Kitlesel fonlama sistemi yeni düzenleme ile SPK denetimine girdi. Bu yeni düzenlemeyle girişimciye destek sağlayan alternatif bir finansman yöntemi ortaya çıkacak. Ayrıca yatırımdan uzak duran kitlenin tasarruflarının yatırıma yönlendirilmesi de hedefleniyor.
GÖZDE YENİOVA
gyeniova@ekonomist.com.tr
Fikri olan girişimcilerin ilk fonlama ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri alternatif platformlar içinde 'crowdfunding' (kitlesel fonlama) yöntemi için Türkiye'de uzun süredir mevzuat çalışmaları yürütülüyordu. Kitlesel fonlamanın sermaye piyasasında yeni finansman modeli olması için planlamalar yapılıyordu.
Son olarak ise 5 Aralık 2017 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan Torba Yasa ile uzun zamandır beklenen kitlesel fonlamaya ilişkin düzenlemeler Sermaye Piyasası Kanunu'na eklendi. Böylece Sermaye Piyasası Kurulu'nun (SPK) denetimine giren kitlesel fonlama sistemi, yeni düzenlemelerle farklı bir aşamaya geçecek.
İlk düzenlemeler konusunda çalışmalar yapan SPK, ilk çalışmaları tamamladı. İkincil düzenlemelerin şubat ayı sonunda tamamlanması bekleniyor. İkinci aşamada yatırımın ölçülebilir ve saklanabilir olması için Merkezi Kayıt Kuruluşu'nun (MKK) çözüm ortağı olarak sürece dahil olması planlanıyor.
LİMİT 10 BİN TL OLACAK
Kitlesel fonlama sistemini öncelikle finansman zincirinin ilk halkasını teşkil eden çekirdek aşamadaki proje sahiplerinin ve girişim şirketlerinin kullanması öngörülüyor. Yapılacak ikincil düzenlemelerle proje ya da girişim ile yatırımcı bazında sınıflandırmaya gidilecek.
Türkiye'deki sistemde kitlesel fonlama siteleri ödül karşılığı fonlama veya hibe yoluyla fonlama şeklinde çalışıyor. Hisse veya borçlanma karşılığı fonlama ise bankacılık, sermaye piyasaları ve ticaret hukuku düzenlemelerinden kaynaklı nedenlerle Türkiye'de yasal olarak yapılamıyordu. Şimdi ise SPK düzenlemesine geçilmesiyle birlikte bu konuda da yasal mevzuat oluşturulacak.
İlk düzenlemelerle bir kişinin bir yıl içerisinde yapabileceği yatırım miktarı için 10 bin TL limit belirlendi. Kitlesel fonlama için ödül ve hisse bazlı sistemin geçerli olmasına da karar verildi.
FONLAR ELEKTRONİK ORTAMDA
Bu konu hakkında değerlendirmede bulunan Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, sistemin SPK denetimine girmesiyle yatırım ortamından uzak duran kitlenin tasarruflarının yatırıma yönlendirilmesinin amaçlandığını vurguluyor.
Şimşek, "Bu platformların temel işlevi, girişimcilerle fon sağlayıcıları elektronik ortamda buluşturmak olacak. Proje fikirlerine platform üzerinde yer verilecek, katılmak isteyen fon sağlayıcılara yazılı ve görsel bilgiler sunulacak, paranın ne şekilde yatırılacağı duyurulacak. Toplanması beklenen fon tutarının tamamlanmasından sonra ilgili şirkete paranın aktarılması sağlanacak" diyor.
Platformların kuruluşlarına, ortaklarına, pay devirlerine, çalışanlarına, her bir fon sağlayıcısı tarafından yatırılabilecek veya proje sahipleri ile girişim şirketleri tarafından toplanabilecek paranın azami limiti ve faaliyetleri sırasında uymaları gereken diğer hususlar SPK tarafından belirlenecek. Platform kurucuları için ilk aşamada daha önceden SPK tarafından yetkilendirilmiş bazı sermaye piyasası kurumlarına izin verilmesi tasarlanıyor.
