GÖZDE YENİOVA
[email protected]
Pazar paylarında Vestel ve Casper gibi yerli oyuncuların atağı olduğu görülüyor. Akıllı telefon pazan, telekom sektöründeki diğer alanların aksine uzun bir süredir büyüyor. Pazar tahminleri bu trendin 2016’da da süreceğini gösteriyordu. Ancak 15 Temmuz darbe girişimi, dolardaki oynaklık ve piyasalarda bunların sonucu oluşan ekonomik belirsizlikler, 2016 yılında bu büyüyen teknoloji grubunda ciddi bir negatif etki ve kırılma yaratmış gözüküyor.
IDC’nin (International Data Corporation) Türkiye 2016 yıl sonu raporuna göre, Türkiye akıllı telefon pazarı yıllık bazda yüzde 1 küçülme göstererek toplamda 12,6 milyon adet ithalat rakamıyla 2016 yılını kapattı. Ciro olarak ise 2015’te 4,9 milyar dolar olan rakam 2016’da 4,4 milyar dolara geriledi. Düşen satışlar ve kârlılık, azalan tüketici güveni, fiyatlar üzerindeki ciddi rekabet ve özellikle dolar kurundaki yükseliş geçen yıl sektör oyuncularını zorladı.
Türkiye’de akıllı telefon penetras-yonu yüzde 70’ler seviyesinde. 2016’da yapılan cep telefonu satışlarının yüzde 95’i akıllı telefon olarak gerçekleşti. Satılan akıllı telefonların yüzde 85’i ise android işletim sistemine ait.
SATIŞLAR DÜŞTÜ
Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneği’nin (MOBİSAD) verilerine göre, 2016 yılbaşında ÖTV’ye gelen zam nisan başında 4,5G lisanslarının ardından beklenen akıllı telefon satışlarındaki talep artışını zayıflatsa da, ilk altı ayda akıllı telefon satışlarında önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 10’a yakın artış yaşandı.
2016 yılının ikinci yarısında ise TRT bandrol ücretlerine gelen zam ve kapsam genişletilmesi kararına bir de yükselen kurlar eklenince, satışlar beklenenin çok altına indi.
MOBİSAD Yönetim Kurulu Başkanı Sinan Ekşi, geçen yıl satışlarda yaşanan gelişmeleri şöyle anlatıyor: “2015’te satışlar 17 milyon adet olmuştu. Bunun 14,5 milyonu kayıtlı kanal satışı, 2,5 milyonu kaçak ve yolcu beraberinde gelen olarak hesaplanıyor.
2016 yılında bu rakam azalarak yaklaşık 16 milyon adede düştü. Bunun da 12 milyonu kayıtlı kanal satışı, 4 milyonu kaçak ve yolcu beraberinde getirilen şeklinde oldu. Ülkemizde kayıtlı olarak satılan telefonların 2016’daki ortalama satış fiyatı bin 395 TL ve toplam yıllık ciro ise 16,7 milyar TL olarak hesaplanıyor."
YERLİLER ATAKTA
Üretici tarafına bakıldığında ise IDC rakamlarına göre, Türkiye pazarında yüzde 41 ile Samsung ilk sırada yer alıyor. Pazar liderliğini korusa da geçen yıla göre düşüşte olan Samsung’da Note 7 etkisinden daha çok J serisindeki tedarik sıkıntılarının negatif bir etki yarattığı söyleniyor. Samsung’u yüzde 19 pazar payı ile Apple ve yüzde 11 pazar payı ile de General Mobile takip ediyor.
LG ise G4’de yakaladığı çıkışı G5 ile sürdüremedi. Türkiye’de yapılan organizasyonel değişikliklerle beraber akıllı telefon kanalını daraltan LG’nin pazar payı da düştü. Yerli oyuncular tarafında ise olumlu gelişmeler yaşanıyor. General Mobile, android one serisine odaklı stratejisine devam ediyor ve yüzde 11 pazar payıyla ilk üçte yer alıyor.
Vestel, özellikle operatör kanalında yaptığı başarılı kampanyalarla 2015’e göre pazar payını yüzde 3 artırdı ve yüzde 5’e ulaştı. Casper’da da benzer bir yukarı yönlü ivme görülüyor. Casper, pazar payını yüzde 4’e çıkardı.
IDC Türkiye’den Kıdemli Pazar Araştırma Analisti Ramazan Yavuz, konu hakkında şu değerlendirmeyi yapıyor: “2016 akıllı telefon pazarının doyum noktasına evirildiği, cep telefonlarından çok giyilebilir teknolojiler ve sanal gerçeklik gibi yeni teknolojilerin daha ön plana çıkmaya başladığı bir yıl oldu. Özellikle son kullanıcı fiyatlarının orta fiyat bandında oturması, bu segmenttteki ürünlerde ciddi rekabet ve doların yükselişi, akıllı telefon markalarını 2017’de de zorlayacak gibi görünüyor."
2017 HEDEFLERİ
Akıllı telefon pazarında bu yıl yüzde 1-2 arasında büyüme bekleniyor. 2016 yılını kapatan şirketler 2017 hedeflerine ulaşmak için çalışıyor. Özellikle yerli markalar tarafında tablo olumlu görünüyor.
Geçen yıl akıllı telefon satışlarını özellikle yılın ikinci yarısında piyasaya sürdükleri yeni modellerle yüzde 40 oranında artırdıklarını ifade eden Casper Pazarlama Direktörü Feray Karaman, 2016 yılında toplam 800 bin adet bilgisayar ve akıllı telefon sattıklarını söylüyor.
Karaman, “Casper olarak 2017 yılı hedefimizi 1 milyon cihaz satışını aşmak olarak belirledik. Yeni eklenecek yüksek donanımlı ürünlerimiz, projelerimiz ve tüketici kampanyalarımızın sürekliliğini koruyarak yüzde 30 ciro artışı öngörüyoruz" diyor.
Lenovo, 2016 Eylül sonuna kadar olan dönemde, 2015 yılının aynı dönemine göre teknoloji zincir mağazalar kanalında hem adetsel hem de ciro-sal olarak yüzde 402 büyüme ile en fazla büyüyen marka oldu. 2016’nın son çeyreğinde ise operatör kanalına da girdi.
Lenovo Türkiye Akıllı Telefon Kategorisi Ülke Lideri Hakan Sökmen, “2017 yılı, dövizdeki yükselişle artan operasyon maliyetlerini ve artan raf fiyatlarını düşündüğümüzde, geçen yıla göre hem üreticiler hem de satış kanalları tarafında daha zor bir yıl olacak. Yenilikçi ürünlerimizle operatör kanalında ürün gamımız daha da genişleyecek" diye konuşuyor.
2016’nın Huawei için akıllı telefon pazarı açısından hızlı bir ivmeyle yükselerek geçtiğini söyleyen Huawei
Türkiye Tüketici Ürünleri Pazarlama Direktörü Cem Sezer, “2016 yılının üçüncü çeyreğinde Huawei, 2015 yılına oranla yüzde 23’lük artışla dünyada 33,59 milyon adet akıllı telefon satışı diyor.
YENİ TRENDLER
Önümüzdeki süreçte akıllı telefon pazarında daha gelişmiş kameralar ve kamera uygulamaları, sanal gerçeklik sunan ve telefonla beraber gelen VR gözlükler öne çıkacak. Daha büyük ve yüksek çözünürlüklü ekranlarda daha iyi grafikler, daha hızlı çipler, güvenlik ve daha fazla depolama alanına sahip telefonlar da trend olacak. Bir diğer trend olarak ise uzun pil ömrü öne çıkacak.
