Türkiye'nin dev grupları, enflasyonun yanı sıra artan jeopolitik gerilimin giderek büyüdüğü 2024 yılında rotayı nakit yönetimi ve yurtdışı odaklı yeni yatirımlara çevirdi. Kendi sektörlerinde lider olan holdingler, içeride enflasyonu dizginlemek üzere atılan adımları yakından takip ederken, yurtdışında hem doğrudan yatırım hem de yeni ülkelere ihracat Arsatina odaklandı. Dev grupların büyüme stratejisinin temelinde yurtdışında satin almalar da var.
18 Şubat-2 Mart 2024 tarihli sayıdan
Türkiye ekonomisi deprem felaketi, döviz kurlarının yarattığı baskı, yüksek enflasyon, yurtdışı talebin daralması ve yabancı sermaye girişindeki yaklaşık yüzde 20'lik düşüşle zorlu bir yılı geçirdi. Sıkıntılı süreç 2024'te yerini derin bir belirsizliğe bıraktı. İş dünyasının dev grupları ise içeride enflasyonu dizginlemek üzere atılan adımları yakından takip ederken, yurtdışında ise hem yatırım hem de yeni ülkelere ihracat fırsatına odaklandı.
Türkiye'nin önde gelen holdingleri; 2024 yılında ana işlerine odaklanıp, maliyet yönetimi, nakit akışı ve kârlılığı merkeze aldı. Akfen'den Tosyalı Holding'e, Borusan'dan Orka Holding'e kadar çok faklı iş alanlarında hizmet veren büyük grupların önemli bir kısmı yurtdışında organik ve inorganik yatırım fırsatlarını ön plana aldı.
CFO'LARA TALEP ARTTI
Devler bu yıl ihracatı güçlendirerek, tedarik zincirini verimli kılacak yatırımlara ve yeni sektörlere yatırımla büyüme adımlarını hızlandırmayı planlıyor. Bu süreçte birleşme ve satın alma fırsatlarını değerlendirmeye odaklanan birçok grup, enflasyon, finansman, nakit akışı ve kur riskine karşı da yeni yatırım rotasını belirlemeye çalışıyor.
Büyük grupların yurtdışında satın alma eğilimine işaret eden İş Yatırım Kurumsal Finansman Müdürü Aydın Eralp, 2024 yılında ciddi nakit birikimi olan grupların, yurtdışında büyüme adına stratejik hamleler yaparak, satın almalar gerçekleştireceği bir yıl olmasını beklediğini söylüyor.
Holdinglerin sadeleşme adına stratejik olmayan ya da artık göreceli daha düşük hacimli kaldıkları iş kollarından çıkışlarının hızlanacağını da öngören Eralp, "Odaklanma stratejileri doğrultusunda güçlü oldukları iş kollarında büyüme stratejilerinin, 2023 yılında olduğu gibi 2024 yılında da devam etmesi beklenmelidir" diyor.
2024 yılına dair pek iç açıcı olmayan öngörüler, dev gruplarda finans yöneticilerinin ağırlığının artacağı sinyalini de veriyor. Nakit yönetiminin, 2024'te de şirketlerin odaklandığı konular içinde önemini fazlaca koruyacağına işaret eden MY Executive Kurucu Ortağı Müge Yalçın da aynı görüşte.
Holdinglerden kendilerine gelen CFO taleplerindeki artışın da bu durumun doğal sonucu olduğunu ifade eden Yalçın, "Tüm iş süreçlerinde verimliliği artırmak için öne çıkan iki kaldıraç; dijital dönüşüm ve sürdürülebilirlik de her biri başlı başına odaklanılan diğer öncelikli konular arasında yerini alıyor" diyor. Yönetim yapılanmasında finans yöneticilerine de büyük sorumluluk yüklüyor.
Enflasyon muhasebesi uygulamasına geçilmesiyle holdinglerin ciro hesaplamaları da değişirken, Akfen Holding Yönetim Kurulu Başkanvekili ve CEO'su Selim Akın da yeni duruma işaret ederek ajandasında finansman maliyetlerini azaltmak adına borçluluğu düşürmenin en öncelikli konularından biri olduğunu aktarıyor.
ANA ODAK BORÇLULUĞU DÜŞÜRMEK
Belirsizliklerin üstüne, artan finansman maliyetleri bu yıl holdinglerin yatırım performansını da belirleyecek en önemli konulardan biri. Devler için büyümek ve kârlılığı korumak öncelikli hedef olurken borç yükünü azaltmak ise finansal başarının anahtarı olarak görülüyor. Akfen Holding de artan maliyetler karşısında borçluluk oranını düşürmeye odaklanan gruplardan.
