2018 yılı bitkisel üretim sezonu devam ediyor. 17 kritik tarımsal ürün için yaptığımız rekolte araştırmasına göre, arpa, çeltik, kuru kayısı, kuru incir, nohut ve pamuk haricindeki ürünlerde ya geçen yıla benzer ya da daha düşük üretim gerçekleşecek.
ÖZLEM BAY YILMAZ
[email protected]
2018 yılı bitkisel üretim sezonu, ürünlerin büyük çoğunluğu için devam ediyor. Bu aşamada ürün rekolteleri hakkında net görüş beyan etmek pek mümkün değil.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Ancak 25 Mayıs 2018 tarihinde Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlanan bitkisel üretim birinci tahmin sonuçlarına, göre bu yıl toplam bitkisel üretimimizin 119,7 milyon ton olması bekleniyor.
Tahminlere göre üretim tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerde yüzde 1,3 ve sebzelerde yüzde 1,4 düşerken, meyve, içecek ve baharat bitkilerinde ise yüzde 6,3 artacak.
Ekonomist olarak 17 önemli tarımsal ürün için yaptığımız rekolte araştırmasına göre ise altı üründe geçen yılın üzerinde üretim bekleniyor. Altı üründe de geçen yıla paralel üretim olacak.
Beş üründeki üretim ise geçen yılın altında kalacak. Haberimizin tablolarında beklenti-leri görebilirsiniz. Tarım sektörü temsilcileri, "Halihazırda hasadı devam eden ürünler bulunmakla birlikte birçok ürün daha gelişim aşamasında. Hava şartlarında olumsuzluklar devam ettiği için fiyatlarla ilgili net görüş belirtmek bu safhada yanlış olur" diyor.
BUĞDAYDA KAYIP VAR
Bu sezon rekolte düşüşü beklenen ürünlerin başında buğday geliyor. Tarım sektöründe önemli yer tutan buğdayda geçen yıl 21,5 milyon tonluk üretim gerçekleşmişti. Bu yıl ise Türkiye'de buğday ekim alanlarında yüzde 9-10 oranında daralma oldu.
Tarım çevreleri, ekim alanlarındaki daralmanın geçen yıl açıklanan buğday alım fiyatlarının düşük olmasından kaynaklandığını ifade ediyor. Öte yandan Trakya Bölgesi'nde yaşanan aşırı yağışların ardından gelen kuraklığın buğdayı vurduğu da belirtiyor.
15 gün gecikmeyle hasada başlayan çiftçiler üründe kalitenin düştüğünü belirtirken, yapılan ölçümlerde rutubet oranları beklenenin çok üzerinde çıktı. Bütün bunlara bağlı olarak rekoltede yüzde 5-8 arasında azalma bekleniyor. Buğday üretiminin bu yıl 20-20,5 milyon ton arasında olacağı tahmin ediliyor.
MISIRDA SON DURUM
Bu yıl dane mısır üretiminde de düşüş bekleniyor. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, mısır üretiminin yüzde 3,4 azalışla 5,9 milyon tondan 5,7 milyon tona düşeceğinin tahmin edildiğini söylüyor.
Bayraktar, "Ekim alanlarının pamuk lehine daralması nedeniyle mısır üretiminde düşüş bekleniyor. Mısır üretim rakamlarına henüz ikinci ürün ekim-leri dahil olmadığından bu rakamda değişiklik görülebilir" diyor.
Öte yandan, Şemsi Bayraktar, bu yıl kırmızı mercimek üretiminde de düşüş beklendiğini ifade ediyor. Bayraktar'ın verdiği bilgiye göre, olumsuz iklim şartları nedeniyle, kırmızı mercimek üretiminin önceki yıla göre yüzde 12,5 gerileyeceği öngörülüyor.
KURU MEYVE ARTIŞTA
Türkiye kuru kayısı üretiminin yüzde 90'ını, dünya kuru kayısı üretiminin yaklaşık yüzde 70'ini karşılayan Malatya'da yaklaşık 40 bin aile geçimini bu üründen sağlıyor. Malatya Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü tarafından yapılan 2017 Ürünü Kuru Kayısı Rekoltesi tahminlerine göre bu sezon kuru kayısı üretiminde rekor bir artış bekleniyor.
Geçen sezon 89 bin ton olan kuru kayısı üretiminin bu yıl 142 bin tona çıkacağı tahmin ediliyor. Rekolte artışı beklenen diğer bir kuru meyve ise kuru incir.
Ege İhracatçı Birlikleri tarafından yapılan Ege Bölgesi Kuru İncir Rekolte çalışmaları sonucuna göre, geçen sezon 72 bin ton olan kuru incir rekoltesinin bu sezon 78,2 bin tona çıkacağı öngörülüyor.
