ÖZLEM BAY YILMAZ
[email protected]
Şimdi ise hedefte Güneydoğu Asya ülkeleri var. Ramazan ayının ortasına geldik. Hızlı bir şekilde Ramazan Bayramı’na hazırlanıyoruz. Bu bayramın bir adının da Şeker Bayramı olduğu malum. İşte bu süreçte Türkiye şekerleme sektörünü mercek altına aldık.
Türkiye’de şekerli ve çikolatalı mamuller sektörü, küçük imalathanelerde üretilen lokum ve helva gibi geleneksel Türk şekerlemelerinin üretiminden bugün modern tesislerde farklı formlarda ve lezzetlerde ürünlere kaymış durumda. Az da olsa geleneksel yöntemlerle üretim de devam ediyor. Bugün dünya devleri ile yarışır duruma gelen üreticiler, çikolatanın başkenti Belçika’ya bile ürün ihraç ediyor.
Üretiminde kullanılan hammaddeler, yardımcı maddeler ve ambalaj malzemeleri ile yan sanayisini de geliştiren sektör, sağladığı yüksek katma değer ve istihdam ile Türk ekonomisinin önemli sektörlerinden biri haline geldi. Şekerli ve çikolatalı mamuller Türkiye’nin hemen hemen her ilinde üretiliyor ve sektörde büyük, orta ve küçük işletmelerin yanı sıra yabancı sermayeli firmalar da faaliyet gösteriyor.
Pastacılık ürünleri hariç, şekerli ve çikolatalı mamuller sektörünün 2016 yılında 4,5 milyar TL’lik satış hacmine ulaştığı tahmin ediliyor. Bunun 923 milyon dolarını (2,8 milyar TL) ihracat oluşturuyor. Sektörün 2017 yılında ise yüzde 10 büyüyeceği öngörülüyor.
BAYRAMLARIN SATIŞA ETKİSİ
Bayramlar ve diğer özel günlerde çikolata ve şekerleme tüketimi önemli ölçüde artıyor. İstanbul Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Zekeriya Mete, Türkiye’de üretilen çikolatanın yaklaşık yüzde 25'inin, şekerleme ürünlerinin ise yaklaşık yarısının Ramazan ve Kurban Bayramları’nda tüketildiğini söylüyor. Mete, Anneler Günü, Sevgililer Günü gibi özel günlerde de bayramlar kadar olmasa da satışlarda önemli bir artış yaşandığını belirtiyor.
Zekeriya Mete, Batı illerinde daha çok çikolataya, Doğu bölgelerinde ise şekerleme ürünlerine artan bir talep olduğunu dile getiriyor. Mete, “Artık tüketicinin bilinçlenmeye başlamasıyla lezzet ve sağlık bakımından markalı ürünler tercih edilmeye baş-landı. Bu da sektöre yatırımları artırıyor. Markalı ürünlere talebin artması ile merdiven altı üretimin önemli ölçüde azaldığını gözlemlemekteyiz. Tüketici sağlıklı ürünleri tüketmeyi tercih ediyor” diyor.
HEDEF 2,7 MİLYAR DOLAR
Türkiye genelinde 2 binin üzerinde ihracatçı firmanın bulunduğu şekerli mamuller sektörü, geçen yıl 923 milyon dolarlık kakaolu ve şekerli mamul ihraç etti. Pastacılık ürünleri dahil edildiğinde bu rakam 2,2 milyar dolara çıktı. Bu yıl ise bu rakamın 2,7 milyar dolar olması hedefleniyor.
200’den fazla ülkeye ihracat yapan sektörün ağırlıklı pazarları Irak, ABD, Suudi Arabistan, BAE, Cezayir ve Almanya olarak sıralanıyor. Son dönemde firmaların Güney Amerika’ya yoğunlaştığını ve bu pazardaki fuarlara katılım gösterdiğini belirten sektör temsilcileri şunları söylüyor: “Bunun sonucunda Güney ve Orta Amerika ülkelerine ihracatımızda büyük sıçrama gerçekleştirdik.
Arjantin, Venezuela, Ekvator, Küba, Ruanda, Paraguay, Uruguay, Kolombiya’ya olan ihracatımız geçtiğimiz yıla oranla en az iki kat arttı. Güneydoğu Asya ülkeleri de sektör olarak hedef pazarlarımız arasında yer alıyor.”
YATIRIMLARA DEVAM
Mondelez International Türkiye, bu alanda faaliyet gösteren yabancı şirketleriden biri. Şirket, Gebze fabrikasında ürettiği ürünlerin yaklaşık yarısını ihraç ediyor. Geçtiğimiz yıl 50’den fazla ülkeye 150 milyon TL tutarında 18 bin tonluk ürün ihraç eden şirket, ABD’den Hollanda’ya kadar birçok ülkeye ihracat yapıyor. Mondelez, bu yıl 20 bin tonluk ihracat yapmayı hedefliyor.
Mondelez International, Türkiye’de günlük şeker pazarının üçte birine hakim. Mondelez International Türkiye Genel Müdürü İhsan Karagöz, özellikle Kent markalarının ‘Bayram Şekeri’ olarak isimlendirilen bu kategorinin açık ara lideri konumunda olduğunu söylüyor. Karagöz, şöyle devam ediyor: ”Son beş yıl içerisinde Gebze’de bulunan 85 bin metrekarelik fabrikamızın sakız ve şeker hatlarına 180 milyon TL’nin üzerinde yatırım yaptık.
Böylelikle Türkiye’de yüksek teknoloji tatlandırıcı geliştirme tesisi devreye alındı. Mondelez International’ın dünya çapında tüm üretimlerinde kullanılacak tatlandırıcı Türkiye’den sağlanacak.”
KATMA DEĞERLİ ÜRETİM
Şölen, sektörün önde gelen yerli oyuncularından biri. Temelleri 1989 yılında atılan şirket, Gaziantep 4’üncü Organize Sanayi Bölgesi’ndeki dört tesisindeki faaliyetlerini durdurup sekiz ay kadar önce 120 bin metrekarelik yeni tesisinde üretime başladı. Şölen, bu tesise teçhizat, teknoloji ve inşaat için toplam 600 milyon TL’lik yatırım yaptı.
Bu yıl 1 milyar TL ciro hedefleyen şirket, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre 150 milyon dolarlık ihracatıyla Türkiye’nin en fazla çikolata ve çikolatalı ürün ihracatı yapan firması.
200’ün üzerinde ürün çeşidini 100’ü aşkın ülkeye ihraç ettiklerini belirten Şölen CEO’su Elif Çoban, “Katma değerli ürünlerle yurtdışında varlığımızı sürdürüyoruz. 2017 yılının ilk dört ayında çikolata ihracatında Türkiye ortalaması kilogram başına 2,21 dolarken, Şölen ürünlerinin ortalama kilogram fiyatı 3,71 dolar. Bu yılki ihracat hedefimiz 170 milyon dolar” diye anlatıyor.
