Geçen yıl önemli oranda azalan taşımalarla zorlu bir döneme giren lojistik sektörü, bu yıla da kötü başladı. 2019'un ilk iki ayında taşıma sayısı yüzde 3 küçülen sektör, yılın kalan döneminde mevcudu korumayı planlıyor. Sektör yeni pazarlarla gücünü korumayı hedefliyor.
SİBEL ATİK
[email protected]
Türkiye ekonomisinin taşıyıcı sektörlerinden lojistikte, geçen yıl yüzler pek gülmedi. İhracatta yaşanan artışa karşılık ithalatta frene basılması ve dolu giden konteynırların boş dönmesi lojistik maliyetlerine artış olarak yansıdı.
2019 yılına bu etkiyle giren sektör, bu yıl ihracat ve ithalat taşımalarında dengelenme bekliyor. Fakat ilk iki aylık rakamlar bu dengelenmenin zaman alacağını gösterirken, sektör temsilcileri yeni pazarlarla sektöre güç
vermeyi planlıyor.
Uluslararası Nakliyatçılar Derneği'nin (UND) paylaştığı verilere göre, geçen yıl 70 bin Türk plakalı araç boş dönüş yaptı. 2018'de özellikle ithalat tarafında azalan taşımalarla zorlu bir yılı geride bırakan lojistik sektörü, bu yıla da kötü başladı.
2019 yılı ocak ve şubat ayları toplamında Türk araçlarının ihracat taşıma sayıları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3 düşüşle 192 bin adet olarak gerçekleşti. Bunun üstüne boş dönüşler devam etti.
UND İcra Kurulu Başkanı Erman Ereke, aynı oranda düşüşün yabancı plakalı araçlar ile yapılan taşımalarda da yaşandığını aktarıyor.
İhracat taşıma rakamlarına bakıldığında 2018 yılındaki düşüş trendinin 2019 yılında da devam ettiğine işaret eden Ereke, "Özellikle Avrupa'ya ihracatımızda önde gelen ülkeler olan Almanya, Fransa ve İtalya'daki düşüşler taşıma sayılarımıza da negatif olarak yansıdı" sözleriyle mevcut durumu özetliyor. Bu yıl mevcudu korumak istediklerini aktaran Erman Ereke, ithalat ile ihracat taşımalarında bir dengelenme beklediklerini ifade ediyor.
ASYA TAŞIMALARI ARTIYOR
Bu yılın ilk iki ayında Türkiye'nin ithalat taşımalarına bakıldığında ise özellikle Avrupa'da ciddi oranda düşüş yaşandığı gözleniyor.
Almanya ve Fransa ithalattaki düşüşte başı çeken ülkeler olurken, Avrupa'dan yapılan ithalat taşımalarındaki toplam düşüş yüzde 10'u buluyor. Fakat buna karşılık Asya bölgesine taşımalarda ise iyi haberler var.
BDT ve Orta Asya ülkelerinden yapılan taşımalara bakıldığında yüzde 20'lik artış görülüyor. Özellikle Özbekistan, Türkmenistan ve Rusya gibi ülkelere yapılan taşıma sayılarındaki önemli artışlar dikkat çekiyor.
Tüm bu veriler değerlendirildiğinde, Avrupa pazarında devam eden zorlayıcı etkenlere karşılık, Türk taşımacılar için önümüzdeki dönemde büyümenin Asya'dan geleceğini söylemek yanlış olmaz. Rusya, diğer BDT ülkeleri ve Orta Asya pazarının 2019 yılında gelişmesi ve şirketlerin de bu pazarlara yönelik girişimlerini artırması bekleniyor.
Çin ile imzalanan uluslararası karayolu taşıma anlaşmasının TBMM'den geçerek yürürlüğe girmesi şüphesiz sektöre önemli bir canlanma getirecek. Özbekistan ile olan uluslararası karayolu taşıma anlaşmasının onaylanması da meclis gündemindeki bir başka konu. Anlaşmanın onaylanmasıyla sefer başına 400 dolarlık ilave maliyetin ortadan kalkması ve sektörün hanesine büyük bir artı eklemesi bekleniyor.
MEVZUAT TEMMUZDA DEVREYE GİRİYOR
Öte yandan sektörde bu yıl en önemli gelişmelerden biri ise mevzuatta yaşanacak. Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD) Yönetim Kurulu Başkanı Emre Eldener, sektörün yurtdışında büyümesi için öncelikle lojistik sektörünün ihtiyaçlarının doğru belirlenmesi gerektiğini söylüyor.
