Merkez Bankası tarafından reel sektör kuruluşlarına gönderilen anketlerin yanıtlanması ile oluşturulan iktisadi yönelim anketi, yine TCMB tarafından açıklanan reel kesim güven endeksinin de temelini oluşturuyor.
Bu endeks de reel kesimin ekonomiye bakışını ve gelecek beklentilerini görmemize imkan veriyor.
Endeksin eylül ayını kapsayan son sonuçlarına göre, imalat sanayiinde kapasite kullanımı son altı aylık dönemde yüzde 77-78 bandında dalgalanırken, reel kesim güvenindeki düşüş art arda beşinci ayda da devam etti.
Kapasite kullanımı, bir önceki aya göre 0,7 puan artışla yüzde 77,4 olurken, reel kesim güven endeksi ise Temmuz 2020'den bu yana eylül ayında ilk kez 100 eşik değerin altına inerek 99,9 düzeyine geriledi.
KAPANMADAN BERİ İLK
Endeks en son 2020'nin mart, nisan, mayıs ve haziran aylarında 100'ün altında kalmıştı. Hatırlayalım bu dönem, pandeminin tüm yaşamı vurduğu, kepeneklerin kapandığı dönemdi. Mevsimsellikten arındırılmış endeks ise 100,2 ile 26 ayın en düşük seviyesini gördü.
Bir önceki aya göre toplam alt endekslerden siparişlerdeki durum endeksinde 6,8 ve mamül mal stoku durum endeksinde de 5,7 puanlık sert düşüşler dikkat çekti. Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE), eylülde bir önceki aya göre 2,2 puan gerileyerek 99,9'a indi.
Nisan ayında 109,7 olan endeks gerilemesini beş aydır sürdürüyor. Bugün reel kesim gücen endeksi'nin yine 100'ün altını görmüş olması, üretici şirketlerin yakın geleceğe ilişkin karamsarlıklarının arttığının bir işareti denebilir.
Endeksi oluşturan anket sorularına ait yayılma endeksleri incelendiğinde, genel gidişat ve sabit sermaye yatırım harcamasına ilişkin değerlendirmeler endeksi artış yönünde, mevcut toplam sipariş miktarı, mevcut mamul mal stoku, gelecek üç aydaki üretim hacmi, gelecek üç aydaki toplam istihdam, gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarı ve son üç aydaki toplam sipariş miktarına ilişkin değerlendirmeler ise endeksi azalış yönünde etkiledi.
Son üç aya yönelik değerlendirmelerde, üretim hacminde artış bildirenler lehine olan seyir azalış bildirenler lehine dönerken, iç piyasa sipariş miktarında azalış bildirenler lehine olan seyir bir önceki aya göre zayıfladı. İhracat sipariş miktarında ise azalış bildirenler lehine olan seyir bir önceki aya göre güçlendi.