Akfen Holding Yönetim Kurulu Başkanvekili ve CEO'su Selim Akın, belirsizliklerin zirve yaptığı son iki yılda 260 milyon dolarlık yatırım yaptıklarını önümüzdeki iki yılda da 910 milyon dolarlık yatırımı hayata geçireceklerini aktarıyor. İnşaat yatırımlarında yurt dışı piyasaları yakından takip ettiklerini ve 2024 yılında yurt dışındaki inşaat faaliyetlerini genişleteceklerini kaydediyor.
KÂRLILIK VE ETKİN FİNANSAL YÖNETİM
Meşrubat, bira, otomotiv sektörlerini yanı sıra Migros çatısında yatırım yaptığı yeni girişimlerle perakende sektöründeki alanını daha da genişleten Anadolu Holding, 95 bin kişilik çalışanıyla Türkiye'nin en fazla istihdam sağlayan gruplardan biri.
Anadolu Grubu'nun İcra Başkanı Hurşit Zorlu, 2024 yılında ise global belirsizlikleri, yüksek enflasyonu, küresel durgunluk endişelerini ve politik-jeopolitik gelişmeleri yakından takip edeceklerini söylüyor. Zorlu, operasyonel kârlılık ve etkin bir finansal yönetimin öncelikli başlıklar olacağını kaydediyor.
"TOPARLANMA YILI OLACAK"
Aslında 2023 yılı yaşanan deprem felaketinin de etkisiyle her şeyin baştan yazıldığı bir yıl oldu. Depremin vurduğu bölgenin önde gelen isimlerinden Gaziantep merkezli Sanko Holding, geçen yıl imkanlarının önemli bir kısmını bölgenin toparlanması için seferber etti.
Sanko Holding Yönetim Kurulu Başkanı Adil Sani Konukoğlu; 6 Şubat depreminin acısını, Gaziantepli bir aile ve şirket olarak derinden yaşadıklarını, 2024 yılının da afet nedeniyle bölgede toparlanmanın devam edeceğini belirtti. Konukoğlu, "Bu sene yüzde 5 büyüme hedefimiz var. Hedeflerimizde teknoloji, inovasyon ve AR-GE yatırımları yerini koruyacak. Yenilenebilir enerji yatırımlarımız da artarak devam edecek" diye konuşuyor.
"AFETE RAĞMEN CİRODA KAYIP OLMADI"
Kahramanmaraş merkezli Kipaş Holding de farklı sektörlere yaptığı yatırımların desteğiyle depremin ağır darbesine karşılık cirosunu koruyabildi. Kipaş Holding Yönetim Kurulu Üyesi ve CFO'su Hikmet Gümü-şer, büyüme stratejisinin odağında sürdürülebilirlik, etkin bütçe ve maliyet yönetimi olduğunu aktarıyor.
BİR DİZİ YATIRIM DEVREYE ALACAK
Anadolu'nun dev gruplarından Erdemoğlu Holding de yaşanan zorlu süreçten yeni yatırım kararlarıyla çıktı. Geçen yıl 827 milyon dolarlık bir ihracat gerçekleştirdiklerini ifade eden Erdemoğlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Erdemoğlu, sanayide otomasyon, modernizasyon ve entegrasyona yönelik yatırımlarla büyümeye yönelik bir strateji izlediklerini söylüyor.
Erdemoğlu, "Sasa'da 2024 yılının ikinci yarısında yıllık 1 milyon 750 bin ton üretim kapasiteli PTA tesisimizi, 2024 yılının üçüncü çeyreğinde yıllık 419 bin 500 ton kapasiteli elyaf tesisimizi ve yine 2024 yılının üçüncü çeyreğinde 330 bin ton kapasiteli cips tesislerimizi devreye almayı planlıyoruz" diyor.
7 MİLYAR DOLAR CİRO HEDEFLİYOR
Çelik sektörünün devi Tosyalı Holding ise zorlu ve değişken koşullara rağmen üç kıtada sayıları40'a yaklaşan tesis ve yaklaşık 15 bin çalışanla büyümede hız kesmedi. Geçen yıl İskenderun'daki Tosyalı Demir Çelik Sarıseki Tesisi yatırımını tamamlayarak iki Quantum ocağının ilkinde üretime başlayan Tosyalı Holding, buradan ilk ihracatı da Cezayir'e gerçekleştirdi.
