Türkiye'nin yanı sıra dünya ekonomisine dair belirsizlikler, ticaret savaşları e korumacı politikalar, holdinglerin 2020 büyüme hedeflerine de yansıdı. 2019 yılında daralan iç talep karşısında yurtdışına odaklanan holdingler, 2020'de ise mevcudu korumayı ve enflasyonun üzerinde büyümeyi öngörüyor.
SİBEL ATİK
[email protected]
Yaptığımız çalışmaya göre, büyük grupların en büyük i ise 2020'nin daha öngörülebilir bir yıl olması oluşturuyor. Son bir yıldır resesyon yaşayan Türkiye ekonomisine ilişkin 2020 öngörüleri bu yıla göre bir nebze daha iyimser bir hava çiziyor.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Uluslararası Para Fonu (IMF), 2019 yılı için yüzde 2,5'lik küçülme tahminini değiştirip yüzde 0,2 büyüme olarak yenilerken, 2020 yılı için de yüzde 3 büyüme öngörüsü yaptı.
Yeni Ekonomi Programı'na (YEP) göre ise 2020'de yüzde 5 büyüme hedefleniyor.
Biz de sözü geçen veriler ışığında ve geçen hafta yapılan CEO Club toplantımızın holdingler buluşmasından çıkan notları genişleterek 24 holdingin 2020 yılı ajandasını araştırdık.
HOLDİNGLER TEMKİNLİ
Yaptığımız çalışmaya göre, büyük grupların en büyük beklentisini 2020'nin daha öngörülebilir bir yıl olması oluşturuyor. Büyümede 2020 ve sonrasına ilişkin bir nebze iyimser bir hava olmasına karşılık ekonominin baş aktörleri temkinli.
Türkiye'nin yanı sıra dünya ekonomisine dair belirsizlikler, ticaret savaşları ve korumacı politikaların dev grupların büyüme hedeflerine de yansıdığı görülüyor. 2019 yılında daralan iç talep karşısında yurtdışına odaklanan holdingler, 2020'de ise mevcudu korumayı ve enflasyonun üzerinde büyümeyi öngörüyor.
Bu süreçte birçok holdingin gelir dengesinde yurtdışı ağır basarken, yurtiçinde ise mevcudu koruma gayretinin önümüzdeki yıl da süreceği gözleniyor.
2020 ekonomik gelişmelerini Türkiye açısından değerlendiren Euler Hermes Türkiye CEOsu Özlem Özüner, 2019'un küresel belirsizliklerin olumsuz etkilerinin yaşandığı bir yıl olarak geçtiğini söylüyor.
Yavaş büyümenin uzun süreceği bir döneme girildiğini belirten Özüner, küresel mal ve hizmet ticaretinin sadece yüzde 1,7'lik büyümeyle 2009 yılından beri görülen en düşük hıza gerileyeceğini ifade ediyor.
Bu nedenle Türkiye'de ihracatın büyümeye katkısının daha az olabileceği uyarısını yapıyor. Özüner, "Bu yıl Türkiye'de 2020'de yurtdışında yatırım atağına hazırlanıyor.
Amerika'da bir tesis yatırımı planlayan grup, Almanya'da da halihazırda görüşmeleri süren satın alma işlemini 2020'de sonuçlandırmayı planlıyor.
Yurtdışında yatırım açıklayan bir diğer grup ise Tosyalı Holding. Senegal'de Tosyalı Ekonomi Bölgesi için gerekli onayları alan şirket, önümüzdeki süreçte Cezayir ve Senegal'in ardından özellikle Batı Afrika tarafında çelikte önemli yatırımları devreye alacak.
Atıştırmalık ve perakende sektöründe büyüme potansiyelini iyi yakalayan ve Godiva'da fabrika ve 4 ülkedeki pazar haklarının devredilmesiyle 1,3 milyar dolarlık kaynak elde eden Yıldız Holding'in CEO'su Mehmet Tütüncü ise 2020'de bu kaynakla yeni yatırımın sinyalini veriyor
Global Yatırım Holding, yurtdışı liman yatırımlarını sürdürecek. Liman işletmeciliğinde büyümeye odaklandıklarını belirten Global Yatırım Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kutman, gündemlerinde görüşmeleri devam eden veya yatırım için değerlendirdikleri yaklaşık 20 kruvaziyer limanı olduğunu söylüyor.
