Çift haneli büyümesiyle dikkat çeken e-ticaret pazarının mobil kanalın da etkisiyle gelişme ivmesini sürdürerek bu yılın sonunda 31 milyar TL büyüklüğe ulaşması bekleniyor.
Gelecek yalarda ise farklılaşan yeni trendlerin iş modellerini değiştireceği ve şirketlerin bu yen i alanlara yatırım yapacağı bir dönem bizi bekliyor.
GÖZDE YENİOVA
[email protected]
Dijital ticarette yeni trendlere adapte olma ve sağlıklı bir büyümenin yol haritasını çıkardık. İnternet üzerinden satış faaliyetiyle başlayan e-ticaret sektörü, akıllı telefonların devreye girmesinin ardından mobilin de eklenmesiyle her iki kanaldan alışverişin sağlandığı dijital ticarete dönüştü. Türkiye’de e-ticaret ve m-ticarette büyüme hızı son dönemde iki haneli gidiyor. Bu büyüme, pazardaki potansiyeli ve yeni yatırımlardaki iştahı da beraberinde getiriyor.
Peki pazar büyürken bu alana öncülük yapan şirketler nasıl ayakta kalıyor? Yaşanan sorunların üstesinden nasıl geliniyor? Kârlı büyüme için neler yapılmalı ve işini büyütmek isteyen şirketler nasıl hareket etmeli? Pazarda yeni trendler neler ve ona uygun hareket etmek için hangi yöntemlere başvurulmalı? Tüm bu soruları uzmanlara ve şirketlere sorarak yanıtlarını aradık. İşte e-ticarette yeni trendler ve büyümenin yol haritası...
BÜYÜME İKİ HANELİ
Türkiye’de e-ticaretin hacmi, 2015’te yüzde 31 oranında büyüyerek 25 milyar TL oldu. Bilişim Sanayicileri Derneği (TUBİSAD) verilerine göre, bu hacmin yüzde 36’sı tatil ve seyahat, yüzde 35’i fiziksel mağazası olmayıp sadece internet üzerinden satış yapan online perakende, yüzde 19’u hem internet üzerinden hem de fiziksel kanallardan satış yapan çok kanallı perakende ve yüzde 10’u online yasal bahis kategorilerinde gerçekleşti.
En yüksek büyüme oranına, işlem hacmi 2,7 milyar TL’den 3,8 milyar TL’ye çıkarak yüzde 40 artan Sahibinden.com ve Gittigidiyor.com gibi online pazar, yerlerinde erişildi. 2014 yılında en düşük büyüme oranına (yüzde 10) sahip olan online özel alışveriş (üyelik modelli fırsat siteleri) kategorisinde ise 2015’te yüzde 27’lik büyüme gözlendi. Online özel alışveriş sitelerinin pazar büyüklüğü 1,8 milyar TL’ye çıktı. Türkiye’de e-tica-ret pazarı kapsamında değerlendirilen ve sayısı altı olan, online yasal bahis sitelerinin toplam büyüklüğü ise yüzde 22 artışla 2,1 milyar TL’den 2,5 milyar TL’ye ulaştı.
Türkiye’de 2016 yılı sonunda e-ticaret hacminin 31 milyar TL civarına çıkması bekleniyor. Türkiye’de yıllık 50 milyon TL üzerinde e-ticaret cirosuna ulaşan 50 civarında şirket olduğu tahmin ediliyor. Bir alt kırılım olan 10-50 milyon TL aralığında ise yaklaşık 70-80 şirket bulunuyor. Hem bu sayılar açısından hem de derinlik anlamında Türkiye pazarının büyümeye devam etmesi bekleniyor.
MOBİL KANAL ARTIYOR
E-ticarette olduğu kadar mobil ticarette de büyüme var. Positive A Digital Approach verilerine göre, mobil cihazlardan gelen trafikte geçen yıl yüzde 50’nin üzerine çıkan ziyaret oranları, bu yıl özellikle bazı kategorilerde yüzde 70-80’lere ulaştı. Bu sadece e-ticaret siteleri için değil kurumsal siteler için de bu şekilde ilerliyor. Türkiye’de 35 milyon kullanıcı cep telefonu üzerinden internet kullanıyor. Kullanıcıların yüzde 24’ü bir ürün ya da hizmeti mobil olarak satın aldı, yüzde 54’ü bir ürünü mobil olarak aradı ve yüzde 40’ı ise bir e-ticaret sitesini ziyaret etti.
BKM’nin raporuna göre, mobil ödemelerin toplam e-ticaret içindeki payı 2015’te yüzde 16’dan yüzde 28’e yükseldi. Dünya genelinde ise mobil alışverişin lideri Çin ve ABD. Mobil üzerinden alışveriş yapan 340 milyon kullanıcı sayısı ile Çin ilk sırada yer alıyor. ABD’de ise kullanıcı sayısı 122 milyon. Toplam m-ticaret pazar büyüklüğü Çin’de 319 milyar dolar iken, Amerika’da 104 milyar dolar düzeyinde bulunuyor. Amerika’da toplam e-ticaret pazarının üçte biri mobil üzerinden gerçekleşiyor.
Diğer bir araştırma şirketi Cri-teo’nun raporuna göre ise Türkiye’de mobil ticaretin payı yüzde 31. Criteo Gelişen Pazarlar Yönetici Direktörü Dirk Henke, “2015 yılının ikinci çeyreğinde bu oran sadece yüzde 19’du. Bir yılda yüzde 63’lük artış var. Hatta mobilin Türkiye’deki lider e-ticaret şirketlerinin satışlarındaki payı yüzde 51. Yani bu şirketler şimdiden mobil üzerinden masaüstüne göre daha fazla satış yapıyor. Bu, Türkiye’yi mobil ticaret açısından en hızlı büyüyen pazarlardan biri yapıyor” diyor.
KİŞİSELLEŞTİRME ÖNE ÇIKIYOR
Mobil kullanımda bazı özellikler son dönemde dikkat çekiyor. Positive A Digital Approach Kurucu Ortağı Caner Istı, “Özellikle lokasyon bazlı servisler, anlık mobil kampanya kurguları, mağaza içerisinde mobil aracılığı ile sağlanacak etkileşimli satış yöntemleri, Türkiye’de örneklerini gördüğümüz alanlar olarak öne çıkıyor” diye konuşuyor.
Accenture araştırmasına göre de tüketicilerin mobilden beklentilerinin başında; gerçek zamanlı promosyon önerisi, ödeme sırasında kendilerine özel otomatik olarak kullanabilecekleri sadakat programı puanlarının varlığı veya indirimlerin otomatik olarak anında alışveriş sepetine uygulanması gibi kişiselleştirilmiş hizmetler geliyor.