Önümüzdeki beş sene içerisinde dünyanın en büyük 30 çelik üreticisinden biri olmayı hedeflediklerini kaydeden Tosyalı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Tosyalı, "Türkiye, Cezayir, Senegal, Angola, İspanya'da yaptığımız yatırımlar ve son dönemde odaklandığımız körfez ülkelerineyapacağımız yeni yatırımlarla bu hedefe emin adımlarla ilerleyeceğiz.
ETKİ ALANINI GENİŞLETİYOR
Faaliyet gösterdiği beş ana sektörde 60'ın üzerinde şirketi ve 32 bini aşkın çalışanıyla büyümesini sürdüren Zorlu Holding, geçen yılı 2,5 milyar dolar tutarı ihracat olmak üzere, toplam 6,1 milyar dolar ciroyla kapattı. Geçen yılı değişken koşullara rağmen yüzde 34 büyüme elde eden grup, bilanço hedeflerine ulaşmayı başardı.
Haziran ayında CEO'luk görevini devretmeye hazırlanan Zorlu Holding CEO'su duayen iş insanı Ömer Yüngül, yine sürdürülebilir büyüme hedefiyle 2024 yılına girdiklerini söylüyor. Bu doğrultuda büyümeyi destekleyecek yatırımları güçlendirirken değer yaratan işler ve projelerle holdingin etki alanını genişletmeyi hedeflediklerini dile getiren Yüngül, bu yıl grup olarak Türkiye reel büyümesinin üzerinde minimum yüzde 5 seviyesinde büyüme hedeflediklerini iletiyor.
İSRAFSIZ ŞİRKET MODELİ
Gıda ve gıda perakendesi alanının önde gelen isimlerinden biri olan Yıldız Holding, 2024 yılına girerken odaklanma stratejisinin yanı sıra operasyonel verimlilik ve israfsız şirket modeliyle destekliyor. Finansal istikrarı korumak ve büyümeyi sürdürmek adına kârlılık, likidite, sermaye yapısı ve risk yöne-
timi gibi unsurlara odaklandıklarını belirten Yıldız Holding CFO'su Fahrettin Ertik, "2024 yılında da gıda ve gıda perakendesi sektörleri, ana odağımız olmayı sürdürecek. Atıştırmalık kategorilerinde ise global olarak büyüme hedefimiz bulunuyor. Bu stratejik öncelikler çerçevesinde portföyümüzü dinamik olarak yönetmeye devam edeceğiz" diyor.
"PUSULAMIZ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK"
Sanayi, otomotiv, enerji gibi alanlarda faaliyet gösteren Doğan Holding ise geçen yıl yeni sektörlere girerek önemli adımlar attı. Stratejik hedefleri doğrultusunda yeni alanlara yatırım yapan holding, 2023 yılı dokuz ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 209 artışla 29,1 milyar TL konsolide gelir elde etti. Doğan Holding'in 2023 yılı dokuz ayında elde ettiği net kâr yüzde 84 artışla 7,6 milyar TL'ye ulaştı.
Artan üretim ve finansman maliyetleri ve farklı makro belirsizliklere rağmen dengeli ve çeşitlendirilmiş iş portföyünün katkısıyla karlılığın olumlu seyrettiğini belirten Doğan Holding CEO'su Çağlar Göğüş, "Sürdürülebilirliği pusulamız olarak kabul ederek, stratejimiz doğrultusunda yenilenebilir enerji, sanayi, elektronik, otomotiv, sigorta ve yatırım bankacılığında elde ettiğimiz başarılı sonuçlarımızı organik ve inorganik yatırımlarla daha da güçlendireceğiz" diyor.
YATIRIMDA HIZ KESMEYECEK
Esas Holding ve yatırım yaptığı alanlara bakıldığında, 2023 yılını başarılı kapattı. İş kollarının hemen hepsinde ciro ve FVAÖK hedeflerine ulaştıklarını kaydeden Esas Holding CFO'su Mustafa Tercan, Bu yıl ise gerek Türkiye'de gerekse uluslararası arenada yatırımlara hız kesmeden devam edeceklerini anlatıyor. Tercan, temkinli bir şekilde, risk yönetimini azamide tutup ama olanakları da görüp yakalamaya çalışarak 2024'ü yaşayacaklarını iletiyor.
Öte yandan bu yılın farklı bir heyecana sahne olacağını ve bugüne kadar hep Esas'a ait özkaynakla yatırımlarını yönlendirdiklerini ifade eden Mustafa Tercan, bu yıl ilk kez uluslararası özel sermaye yatırımları için üçüncü taraf yatırımcıları da kabul edeceklerini iletiyor. Tercan, "Dolayısıyla ailemiz daha da genişleyecek. Bu bir yandan büyük bir mesuliyet getirirken bir yandan da bizleri son derece mutlu kılıyor ve heyecanlandırıyor" diyor.