YENİLİKLER NELER?
Kitlesel fonlama sistemiyle halktan para toplanması faaliyetini sermaye piyasası mevzuatına aykırı şekilde yapanlar engellenecek ve platformların kanuni sınırlar içinde ve güvenli bir ortamda faaliyet göstermeleri sağlanacak.
Kitlesel fonlamanın kolaylıkla yapılabilmesi ve hızla gelişmesinin sağlanmasına katkıda bulunmak amacıyla kitlesel fonlama platformları ile para toplayanlar, halka açık ortaklıklardan ve ihraççılardan ayrı tutuldu. Bu sayede girişimcilerin maruz kalabileceği maliyetler ve yasal yükümlülükler azaltıldı.
Düzenlemeyle beraber kitle fonlaması platformları ve kitle fonlaması suretiyle halktan para toplayan kişiler ile bunlara fon sağlayan kişiler arasındaki ilişkiler genel hükümlere tabi olacak.
YENİ FİNANSAL ENSTRÜMAN
Kitlesel Fonlama Derneği Başkanı Hulusi Berik, yeni düzenlemelerle bu konuda faaliyet gösteren platformların hayata geçeceğini ve kitlesel fonlamanın yeni bir finansal enstrüman olarak hayatımıza gireceğini ifade ediyor.
erik, yaptığı değerlendirmede şunları söylüyor: "Kendisine sermaye arayan birçok girişimci, aradığı sermayeyi melek yatırımcılar ve risk sermayesi şirketleri dışında doğrudan halktan bulabilecek.
Bu sayede belki Facebook, Google gibi garaj şirketlerine erken aşamada duyma ve ortak olma şansı yakalamış olacak. Girişimciler, kitle fonlamasından kaynak bulmak için şirket kurmak zorunda olmayacak. İş fikrinin istenen fonlamayı sağlaması durumunda gidip şirketini kurup gelip fonu alabilecek. Bu paralar şirketin belli bir hissesi karşılığında verilecek."
BÜYÜME GELECEK
Crowdfunding sisteminin dünyadaki hacmi 35 milyar dolara ulaştı. 2025'te bu rakam 100 milyar dolara ulaşacak. Türkiye'deki rakam ise 1 milyon TL ile henüz emekleme döneminde olsa da 10 civarında kitlesel fonlama platformu var. Yasal düzenlemelerin tamamlanmasıyla birlikte yeni platformların da devreye girmesi bekleniyor.
Örneğin melek tatırım ağı bulunan Ege Genç İşadamları Derneği, yasal ve kurumsal düzenlemelerin tamamlanmasından sonra EGİAD bünyesinde bir kitlesel fonlama platformu kurmayı planlıyor.
EGİAD Yönetim Kurulu Başkanı Aydın Buğra İlter, kitlesel fonlama sisteminin çok sayıda yatırımcının küçük katkı paylarıyla girişimciye destek olmasına olanak sağlayan alternatif bir finansman yöntemi olduğunu söylüyor.
İLHAMİ KOÇ
TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARI BİRLİĞİ (TSPB) BAŞKANI
"SERMAYE TABANA YAYILACAK"
"Geliştirilen hukuki çerçeve ve piyasa düzenlemeleriyle özellikle getiri tabanlı kitlesel fonlama gelişiminin daha sağlıklı ve işlevsel olması hedefleniyor. Girişimcilerle yatırımcıların kuralları belirlenmiş güvenli bir ortamda karşı karşıya gelmesiyle bu faaliyetin büyümesini bekliyoruz.
Daha çok yatırımcı geldikçe bu tür girişimlerin sayısı artacak, başarılı örnekler daha fazla yatırımcının buraya gelmesini sağlayacak. Kolay ve rahat finansmana erişim olanağı toplumdaki girişimcilik ruhunu olumlu yönde etkileyecek ve iş olanaklarının genişlemesine, istihdamın artmasına olanak sağlayacak. Kitlesel fonlama ile yatırım ortamından uzak duran kitlenin tasarruflarının yatırıma yönlendirilmesi sağlanarak sermaye tabana yayılacak."
