksek oranlı zamlar
öne çıktı. Giyim ve ayakkabı grubunda aylık enflasyon yüzde 7,56 ve bunun manşet tüketici enflasyonuna etkisi de 0,40 puan oldu.
Ayrıca alkol ve sigara grubunda yapılan zamlar ekim ayında öne çıktı. Bu grupta aylık artış yüzde 5,97 ve manşet enflasyona etki 0,26 puan oldu. Gıda grubunda ekimde aylık artış yüzde 1,92 oldu ve manşet tüketici enflasyonuna 0,52 puanlık katkı yaptı.
Konut grubunda aylık yükseliş yüzde 2,29 ve manşet enflasyona etkisi 0,36 puan. Konut grubunda üreticiye yapılan doğalgaz zamları tüketiciye yansıtılmadığı için belirleyici kömür, odun ve tüp gaz zamları oldu. Kasımda da doğalgaz zammı tüketiciye yansıtılmadı.
Ev eşyası grubunda yüzde 2,25 artış ve aylık manşet enflasyona 0,2 puanlık etki görülürken, ulaştırma grubunda aylık artış yüzde 2,43 ve manşet enflasyona etkisi 0,36 puan olarak gerçekleşti.
Enflasyondaki yükselişe rağmen, 18 Kasım'daki Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısından bir kez daha "sınırlı" da olsa bir faiz indirimi olacağı beklentisi yüksek.
Genel eğilim yılbaşına kadar, kasım ve aralık ayı PPK'larından 100-150 baz puanlık daha indirim yapılacağı yönünde. Bu durumun önümüzdeki aylarda kurlar ve enflasyona etkilerini hep beraber göreceğiz.
TCMB'NİN RAPORUNDA "ENERJİ" ÖNE ÇIKTI
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Ekim ayı fiyat gelişmeleri raporunu açıkladı. TCMB’nin
değerlendirmesinde artan enerji fiyatları işaret edilirken, yıllık enflasyon gıda ve temel mal dışındaki gruplarda yükseliş yaşandığı belirtildi.
TCMB’nin raporuna göre, bu artışa en belirgin katkı enerji ve tütün ürünlerinden geldi. Banka ekim ayında petrol, propan, bütan, kömür gibi enerji fiyatlarının dolar bazında kayda değer bir oranda yükseldiğini, TL’deki görünüm ile birlikte yurt içi enerji kalemlerinde yüksek fiyat artışları kaydedildiğini belirtti.
TCMB’nin aylık fiyat gelişmeleri değerlendirmesinde lokanta ve otel grubu fiyatlarındaki yükseliş eğiliminin hizmet yıllık enflasyonunu olumsuz yönde etkilemeye devam ettiği de ifade edildi.
