ARAM EKİN DURAN
[email protected]
Toplamda 405 milyon Euro’luk kaynak, ülke genelinde tarımsal sanayinin geliştirilmesi, tarım ürünlerinin saklanması ve pazarlanması konusunda proje oluşturan kurumlara dağıtılacak.
Türkiye ve Avrupa Birliği (AB) mali işbirliği anlaşması çerçevesinde 2007’den bu yana Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen ve bugüne kadar yaklaşık 900 milyon Euro’luk bir bütçeyi projeler aracılığı ile kullandıran ‘Rekabetçi Sektörler Programı’, ilk kez tarım sektörüne açılıyor.
Bu kapsamda 43 ilde 58 projeye 405 milyon Euro’luk destek ayrıldı. Destek verilecek bazı örnek projeler ise şöyle: Maraş Biberi Kümelenme Projesi, Şanlıurfa Pamuk Borsası ve Lisanslı Depo Kurulması Projesi, Giresun Fındık Lisanslı Depo ve Spot Borsa Kurulması Projesi, Ordu Arım Balım Peteğim Projesi, Rize Çay Araştırma ve Uygulama Merkezi Projesi.
FİNANSAL VE TEKNİK DESTEK
Ekonomist’e konuşan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı AB Mali Programları Daire Başkanı Murat Altun, Rekabetçi Sektörler Programı ile Türkiye’deki bölgesel farklılıkların dengelenmesi için KOBİ’lerin rekabet gucunun artırılarak sosyal ve ekonomik kalkınma sağlanmasının amaçlandığını söylüyor.
Bu yüzden Türkiye’nin kalkınma stratejisinde yer alan birçok öncelikli alanda geliştirilmiş projeye finansal ve teknik destek sağladıklarını dile getiren Altun, “Örneğin Giresun, fındığıyla öne çıkan bir şehir. Programımız Giresun’da lisanslı fındık deposu ve stok borsasının kurulmasını destekliyor.
Samsun, liman kenti. Programımız Samsun’un bu avantajını kullanarak bir lojistik merkezi kurulmasını destekliyor. Hatay el yapımı mobilyada kendi ispatlamış bir yer. Burada mobilyacılığı geliştirme projesi destekleniyor” diye konuşuyor.
Murat Altun, program kapsamında tarım ve tarım ürünlerine yatırım yapmaktan ziyade, tarımsal sanayinin geliştirilmesi, tarım ürünlerinin saklanması ve pazarlanması gibi sektör ihtiyaçlarına yönelik desteklere ağırlık verdiklerini dile getiriyor.
Altun, her biri 10 milyon Euro’luk büyük destek paketlerinin yanı sıra 2,6 milyon Euro’ya Maraş Biberi Kümelenme Projesi, 8 milyon Euro’ya Fıstık İşleme Sektörü Ortak Sanayi Altyapısı, 6 milyon Euro’ya Pamuk Lifi Üretiminde Bölgesel Sınai İşbirliği ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde 3,8 milyon Euro’ya Özellikli Gıda Kümelerinin Etkinleştirilmesi Projesinin hayata geçirileceğini kaydediyor.
“ÇAY ENSTİTÜSÜ KURUYORUZ”
Program kapsamında 10 milyon Euro yatırımla hayata geçirilecek projelerden biri de Rize Çay Araştırma ve Uygulama Merkezi Projesi. Proje ile çay sektörünün rekabet gücünü, verimliliğini, kalitesini artırmak ve dünya pazarlarına açmak için yeni ürünler geliştirerek bölgenin sosyoekonomik kalkınmasına katkı sağlanması hedefleniyor.
Projeyi Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi ve Rize Ticaret Borsası ile birlikte hazırlayıp yürüten Rize Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Şaban Aziz Karamehmetoğlu, bölgenin en önemli tarım ürünü olan ve kent ekonomisi için hayati öneme sahip çayın geleceğine yön vereceklerini söylüyor.
Proje kapsamında organik yeşil ve siyah çay fabrikası, çay paketleme tesisi ve bir çay laboratuvarı kuracaklarını dile getiren Şaban Aziz Karamehmetoğlu, “Binalarımız hazır. Şu anda iç tesisatları hazırlanıyor. Sanıyorum beş ay sonra faaliyete geçeriz” diyor. Çay merkezi ile birlikte ilk kez organik gübre tesisi de kuracaklarını ifade eden Karamehmetoğlu, “Her yıl 55 bin ton çay atığı derelerimize atılıyor. Büyük bir çevre kirliliği oluşuyor. Bunu engellemek için çay atığını organik gübreye çevirecek bir tesis kuruyoruz” diye konuşuyor.
