Bir deprem ülkesi olan Türkiye’deki konut yapı stoğunun büyük bir kısmı çürük yapılardan oluşuyor. Depremin ensemizde olduğu günümüzde ev sahiplerini en çok ilgilendiren konuların başında kentsel dönüşüm gelirken ağırlıklı olarak kentsel dönüşüm nedir, nasıl gerçekleşir ya da müteahhit nasıl seçilir vb. sorulara yanıt aranıyor. Buradan yola çıkan İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER), hazırlattığı Kentsel Dönüşüm ve Dönüşüm Alanlarında Müteahhit Seçme Rehberi ile ev sahiplerine yol gösteriyor.
Rehberin tanıtım toplantısında konuşan İNDER Genel Başkanı Engin Keçeli, depremde yıkımı en az seviyeye indirmek adına müteahhit seçiminin, projenin başarısında kritik öneme sahip olması gerçeğinden yola çıkarak Kentsel Dönüşüm ve Dönüşüm Alanlarında Müteahhit Seçme Rehberi’ni hazırlattıklarını söyledi.
Rehberde sektör profesyonellerine ve ev sahiplerine yol gösteren pratik bilgiler sunduklarını belirten Keçeli, bu rehberin okuyucularının bilinçli kararlar almalarına, gelecek nesillere güvenli, sağlam ve yaşanabilir şehirler bırakmalarına katkı sağlayacağını vurguladı.
İstanbul İnşaatçılar Derneği’nin kurulduğu 1967 yılından bu yana gayrimenkul sektörünün her alanında öncü sivil toplum kuruluşu olarak faaliyet gösterdiğinin altını çizen Keçeli, “Ülkemiz, dünyanın ek aktif deprem bölgelerinden birinde konumlandığı için sık sık sismik aktivitelerle karşılaşıyor, geçen yıl olduğu üzere ağır kayıplar veriyoruz. Son olarak tam 12 şehrimizi derinden yıkıma uğratan bu afet, bizlere kentsel dönüşümün tercihten öte zorunluluk olduğunu gösterdi” dedi.
DOĞRU MÜTEAHHİT SEÇİMİ HAYATİ ÖNEME SAHİP
Kentsel dönüşümün, Türkiye'nin en önemli ve en acil meselelerinden biri haline geldiğini belirten İNDER Başkan Yardımcısı, İnşaat Mühendisi Ayten Babaoğlu, şunları söyledi:
“Geçen yıl yaşadığımız büyük deprem felaketi, hepimizin kentsel dönüşüm sürecine ne kadar hazırlıksız yakalandığını acı bir şekilde gösterdi. Güvenli yapılar inşa etmek, can kayıplarını önlemek ve şehirlerimizi daha yaşanabilir kılmak için atılacak adımlarda, doğru müteahhit seçimi hayati öneme sahip. Bu nedenle, Kentsel Dönüşüm Alanlarında Müteahhit Seçme Rehberi’ni hazırlamaya karar verdik. Rehberle kentsel dönüşüm projelerinde karşılaşılabilecek temel sorulara net cevaplar sunarak, müteahhit seçim sürecini kolaylaştırmayı amaçladık. Böylelikle bu süreci daha anlaşılır ve ulaşılabilir kılmayı, herkesin doğru kararlar almasına yardımcı olmayı hedefliyoruz. Umarım bu rehber, kentsel dönüşüm projelerinde yol gösterici bir kaynak olur ve şehirlerimizin geleceğini şekillendirme çabalarımıza değer katar.”
EN SIK KARŞILAŞILAN SORULAR VE SORUNLAR ARAŞTIRILARAK DERLENDİ
Avukat Ali Güvenç Kiraz ise, rehberde “Risk Tespiti ve İlk Adımlar, Müteahhit Araştırması ve Seçimi, Sözleşme ve Güvenceler, Proje Yönetimi ve Teslim ile Finansal ve Hukuki Hususlar” olmak üzere 51 soru ve cevabın yer aldığı toplam 5 bölüm bulunduğunu, bu bölümlerin kentsel dönüşümde uzun yıllar boyunca yapılan gözlem sonucunda en sık karşılaşılan başlıklardan derlediğini dile getirdi.
Rehberin ilk bölümü olan Risk Tespiti ve İlk Adımlar kapsamında evin deprem açısından riskli olup olmadığının anlaşılması, risk tespiti için yetkili kurumlarda başvuru sürecinin nasıl işlediği, binanın riskli çıkmasının ardından yapılacaklar, daire sahipleri ile anlaşma süreci, arsanın imar durumu, mevcut yapının tapu durumu, olası sorunların çözümlenme yolları ile izinsiz eklentiler vb. durumlardan haberdar olma yöntemlerine değiniliyor.
Rehberdeki ikinci bölüm olan Müteahhit Araştırması ve Seçimi çerçevesinde dikkat edilecek yasal düzenlemeler, sık yapılan hatalardan nasıl kaçınılacağı, projenin zamanında tamamlanması için müteahhidin sahip olması yetkinlikler, müteahhidin lisans ve yetkinliğinin kontrolü, istenebilecek teminatlar, sorulması gereken sorular, talep edilmesi gereken referanslar ve müteahhidin ekonomik yeterliliğini gösteren belgeler anlatılıyor.
Sözleşme ve Güvenceler bölümü kapsamında ise sözleşmelerde yer alması gereken konular, net ve brüt daire hesabı, yeni projede dikkat edilmesi gerekenler, ruhsat ve iskan sürecinde müteahhitten beklentiler, tapu süreci, sözleşmelerde olması gereken diğer güvencelere dair detaylar, müteahhit ve arsa sahibinin üstlenmesi gereken konular, sözleşme süresi, aranacak cezai şartlar, kat karşılığı oran hesabı, arsa ve bina değerini tespit edilme yolları, müteahhidin projeden çekilmesi sonucunda sahip olunan haklar, avukattan danışmanlık almanın önemi ve sözleşmelerde değişikliğe gidilmesi durumunda izlenecek yollar aktarılıyor.
Proje Yönetimi ve Teslim başlığı altında bina sahibinin rolüne, inşaat sürecinde kalite kontrolünün nasıl sağlanacağına, yapı denetim sürecinin işleyişine, teslim edilen projedeki eksik ve hataların nasıl düzeltileceğine, geç teslimlerde nasıl yol izleneceğine, inşaat sürecinde müteahhit değişikliği yapılıp yapılamayacağına, projede enerji verimliliği sertifikası bulunup bulunmayacağına, iş sağlığı ve güvenliği adına müteahhidin sorumluluklarına, iskan için alınması gereken izinlere ve projenin tamamlanmasıyla mülk sahiplerinin yapması gerekenlere değiniliyor.
Rehberin son bölümü olan Finansal ve Hukuki Hususlar kısmında da kentsel dönüşüm projelerinde finansman seçenekleri, kira ve taşınma desteği, vergi indirimleri ve devlet teşvikleri hakkında bilgi alma yolları, hukuki uyuşmazlıklar veya anlaşmazlıklar durumunda izlenecek yollar, arsa payı hesabı, müteahhidin vekâlet istemesi durumunda dikkat edilecek hususlar anlatılıyor.
İNDER’in Kentsel Dönüşüm Alanlarında Müteahhit Seçme Rehberi’ne derneğin internet sitesinden ulaşılabiliyor.