Ayrıca yenilenebilir enerji sektöründe de yatırım yapabileceklerine işaret ediyor. Kutman, "Liman işletmeciliğinde edindiğimiz uluslararası tecrübe ve iş bağlantılarını temiz ve yenilenebilir enerjide değerlendirmeyi hedefliyoruz. Portföyümüzü yeni projeler veya satın almalarla geliştirmeyi sürdüreceğiz" diyor.
YATIRIMA DEVAM
Sadece son iki yılda yaptığı yatırımların toplam tutarı 500 milyon Euro'yu aşan Yıldızlar Yatırım Holding de 2020'ye yeni yatırım kararlarıyla giriyor. Şirket, orman ürünleri, gübre, kimya ve demir-çelik sektörlerinde yatırımlara hız kesmeden devam ediyor.
Sadece son iki yılda yaptığı yatırımların toplam tutarı 500 milyon Euro'yu aşan Yıldızlar Yatırım Holding de 2020'ye yeni yatırım kararlarıyla giriyor. Şirket, orman ürünleri, gübre, kimya ve demir-çelik sektörlerinde yatırımlara hız kesmeden devam ediyor.
Yıldızlar Yatırım Holding Yönetim Kurulu Üyesi Hakkı Yıldız, "Önümüzde Yıldız Demir Çelik'te ikinci faz yatırımı var. 2020 yılının ilk çeyreğinde ikinci fazı devreye almak istiyoruz" diyor. Yıldız Demir Çelik'in ikinci faz yatırımı için 100 milyon dolarlık bir bütçe söz konusu. Şirket bu yatırımla 2020'de istihdamını da önemli ölçüde artıracak.
DÖNÜŞÜME ODAKLANDILAR
Bu dönemde dijitalleşme şüphesiz büyük grupların gündemindeki en önemli başlık olmaya devam edecek. Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Meltem Bakiler Şahin, şirketlerin artık dijitalleşebildikleri ölçüde rekabet edebildiklerine işaret ediyor.
Şahin, Dünya Ekonomik Forumu'nun araştırmalarına göre, önümüzdeki 10 yıl içinde dijital teknolojilerin yarattığı ekonomik değerin 100 trilyon doları aşmasının beklendiğini söylüyor.
Accenture Dijitalleşme Endeksi'ne göre ise dijitalleşmede 10 puanlık bir artışın şirketlere ortalama olarak ilave yüzde 1'lik faiz ve vergi öncesi kâr (FVÖK) getirdiğini kaydediyor.
Holdingler bu yolda girişimlerini sürdürüyor. Eczacıbaşı ve Kibar Holding bu yöndeki yatırımlarının süreceğini açıklarken, perakende sektörünün devi Boyner Grup ise bu alandaki belki de en iddialı adımları atıyor.
300'ün üzerinde mağazada 8 binin üzerinde çalışanla hizmet veren ve bu yılı 5 milyar TL ciroyla kapatması beklenen grup, mağazacılık ve e-ticaret alanında 2020 yılında yapacağı hamlelerle yüzde 30 büyüme planlıyor.
2020 ve sonrasında online satışların toplam gelirlerdeki payını yüzde 20'den yüzde 40'a taşımayı da hedefliyor. Bu doğrultuda "Geleceğin Mağazaları: Stores Of The Future" adını verdiği iki yeni mağazayı 2020'nin ikinci yarısında devreye almaya hazırlanıyor.
FUAT TOSYALI / TOSYALI HOLDİNG YÖNETİM KURULU BAŞKANI
"HEDEFİMİZ DÜNYADA İLK 20 ARASINA GİRMEK"
TOSYALI EKONOMİ BÖLGESİ KURUYORUZ
Tosyalı Holding olarak, dünyanın üç farklı kıtasında, 20'yi aşkın üretim tesisiyle yola devam ediyoruz. Özel sektörde ilk yassı çelik üretimini gerçekleştirdiğimiz günden bugüne katma değer yaratmaya devam ediyoruz.
