Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın kasım ayı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısından 100 baz puanlık faiz indirimi kararı çıkması sonrasında yaşanan gelişmeler, Türk Lirası (TL)'nı dolar ve Euro karşısında deyim yerindeyse eritti.
Merkez Bankası son üç ayda politika faizini 4 puan indirerek, enflasyon ile politika faizi arasındaki farkı da 5 puana çıkarmış oldu. Şahap Kavcıoğlu başkanlığındaki Merkez Bankası, daha önce 23 Eylül'de 100 baz puanlık, 21 Ekim'de ise 200 baz puanlık faiz indirimi gerçekleştirmişti.
Faiz kararı sonrasında TCMB'den yapılan açıklamada, Aralık PKK'sında bir faiz indiriminin daha kapısının aralandığını da söyleyebiliriz. Gerek TCMB'nin sözlü iletişim konusundaki başarısızlığı, gerekse Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "ekonomik kurtuluş savaşı" söylemi, piyasada enflasyonda ciddi artış beklentisini de yükseltmiş oldu.Ekonomi yönetimi kurlardaki yükselişi görmezden gelerek, orta ve uzun vadede ihracatı canlandırmayı, turizm gelirlerini artırmayı hedefliyor. Bununla birlikte faizlerdeki gerileme ile de yeni yatırımların önünün açılması, bu sayede hem üretim hem de istihdam artışı sağlanması amaçlanıyor.
Ancak ne yazık ki, evdeki hesap her zaman çarşıya uymuyor. Türkiye'nin kredi risk priminin (CDS) 500'e dayanması, Merkez Bankası'nın eksi 30 milyar dolarlarda seyreden rezervinin yetersizliği ve belki de en önemlisi kurdaki ani yükselişlerin enflasyona geçişgenliğinin hızlanması önümüzdeki aylarda ekonomide bizi zorlu gir sınavın beklediğinin de habercisi.
Türkiye'de tüketici enflasyonu, resmi verilere göre son bir yılda ikiye katlanmış durumda. TÜİK verilerine göre, Ekim 2020'de yüzde 11 seviyelerinde seyreden tüketici enflasyonu, Ekim 2021 itibarıyla yüzde 20 sınırına dayandı. 2022 yılının ortalarına kadar ise enflasyonda yüzde 30'ların görüleceğini öngörmek hiç de zor değil.
OVP HEDEFLERİ AŞILDI
Eylül ayı başında açıklanan ve ekonomide 2022-2024 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program'a (OVP) göre, enflasyon hedefi 2021'de yüzde 16.2, 2022'de yüzde 9.8, 2023'te yüzde 8, 2024'te yüzde 7.6 olarak açıklanmıştı.
Programda 2021 için dolar kuru tahmini 8,30, 2022 için 9,27, 2023 için 9,77 ve 2024 için 10,26 olmuştu. Faiz indirimleri sonrasında ise hükümetin 2024'e kadar olan dolar kuru beklentisi şimdiden aşılmış oldu.
Tüketici enflasyonu ile beraber üretici enflasyonu da alarm veriyor. Yurtiçi üretici fiyatları endeksi (Yİ-ÜFE) ekim ayında yüzde 5,24 artarken yıllık artış oranı yüzde 46,31'e ulaştı.
PROF. DR. SİNAN ALÇIN İSTANBUL KÜLTÜR ÜNİVERSİTESİ “ENFLASYONDA GERIYE DÖNÜŞ PEK MÜMKÜN DEĞIL”
“Türkiye’de üretici ve tüketici enflasyonu arasındaki fark, Rahip Brunson krizinin yaşandığı 2018 yılını bile geride bıraktı. O dönemde Türkiye kendi riskleri nedeni ile hızlı bir enflasyon artışı yaşamıştı.
Fakat şu anda, küresel anlamda da enerji fiyatlarının yükselişe geçtiği, metal başta olmak üzere emtia fiyatlarının sürekli yükselişte olduğu bir konjonktür var.
Dolayısıyla kolay kolay üretici fiyatlarında bir geri çekilme bekleyemeyiz. Türkiye şu anda sürünen enflasyon sürecini yaşıyor. Yani enflasyonda geri dönüşün pek mümkün olmadığı bir noktaya geldik.”