GÖZDE YENİOVA
gyeniova@ekonomist.com.tr
Fikri olan girişimcilerin ilk fonlama ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri alternatif platformlar içinde 'crowdfunding' (kitlesel fonlama) yöntemi için Türkiye'de uzun süredir mevzuat çalışmaları yürütülüyordu. Kitlesel fonlamanın sermaye piyasasında yeni finansman modeli olması için planlamalar yapılıyordu.
Son olarak ise 5 Aralık 2017 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan Torba Yasa ile uzun zamandır beklenen kitlesel fonlamaya ilişkin düzenlemeler Sermaye Piyasası Kanunu'na eklendi. Böylece Sermaye Piyasası Kurulu'nun (SPK) denetimine giren kitlesel fonlama sistemi, yeni düzenlemelerle farklı bir aşamaya geçecek.
İlk düzenlemeler konusunda çalışmalar yapan SPK, ilk çalışmaları tamamladı. İkincil düzenlemelerin şubat ayı sonunda tamamlanması bekleniyor. İkinci aşamada yatırımın ölçülebilir ve saklanabilir olması için Merkezi Kayıt Kuruluşu'nun (MKK) çözüm ortağı olarak sürece dahil olması planlanıyor.
LİMİT 10 BİN TL OLACAK
Kitlesel fonlama sistemini öncelikle finansman zincirinin ilk halkasını teşkil eden çekirdek aşamadaki proje sahiplerinin ve girişim şirketlerinin kullanması öngörülüyor. Yapılacak ikincil düzenlemelerle proje ya da girişim ile yatırımcı bazında sınıflandırmaya gidilecek.
Türkiye'deki sistemde kitlesel fonlama siteleri ödül karşılığı fonlama veya hibe yoluyla fonlama şeklinde çalışıyor. Hisse veya borçlanma karşılığı fonlama ise bankacılık, sermaye piyasaları ve ticaret hukuku düzenlemelerinden kaynaklı nedenlerle Türkiye'de yasal olarak yapılamıyordu. Şimdi ise SPK düzenlemesine geçilmesiyle birlikte bu konuda da yasal mevzuat oluşturulacak.
İlk düzenlemelerle bir kişinin bir yıl içerisinde yapabileceği yatırım miktarı için 10 bin TL limit belirlendi. Kitlesel fonlama için ödül ve hisse bazlı sistemin geçerli olmasına da karar verildi.
FONLAR ELEKTRONİK ORTAMDA
Bu konu hakkında değerlendirmede bulunan Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, sistemin SPK denetimine girmesiyle yatırım ortamından uzak duran kitlenin tasarruflarının yatırıma yönlendirilmesinin amaçlandığını vurguluyor.
Şimşek, "Bu platformların temel işlevi, girişimcilerle fon sağlayıcıları elektronik ortamda buluşturmak olacak. Proje fikirlerine platform üzerinde yer verilecek, katılmak isteyen fon sağlayıcılara yazılı ve görsel bilgiler sunulacak, paranın ne şekilde yatırılacağı duyurulacak. Toplanması beklenen fon tutarının tamamlanmasından sonra ilgili şirkete paranın aktarılması sağlanacak" diyor.
Platformların kuruluşlarına, ortaklarına, pay devirlerine, çalışanlarına, her bir fon sağlayıcısı tarafından yatırılabilecek veya proje sahipleri ile girişim şirketleri tarafından toplanabilecek paranın azami limiti ve faaliyetleri sırasında uymaları gereken diğer hususlar SPK tarafından belirlenecek. Platform kurucuları için ilk aşamada daha önceden SPK tarafından yetkilendirilmiş bazı sermaye piyasası kurumlarına izin verilmesi tasarlanıyor.
YENİLİKLER NELER?