Tosyalı Holding'in İskenderun ile başlayan yatırım hamlesi, Osmaniye, Karadağ ve Cezayir'in ardından Batı Afrika'nın giriş kapısı olan Senegal ile devam ediyor.
Burada özel bir ekonomi bölgesi oluşturmak için hazırlıklarımızı tamamladık. Tosyalı Ekonomi Bölgesi olarak adlandırılan bu projenin kararnamesi çıktı. Afrika pazarının sektörümüz açısından oldukça değerli olduğunu düşünüyoruz.
YATIRIMLARA DEVAM
Global bir oyuncu olma yolunda attığımız adımlar doğrultusunda yurtdışı yatırımlarımız her geçen gün hız kazanıyor. Dünyadaki yatırım fırsatlarını doğru okumak için elimizden geleni yapıyoruz.
Önümüzdeki dönemde yurtiçi ve yurtdışı yatırımlarımızla sektörümüze katkı vermeye devam edeceğiz. Tosyalı Holding olarak 2020 yılı için öncelikli hedefimiz, dünya demir-çelik şirketleri arasında ilk 20'de yer almak ve kapasitemizi 10 milyon tona çıkarmak.
İstihdamımızın ise 2020 yılında 15 bin kişiyi aşacağını öngörüyoruz. Yine önümüzdeki dönem için belirlediğimiz hedefler arasında 10 milyar dolarlık konsolide ciroyla ülke ekonomisinin en büyük destekçisi olmak yer alıyor.
ATALAY GÜMRAH / ECZACIBAŞI HOLDİNG CEO'SU
"DÜNYADA ÖNGÖRÜLEBİLİRLİK AZALDI
YÜZDE 15 BÜYÜME
2019 belirsizlikleri yönettiğimiz bir yıl olarak geçti. Çünkü dünyada da öngörülebilirlik son derece azaldı. Çeyreksel, aylık tahminlerle yoğun bir yıl geçirdik. Holdinglerin bu dönemde en büyük avantajı portföy yönetmek oldu.
Portföyümüzde farklı sektörler ve farklı coğrafyalara hizmet veren kuruluşlar olduğu için kaynakları nereye aktaracağımıza karar vermek, pazardaki belirsizliklere göre iş önceliklerimizi belirlemek, tek iş kolunda bulunan kuruluşlara göre avantaj sağlıyor.
Eczacıbaşı Holding olarak yüzde 15'lere varan bir büyüme gerçekleşeceğini öngörüyoruz. İhracat tarafında kurlar belirleyici. Bunun da topluluğa reel bir büyüme getireceğini ve 2019'u 10 milyar TL'nin üzerinde ciroyla kapatacağımızı öngörüyoruz.
CİRONUN YÜZDE 60'I YURTDIŞINDAN
İç pazarda talebin düştüğü sektörlerimizde dışarıya odaklanarak işimizi yönlendirmeye çalıştık. Eczacıbaşı Topluluğu'nun yine bir
avantajını cirosunun yüzde 60'a yakınının yurtdışı aktivitelerinden kaynaklanması oluşturuyor.
Bu yıl yurtdışında da ilginç bir yıl geçirdik. Yıllardır iyi giden Avrupa'da maalesef talebin yavaşladığı bir dönem yaşadık.
Ama özellikle Almanya, Fransa ve İngiltere gibi odak pazarlarımızda Euro bazında yüzde 10'lara varan büyüme kaydettik. Bu da Türkiye'de yapı sektöründeki daralmamızı bir anlamda dengeleyen bir durum oldu.
EBRU ÖZDEMİR / LİMAK YATIRIM YÖNETİM KURULU BAŞKANI
"2020 BAŞARILI BİR YIL OLACAK"
HEDEFLERE PARALEL BÜYÜDÜK
2019, faaliyette bulunduğumuz tüm bu alanlar açısından fedakar olma yılıydı. Hem mikro hem de makro planlarımızı titizlikle değerlendirdik ve hayata geçirdik.