URFA’YA PAMUK BORSASI
Tarım alanında hayata geçirilmesi planlanan bir başka proje ise Şanlıurfa Pamuk Borsası ve Lisanslı Depo Kurulması Projesi. Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Eyüp Sabri Ertekin, 10 milyon Euro’ya mal olacak proje ile pamuğun sağlıklı ve sigortalı şekilde depolanmasına ve pamuk ürün senetleri ile kolay kredi temin edilmesine imkan sağlanacağını kaydediyor. Ertekin, “Projenin hayata geçmesi ile pamuğun en iyi fiyattan pazarlanabilmesine imkan sağlayacağız. Bu da bölgemizin pamuktaki rekabet gücünü artıracak” diyor.
ÖNCELİKLİ 43 İL
Projeler Van’dan Malatya’ya, Rize’den Hatay’a kişi başı milli geliri Türkiye ortalamasının yüzde 75’inin altında kalan 43 il için tasarlandı. İlk dönemde programdan yararlanmak üzere toplam 532 başvuru olurken, bu başvuruların 63’ü kabul edildi.
63 projeden ise 47 tanesi ayrılan kaynaktan yararlanmaya hak kazandı. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı AB Mali Programları Daire Başkanı Murat Altun, “Önümüzdeki dönem için sağlanan 405 milyon Euro kaynakla destek sağlanan proje sayısını artırmayı amaçlıyoruz. Proje bütçelerine ilişkin bir alt veya üst limit vermek doğru olmaz. Projenin içeriğine ve gereklerine göre değişir” diye konuşuyor.
GİRİŞİMCİLERE DE AÇILACAK
Rekabetçi Sektörler Programı'ndan mali destek alabilecek kurumlar arasında kamu kurumlan, sivil toplum kuruluşları, sanayi ve ticaret odaları, birlik ve borsa benzeri iş dünyası temsilcisi çatı kuruluşlar, dernekler, vakıflar, kooperatifler, üniversiteler, küçük sanayi siteleri, organize sanayi bölgesi yönetimleri, araştırma merkezleri, belediyeler ve kaymakamlıklar gibi kâr amacı gütmeyen kuruluşlar bulunuyor. Önümüzdeki dönemde KOBİ ve girişimcilerin doğrudan başvurularının kabulü konusunda ise Avrupa Birliği yetkilileri ile görüşmeler devam ediyor.
ÖNE ÇIKAN 4 PROJE
1- 10 milyon Euro yatırımla çay sektörünün rekabet gücünü,verimliliğini, kalitesini artırmakve dünya pazarlarına açmak için yeni ‘ ürünler geliştirerek bölgenin J sosyoekonomik kalkınmasına katkı ' ı sağlamayı hedefleyen Rize Çay Araştırma ve Uygulama Merkezi Projesi.
2- 10 milyon Euro yatırımla hem Türkiye'yi dünya bal ihracatında ilk ’ sıralara taşımayı hem de bal sertifikasyonu aracılığıyla ürün kalitesinin korunmasını ve dolayısıyla ürünün hak ettiği değeri bulmasını ve aynı zamanda tüketicinin kaliteli bal tüketmesini sağlamayı hedefleyen Ordu Arım Balım Peteğim Projesi.
3- 9,5 milyon Euro yatırımla Türkiye'nin önemli tarım ürünleri arasında yer alan fındığın sağlıklı koşullarda bozulmadan uzun süre saklanması ve alım satımı kolaylaştırarak üreticilerin ve KOBİ'lerin küresel rekabet gücünü artırmak hedefiyle Giresun Fındık Lisanslı Depo ve Spot Borsa Kurulması Projesi.
4- 10 milyon Euro yatırımla, pamuğun sağlıklı ve sigortalı şekilde depolanmasına, pamuk ürün senetleri ile kolay kredi temin edilmesine ve pamuğun en iyi fiyattan pazarlanabilmesine imkan sağlayarak bölgenin rekabet gücünü artıracak Şanlıurfa Pamuk Borsası ve Lisanslı Depo Kurulması Projesi.