ÖDEMELER ÇEŞİTLENİYOR
Mobil satışlardaki artış, ödeme teknolojilerinde de yenilikler yapılmasını beraberinde getiriyor. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) Dijital Çözümler Grubu Genel Müdür Yardımcısı Serkan Yazıcıoğlu, “Son dönemde mobil cihazları sadece sanal dünyada değil, fiziksel dünyada yaptığımız alışverişlerde de kullanmaya başladık. Bir mağazada, restoranda veya akaryakıt istasyonunda ödememizi akıllı telefonlarımızın temassız ödeme özelliği ile yapabildiğimiz gibi mobil uygulamalar üzerinden de yapıyoruz” diyor.
PayU Türkiye Ülke Direktörü Emre Güzer de mobil ödeme ihtiyaçlarına artan ilgi nedeniyle bu yıl yeni ürün ve servislerinden ilki olan mPOS uygulamasıyla bu alanda somut adımlar atmaya başladıklarını söylüyor. Güzer, “mPOS sayesinde işyerlerimize tek bir uygulama kullanarak baştan sona tahsilat çözümü ve dolayısıyla onları da ek donanım ile yazılım maliyetlerinden kurtarma olanağı sunuyoruz. İşyerlerimiz artık satışların takibini akıllı telefonları üzerinden yapabiliyor” diyor.
YENİ TRENDLER
Tüm bu gelişmeler bir yana dijital ticaret hızla değişiyor ve yeni trendler ortaya çıkıyor. Şirketler de bunları yakından takip edip önceden uygulamak durumunda. Yeni trendler olarak gerçek zamanlı data analizleri, aynı gün teslimat, kişiye özel teklifler ve coğrafi hedefleme öne çıkıyor.
Bütün dünyada e-ticaret artık omni-channel (çoklu kanal) çözümlere yöneliyor. Tüketiciler, hangi kanalda olursa olsun, ister cep telefonu, ister bilgisayar, isterse fiziksel mağaza, aynı şekilde hizmet almak istiyor ve alışveriş deneyimlerinin farklılık göstermesini istemiyor.
Bu da omnichannel ile sağlanıyor. Bir diğer trend ise tüketicilerin almak istedikleri ürünler için internet üzerinden sipariş verip, ürünler hazır olduğunda, sipariş verirken seçtikleri mağazadan teslim almalarını sağlayan click & collect sistemi. Markalar, yakın gelecekte yaygınlaşacak bu sistemden elde edilen veriler sayesinde, mağazalarında hangi ürünlerden, ne sıklıkta stok bulundurulacağına da karar verebilir hale gelecek.
Türkiye’de click & collect’in yaygınlaşmasını sağlayacak temel motivasyon kargo ücreti. Türk tüketicilerinin yüzde 59’u satın alma kararını teslimat ücretine göre veriyor. Ücretsiz kargo, satın alma kararında en büyük etkiyi oluşturuyor.
ÇOKLU KANAL ARTACAK
Instore ordering (mağaza içinde satın alma) ise yine bu yıl pek çok markanın gündeminde. Hatta bazı markalar, mağazalarına koydukları tabletler ve kiosklar aracılığıyla ilk pilot uygulamalara başladı bile. Bunun benzeri uygulamalara Boyner de yakında başlayacak. Boyner mağazalarında tüm satış danışmanları ellerindeki akıllı tabletlerle o an mağazada olmayan farklı renkte veya bedende ürünler ile tamamen farklı ürünleri müşterilerin satın almasını kolaylaştıracak.
Önümüzdeki süreçte müşterinin istediği şeyi, istediği yerden, istediği zamanda alabilmesi yaygın bir trend haline gelecek. Müşteriler dijital reklamlarda ne görüyorlarsa aldıklarının da o olmasını isteyecek. Perakende sektöründe, bugün iş yapan birçok orta ve küçük ölçekli mağazanın yerini ikinci el ürün odaklı işlerin alması da muhtemel görünüyor.
ARTIRILMIŞ GERÇEKLİK ETKİSİ
Önümüzdeki süreçte teknolojideki gelişimin dijital alışverişteki etkilerini de göreceğiz. Özellikle nesnelerin interneti ve giyilebilir cihazlar bu konuda başı çekiyor. Nesneler arasındaki bağlantı yoluyla kullanıcı davranışlarını öğrenen cihazlar, kullanıcılara ihtiyaç duymadan internetten alışveriş yapabilecek. Artık giyilebilir cihazlar üzerinden dahi online alışveriş yapılabiliyor. Örneğin Gittigidiyor, akıllı saatler için geliştirdiği ‘GittiGidiyor I-Watch’ uygulaması ile mobil kullanıcılara artık yepyeni bir kanaldan alışveriş olanağı sunuyor.
Gelecekte bu trendlere paralel olarak, e-ticaret dünyasında büyük rol oynayacak teknolojinin ise artırılmış gerçeklik olması bekleniyor. Bu teknoloji ile tüketiciler artık evlerinde üç boyutlu sanal mağaza deneyimi yaşayabilecek. Ayrıca şirketler insansız hava araçları drone'larla teslimat testlerine de başladı. Önümüzdeki dönemde bunun arttığını göreceğiz.
Yeni teknolojilerin yanı sıra farklı modellerin de büyüme etkisi olması bekleniyor. Mesela pazaryeri modelinin zor olmasına rağmen başarılı olduğunda her zaman büyük potansiyelli işlere dönüştüğünü ifade eden Monitise MEA Genel Müdürü Fırat Işbecer, “Türkiye’de pazaryeri modelinin yanı sıra Uber ve Airbnb ile tanınan paylaşım ekonomisi modelinde büyüme olmasını bekliyorum. Klasik e-ticaret için rekabet muazzam boyutta ve kârlılık çok düşük” diyor.
NASIL YOL İZLENMELİ?
E-ticaretin gelişmesinin önemli boyutları var. Elektronik ortamda ürün ve hizmetlere erişimin hem rahat hem de 7/24 ulaşılabilir olması tüketiciler için ilgi çekici olurken, satıcılar için de offline olarak ulaşamadıkları geniş kitlelere erişim fırsatı yaratarak rekabetin farklı bir
boyuta taşınmasını sağlıyor.
TÜBISAD E-Ticaret Komisyonu Başkanı Burak Ertaş, lojistik giderleri, mağaza giderleri, personel giderleri ve daha büyük kitlelere ulaşabilme gibi konularda e-ticaretin cazip bir yatırım alanı olarak öne çıktığını söylüyor. Ertaş, “Büyümeyi desteklemek için iş zekası, dijital pazarlama ve en önemlisi nitelikli insan yatırımları çok önemli rol oynuyor” diye konuşuyor.
ETID Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Orhun da e-ticarete atılan bir perakendeci için başlangıçta yüzde 5 gibi bir e-ticaret hedefi düşünmenin olumlu olacağını ifade ediyor. Orhun, “Bu hedefe ulaşmak için üç yıllık bir plan yapılabilir. Mobil ticaret ise e-ticaretin içinde yer alacak. Başlangıçta mobil uyumlu site ye-
terli olacakken, ileride mobil uygulamanın da içinde olduğu bir omni channel projesi düşünülmeli” diyor. Orhun’a göre, unutulmaması gereken bir nokta da, başarılı bir e-tica-ret sitesinin fiziksel kanalların cirosuna da olumlu katkı yapacağı.