Bunun için de belirlenen ihtiyaçların giderilmesinin, sektör ve kamu arasında koordinasyon ve iş birliğinin sağlanmasının şart olduğunu belirtiyor. Eldener, 2019 yılında sektörün gündeminde Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliği olacağını söylüyor.
Söz konusu yönetmelikle birlikte taşıma işleri organizatörlüğü faaliyeti gösterecek firmalara yetki belgesi alma zorunluluğu getirildi. Temmuz ayında devreye girecek yönetmeliğin devreye girmesinden önce mayıs ayında başvuru yapılması gerekiyor.
Yetki belgesi ücretinin sembolik bir rakama indirilmesini sağlamak üzere çalıştıklarını anlatan Emre Eldener, sözlerine şöyle devam ediyor: "Mevzuat düzenlemeleri sektör faaliyetlerini destekleyici ve güçlendirici nitelikte yapılırsa, sektörün yatırım ortamını bozacak, girişimciliği engelleyecek tarife kısıtlamaları ve yüksek maliyetli belge ücreti yaklaşımlarından kaçınılırsa, küresel büyümeye odaklanmamız daha kolay olabilir.
Taşıma işleri organizatörünü biz dünya vatandaşı olarak kabul ediyoruz. Gerek mevzuat gerek altyapı olarak içerdeki sıkıntılarımızı çözerek yurtdışına odaklı çalışmak istiyoruz."
REKABETÇİLİK DİJİTALLEŞMEYLE OLACAK
Küresel lojistik performans endeksinde 2016 yılında 34'üncü sırada bulunan Türkiye, 2018 yılı değerlendirmesinde 13 sıra gerileyerek 47'nci sıraya düştü. Lojistik maliyetlerinin ve dolayısıyla üretim maliyetlerinin artmasının yanı sıra iç piyasada enflasyonun olumsuz etkisi taşımacılara olumsuz yansıdı.
Sektör temsilcileri, rekabet gücünü artıracak şekilde mevzuat düzenlemelerinin hayata geçirilmesi, sınır kapılarındaki beklemeleri ortadan kaldıracak şekilde kapasite artırımlarına gidilmesi ve haksız rekabet unsuru yaratan durumların ortadan kaldırılmasıyla bu durumun değişeceğini ifade ediyor.
Sektör temsilcilerine göre, lojistik performansının artırılması, mevzuat altyapılarının ve dış ticaret süreçlerinin iyileştirilmesiyle doğrudan bağlantılı. Bu noktada da sektördeki dijital-leşme çalışmalarına dikkat çekiliyor.
Lojistik dünyasında Blockchain (blok zincir teknolojisi) sektörde önemli kayıplara neden olan birtakım verimsizliklere çözüm olarak sunuluyor. Global lojistik sektöründe Blockchain'in sunacağı gelir fırsatının 500 milyar dolara kadar çıkabileceği öngörülüyor. Bu noktada sektör temsilcileri blockchain teknolojisinin mutlak bir oyun değiştirici olacağına işaret ediyor.
İLK ADIMI UND ATTI
Bu yolda ilk adım UND tarafından atıldı. Dijital değişim ve dönüşüm süreci kapsamında lojistik şirketlerini temsilen UND, Ticaret Bakanlığı'nın desteklediği Blockchain Türkiye Platformu'nun (BCTR) Platin üyesi oldu.
UND, dijital dönüşümle üyelerinin maliyetlerini düşürmeyi, dış ticaret işlemlerinin blockchain tabanlı platformlar üzerinden ve ilgili tüm kurumları kapsayacak şekilde yürütülmesini sağlamayı planlıyor.
Bu teknolojiyle sınır geçiş süreçlerinin akıllı sınırlar kapsamında yeniden düzenlenmesi, zaman kayıplarının ortadan kaldırılması ve boş sefer sayılarının verimli analizlerle kontrol edilebilmesi de planlanıyor.
UND İcra Kurulu Başkanı Erman Ereke, "Konsorsiyumlar kurarak, Blockchain teknolojisinin sektördeki uygulayıcısı ve ekosistemin önemli oyuncusu olmayı amaçlarken bu konuda çalışmalar yürütmeyi de hedefliyoruz" diyor.
BUTİK HİZMET ÖNE ÇIKIYOR
372 milyar TL'lik büyüklüğe ulaştığı tahmin edilen lojistik sektöründe yaşanan her türlü sıkıntıya rağmen rekabette öne çıkmak üzere şirketlerden yeni hamleler de geliyor. Dijitalleşmeye odaklanan ve daralan pazarda rekabetin giderek kızıştığı lojistik sektöründe farklılaşmak isteyen şirketler, bir taraftan da butik hizmetlere odaklanmaya başladı.