Farklı sektörlere yayılan hizmet ağımızla varlığımızı güçlendirerek sürdürürken, bütün finansmanlarımızı tamamlamanın verdiği güçle, istihdamımızı koruyarak yola devam ettik. 2018'de 4,5 milyar doları aşan ciromuzu, bu yıl sonunda 4,6 milyar dolara ulaştırmayı hedefliyoruz.
Yılın başında yaklaşık 1 milyar dolarlık yatırım yapacağımızı açıklamıştık. Buna paralel bir büyüme kat ettiğimizi söyleyebilirim.
Limak'ın en güçlü olduğu inşaat alanında, son 10 yıldır global bazdaki başarı hikayemiz 2019'da da sürdü.
YÜZDE 10 BÜYÜYECEĞİZ
2020 yılının hem ülke ekonomisi için hem de sektörümüz için başarılı bir yıl olacağına inancımız tam. Biz de 2020 yılında da sürdürülebilir bir gelecek için çalışacağız. En üst seviyede güvenlik, kalite ve çevre standartlarıyla yurtiçi ve yurtdışında büyük ölçekli enerji, altyapı ve üstyapı inşaat projelerini üstlenmeyi hedefliyoruz.
2020'de Türkiye büyümesinin üzerinde bir büyüme ivmesiyle faaliyetlerimizi sürdüreceğiz. Ciro hedefimiz ise yaklaşık yüzde 10 artışla 5 milyar dolara ulaşmak.
Yurtdışı açılımımız ve küresel fırsatlara odaklanma vizyonumuz 2020'de de devam edecek. Kuveyt'teki projelerimizin ardından Makedonya, Suudi Arabistan, Rusya ve Ukrayna gibi farklı bölgelerde de fırsatları gözlemliyoruz.
AHMET DÖRDÜNCÜ / AKKÖK HOLDİNG CEO’SU
"DİLEĞİM ÖNGÖRÜLEBİLİR BİR YIL OLMASI"
EN ÖNEMLİ KONU NAKİT AKIŞI
2018 yılında 2019'u planlarken muhafazakar bir öngörüyle holdingte çok fazla büyüme öngörmedik. 2019'da bizim için en önemli konulardan biri sahayı muhafaza etmekti, küçülmemekti, olduğumuz yerde kalmaktı ve de oldukça muhafazakar bir bütçe yaptık.
Önemli olan nakit akışıydı. Nitekim 2019'u yaşarken bunları da gördük. Memnun edici şey, "Büyümeye falan bakmayalım, nakit akımı, etkinlik ve verimlilik en önemlisi. Bütün bu stratejik öncelikleri koyalım, ona göre kendi işlerimize odaklanalım" derken bunun faydalarını gördük. Faaliyet karlılığında bütçelediğimizin ve geçen yılın ötesinde daha iyi duruyoruz.
BÜTÇELERİ AYLIK DEĞİŞTİRMEYELİM
2019 için ne söylediysek gerçek oldu. 2,9 milyar dolarlık ciro ile kapatacağımız bu yıl geçen yıla paralel bir şekilde geçiyor. Bazı sektörlerimizde geçen yıla göre yüzde 3-5 büyümeler yakalayabildik.
Öngörülebilirliğin çok az olduğu bir yıl olan 2019'un iyi bitmesini bekliyoruz. 2020 için ise bir projeksiyon yapmak güç. Önümüzdeki yıl için dileğim öngörülebilir olması. Planladığımız bütçeleri üç ayda bir değiştirme ihtiyacını hissetmemeyi diliyorum.
MEHMET TÜTÜNCÜ / YILDIZ HOLDİNG CEO'SU
"202'DE ORGANİK BÜYÜMEYE ODAKLANIYORUZ"
ATIŞTIRMALIK VE PERAKENDE ODAĞIMIZDA
2019 hepimiz için önemli ve belirsizliklerle başlayan bir yıldı. Fakat biz iki haneli büyümeleri hedeflemiştik. İlk dokuz aylık sonuçlara bakarsak, bu rakamları yıl sonunda rahatlıkla yakalayacağız. Holding olarak 2019 yılını ciroda yaklaşık yüzde 30, FVAÖK'te ise yüzde 40 büyümeyle kapatmayı planlıyoruz.