FINDIK VE ZEYTİN AYNI
Tarım Bakanlığı 2017 yılında tahmini fındık rekoltesini 670 bin ton olarak açıkladı. Bu yıl geçen yıl ile hemen hemen aynı miktarda rekolte beklentisi var. Fındık Üreticileri Birliği Başkan Vekili Özer Akbaşlı, bu yıl sahil bölgelerinde bir miktar rekolte düşüşü olduğunu, yukarı bölgelerde ise geçen yıla oranla daha baskın bir ürün olduğunun gözlemlendiğini belirtiyor. Akbaşlı, "Fındıkta son üç yıldır devam eden küllenme (küf) hastalığı geçen yıllara oranla bir miktar düşüş gösterse de devam ediyor" diyor.
TÜİK verilerine göre 2017 yılında sofralık zeytinde yüzde 21,4 artışla 460 bin tonluk üretim gerçekleşti. Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Hilmi Sürek, bu sezon da 455 bin tonluk sofralık zeytin rekoltesi beklendiğini söylüyor.
ANTEP FISTIĞI DÜŞÜŞTE
Rekolte düşüşü beklenen diğer bir ürün de Antep fıstığı. Gaziantep Ticaret Borsası Antepfıstığı Rekolte Tespit Komisyonu tarafından hazırlanan 2018 yılı tahminlerine göre, bu yıl 210 bin tonluk üretim yapılması bekleniyor.
Antep fıstığı üretiminin en fazla yapıldığı altı ilde yaklaşık iki aydır sürdürülen saha çalışması sonuçlarına göre, hava şartları, erkek ağaç sayısı yetersizliği, hastalık ve çeşitli zararlılardan dolayı bu sezon ortalama 21 bin tonluk ürün kaybı yaşanacağı tahmin ediliyor.
Bu da geçen sezona göre yüzde 10'luk bir ürün kaybı anlamına geliyor. Tahmini rekolte rakamlarına göre, bu yıl Antep fıstığında toplam üretime en fazla katkıyı Gaziantep sağlayacak.
Türkiye'de geçen yıl 4,2 milyon ton narenciye üretilmişti. Dengesiz hava şartlarıyla birlikte ağaçlarda tomurcuk dökümlerinin yaşanması nedeniyle, narenciye üretiminin yüzde 30'luk kısmını karşılayan Adana'da bu yıl limon, mandalina, portakal ve greyfurt çeşitlerinde yüzde
40'a varan rekolte kaybı bekleniyor.
YERİNDE SAYACAK ÜÇ ÜRÜN
Geçen yıl yaş üzümde 4,2 milyon tonluk üretim gerçekleşti. Üzümde bu yıl da geçen yıla yakın rekolte beklentisi var. Türkiye'de geçen sezon 56 bin üreticiyle yapılan sözleşmeli üretimle 62 bin ton tütün üretildi. Tütün üretimi bu sezon da aynı seviyede olacak. Çay üretimi de geçen yılki gibi 1 milyon 300 bin ton dolaylarında gerçekleşecek.
ÖZLEM BAY YILMAZ
[email protected]
2018 yılı bitkisel üretim sezonu, ürünlerin büyük çoğunluğu için devam ediyor. Bu aşamada ürün rekolteleri hakkında net görüş beyan etmek pek mümkün değil.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Ancak 25 Mayıs 2018 tarihinde Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlanan bitkisel üretim birinci tahmin sonuçlarına, göre bu yıl toplam bitkisel üretimimizin 119,7 milyon ton olması bekleniyor.
Tahminlere göre üretim tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerde yüzde 1,3 ve sebzelerde yüzde 1,4 düşerken, meyve, içecek ve baharat bitkilerinde ise yüzde 6,3 artacak.
Ekonomist olarak 17 önemli tarımsal ürün için yaptığımız rekolte araştırmasına göre ise altı üründe geçen yılın üzerinde üretim bekleniyor. Altı üründe de geçen yıla paralel üretim olacak.
Beş üründeki üretim ise geçen yılın altında kalacak. Haberimizin tablolarında beklenti-leri görebilirsiniz. Tarım sektörü temsilcileri, "Halihazırda hasadı devam eden ürünler bulunmakla birlikte birçok ürün daha gelişim aşamasında. Hava şartlarında olumsuzluklar devam ettiği için fiyatlarla ilgili net görüş belirtmek bu safhada yanlış olur" diyor.
BUĞDAYDA KAYIP VAR
Bu sezon rekolte düşüşü beklenen ürünlerin başında buğday geliyor. Tarım sektöründe önemli yer tutan buğdayda geçen yıl 21,5 milyon tonluk üretim gerçekleşmişti. Bu yıl ise Türkiye'de buğday ekim alanlarında yüzde 9-10 oranında daralma oldu.
Tarım çevreleri, ekim alanlarındaki daralmanın geçen yıl açıklanan buğday alım fiyatlarının düşük olmasından kaynaklandığını ifade ediyor. Öte yandan Trakya Bölgesi'nde yaşanan aşırı yağışların ardından gelen kuraklığın buğdayı vurduğu da belirtiyor.
15 gün gecikmeyle hasada başlayan çiftçiler üründe kalitenin düştüğünü belirtirken, yapılan ölçümlerde rutubet oranları beklenenin çok üzerinde çıktı. Bütün bunlara bağlı olarak rekoltede yüzde 5-8 arasında azalma bekleniyor. Buğday üretiminin bu yıl 20-20,5 milyon ton arasında olacağı tahmin ediliyor.