ODAK ALANLARI
Morhipo.com Genel Müdürü Şule Kuban Arditti, gelecekte e-ticaret hizmetlerini farklılaştıran, müşterilerin hayatını kolaylaştıran ve bunu tüm kanallardan aynı şekilde yapan şirketlerin ayakta kalabileceğini söylüyor. Büyüme stratejilerinin ürünlerini tüm kanallardan satışı sunma olduğunu ifade eden Ar-ditti, “Her yıl yüzde 50’nin üzerinde bir büyüme ortaya koyuyoruz. 2017 yılında müşterilerimizin yüzde 60-65’inin mobil üzerinden alışveriş yapacağını öngörüyoruz. Bu nedenle mobile olan yatırımlarımız hız kazandı” diyor.
Yemeksepeti.com COO’su Nedim Nahmias da e-ticaret hacminin büyük kısmının mobile kaydığını ifade ederek, Yemeksepeti’nden verilen siparişlerin yüzde 62’sinin mobil-den verildiğini kaydediyor. Nahmias, “Şu anda uygulamalarımız toplam 5 milyon download aldı.
Türkiye genelinde ise gelişmenin süreceğini ve online içinde mobilin payının birkaç yıl içerisinde yüzde 50 seviyesine sabitleneceğini öngörüyorum” diye konuşuyor. Havayolları, elektronik, giyim, kitap ve müzik sektörünün e-ti-carette en fazla paya sahip alanlar olduğunu söyleyen Nahmias’a göre, önümüzdeki dönemde özellikle müzik ve foodtech sektörünün daha da hızlı gelişmesi bekleniyor.
KÂRLI İŞ MODELİ
Büyüme sürerken en büyük sorun ise şirketlerdeki kârsızlık olarak öne çıkıyor. Uzmanlara göre, kârlılık için şirketlerin trafik ve gelir artışına uygun şekilde yatırımlarını planlaması, beklenmedik anlarda ortaya çıkabilecek fırsat ve tehditlere adapte olabilecek esneklik ile hıza sahip olması gerekiyor.
Ayrıca yatırımcıların ciddi başarılar kazanabilmeleri için birkaç yılı geçebilecek zorlu bir süreci göze almaları ve bu birkaç yıl boyunca müşteri deneyimindeki başarıyı kârlılığın önüne koymaları gerekiyor. Burada son kullanıcıyı dinlemek kadar global trendleri takip etmek, süreçsel ve görsel iyileştirmeler için önemli. Bir diğer önemli nokta ise iyi bir iş zekası altyapısı kurmak.
Sonuçları etkileyecek aksiyonları belirlemek, takip etmek ve analizleri tekrar aksiyona dönüştürmek ancak davranışları rakamlarla takip ederek mümkün. E-ticaret operasyonunda satışları artırmak için müşteri deneyimini yaşatmanın önemli olduğunu söyleyen Inveon kurucusu ve CEO’su Yomi Kastro, neler yapılması gerektiğini şöyle anlatıyor: “Web sitesinin teknik özelliklerinden, kullanıcı ara yüzüne ve hatta lojistik operasyonuna kadar tüm çarkların en üst seviyede başarılı çalışması gerekir. Bu yapının kurulmasının ardından, performans pazarlaması araçları ve yaklaşımlarıyla öncelikle sitedeki trafiği artırmak, ardından bunu satışa dönüştürmek ve kalıcı hale getirmek mümkün.”
BÜYÜME ALANLARI
Trendyol Kurucu Ortağı Demet Mutlu, Trendyol’un bu yıl yüzde 100’ün üzerinde büyüdüğünü ve moda e-ticaret sektöründe kâra geçen tek şirket olduğunu söylüyor. Demet Mutlu, “2015 yılında 600 milyon TL ciro açıklayarak Türkiye’de kâra geçen ilk e-ticaret sitesi olduk. 2016 yılında 1 milyar TL’nin üzerinde ciro yapacağız. 2017 hedefimiz ise ciromuzu 1,5 milyar TL’nin üzerine çıkarmak” diyor. Trendyol, ayda 35 milyon ziyaret alıyor ve yılda 20 milyondan fazla ürünü müşterilere ulaştırıyor.
Demet Mutlu, “Mobilin e-tica-ret pazarının büyümesinde katkısının olacağını düşünüyoruz. Trendyol mobil uygulaması 3 milyondan fazla müşterimiz tarafından download edildi. Trafik ve satışımızın yüzde 70'den fazlası mobilden geliyor ve mobilin payı yüzde 150 büyüyor” diye konuşuyor.
2016 yılının ilk yarısı itibariyle Git-tiGidiyor toplam trafiğinin de yüzde 62’si mobilden geliyor. Mobil ziyaret sayısı ise yılın ilk yarısında, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 60 artarak 138,5 milyona ulaştı. GittiGidi-yor Genel Müdürü Öget Kantarcı, “2015 yılında yüzde 48’lik büyüme gerçekleştirdik. 2016 yılına sektör büyümesini yüzde 25-30 seviyelerinde öngörerek girdik. Bu yıl da sektör büyümesinin yaklaşık iki katı bir büyümeyi hedefledik” diyor.
SORUNLARIN YÖNETİMİ
Online ticarette karşılaşılan sorunlar şirketleri zor durumda bırakabiliyor. Bu nedenle müşteri kayıpları yaşanabiliyor. TÜİK Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması 2016 verilerine göre, internet üzerinden yapılan satın almalarda en çok karşılaşılan sorunlar ‘teslimatın belirtilenden daha yavaş olması’ ve ‘yanlış veya hasarlı ürün veya hizmetin teslim edilmesi’ oldu.
Bu sorunların aşılabilmesi için e-ticaret lojistik süreçlerinin doğru yapılandırılması gerekiyor. Bunun başlangıç noktası da e-ticaret şirketlerinin teslimat ve depo yönetimi konusunda yatırım yapması. Kullanıcı dostu bir ara yüz, zengin içerik, ücretsiz ya da indirimli kargo hizmeti bu yatırımın bir parçası. Ayrıca hızlı, kolay ve güvenilir alternatif ödeme seçenekleri, kolay iade süreci, canlı ya da hızlı ulaşılabilir müşteri hizmetleri gibi kullanıcıların satın alma ve sonrasında iyi bir deneyim yaşamasını sağlayabilecek her konuda yapılacak gelişme rekabette fark yaratabilir. E-ticaretteki iki kritik alandan biri müşteri hizmetleri, diğeri ise iade yönetimi olarak öne çıkıyor.
TESLİMATTA YENİ YÖNTEM
Bu sistemin şirketler için iyi yönetilmesini sağlamaya çalışan Arvato SCM, sipariş çıkmadan önce süreç içerisinde üç noktada sipariş içeriği kontrolü yapıyor. Bu uygulama her siparişin doğru zamanda, doğru yere ulaşmasını sağlamayı amaçlıyor.
