Hükümetin 'Yeni Ekonomi Modeli' ile vaat ettiği 'yüksek kur-dış ticaret fazlası' formülü, tam tersi bir etki ile dış açıkta rekor seviyelere neden oluyor.
Ticaret Bakanlığı ve Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin (TİM) ekim ayı verilerine göre, geçen yıl ekim ayında 1,5 milyar dolar seviyesinde olan dış ticaret açığı, Ekim 2022'de 8 milyar dolara çıktı.
Son 12 aylık açık 103 milyar dolar seviyesinde gerçekleşirken, ihracattaki artış oranı ithalattaki artış oranının bir hayli gerisinde kalmaya devam etti.
Ekim ayında ihracat geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3 artışla 21,3 milyar dolar olarak gerçekleşirken, ithalat ise ekimde yıllık yüzde 32 artışla 29,3 milyar dolara çıktı.
Bu dönemde enerji ve altın ithalatında hem miktar hem de tutar bazındaki artışlar açığın büyümesinde etkili oldu. Bununla birlikte, dış ticarette parite kaynaklı kayıplar da her geçen gün artıyor.
TİM Başkanı Mustafa Gültepe'nin verdiği bilgilere göre, ekim ayında parite nedeniyle 1.5 milyar dolar kayıp yaşanırken, son 10 ayda parite kaynaklı kayıp 11.5 milyar dolara ulaştı.
Türkiye'de ihracatçılar bugüne kadar 1,2 seviyelerindeki Euro/dolar paritesinin avantajını yaşamış, dolarla ithalat yaparken büyük oranda Euro ile ihracat yapmış ve aradaki yüzde10-15'lik kur farkını kâr yazmışlardı.
Ancak bugün gelinen noktada Euro, dolar karşısında değer kaybediyor ve bu kayıplar, Türkiyeli ihracatçıların Avrupa pazarındaki parite avantajını tam tersine çevirmiş durumda.
İhracat verilerinin ayrıntılarına baktığımızda, ekimde ilk beş sektörün 2,7 milyar dolarla otomotiv, 2,6 milyar dolarla kimya, 1,7 milyar dolarla hazır giyim, 1,4 milyar dolarla çelik ve 1,3 milyar dolarla elektrik-elektronik şeklinde sıralandığını görüyoruz.
Sevindirici olarak not edebileceğimiz bir bilgi ise şöyle: geçen yılın ekim ayına göre ihracatta kilogram birim değeri yüzde 18,7 artışla 1,64 dolara yükseldi.
