Türkiye ekonomisi, çok ağır bir enflasyonist sürecin içinden geçiyor. Pandemi krizi ile birlikte tüm dünyada yaşanan parasal genişleme, küresel çapta enflasyon oranlarını yukarı çekti.
ABD ve AB gibi çok uzun yıllardır düşük enflasyonla yaşayan ülke ve bölgeler, son 40 yılın en yüksek enflasyon değerlerini gördüler.
Bu dönemde Türkiye'de de enflasyon son 20 yılın zirvesine çıktı. Ancak ne yazık ki bizdeki enflasyon artışı küresel eğilimler ile paralel gitmiyor.
Tüm dünya pandemi kaynaklı enflasyon artışlarına faiz artırımları ile çare ararken, bizde tam tersi bir yola sapıldı ve 'heteredoks' politikalar izlendi.
Yani artan enflasyona karşı düşük faiz politikası güdüldü; TL'deki tarihi değer kaybı önemsenmedi. Sonuç: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ocak ayına ilişkin enflasyon verilerine göre, Türkiye'de yıllık tüketici enflasyonu yüzde 48,69 olarak kaydedilirken, üretici fiyatlarındaki enflasyon artışı yıllık yüzde 93,53'e ulaştı.
Böylelikle enflasyon Nisan 2002'den bu yana en yüksek seviyeye çıkmış oldu. Yıllık çekirdek enflasyon ise yüzde 39,45'e yükseldi.
GOZ GÖRE GÖRE GELDİ
Elbette enflasyonun resmi rakamlara göre bile yüzde 50'ye dayanmış olması sürpriz değil. Ekonomi politikalarının böylesi bir enflasyon artışına yol açacağı, uzun zamandır gerek iktisat camiasında, gerekse uluslararası kurum raporlarında defaatle dile getirilmişti.
Ancak ekonomi yönetimi bildiği yoldan şaşmadı. Son olarak Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Nikkei haber ajansı söyleşisinde, tüketici enflasyonunun nisanda yüzde 50 altında bir seviyede zirve yapacağını öngördüğünü dile getirdi.
Nebati, enflasyonda toparlanmanın yaz ayları de hatırlatalım. TÜİK tepe yönetiminin son yıllarda pek çok kez değiştirilmiş olması, kuruma olan güveni hem içeride hem dışarıda zedeleyen bir etki yaratıyor.
ULAŞTIRMA VE GIDA ZİRVEDE
Son enflasyon verilerinin alt kırılımlarına bakarsak, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar sırasıyla, yüzde 68,89 ile ulaştırma, yüzde 55,61 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 54,53 ile ev eşyası oldu. Yıllık en düşük artış yüzde 10,76 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti.
Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla yüzde 18,67 ile eğitim, yüzde 25,32 ile giyim ve ayakkabı ve yüzde 28,63 ile sağlık oldu.
Buna karşılık, 2022 yılı ocak ayında aylık bazda artışın yüksek olduğu ana gruplar sırasıyla, yüzde 21,90 ile alkollü içecekler ve tütün, yüzde 18,91 ile konut, yüzde 12,82 ile ev eşyası oldu.
Ana harcama grupları itibarıyla 2022 yılı ocak ayında aylık düşüş gösteren ana grup yüzde 0,24 ile giyim ve ayakkabı oldu. En az artış gösteren ana gruplar ise yüzde 1,19 ile eğitim, yüzde 2,16 ile haberleşme ve yüzde 8,09 ile çeşitli mal ve hizmetler oldu.