Holding olarak odağımıza atıştırmalık ve perakendeyi koyduk. Atıştırmalık sektöründe Türkiye'de tartışmasız lideriz. Atıştırmalık işimiz global ve yerel markalara sahip ve dünya çapında büyüme potansiyeli var. Perakendede ise ŞOK ile ilk dokuz ayda ciromuzu artırdık. Godiva'da ise satıştan elde ettiğimiz kaynakla daha sağlıklı bir nakit akışına sahip olduk.
GÜÇLÜ BÜYÜMEYE DEVAM EDECEĞİZ
2018 ve sonrasında CEO'ların mali tablolara bakış açısı ve odaklandığı rakamlar oldukça değişti. Biz de 2019'u pozitif nakit akışını önemseyerek geçirdik. 2019'un ikinci yarısından sonra döviz, faiz ve enflasyonda görülen gelişmelere bakılırsa, 2020 yılı görece daha istikrarlı geçecek. Biz 2020'de de güçlü büyümeye devam etmeyi hedefliyoruz.
Bütçelerimizde de ciddi büyümeleri öngörüyoruz. 2020'de daha çok holding olarak organik büyümeye odaklanıyoruz. Ana işlerimize yatırım yapmaya devam edeceğiz. Türkiye üretim ve AR-GE üssümüz ve böyle olmaya devam ediyor. Türkiye'de ve dünyada güçlü büyümeyi hedefliyoruz.
HALUK KAYABAŞI / KİBAR HOLDİNG CEO'SU
"YURTDIŞINDA ÖNEMLİ YATIMLAR YAPACAĞIZ"
HEDEFLERİ TUTTURDUK
Muhtelif sektörlerde üretim yapan bir grup olarak bu yılı 7 milyar dolar civarında bir ciroyla kapacağız. 2018 bütçelerimizi bütün şirketlerimizde tutturduk, hatta biraz da üzerine çıktık. 2019'u biraz daha huzurlu geçirdik. Yılın ikinci yarısı oldukça iyi geçti.
2019 sonunda yüzde 3 büyüme hedefini yakalayacağız. 2019'da ihraç pazarlarımıza yöneldik ve hem geleneksel pazarlardaki payımızı artırdık hem de Doğu Avrupa, ABD ve Afrika gibi yeni pazarlarda satışlar yaptık. 2020'de dijitalleşme, verimlilik ve sürdürülebilirlik başlığı altındaki konulara yatırım yapacağız.
SATIN ALMA YAPACAĞIZ
2020 için yine yüzde 3 civarı büyüme hedefi koyuyoruz. Türkiye'nin büyümesi konusunda da iyimseriz. Yurtdışında da Assan Alüminyum'un ABD'deki şirketiyle üç yıldır büyük bir pazar payı elde ettik. Orada bir yatırım yapıp pazarı besleme kararı aldık.
Şu an yer bakıyoruz ve önümüzdeki yıl yatırıma başlayacağız. Assan Hanil şirketimiz muhtelif markalara koltuk dahil çok sayıda parça üretiyor. Onun için Avrupa'da bir satın alma yapacağız. Bu satın almayı önümüzdeki yılın ilk yarısında bitireceğiz diye tahmin ediyorum.
THY ile yüzde 50 ortak olduğumuz, uçak koltuğu üreten TSI isimli bir şirketimiz var. TSI için de Almanya'da bir şirket satın almak üzere görüşmelere başladık. Bu satın almayı da önümüzdeki yılın ilk çeyreğinde bitirmiş olacağız.
