İç talepteki daralma ile kur ve faiz farkından doğan finansman giderleri, ilk çeyrekte bilançoları olumsuz etkiledi. İkinci çeyrekte, maliyeti TL, geliri döviz olan şirketlerin pozitif ayrışacağı öngörülüyor. Döviz açığı olan şirketler için tablo olumsuz olabilir.
CEREN ORAL
[email protected]
TL varlıklarda önceki hafta etkili olan satış baskısı sonrası kısmi toparlanma görülse de kırılganlık sürüyor. Piyasalarda görünüm böyleyken geçen hafta itibarıyla ilk çeyrek bilançoları tamamlandı.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Biz de BİST-TÜM'deki şirketlerin ilk çeyrek bilançolarıyla ilgili bir tablo hazırladık. Tabloda finans sektörüne, holdinglere, yatırım ortaklıklarına ve GYO'lara yer vermedik. 2018 ve 2019 ilk çeyrekte şirketlerin bilançolarında satış gelirini (ciro), net esas faaliyet kârını ve net kârı dikkate aldık.
İlgili dönemlerde 50 milyon TL'nin altında satış geliri olan şirketler ile esas faaliyet zararı ve net zarar açıklayan ve bu iki rasyoda 2 milyon TL'nin altında kalan şirketleri çalışmaya dahil etmedik.
Şirketleri üç kriterde yüzdesel değişimlerine göre sıraladık ve en iyi finansal sonuçları elde eden toplam 34 şirkete ulaştık. Tukaş, Koza Madencilik, İpek Doğal Enerji, Alkim Kimya, Arena Bilgisayar ve Akın Tekstil, her üç rasyoda da sıralamaya girdi.
BEKLENTİLER NASILDI?
İlk çeyrek bilançolarına ilişkin beklentiler, kur, faiz, iç piyasa koşulları ve ekonomideki güncel faktörlerin etkisinin hissedileceği yönündeydi. Mesela Yatırım Finansman Araştırma Müdürü Serhan Gök, takibindeki finans dışı şirketlerden zayıf TL ve artan enflasyonla yüzde 32 gelir büyümesi bekliyordu.
Makro volatilitelere bağlı olarak FVAÖK büyümesinin yüzde 7 ile sınırlı olmasını öngören Gök, bazı tek seferlik kazançların katkısıyla toplam net kârın yüzde 18 artabileceğini belirtmişti. Güçlü operasyonel performans beklediği şirketleri Tekfen, Aselsan, Koza Altın, Ülker Bisküvi, Pegasus, Bizim Toptan olarak sıralayan Serhan Gök, Tüpraş, THY ve Trakya Cam'dan zayıf performans öngörüyordu.
FİNANSMAN GİDERLERİ ARTTI
Peki sonuçlar nasıl geldi? İntegral Yatırım'ın araştırma uzmanı Seda Yalçınkaya Özer, "Bilançolardaki ortak nokta, ciro ile faaliyet kârlarında yıllık artış olsa da, kur ve faiz farkından doğan yüksek finansman giderleriyle net kârın olumsuz etkilenmesi" diyor.
Faizlerin yüksek olduğu ortamda borçlu şirketlerin borçlarının arttığını kaydeden Özer, yurtiçi satışlardaki gerilemeye karşın ihracatı güçlü şirketlerin olumlu ayrıştığını söylüyor. Özer'e göre iyi bilançosuyla dikkat çeken şirketleri ise Turkcell, Türk Telekom, Petkim ve Kordsa oluşturuyor.
Global Menkul Değerler Stratejisti Rıdvan Baştürk, 2018 ikinci yarıdan itibaren faizlerdeki yükseliş ve enflasyonda beklenen düşüşün gelmemesiyle iç talebin daraldığını, ekonomik aktivitenin yavaşladığını belirtiyor.
Baştürk, "İç talebe yani ekonomik büyümeye hassasiyeti yüksek şirketler sıkıntı yaşarken ihracat oranı yüksek şirketler avantajlı konumda kaldı" diyor. Rıdvan Baştürk, Tüpraş ile THY'nin beklentilerin altında kaldığını, Petkim'in bilançosuyla öne çıktığını kaydediyor.