YENİ SEKTÖRLERLE BÜYÜYECEK
Son iki yıldır önemli bir değişim sürecinden geçen Alarko Holding ise uluslararası bir portföy şirketi stratejisiyle yeni alanlara girdi. Enerji, taahhüt, turizm ve sanayi alanlarında faaliyet gösteren Alarko Holding, tarım, gıda ve havacılık gibi farklı sektörlere girerek büyümeyi hızlandırmak istiyor.
2023 yılının dokuz ayı sonunda gelirlerini yüzde 5 artıran holding net kârını ise yüzde 62 oranında artışla 26 milyar TL'ye taşıdı. 2023 yılında yaklaşık 5 milyar TL yatırım yaptıklarını aktaran Alarko Holding CEO'su Ümit Nuri Yıldız, "Her yıl olduğu gibi 2024 yılına da etkin yönetim anlayışımız çerçevesinde geleceğin dünyasında iz bırakacağına inandığımız yatırım planları ile girdik.
2024 yılında da amacımız, kaydettiğimiz kârlılık oranlarını istikrarlı bir şekilde artırarak ülkemiz ekonomisine değer katmak" diyor. Büyümede stratejilerinin temelinde yeni iş kollarına yatırım olduğunu anlatan Yıldız, bir yandan elektrik dağıtım, elektrik üretim ve turizm alanındaki yatırımlara devam ederken diğer yandan yeni iş kolları tarım, tohum, gübre ve gıdadaki yatırımları artıracaklarını söylüyor.
CİROYU DÖRT YILDA KATLADI
Sanayide Türkiye'nin önde gelen gruplarından biri olan ve yaklaşık 7,5 milyar dolar ciroya sahip Borusan Holding, 2023'te önemli yatırımları devreye aldı. Dünyada koşullar ne olursa olsun hep bir kriz ve fırsat olduğunu aktaran Borusan Holding CEO'su Erkan Kafadar, yaşanan gelişmelerin uzun vadeli hedeflerini etkilemediğini ve yatırımlara devam ettiklerini söylüyor.
2023 yılının iyi fakat zorlu geçtiğini aktaran Kafadar, "2023 yılında yassı çelik ve boru ihracatında yurtdışı iş hacmimiz toplamda yüzde 30 düştü. Zorluklara rağmen keyifliydi. Büyüme imkanı bulduk ve 2023 yıl sonunda ciromuz ise yüzde 20 büyümeyle ilk kez 7,5 milyar dolara ulaştı. Her dönem hep risk var. Fakat fırsatlar da var. Ciromuzu dört yılda döviz bazlı ikiye katlamamız da fırsatları iyi değerlendirmekle ilgili" diyor.
YURTDIŞINDA BÜYÜYECEK
Geçen yılı 4,2 milyar TL ciroyla kapatan Gedik Holding de global bir şirket olmak hedefiyle yurtdışında satın alma ve doğrudan yatırım fırsatlarına odaklanmış durumda. Bu yıl dolar bazında yüzde 30 civarında bir ciro artışı planlayan grubun bu yıl büyüme stratejisinin temelinde yurtdışı olduğunu aktaran Gedik Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hülya Gedik, Sırbistan'da ortaklı bir oluşum içine girdiklerini ve Gedik Balkanlar'ı kurduklarını söylüyor.
Dubai merkezli Gedik Middile East, Hindistan'da Gedik Asia şirketleri olduğunu da aktaran Gedik, "Yurtdışına daha fazla açılmak ve yeni piyasalarda yer almak üzere çalışacağız. Kredi imkanlarının azaldığı süreçte insanların yatırımdan geri duracağı ekonominin de eskisi kadar hızlı büyüyemeyeceğini öngördük" diyor.
HEDEFTE HALKA ARZ VAR
Çay alanındaki üretiminin yanı sıra gübre ve yenilenebilir enerji yatırımlarıyla büyüme yolculuğuna devam eden Efor Holding bünyesinde sekiz tesis bulunuyor. 2024 yılında halka açmak istediklerini anlatan İbrahim Akkuş grubun hedeflerini şöyle aktarıyor: "Bu yıl Efor Coffee markamızı tüketicilerimizle buluşturacağız.
Kahve yatırımımız 12 milyon dolara gerçekleşmiş olacak. Malatya Arapgir'de enerji santrali kurmayı hedefliyoruz. 2024'e ilişkin önemli bir hedefimiz de halka açılmak. Şirketimiz Efor Çay için 2023 yılında halka arz başvurumuzu yaptık. Çaydaki yeni yatırımlarımızla birlikte 2024 yılında yüzde 35 büyümeyi hedefliyoruz."