Arvato SCM Genel Müdürü Umur Özkal, “İadelerin hızlı bir şekilde işlenmesi ve kriterlere uygun şekilde 24 saat içinde sonuçlandırılması, müşteri deneyiminin çok önemli bir parçası. Dağıtımı proaktif bir şekilde yöneterek ve müşteri ‘kargom nerede?’ diye sormadan gecikmeleri tespit ederek hem müşterimizin hem de müşterimizin müşterisinin doğru ve hızlı bir şekilde bilgilenmesini sağlıyoruz” diyor.
Örneğin, GittiGidiyor’un gerçekleşen bütün işlemlerde yaşanabilecek teslimat, iade ve değişim sorunları için hazırladığı İade Merkezi adlı özel bir destek alanı bulunuyor. İade Merkezi’nde alıcılar, hem ürün satıcıları ile hem de GittiGidiyor Müşteri Hizmetleri Ekibi ile aynı ekran üzerinden iletişime geçerek sorularına hızlı ve etkili bir şekilde cevap alabiliyor.
Hepsiburada.com da kurduğu yeni operasyon merkeziyle tüm ürünlerin sevkiyatını tek noktadan yapılabiliyor. Ayrıca kullanıcılar, ‘Ran-devulu Bugün Teslimat’ hizmetiyle satın aldıkları ürünleri istedikleri tarihte teslim alabiliyor. Morhipo’da da “TIKLA GEL projesi sayesinde müşteriler satın alınan ürünleri Boyner ve YKM mağazasından teslim alıp değişim yapabilme olanağı buluyor.
PERAKENDE İLGİSİ ARTIYOR
Büyük grupların internet yatırım larının yanı sıra kendi markaları için online satış kanalını yapılandırıp burada büyümeyi hedefleyen şirketler de artıyor. Özellik le perakende sektörü dijital kanaldaki yatırımlarını hızlandırarak buradaki satışlarını artırmaya başladı. Çoğu şirket, internet ve mobil satış kanalını açarak buradaki yapılanmasını geliştirmeye çalışıyor. E-ticaretin genel perakende içindeki payı ise yüzde 1,3.
Bu oranda dünya ortalaması yüzde 7 iken İngiltere’de yüzde 11’e kadar çıkıyor. Bu yılın sonunda Türkiye’deki e-ticaretin toplam perakende alışverişlerine oranının yüzde 2’ye çıkması bekleniyor. Araştırma şirketi eMarketer, e-ticare-tin küresel perakende içindeki payının 2016 sonunda yüzde 6 olacağını öngörüyor. eMarketer, 2015’te küresel perakende ticaretin 20,7 trilyon dolar hacminde olduğunu ve 2016’da 22 trilyon
dolara çıkağını söylüyor. Bu da henüz gidecek çok yolumuz olduğunu gösteriyor.
Uzmanların öngörülerine göre, gelecekte fiziksel mağazalar yok olmayacak ancak mağaza içi alışveriş bir eğlence türü olarak değişecek. Mağazalar daha interaktif olacak ve tüketicilere daha güzel deneyim sunacak. Alışveriş M2M ve IoT gibi yeni çıkan teknolojiler, satın almaya giden yolu değiştirecek. Bu beklentilerle perakende şirketleri de yatırımlarını artırıyor.
YENİ YATIRIMLAR
Perakendede dijital kanala büyük yatırım yapanlardan biri de Boyner Grubu. E-ticaret alanında ciddi bir değişim ve gelişim sürecinden geçtiklerini ifade eden Boyner E-Ticaret & Müşteri İlişkileri Genel Müdür Yardımcısı Onur Aydın, yeniden yarattıkları sitelerinin yıl sonunda kullanıma açılacağını söylüyor. Mobilden gelen cirosu geçen yıl bu tarihlere göre yüzde 128,2 artan Boyner’de mobil kanal toplam online cirosunun yüzde 16,8’ini oluşturdu.
Eylül dönemine kadar bu yıl ise mobil toplam online cironun yüzde 26,6’sını, sadece mobil toplam online cironun yüzde 21,4’ünü oluşturdu. Onur Aydın, “Son üç yılda online kanaldan yaptığımız ciro dokuz katına çıktı. Boyner.com.tr olarak bu yılı yüzde 70 büyüme, mobil sitemizde de yüzde 130 büyüme ile kapatmayı hedefliyoruz. Online satışlarımızın tüm Boyner satışları içerisindeki payı her geçen yıl artıyor. Önümüzdeki yıllarda online satışların tüm satışlarımız içindeki payının yüzde 10 seviyelerine gelmesini bekliyoruz” diyor.
Teknoloji perakendecilerinin dijital kanala yatırımları da artış gösteriyor. Bu alanda Bimeks de bu kanaldan satışlarını artıran şirketlerden. 2015'te e-perakende satışları yüzde 35 arttı, cironun da yüzde 12'si e-perakende satışlardan geldi. Bu yıl ise bu oran yüzde 14 civarında seyrediyor.
Bu yıl sonunda cironun yüzde 14-15'inin e-perakende satışlarından gelmesini bekleyen Bimeks, yıllar içinde omni channel iş modeline 10 milyon TL'yi aşkın yatırım gerçekleştirdi. Bu yıl da yeni web yazılımının geliştirilmesi ve web sitesi ara yüzünün tasarımı için 2 milyon TL yatırım yaptı. Mobil ticarete yönelik yeni uygulaması da devreye girecek.
YURTDIŞI HEDEFLERİ
LC Waikiki de online kanala yatırım yapan şirketlerden biri. Bu yılın şu ana kadarki döneminde önceki yıla göre satışları yüzde 70 arttı. 2015 yılında internet satış cirosunun yüzde 30’u mobil ve tabletten gelirken bu yıl ise mobil ve tabletten gelen ciro oranı yüzde 50’ye ulaştı. LC Waikiki E-Ticaret Direktörü Salih Yılmaz, “İnternet satışlarımızda hedefimiz yüzde 3’e ulaşmak.
Online-offline bağlantısını sağlamak adına 2016 yılı bitmeden önemli yatırımlarımız olacak. 2017 yılının ilk yarısında çok ciddi bir yatırım ile Avrupa Birliği içinde yerel operasyona başlamayı planlıyoruz. Bunu Rusya ve Mısır takip edecek” diyor.
Ziylan Grubu da online ayakkabı mağazası FLO.com.tr ile altı yıl içinde 170 katın üzerinde büyüdü. 2016 yılını ise 60 milyon TL ciro ile tamamlamayı hedefliyor. Ziylan Grup E-tica-ret Direktörü Zeynep Dura, “Ziyaret sayısı aylık yaklaşık 5 milyon kişiye ulaştı. Bu ziyaretlerin yüzde 60’ı mobil cihazlar üzerinden gerçekleşirken, mobil cihazlardan gerçekleşen ziyaretlerin yüzde 40’ı satışa dönüştü. Bu yıl ciromuzun yaklaşık yüzde 4’ünün internet satışlarından gelmesini öngörüyoruz” diyor.