Arkas Lojistik, Mars Logistics, Fillo, DHL gibi şirketler butik işlere büyük yatırımlar yapıyor. Butik hizmetler, müşterilerin ihtiyacına yönelik yaratıcı tedarik zinciri yönetimi çözümleri geliştirilmesi ve kapıdan kapıya hizmet sunulması olarak tanımlanıyor. Sektörde sadece butik hizmet vermek için kurulan şirketler dahi bulunuyor. Önümüzdeki dönemde butik hizmetlere odaklanan lojistik şirketi sayısının artması bekleniyor.
ONUR GÖÇMEZ / ARKAS LOJİSTİK GENEL MÜDÜRÜ
"HAVALİMANI TAŞIMASI ARKAS'A EMANET"
YÜZDE 15 BÜYÜDÜK
2018 yılının ilk ayından itibaren iyi bir seyir izledik ve bu yıl sonuna da yansıdı.
Arkas Lojistik olarak depoculuk, terminal hizmetleri, nakliye ve forwarding hizmetlerimizin yanı sıra büyük projelere imza attığımız ağır yük nakliye ve multimodal taşıma hizmetlerimizin de katkısıyla 2018'de yüzde 15 büyüdük. Hedeflediğimiz 250 milyon dolarlık ciro hedefimizi de tutturduk.
BÜYÜMEDEN TAVİZ VERMEYECEĞİZ
2019'da ise kontrollü şekilde büyümemizden taviz vermeyeceğiz. Hizmet çeşitliliğini ve farklı sektörlere yönelik uzmanlıklar geliştirmeyi önemsiyoruz. 2018 yılında planlarımızda araç yenileme, araç ve ekipman yatırımları vardı.
Tüm bu konuları kapsayan toplam yatırımlarımızın 150 milyon liranın üzerinde olmasını planladık ve buna uyarak kamyon ve dorse yatırımlarımızı tamamladık. 2019'daki resme bakarak istihdam artışına gidebiliriz. Yatırımımız insan kaynağına olacak.
HAVALİMANINI GURURLA TAŞIYORUZ
Sektör gündeminin en başında tabii ki İstanbul Havalimanı taşıması var. Havacılık sektöründe dünyanın tek seferde en büyük taşıması olarak nitelendirilen İstanbul Havalimanı'nda Türk Havayollarının yer ekipmanlarını Arkas Lojistik olarak biz taşıyoruz ve bununla gurur duyuyoruz.
Büyük taşımayı 5-6 Nisan tarihlerinde 45 saatte gerçekleştirip, 44 ton ağırlığındaki uçak çekme aparatlarından çok hassas aletlere kadar, 10 bin parçadan fazla olan 5 binden fazla TIR'lık yükü eksiksiz, hatasız ve hızlı şekilde İstanbul Havalimanı'na ulaştırma gayretindeyiz. Operasyon süresince bin 800'den fazla çalışanımız görev aldı.
Projenin büyüklüğünün hayal edilebilmesi için birkaç örnek verecek olursam; 5 bin TIR peş peşe eklendiğinde yaklaşık 80 kilometrelik bir uzunluğa ulaşıyor. Araçlarımızın kat ettiği toplam mesafe 400 bin kilometre ki bu dünyanın çevresinde 10 tur atmaya eşdeğer. Taşınacak ekipmanlar 33 futbol sahası büyüklüğünde alan kaplıyor.
DURMUŞ DÖVEN / REYSAŞ YATIRIM HOLDİNG YKB.
"YÜZDE 20 BÜYÜME HEDEFLİYORUZ"
YATIRIMCI BİR ŞİRKETİZ
Reysaş olarak yatırımcı bir şirketiz. Para kazanıyoruz, kazandığımız parayı da yine yatırma çeviriyoruz. 2018 ve daha sonraki yıllarda da yatırıma devam edeceğiz.
Holding olarak 2018 yılını yaklaşık yüzde 20 büyümeyle kapattık. Bu yıl yine aynı oranda büyüme hedefliyoruz.
Sektörel uzmanlaşma olmadan sadece rekabet odaklı iş yapma biçimi sürdürülebilir değil. Biz de buna dikkat ediyoruz. Günümüzde rekabet artık şirketler arasında değil tedarik zincirleri arasında.
Sadece tek taraflı karayolu taşımacılığının üzerine yoğunlaşmış, amortisman ve benzeri birçok maliyetleri dikkate almadan rekabetçi olmak adına sadece fiyat endeksli hizmet veren firmaların sürdürülebilir kaliteli hizmet sağlamaları mümkün değil.