Kitlesel fonlama sistemiyle halktan para toplanması faaliyetini sermaye piyasası mevzuatına aykırı şekilde yapanlar engellenecek ve platformların kanuni sınırlar içinde ve güvenli bir ortamda faaliyet göstermeleri sağlanacak.
Kitlesel fonlamanın kolaylıkla yapılabilmesi ve hızla gelişmesinin sağlanmasına katkıda bulunmak amacıyla kitlesel fonlama platformları ile para toplayanlar, halka açık ortaklıklardan ve ihraççılardan ayrı tutuldu. Bu sayede girişimcilerin maruz kalabileceği maliyetler ve yasal yükümlülükler azaltıldı.
Düzenlemeyle beraber kitle fonlaması platformları ve kitle fonlaması suretiyle halktan para toplayan kişiler ile bunlara fon sağlayan kişiler arasındaki ilişkiler genel hükümlere tabi olacak.
YENİ FİNANSAL ENSTRÜMAN
Kitlesel Fonlama Derneği Başkanı Hulusi Berik, yeni düzenlemelerle bu konuda faaliyet gösteren platformların hayata geçeceğini ve kitlesel fonlamanın yeni bir finansal enstrüman olarak hayatımıza gireceğini ifade ediyor.
erik, yaptığı değerlendirmede şunları söylüyor: "Kendisine sermaye arayan birçok girişimci, aradığı sermayeyi melek yatırımcılar ve risk sermayesi şirketleri dışında doğrudan halktan bulabilecek.
Bu sayede belki Facebook, Google gibi garaj şirketlerine erken aşamada duyma ve ortak olma şansı yakalamış olacak. Girişimciler, kitle fonlamasından kaynak bulmak için şirket kurmak zorunda olmayacak. İş fikrinin istenen fonlamayı sağlaması durumunda gidip şirketini kurup gelip fonu alabilecek. Bu paralar şirketin belli bir hissesi karşılığında verilecek."
BÜYÜME GELECEK
Crowdfunding sisteminin dünyadaki hacmi 35 milyar dolara ulaştı. 2025'te bu rakam 100 milyar dolara ulaşacak. Türkiye'deki rakam ise 1 milyon TL ile henüz emekleme döneminde olsa da 10 civarında kitlesel fonlama platformu var. Yasal düzenlemelerin tamamlanmasıyla birlikte yeni platformların da devreye girmesi bekleniyor.
Örneğin melek tatırım ağı bulunan Ege Genç İşadamları Derneği, yasal ve kurumsal düzenlemelerin tamamlanmasından sonra EGİAD bünyesinde bir kitlesel fonlama platformu kurmayı planlıyor.
EGİAD Yönetim Kurulu Başkanı Aydın Buğra İlter, kitlesel fonlama sisteminin çok sayıda yatırımcının küçük katkı paylarıyla girişimciye destek olmasına olanak sağlayan alternatif bir finansman yöntemi olduğunu söylüyor.
TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARI BİRLİĞİ (TSPB) BAŞKANI
"SERMAYE TABANA YAYILACAK"
"Geliştirilen hukuki çerçeve ve piyasa düzenlemeleriyle özellikle getiri tabanlı kitlesel fonlama gelişiminin daha sağlıklı ve işlevsel olması hedefleniyor. Girişimcilerle yatırımcıların kuralları belirlenmiş güvenli bir ortamda karşı karşıya gelmesiyle bu faaliyetin büyümesini bekliyoruz.
Daha çok yatırımcı geldikçe bu tür girişimlerin sayısı artacak, başarılı örnekler daha fazla yatırımcının buraya gelmesini sağlayacak. Kolay ve rahat finansmana erişim olanağı toplumdaki girişimcilik ruhunu olumlu yönde etkileyecek ve iş olanaklarının genişlemesine, istihdamın artmasına olanak sağlayacak. Kitlesel fonlama ile yatırım ortamından uzak duran kitlenin tasarruflarının yatırıma yönlendirilmesi sağlanarak sermaye tabana yayılacak."