Gelecek yalarda ise farklılaşan yeni trendlerin iş modellerini değiştireceği ve şirketlerin bu yen i alanlara yatırım yapacağı bir dönem bizi bekliyor.
GÖZDE YENİOVA
[email protected]
Dijital ticarette yeni trendlere adapte olma ve sağlıklı bir büyümenin yol haritasını çıkardık. İnternet üzerinden satış faaliyetiyle başlayan e-ticaret sektörü, akıllı telefonların devreye girmesinin ardından mobilin de eklenmesiyle her iki kanaldan alışverişin sağlandığı dijital ticarete dönüştü. Türkiye’de e-ticaret ve m-ticarette büyüme hızı son dönemde iki haneli gidiyor. Bu büyüme, pazardaki potansiyeli ve yeni yatırımlardaki iştahı da beraberinde getiriyor.
Peki pazar büyürken bu alana öncülük yapan şirketler nasıl ayakta kalıyor? Yaşanan sorunların üstesinden nasıl geliniyor? Kârlı büyüme için neler yapılmalı ve işini büyütmek isteyen şirketler nasıl hareket etmeli? Pazarda yeni trendler neler ve ona uygun hareket etmek için hangi yöntemlere başvurulmalı? Tüm bu soruları uzmanlara ve şirketlere sorarak yanıtlarını aradık. İşte e-ticarette yeni trendler ve büyümenin yol haritası...
BÜYÜME İKİ HANELİ
Türkiye’de e-ticaretin hacmi, 2015’te yüzde 31 oranında büyüyerek 25 milyar TL oldu. Bilişim Sanayicileri Derneği (TUBİSAD) verilerine göre, bu hacmin yüzde 36’sı tatil ve seyahat, yüzde 35’i fiziksel mağazası olmayıp sadece internet üzerinden satış yapan online perakende, yüzde 19’u hem internet üzerinden hem de fiziksel kanallardan satış yapan çok kanallı perakende ve yüzde 10’u online yasal bahis kategorilerinde gerçekleşti.
En yüksek büyüme oranına, işlem hacmi 2,7 milyar TL’den 3,8 milyar TL’ye çıkarak yüzde 40 artan Sahibinden.com ve Gittigidiyor.com gibi online pazar, yerlerinde erişildi. 2014 yılında en düşük büyüme oranına (yüzde 10) sahip olan online özel alışveriş (üyelik modelli fırsat siteleri) kategorisinde ise 2015’te yüzde 27’lik büyüme gözlendi. Online özel alışveriş sitelerinin pazar büyüklüğü 1,8 milyar TL’ye çıktı. Türkiye’de e-tica-ret pazarı kapsamında değerlendirilen ve sayısı altı olan, online yasal bahis sitelerinin toplam büyüklüğü ise yüzde 22 artışla 2,1 milyar TL’den 2,5 milyar TL’ye ulaştı.
Türkiye’de 2016 yılı sonunda e-ticaret hacminin 31 milyar TL civarına çıkması bekleniyor. Türkiye’de yıllık 50 milyon TL üzerinde e-ticaret cirosuna ulaşan 50 civarında şirket olduğu tahmin ediliyor. Bir alt kırılım olan 10-50 milyon TL aralığında ise yaklaşık 70-80 şirket bulunuyor. Hem bu sayılar açısından hem de derinlik anlamında Türkiye pazarının büyümeye devam etmesi bekleniyor.
MOBİL KANAL ARTIYOR
E-ticarette olduğu kadar mobil ticarette de büyüme var. Positive A Digital Approach verilerine göre, mobil cihazlardan gelen trafikte geçen yıl yüzde 50’nin üzerine çıkan ziyaret oranları, bu yıl özellikle bazı kategorilerde yüzde 70-80’lere ulaştı. Bu sadece e-ticaret siteleri için değil kurumsal siteler için de bu şekilde ilerliyor. Türkiye’de 35 milyon kullanıcı cep telefonu üzerinden internet kullanıyor. Kullanıcıların yüzde 24’ü bir ürün ya da hizmeti mobil olarak satın aldı, yüzde 54’ü bir ürünü mobil olarak aradı ve yüzde 40’ı ise bir e-ticaret sitesini ziyaret etti.
BKM’nin raporuna göre, mobil ödemelerin toplam e-ticaret içindeki payı 2015’te yüzde 16’dan yüzde 28’e yükseldi. Dünya genelinde ise mobil alışverişin lideri Çin ve ABD. Mobil üzerinden alışveriş yapan 340 milyon kullanıcı sayısı ile Çin ilk sırada yer alıyor. ABD’de ise kullanıcı sayısı 122 milyon. Toplam m-ticaret pazar büyüklüğü Çin’de 319 milyar dolar iken, Amerika’da 104 milyar dolar düzeyinde bulunuyor. Amerika’da toplam e-ticaret pazarının üçte biri mobil üzerinden gerçekleşiyor.
Diğer bir araştırma şirketi Cri-teo’nun raporuna göre ise Türkiye’de mobil ticaretin payı yüzde 31. Criteo Gelişen Pazarlar Yönetici Direktörü Dirk Henke, “2015 yılının ikinci çeyreğinde bu oran sadece yüzde 19’du. Bir yılda yüzde 63’lük artış var. Hatta mobilin Türkiye’deki lider e-ticaret şirketlerinin satışlarındaki payı yüzde 51. Yani bu şirketler şimdiden mobil üzerinden masaüstüne göre daha fazla satış yapıyor. Bu, Türkiye’yi mobil ticaret açısından en hızlı büyüyen pazarlardan biri yapıyor” diyor.
KİŞİSELLEŞTİRME ÖNE ÇIKIYOR
Mobil kullanımda bazı özellikler son dönemde dikkat çekiyor. Positive A Digital Approach Kurucu Ortağı Caner Istı, “Özellikle lokasyon bazlı servisler, anlık mobil kampanya kurguları, mağaza içerisinde mobil aracılığı ile sağlanacak etkileşimli satış yöntemleri, Türkiye’de örneklerini gördüğümüz alanlar olarak öne çıkıyor” diye konuşuyor.
Accenture araştırmasına göre de tüketicilerin mobilden beklentilerinin başında; gerçek zamanlı promosyon önerisi, ödeme sırasında kendilerine özel otomatik olarak kullanabilecekleri sadakat programı puanlarının varlığı veya indirimlerin otomatik olarak anında alışveriş sepetine uygulanması gibi kişiselleştirilmiş hizmetler geliyor.
ÖDEMELER ÇEŞİTLENİYOR
Mobil satışlardaki artış, ödeme teknolojilerinde de yenilikler yapılmasını beraberinde getiriyor. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) Dijital Çözümler Grubu Genel Müdür Yardımcısı Serkan Yazıcıoğlu, “Son dönemde mobil cihazları sadece sanal dünyada değil, fiziksel dünyada yaptığımız alışverişlerde de kullanmaya başladık. Bir mağazada, restoranda veya akaryakıt istasyonunda ödememizi akıllı telefonlarımızın temassız ödeme özelliği ile yapabildiğimiz gibi mobil uygulamalar üzerinden de yapıyoruz” diyor.