DIŞ PAZARDA MAĞAZALAŞMA ATAĞI
2023 yılı sürdürülebilir yaklaşım şirketlerin rekabetçili-ğine ve ticaretine direkt yansıdığı bir yıl oldu aynı zamanda. Özellikle tekstil sektöründe moda algısı dahi değişirken sektörünün önde gelen isimlerinden Orka Holding, bu alanda girişimlerini hızlandırdı.
2024'te sürdürülebilirlik ve dijitalleşme eksenli yatırımlara ağırlık vereceklerini kaydeden Orka Holding Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Orakçıoğlu, "E-ticaretten mağazacılığa Avrupa kıtasındaki tüm satış operasyonlarımızı omnichannel ile çok daha güçlü ve verimli bir şekilde yönetmek üzere İtalya'nın Bologna şehrinde bir lojistik merkezi açmaya hazırlanıyoruz.
İtalya'da çok kısa sürede Roma ve Milano'da birer mağaza daha açıyoruz" diyor. Orakçıoğlu, yurtiçi ve yurtdışında operasyonları güçlendireceklerini ABD'nin Atlanta ve Miami şehirlerinde yeni mağaza açılışları planladıklarını iletiyor.
FUAT TOSYALI / TOSYALI HOLDİNG YKB
“İkinci yarı daha öngörülebilir olacak”
“Bu yıl ana ihracat pazarlarımızda hem miktar hem ciro olarak artışların gerçekleşmesini bekliyoruz. Aslında Türkiye ekonomisinde de benzer bir süreç yaşıyoruz. Şu anda enflasyonla mücadele için faizlerin yüksek tutulduğu sıkı bir politika uygulanıyor. Özellikle yılın üçüncü çeyreğine girerken ekonomide atılan adımların ilk sonuçlarını almaya başlayacağız, şirketler için yılın ikinci yarısı daha da öngörülebilir olacak.”
İBRAHİM ERDEMOĞLU / ERDEMOĞLU HOLDİNG YKB
“Şartlar sağlanırsa ilk 10’a gireriz”
“İlk 10'a girebilmek için kesintisiz, en az 10 yıl, yüzde 7 ve üzerinde büyümemiz gerekiyor. Bunu da ham madde üretimi ile cari açığı azaltarak, ihracatta da katma değeri yüksek ürünler üretip ihraç ederek başarabiliriz. Bunun yanında sadece üretim değil hukuk, finans ve yetişmiş insan kalitemizi dünya normlarının üstüne çıkararak ekonomimizi ilk 10'a taşıyabiliriz.”
HURŞİT ZORLU / ANADOLU GRUBU İCRA BAŞKANI
“Risk algısında olumlu sinyaller gelmeye başladı”
“Enflasyon, seçim gündemleri, ekonomik ve politik sorunlar nedeniyle dünyada belirsizliklerin yoğun olduğu bir süreç yaşamaya devam ediyoruz. Ülkemizde ise martta gerçekleşecek mahalli seçimler ajandamızda önemli yer tutuyor.
Öte yandan TCMB'nin parasal politikalarının normalleştirilme adımları ile olumlu sinyaller gelmeye başladı. Biz de Anadolu Grubu olarak güçlü finansal sonuçlar açıklamaya devam ediyoruz.”
SELİM AKIN / AKFEN HOLDİNG CEO'SU
“Yatırım ortamı düzelecek”
“Yeni ekonomi yönetiminin aldığı ve uyguladığı kararlar ekonomik ortamın iyileşmesine katkıda bulundu. Ekonomik verilerin birçok alanda düzelmeye başlamasını ve uluslararası çevreler tarafından da bu düzelmenin onaylanmasını olumlu gelişmeler olarak görüyoruz. Bu adımların devamında yatırım ortamının düzeleceğini ve ülkemizin ihtiyaç duyduğu yabancı yatırımcıları çekeceğini öngörüyoruz.”
ADİL KONUKOĞLU / SANKO HOLDİNG YKB
“Daha çevik olacağız”
“Yeni ihracat fırsatlarına odaklanacağımız, e-ticaret kanallarıyla küresel pazara erişim fırsatlarını da çoğaltmak amacıyla Türkiye'nin lojistik olarak rekabet avantajlarında faydalanmayı sürdüreceğimiz bir yıl olacak. Yeni standartlara daha hızlı uyum sağlayarak çevikliğimizle geleceğin bir parçası olmaya devam edeceğiz.”