ÖNE ÇIKAN SEKTÖRLER
İlk çeyrekte kârını en çok artıranlar sektörler, telekom, kimyevi madde, madencilik, savunma ve gıda olarak sıralanıyor. GCM Yatırım Ekonomisti Enver Erkan, konut sektörünün iç piyasada yaşadığı daralmayla GYO'ların olumsuz sonuçlar açıkladığına dikkat çekiyor.
Havacılıkta yüksek finansman giderlerinin, düşük doluluk oranlarının ve İstanbul Havalimanı'na taşınma etkisinin kârlılıkları baskıladığını söyleyen Erkan, THY ile Pegasus'un zarar açıkladığı bilgisini veriyor. Demir-çelikte ise artan maliyet etkisi ve korumacı ticaret tedbirleri kapsamındaki çelik kotalarının operasyonel sonuçları olumsuz etkilediğine değiniyor.
GCM Yatırım'ın takibindeki şirketlerden Koza Madencilik yüzde 675,2, TAV yüzde 333,3, Tekfen yüzde 224,7, Türk Telekom yüzde 182,9, Turkcell yüzde 144,5 yıllık bazda net kâr artışı elde etti. Aselsan yüzde 79 ile güçlü çift haneli kâr artışı sağladı.
Arçelik, Enerjisa, Soda Sanayii, Petkim ve T. Şişecam kârlarını artırdı. Tüpraş ve Şok dönemsel zarar açıkladı. Emlak GYO, Erdemir, Kardemir, Koç Holding'in kârı düştü. Sabancı ve Tofaş Oto ise geçen yıla yakın seviyelerde kâr açıkladı.
İKİNCİ ÇEYREK ÖNGÖRÜLERİ
Piyasalar ikinci çeyreğe de dalgalı girdi, TL'de kayıplar var. Bu nedenle, kur ve faiz yine belirleyici olacak. Kur değişimleri, döviz açığı olan şirketlerde kur farkı giderine neden olabilir. İhracata yönelen, maliyeti TL, geliri döviz olan şirketler pozitif ayrışabilir.
İntegral Yatırım'dan Seda Yalçınkaya Özer, kârlılıkta ilk çeyrekteki negatif etkinin ikinci çeyrekte azalsa da süreceği görüşünde. İhracatçı şirketleri beğenen Özer, borcu az olan ve hedge yapmış şirketleri de önde görüyor.
Özer'e göre, ikinci çeyrekte Tofaş Oto, Ford Otosan, Turkcell, Türk Telekom, Erdemir, Arçelik, Migros, Enka İnşaat, Kardemir, Kordsa ve Petkim ön plana çıkabilir.
GCM Yatırım'dan Enver Erkan, talepteki zayıflık sürdüğünden iç pazar koşullarından etkilenen konut, inşaat ve enerji gibi döviz açığı olan sektörleri tercih etmiyor. Demir-çelik ve petrokimyayı operasyonel olarak beğenen Erkan, "Otomotivi iç pazarda zayıf görsek de ihracatçı şirketler olumlu ayrışabilir" diyor. Erkan, cam sektörü ile T. Şişecam şirketlerini de finansal olarak güvenli buluyor.
ALİ KERİM AKKOYUNLU
GEDİK YATIRIM ARAŞTIRMA DİREKTÖRÜ
"İKİNCİ ÇEYREK ZORLU GEÇECEK
"İlk çeyrekte sanayi segmentinde maliyetleri TL'ye endeksli ve ihracat/döviz bazlı gelirleri ağırlıklı şirketler daha güçlü faaliyet kârı elde etti. Bu şirketler arasında Türk Telekom, Tofaş, Ford Otosan, Aksa Enerji, Zorlu Enerji, Tekfen, Migros, Şok dikkat çekti.
Öte yandan demir-çelik şirketleri, BİM ve Tüpraş beklenenin altında faaliyet performansı olan şirketler olarak öne çıktı. Mart ayı ortalarından itibaren yeniden başlayan Türk varlıklarının volatilitesinden dolayı ikinci çeyreğin tüm şirket grupları açısından zorlu geçmesini bekliyoruz.
Sanayi segmentinde yavaş talebin ve değer kaybeden TL'nin, maliyetler ve döviz borcu olan şirketler üzerindeki etkisi ana tema olarak öne çıkabilir. Faaliyet kârı açısından Migros, Türk Telekom, Koza Altın, Petkim, Tofaş ön sıralarda yer alabilir."