PayU Türkiye Ülke Direktörü Emre Güzer de mobil ödeme ihtiyaçlarına artan ilgi nedeniyle bu yıl yeni ürün ve servislerinden ilki olan mPOS uygulamasıyla bu alanda somut adımlar atmaya başladıklarını söylüyor. Güzer, “mPOS sayesinde işyerlerimize tek bir uygulama kullanarak baştan sona tahsilat çözümü ve dolayısıyla onları da ek donanım ile yazılım maliyetlerinden kurtarma olanağı sunuyoruz. İşyerlerimiz artık satışların takibini akıllı telefonları üzerinden yapabiliyor” diyor.
YENİ TRENDLER
Tüm bu gelişmeler bir yana dijital ticaret hızla değişiyor ve yeni trendler ortaya çıkıyor. Şirketler de bunları yakından takip edip önceden uygulamak durumunda. Yeni trendler olarak gerçek zamanlı data analizleri, aynı gün teslimat, kişiye özel teklifler ve coğrafi hedefleme öne çıkıyor.
Bütün dünyada e-ticaret artık omni-channel (çoklu kanal) çözümlere yöneliyor. Tüketiciler, hangi kanalda olursa olsun, ister cep telefonu, ister bilgisayar, isterse fiziksel mağaza, aynı şekilde hizmet almak istiyor ve alışveriş deneyimlerinin farklılık göstermesini istemiyor.
Bu da omnichannel ile sağlanıyor. Bir diğer trend ise tüketicilerin almak istedikleri ürünler için internet üzerinden sipariş verip, ürünler hazır olduğunda, sipariş verirken seçtikleri mağazadan teslim almalarını sağlayan click & collect sistemi. Markalar, yakın gelecekte yaygınlaşacak bu sistemden elde edilen veriler sayesinde, mağazalarında hangi ürünlerden, ne sıklıkta stok bulundurulacağına da karar verebilir hale gelecek.
Türkiye’de click & collect’in yaygınlaşmasını sağlayacak temel motivasyon kargo ücreti. Türk tüketicilerinin yüzde 59’u satın alma kararını teslimat ücretine göre veriyor. Ücretsiz kargo, satın alma kararında en büyük etkiyi oluşturuyor.
ÇOKLU KANAL ARTACAK
Instore ordering (mağaza içinde satın alma) ise yine bu yıl pek çok markanın gündeminde. Hatta bazı markalar, mağazalarına koydukları tabletler ve kiosklar aracılığıyla ilk pilot uygulamalara başladı bile. Bunun benzeri uygulamalara Boyner de yakında başlayacak. Boyner mağazalarında tüm satış danışmanları ellerindeki akıllı tabletlerle o an mağazada olmayan farklı renkte veya bedende ürünler ile tamamen farklı ürünleri müşterilerin satın almasını kolaylaştıracak.
Önümüzdeki süreçte müşterinin istediği şeyi, istediği yerden, istediği zamanda alabilmesi yaygın bir trend haline gelecek. Müşteriler dijital reklamlarda ne görüyorlarsa aldıklarının da o olmasını isteyecek. Perakende sektöründe, bugün iş yapan birçok orta ve küçük ölçekli mağazanın yerini ikinci el ürün odaklı işlerin alması da muhtemel görünüyor.
ARTIRILMIŞ GERÇEKLİK ETKİSİ
Önümüzdeki süreçte teknolojideki gelişimin dijital alışverişteki etkilerini de göreceğiz. Özellikle nesnelerin interneti ve giyilebilir cihazlar bu konuda başı çekiyor. Nesneler arasındaki bağlantı yoluyla kullanıcı davranışlarını öğrenen cihazlar, kullanıcılara ihtiyaç duymadan internetten alışveriş yapabilecek. Artık giyilebilir cihazlar üzerinden dahi online alışveriş yapılabiliyor. Örneğin Gittigidiyor, akıllı saatler için geliştirdiği ‘GittiGidiyor I-Watch’ uygulaması ile mobil kullanıcılara artık yepyeni bir kanaldan alışveriş olanağı sunuyor.
Gelecekte bu trendlere paralel olarak, e-ticaret dünyasında büyük rol oynayacak teknolojinin ise artırılmış gerçeklik olması bekleniyor. Bu teknoloji ile tüketiciler artık evlerinde üç boyutlu sanal mağaza deneyimi yaşayabilecek. Ayrıca şirketler insansız hava araçları drone'larla teslimat testlerine de başladı. Önümüzdeki dönemde bunun arttığını göreceğiz.
Yeni teknolojilerin yanı sıra farklı modellerin de büyüme etkisi olması bekleniyor. Mesela pazaryeri modelinin zor olmasına rağmen başarılı olduğunda her zaman büyük potansiyelli işlere dönüştüğünü ifade eden Monitise MEA Genel Müdürü Fırat Işbecer, “Türkiye’de pazaryeri modelinin yanı sıra Uber ve Airbnb ile tanınan paylaşım ekonomisi modelinde büyüme olmasını bekliyorum. Klasik e-ticaret için rekabet muazzam boyutta ve kârlılık çok düşük” diyor.
NASIL YOL İZLENMELİ?
E-ticaretin gelişmesinin önemli boyutları var. Elektronik ortamda ürün ve hizmetlere erişimin hem rahat hem de 7/24 ulaşılabilir olması tüketiciler için ilgi çekici olurken, satıcılar için de offline olarak ulaşamadıkları geniş kitlelere erişim fırsatı yaratarak rekabetin farklı bir
boyuta taşınmasını sağlıyor.
TÜBISAD E-Ticaret Komisyonu Başkanı Burak Ertaş, lojistik giderleri, mağaza giderleri, personel giderleri ve daha büyük kitlelere ulaşabilme gibi konularda e-ticaretin cazip bir yatırım alanı olarak öne çıktığını söylüyor. Ertaş, “Büyümeyi desteklemek için iş zekası, dijital pazarlama ve en önemlisi nitelikli insan yatırımları çok önemli rol oynuyor” diye konuşuyor.
ETID Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Orhun da e-ticarete atılan bir perakendeci için başlangıçta yüzde 5 gibi bir e-ticaret hedefi düşünmenin olumlu olacağını ifade ediyor. Orhun, “Bu hedefe ulaşmak için üç yıllık bir plan yapılabilir. Mobil ticaret ise e-ticaretin içinde yer alacak. Başlangıçta mobil uyumlu site ye-
terli olacakken, ileride mobil uygulamanın da içinde olduğu bir omni channel projesi düşünülmeli” diyor. Orhun’a göre, unutulmaması gereken bir nokta da, başarılı bir e-tica-ret sitesinin fiziksel kanalların cirosuna da olumlu katkı yapacağı.