MISIRDA SON DURUM
Bu yıl dane mısır üretiminde de düşüş bekleniyor. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, mısır üretiminin yüzde 3,4 azalışla 5,9 milyon tondan 5,7 milyon tona düşeceğinin tahmin edildiğini söylüyor.
Bayraktar, "Ekim alanlarının pamuk lehine daralması nedeniyle mısır üretiminde düşüş bekleniyor. Mısır üretim rakamlarına henüz ikinci ürün ekim-leri dahil olmadığından bu rakamda değişiklik görülebilir" diyor.
Öte yandan, Şemsi Bayraktar, bu yıl kırmızı mercimek üretiminde de düşüş beklendiğini ifade ediyor. Bayraktar'ın verdiği bilgiye göre, olumsuz iklim şartları nedeniyle, kırmızı mercimek üretiminin önceki yıla göre yüzde 12,5 gerileyeceği öngörülüyor.
KURU MEYVE ARTIŞTA
Türkiye kuru kayısı üretiminin yüzde 90'ını, dünya kuru kayısı üretiminin yaklaşık yüzde 70'ini karşılayan Malatya'da yaklaşık 40 bin aile geçimini bu üründen sağlıyor. Malatya Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü tarafından yapılan 2017 Ürünü Kuru Kayısı Rekoltesi tahminlerine göre bu sezon kuru kayısı üretiminde rekor bir artış bekleniyor.
Geçen sezon 89 bin ton olan kuru kayısı üretiminin bu yıl 142 bin tona çıkacağı tahmin ediliyor. Rekolte artışı beklenen diğer bir kuru meyve ise kuru incir.
Ege İhracatçı Birlikleri tarafından yapılan Ege Bölgesi Kuru İncir Rekolte çalışmaları sonucuna göre, geçen sezon 72 bin ton olan kuru incir rekoltesinin bu sezon 78,2 bin tona çıkacağı öngörülüyor.
FINDIK VE ZEYTİN AYNI
Tarım Bakanlığı 2017 yılında tahmini fındık rekoltesini 670 bin ton olarak açıkladı. Bu yıl geçen yıl ile hemen hemen aynı miktarda rekolte beklentisi var. Fındık Üreticileri Birliği Başkan Vekili Özer Akbaşlı, bu yıl sahil bölgelerinde bir miktar rekolte düşüşü olduğunu, yukarı bölgelerde ise geçen yıla oranla daha baskın bir ürün olduğunun gözlemlendiğini belirtiyor. Akbaşlı, "Fındıkta son üç yıldır devam eden küllenme (küf) hastalığı geçen yıllara oranla bir miktar düşüş gösterse de devam ediyor" diyor.
TÜİK verilerine göre 2017 yılında sofralık zeytinde yüzde 21,4 artışla 460 bin tonluk üretim gerçekleşti. Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Hilmi Sürek, bu sezon da 455 bin tonluk sofralık zeytin rekoltesi beklendiğini söylüyor.
ANTEP FISTIĞI DÜŞÜŞTE
Rekolte düşüşü beklenen diğer bir ürün de Antep fıstığı. Gaziantep Ticaret Borsası Antepfıstığı Rekolte Tespit Komisyonu tarafından hazırlanan 2018 yılı tahminlerine göre, bu yıl 210 bin tonluk üretim yapılması bekleniyor.
Antep fıstığı üretiminin en fazla yapıldığı altı ilde yaklaşık iki aydır sürdürülen saha çalışması sonuçlarına göre, hava şartları, erkek ağaç sayısı yetersizliği, hastalık ve çeşitli zararlılardan dolayı bu sezon ortalama 21 bin tonluk ürün kaybı yaşanacağı tahmin ediliyor.
Bu da geçen sezona göre yüzde 10'luk bir ürün kaybı anlamına geliyor. Tahmini rekolte rakamlarına göre, bu yıl Antep fıstığında toplam üretime en fazla katkıyı Gaziantep sağlayacak.
Türkiye'de geçen yıl 4,2 milyon ton narenciye üretilmişti. Dengesiz hava şartlarıyla birlikte ağaçlarda tomurcuk dökümlerinin yaşanması nedeniyle, narenciye üretiminin yüzde 30'luk kısmını karşılayan Adana'da bu yıl limon, mandalina, portakal ve greyfurt çeşitlerinde yüzde
40'a varan rekolte kaybı bekleniyor.
YERİNDE SAYACAK ÜÇ ÜRÜN
Geçen yıl yaş üzümde 4,2 milyon tonluk üretim gerçekleşti. Üzümde bu yıl da geçen yıla yakın rekolte beklentisi var. Türkiye'de geçen sezon 56 bin üreticiyle yapılan sözleşmeli üretimle 62 bin ton tütün üretildi. Tütün üretimi bu sezon da aynı seviyede olacak. Çay üretimi de geçen yılki gibi 1 milyon 300 bin ton dolaylarında gerçekleşecek.