ÖMER YÜNGÜL / ZORLU HOLDİNG CEO'SU
"2020'NİN İKİNCİ YARISI TOPARLANMA BAŞLAR"
2019 ZOR BİR YIL OLDU
Geçen yıl bu zamanlarda kuvvetli bir sis vardı, nakit akışı en önemli olaydı. Böyle bir süreçte 2018'de 1 milyar 50 milyon dolarlık EBITDA yaptık. Her yıl Türkiye büyümesinin 10 puan üzerinde büyüme hedefi koyduk. 2019 ile ilgili yanıldığımız taraflar oldu.
Mesela kurlarda yanıldık. İç piyasada satışlarımız yüzde 10-15 düşer diye düşünüyorduk. Özellikle Vestel'in ve tekstilin iç pazar satışları yüzde 25-30 düştü. İhracata saldırdık ve bu açığı fazlasıyla kapattık. Ancak 2019'da ihracat da zorlaştı. 2019 her şeyiyle zor geçti.
Şirket olarak mevcut hayatı devam ettirecek yatırımlar dışında fazla bir şey yapmadık. Enerjide Türkiye'de biten projeler dışında yeni projelere başlamadık. Herkes gibi ihracatı Avrupa'ya yönelttik.
KÖTÜ GÜNLERİ GERİDE BIRAKTIK
Grup olarak ABD pazarına çok önem veriyoruz. Bu pazarda nasıl daha fazla yer alabileceğimizi planladık ve ona göre yapılanıyoruz. Suriye işi çok önemli. Bu konunun da hazirandan sonra daha iyi olacağını düşünüyorum. Dolayısıyla Ortadoğu'nun Türkiye büyümesiyle ilgili iyi bir potansiyeli olacağını tahmin ediyorum.
Dünyada para bir yerlere gidecek. 2020'de ortaklık çalışmaları için 2019'dan daha fazla firma gelecek. Buradan da Türkiye büyümesine fayda sağlanacağını düşünüyorum. Türkiye'de yüzde 3-4'ün üzerinde bir büyüme olacak. Temkinliyiz ama sanayide olduğunuz zaman pedal çevirmediğinizde geri kalırsınız.
Kötü günleri geride bıraktık, umutluyuz. İç piyasa toparlanmaya başladı. Hızlı düşer, hızlı toparlanır. 2020'nin haziran ayından sonra toparlanma daha da hızlanır. Şu an ekonomi burnunu yukarı dikti.
HURŞİT ZORLU / ANADOLU GRUBU İCRA BAŞKANI
"YATIRIM FIRSATLARINI DEĞERLENDİRECEĞİZ"
BÜYÜMEYE DEVAM
2019 yılı dokuz aylık dönemde yılın ilk yarısında olduğu gibi başlıca operasyonlarımızda gerçekleştirdiğimiz güçlü ve sağlıklı büyüme neticesinde konsolide bazda yüzde 22 satış geliri ve yüzde 31 FVAÖK artışı gerçekleştirdik.
2019 yıl sonunda da faaliyet gösterdiğimiz başlıca sektörlerde çift haneli ciro ve faaliyet kârlılığımızı sürdürmeyi hedefliyoruz. Gelirlerimizin yaklaşık yüzde 32'si yurtdışı operasyonlarımız kaynaklı. 2019 yılı yurtdışı operasyonlarında Rusya ve Ukrayna bira operasyonlarının birleştirilmesiyle yaratılan sinerjinin meyvelerini hızla toplamaya başladığımız bir yıl olarak öne çıktı.
TEMKİNLİ VE ETKİN RİSK YÖNETİMİ
Önümüzdeki dönemde de yurtdışı gelirlerin gruba önemli katkı sağlamasını bekliyoruz. Şirketlerimizin tamamında pozitif güçlü nakit akımı yaratma önceliğimizi uygulamaya devam ediyoruz.
2020 yılı için de geçerli bu ana hedefe ek olarak temkinli ve etkin risk yönetim anlayışını tüm operasyonlarımızda hassasiyetle ele alıyoruz. Ağırlıklı faaliyetlerimiz olan tüketici ürünleriyle ilişkili sektörlerde odaklanmamızı sürdürürken portföy kalitemize uygun yurtiçi ve yurtdışı yatırım fırsatlarını her zaman olduğu gibi değerlendirmeye devam edeceğiz.