ODAK ALANLARI
Morhipo.com Genel Müdürü Şule Kuban Arditti, gelecekte e-ticaret hizmetlerini farklılaştıran, müşterilerin hayatını kolaylaştıran ve bunu tüm kanallardan aynı şekilde yapan şirketlerin ayakta kalabileceğini söylüyor. Büyüme stratejilerinin ürünlerini tüm kanallardan satışı sunma olduğunu ifade eden Ar-ditti, “Her yıl yüzde 50’nin üzerinde bir büyüme ortaya koyuyoruz. 2017 yılında müşterilerimizin yüzde 60-65’inin mobil üzerinden alışveriş yapacağını öngörüyoruz. Bu nedenle mobile olan yatırımlarımız hız kazandı” diyor.
Yemeksepeti.com COO’su Nedim Nahmias da e-ticaret hacminin büyük kısmının mobile kaydığını ifade ederek, Yemeksepeti’nden verilen siparişlerin yüzde 62’sinin mobil-den verildiğini kaydediyor. Nahmias, “Şu anda uygulamalarımız toplam 5 milyon download aldı.
Türkiye genelinde ise gelişmenin süreceğini ve online içinde mobilin payının birkaç yıl içerisinde yüzde 50 seviyesine sabitleneceğini öngörüyorum” diye konuşuyor. Havayolları, elektronik, giyim, kitap ve müzik sektörünün e-ti-carette en fazla paya sahip alanlar olduğunu söyleyen Nahmias’a göre, önümüzdeki dönemde özellikle müzik ve foodtech sektörünün daha da hızlı gelişmesi bekleniyor.
KÂRLI İŞ MODELİ
Büyüme sürerken en büyük sorun ise şirketlerdeki kârsızlık olarak öne çıkıyor. Uzmanlara göre, kârlılık için şirketlerin trafik ve gelir artışına uygun şekilde yatırımlarını planlaması, beklenmedik anlarda ortaya çıkabilecek fırsat ve tehditlere adapte olabilecek esneklik ile hıza sahip olması gerekiyor.
Ayrıca yatırımcıların ciddi başarılar kazanabilmeleri için birkaç yılı geçebilecek zorlu bir süreci göze almaları ve bu birkaç yıl boyunca müşteri deneyimindeki başarıyı kârlılığın önüne koymaları gerekiyor. Burada son kullanıcıyı dinlemek kadar global trendleri takip etmek, süreçsel ve görsel iyileştirmeler için önemli. Bir diğer önemli nokta ise iyi bir iş zekası altyapısı kurmak.
Sonuçları etkileyecek aksiyonları belirlemek, takip etmek ve analizleri tekrar aksiyona dönüştürmek ancak davranışları rakamlarla takip ederek mümkün. E-ticaret operasyonunda satışları artırmak için müşteri deneyimini yaşatmanın önemli olduğunu söyleyen Inveon kurucusu ve CEO’su Yomi Kastro, neler yapılması gerektiğini şöyle anlatıyor: “Web sitesinin teknik özelliklerinden, kullanıcı ara yüzüne ve hatta lojistik operasyonuna kadar tüm çarkların en üst seviyede başarılı çalışması gerekir. Bu yapının kurulmasının ardından, performans pazarlaması araçları ve yaklaşımlarıyla öncelikle sitedeki trafiği artırmak, ardından bunu satışa dönüştürmek ve kalıcı hale getirmek mümkün.”
BÜYÜME ALANLARI
Trendyol Kurucu Ortağı Demet Mutlu, Trendyol’un bu yıl yüzde 100’ün üzerinde büyüdüğünü ve moda e-ticaret sektöründe kâra geçen tek şirket olduğunu söylüyor. Demet Mutlu, “2015 yılında 600 milyon TL ciro açıklayarak Türkiye’de kâra geçen ilk e-ticaret sitesi olduk. 2016 yılında 1 milyar TL’nin üzerinde ciro yapacağız. 2017 hedefimiz ise ciromuzu 1,5 milyar TL’nin üzerine çıkarmak” diyor. Trendyol, ayda 35 milyon ziyaret alıyor ve yılda 20 milyondan fazla ürünü müşterilere ulaştırıyor.
Demet Mutlu, “Mobilin e-tica-ret pazarının büyümesinde katkısının olacağını düşünüyoruz. Trendyol mobil uygulaması 3 milyondan fazla müşterimiz tarafından download edildi. Trafik ve satışımızın yüzde 70'den fazlası mobilden geliyor ve mobilin payı yüzde 150 büyüyor” diye konuşuyor.
2016 yılının ilk yarısı itibariyle Git-tiGidiyor toplam trafiğinin de yüzde 62’si mobilden geliyor. Mobil ziyaret sayısı ise yılın ilk yarısında, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 60 artarak 138,5 milyona ulaştı. GittiGidi-yor Genel Müdürü Öget Kantarcı, “2015 yılında yüzde 48’lik büyüme gerçekleştirdik. 2016 yılına sektör büyümesini yüzde 25-30 seviyelerinde öngörerek girdik. Bu yıl da sektör büyümesinin yaklaşık iki katı bir büyümeyi hedefledik” diyor.
SORUNLARIN YÖNETİMİ
Online ticarette karşılaşılan sorunlar şirketleri zor durumda bırakabiliyor. Bu nedenle müşteri kayıpları yaşanabiliyor. TÜİK Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması 2016 verilerine göre, internet üzerinden yapılan satın almalarda en çok karşılaşılan sorunlar ‘teslimatın belirtilenden daha yavaş olması’ ve ‘yanlış veya hasarlı ürün veya hizmetin teslim edilmesi’ oldu.
Bu sorunların aşılabilmesi için e-ticaret lojistik süreçlerinin doğru yapılandırılması gerekiyor. Bunun başlangıç noktası da e-ticaret şirketlerinin teslimat ve depo yönetimi konusunda yatırım yapması. Kullanıcı dostu bir ara yüz, zengin içerik, ücretsiz ya da indirimli kargo hizmeti bu yatırımın bir parçası. Ayrıca hızlı, kolay ve güvenilir alternatif ödeme seçenekleri, kolay iade süreci, canlı ya da hızlı ulaşılabilir müşteri hizmetleri gibi kullanıcıların satın alma ve sonrasında iyi bir deneyim yaşamasını sağlayabilecek her konuda yapılacak gelişme rekabette fark yaratabilir. E-ticaretteki iki kritik alandan biri müşteri hizmetleri, diğeri ise iade yönetimi olarak öne çıkıyor.
TESLİMATTA YENİ YÖNTEM
Bu sistemin şirketler için iyi yönetilmesini sağlamaya çalışan Arvato SCM, sipariş çıkmadan önce süreç içerisinde üç noktada sipariş içeriği kontrolü yapıyor. Bu uygulama her siparişin doğru zamanda, doğru yere ulaşmasını sağlamayı amaçlıyor.