GÜNEŞ ENERJİSİ YATIRIMLARIMIZ SÜRECEK
Reysaş Lojistik, 2006'da borsada işlem görmeye başlayarak Türkiye'deki ilk ve tek halka açık lojistik firması olmuştur. Depolama segmentinde depo geliştirmeye odaklanmış, halka açık ilk ve tek gayrimenkul yatırım ortaklığı olan iştirakimiz Reysaş GYO ile depoculuk alanındaki liderliğimizi sürdürmek hedefindeyiz.
Depo çatısında güneş panelleriyle elektrik üretimi yapan, Türkiye'de çatı üzerinde kurulmuş ilk ve en büyük GES tesisini hizmete alan firmayız. Depo sayımızın fazlalığı ve depo yatırımlarımızın devam etmesi sebebiyle 2019 ve takip eden yıllarda da güneş enerjisi yatırımlarımız sürecek. Bu şekilde katma değer yaratan, verimlilik artışı sağlayan, karbon salınımını azaltan uygulamalarda yatırımlarımızı devam ettirmeyi planlıyoruz.
LNG VE CNG TAŞIMALARINA YOĞUNLAŞTIK
Tehlikeli madde taşımacılığında kullanılan Türkiye'de ilk ADR'li araçları alan firmalardanız. Son yıllarda tehlikeli madde taşımacılığının LNG ve CNG bölümü üzerinde yoğunlaştık. LNG ve CNG taşımacılığı akaryakıt taşımacılığının yanında çok daha fazla uzmanlık, özel ekipman, bu konuda bilgili personel gerektiriyor.
Birkaç taşıma modunun birlikte kullanımı, buna bağlı olarak verimlilik artıran ve taşıma maliyetlerini düşüren farklı taşıma ekipmanları ile yeni taşıma modelleri oluşturma çalışmaları ve yatırımları yapıyoruz. Reysaş, 10 yılında SOCAR Türkiye LNG'nin kontrol ortağı olmuştur.
ÖZKAN YILMAZ / ÖZNİL LOJİSTİK YKB.
"FRANCHISE TAŞIMALARINA ODAKLANDIK"
YÜZDE 15 BÜYÜME ÖNGÖRÜYORUZ
2018 yılında lojistik sektöründe yaşanan zorlukların bir süre daha devam edeceğini öngörüyoruz. Bu doğrultuda 2020 yılının daha iyi olacağını düşünüyoruz. 2019 yılı için sektörde etkili bir büyüme beklemiyoruz.
2019 yılında sektörü en çok dövizdeki hareketlilik etkileyecektir. Biz böyle bir ortamda sektördeki daralmaya rağmen 2018 yılını yüzde 8'lik büyümeyle kapattık. 2019 yılına yavaş başlasak da yıl sonu için daha umutluyuz. Bu yılki bütçelerimizde yüzde 15'lik büyüme hedefimiz bulunuyor.
ADANA'DA DEPO YATIRIMI
Yılın ve piyasaların gidişatına göre değişkenlik göstermekle birlikte, 2019 yılı ve sonrası için ana hedefimiz soğuk hava depo yatırımlarına devam etmek olacak. Bu doğrultuda Adana'da yeni depo arazisi satın alması yapıldı bile. Gerekli izinlerin alınmasıyla inşaat süreci başlatılacak.
Ayrıca İzmir merkezdeki depomuzun yanındaki arazi de satın alındı. Buraya yapılacak yatırımla birlikte depo kapasitesini yüzde 40'a kadar artırmayı planlıyoruz. Farklı sektörlerde birkaç proje üzerinde de çalışıyoruz. Tabii ki bu süreçte lojistik sektörünün getirdikleri üzerine bazı yatırımlar da gündemde. Yakın zamanda bu projeleri de duyuracağız.
78 İLE FRANCHISE SEVKİYATI
Öncelikle odak noktamız franchise taşımacılıkta ilk akla gelen marka olmak. Franchise markalarının ne istediklerini iyi analiz edip, tüm odağımızı ve enerjimizi 20 yılı aşkın bir süredir bu yönde harcıyoruz.
Türkiye'nin 78 iline haftanın üç günü sevkiyat yaparak en fazla iki gün gibi kısa bir süre içerisinde teslimatlarımızı tamamlayabiliyoruz. Bu süreçte de en doğru hizmeti verebilmek amacıyla Türkiye'nin en genç ve en yeni filosuna sahibiz. Her geçtiğimiz yıl üretici firmalar biraz daha bilinçlenerek lojistiğe önem vermeye başlıyor. Bu süreçte üretimin gücünün lojistikten geçtiğinin farkına varıyorlar.