Arvato SCM Genel Müdürü Umur Özkal, “İadelerin hızlı bir şekilde işlenmesi ve kriterlere uygun şekilde 24 saat içinde sonuçlandırılması, müşteri deneyiminin çok önemli bir parçası. Dağıtımı proaktif bir şekilde yöneterek ve müşteri ‘kargom nerede?’ diye sormadan gecikmeleri tespit ederek hem müşterimizin hem de müşterimizin müşterisinin doğru ve hızlı bir şekilde bilgilenmesini sağlıyoruz” diyor.
Örneğin, GittiGidiyor’un gerçekleşen bütün işlemlerde yaşanabilecek teslimat, iade ve değişim sorunları için hazırladığı İade Merkezi adlı özel bir destek alanı bulunuyor. İade Merkezi’nde alıcılar, hem ürün satıcıları ile hem de GittiGidiyor Müşteri Hizmetleri Ekibi ile aynı ekran üzerinden iletişime geçerek sorularına hızlı ve etkili bir şekilde cevap alabiliyor.
Hepsiburada.com da kurduğu yeni operasyon merkeziyle tüm ürünlerin sevkiyatını tek noktadan yapılabiliyor. Ayrıca kullanıcılar, ‘Ran-devulu Bugün Teslimat’ hizmetiyle satın aldıkları ürünleri istedikleri tarihte teslim alabiliyor. Morhipo’da da “TIKLA GEL projesi sayesinde müşteriler satın alınan ürünleri Boyner ve YKM mağazasından teslim alıp değişim yapabilme olanağı buluyor.
PERAKENDE İLGİSİ ARTIYOR
Büyük grupların internet yatırım larının yanı sıra kendi markaları için online satış kanalını yapılandırıp burada büyümeyi hedefleyen şirketler de artıyor. Özellik le perakende sektörü dijital kanaldaki yatırımlarını hızlandırarak buradaki satışlarını artırmaya başladı. Çoğu şirket, internet ve mobil satış kanalını açarak buradaki yapılanmasını geliştirmeye çalışıyor. E-ticaretin genel perakende içindeki payı ise yüzde 1,3.
Bu oranda dünya ortalaması yüzde 7 iken İngiltere’de yüzde 11’e kadar çıkıyor. Bu yılın sonunda Türkiye’deki e-ticaretin toplam perakende alışverişlerine oranının yüzde 2’ye çıkması bekleniyor. Araştırma şirketi eMarketer, e-ticare-tin küresel perakende içindeki payının 2016 sonunda yüzde 6 olacağını öngörüyor. eMarketer, 2015’te küresel perakende ticaretin 20,7 trilyon dolar hacminde olduğunu ve 2016’da 22 trilyon
dolara çıkağını söylüyor. Bu da henüz gidecek çok yolumuz olduğunu gösteriyor.
Uzmanların öngörülerine göre, gelecekte fiziksel mağazalar yok olmayacak ancak mağaza içi alışveriş bir eğlence türü olarak değişecek. Mağazalar daha interaktif olacak ve tüketicilere daha güzel deneyim sunacak. Alışveriş M2M ve IoT gibi yeni çıkan teknolojiler, satın almaya giden yolu değiştirecek. Bu beklentilerle perakende şirketleri de yatırımlarını artırıyor.
YENİ YATIRIMLAR
Perakendede dijital kanala büyük yatırım yapanlardan biri de Boyner Grubu. E-ticaret alanında ciddi bir değişim ve gelişim sürecinden geçtiklerini ifade eden Boyner E-Ticaret & Müşteri İlişkileri Genel Müdür Yardımcısı Onur Aydın, yeniden yarattıkları sitelerinin yıl sonunda kullanıma açılacağını söylüyor. Mobilden gelen cirosu geçen yıl bu tarihlere göre yüzde 128,2 artan Boyner’de mobil kanal toplam online cirosunun yüzde 16,8’ini oluşturdu.
Eylül dönemine kadar bu yıl ise mobil toplam online cironun yüzde 26,6’sını, sadece mobil toplam online cironun yüzde 21,4’ünü oluşturdu. Onur Aydın, “Son üç yılda online kanaldan yaptığımız ciro dokuz katına çıktı. Boyner.com.tr olarak bu yılı yüzde 70 büyüme, mobil sitemizde de yüzde 130 büyüme ile kapatmayı hedefliyoruz. Online satışlarımızın tüm Boyner satışları içerisindeki payı her geçen yıl artıyor. Önümüzdeki yıllarda online satışların tüm satışlarımız içindeki payının yüzde 10 seviyelerine gelmesini bekliyoruz” diyor.
Teknoloji perakendecilerinin dijital kanala yatırımları da artış gösteriyor. Bu alanda Bimeks de bu kanaldan satışlarını artıran şirketlerden. 2015'te e-perakende satışları yüzde 35 arttı, cironun da yüzde 12'si e-perakende satışlardan geldi. Bu yıl ise bu oran yüzde 14 civarında seyrediyor.
Bu yıl sonunda cironun yüzde 14-15'inin e-perakende satışlarından gelmesini bekleyen Bimeks, yıllar içinde omni channel iş modeline 10 milyon TL'yi aşkın yatırım gerçekleştirdi. Bu yıl da yeni web yazılımının geliştirilmesi ve web sitesi ara yüzünün tasarımı için 2 milyon TL yatırım yaptı. Mobil ticarete yönelik yeni uygulaması da devreye girecek.
YURTDIŞI HEDEFLERİ
LC Waikiki de online kanala yatırım yapan şirketlerden biri. Bu yılın şu ana kadarki döneminde önceki yıla göre satışları yüzde 70 arttı. 2015 yılında internet satış cirosunun yüzde 30’u mobil ve tabletten gelirken bu yıl ise mobil ve tabletten gelen ciro oranı yüzde 50’ye ulaştı. LC Waikiki E-Ticaret Direktörü Salih Yılmaz, “İnternet satışlarımızda hedefimiz yüzde 3’e ulaşmak.
Online-offline bağlantısını sağlamak adına 2016 yılı bitmeden önemli yatırımlarımız olacak. 2017 yılının ilk yarısında çok ciddi bir yatırım ile Avrupa Birliği içinde yerel operasyona başlamayı planlıyoruz. Bunu Rusya ve Mısır takip edecek” diyor.
Ziylan Grubu da online ayakkabı mağazası FLO.com.tr ile altı yıl içinde 170 katın üzerinde büyüdü. 2016 yılını ise 60 milyon TL ciro ile tamamlamayı hedefliyor. Ziylan Grup E-tica-ret Direktörü Zeynep Dura, “Ziyaret sayısı aylık yaklaşık 5 milyon kişiye ulaştı. Bu ziyaretlerin yüzde 60’ı mobil cihazlar üzerinden gerçekleşirken, mobil cihazlardan gerçekleşen ziyaretlerin yüzde 40’ı satışa dönüştü. Bu yıl ciromuzun yaklaşık yüzde 4’ünün internet satışlarından gelmesini öngörüyoruz” diyor.
