Türkiye’de turizmden sanayiye, tekstilden inşaata kadar tüm sektörlerin ortak bir sorunu var: Nitelikli personel bulmak. İşverenlerin hangi mesleklerde ve sektörlerde eleman aradığını ortaya koyan İŞKUR verilerine göre en çok eleman açığı imalat sanayi, idari ve destek hizmet faaliyetleri, toptan ve perakende ticaret, konaklama ve yiyecek hizmetleri, inşaat, ulaştırma ve depolama sektörlerinde bulunuyor. En çok aranan meslekler arasında dikiş makineci, gazaltı kaynakçısı, forklift operatörü, temizlik görevlisi, satış elemanı ve paketleme işçisi bulunuyor.
Ekonomist’in 30 Mart - 12 Nisan 2025 tarihli sayısından
Eleman.net verilerine göre en çok aranan mavi yaka pozisyonlar arasında üretim elemanı, depo elemanı, güvenlik görevlisi ve garson pozisyonları öne çıkıyor. Teknik bilgi ve beceri gerektiren mesleklerde, örneğin kaynakçı, elektrikçi, operatörlük gibi alanlarda nitelikli eleman bulmakta zorluk yaşanıyor. İnşaat sektöründe ise kentsel dönüşüm sebebiyle eleman ihtiyacı artış göstermiş durumda. Sanayileşmiş bölgelerde ve büyük şehirlerde mavi yaka iş gücüne olan talep daha yüksek. Giderek derinleşen nitelikli eleman sorununa karşı şirketler ise kendi çözümlerini bulmaya çalışıyor. Şirketler, mesleki eğitim programları, staj ve çıraklık uygulamaları gibi yöntemlerle eleman açığını kapatmaya çalışıyor. Bazı şirketler kendi okullarını kurarken bazıları ise meslek okullarıyla ortak projeler geliştiriyor.
TOSYALI’DAN MESLEKİ EĞİTİME DESTEK
Demir-çelik üreticisi Tosyalı da mesleki eğitimine destek veren şirketlerden biri. Holding, İskenderun’da inşa edilecek 24 derslikli Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi ve iki atölye yapımı için protokol imzaladı. Teknik lise öğrencileri, Tosyalı’nın işletmelerinde staj ve uygulamalı eğitim gibi olanaklardan da yararlanma imkânı bulacak.
REŞAT DUMANOĞLU / DELPHI
Otomotiv satış sonrası sektöründe, sürekli gelişen teknolojilere paralel olarak nitelikli iş gücüne olan ihtiyaç her geçen gün artırıyor. Özellikle uygulamalı becerilere ve modern arıza teşhis cihazlarına hâkim teknisyenlere duyulan talep oldukça fazla. Delphi de bu açığı görerek, “Delphi Geleceğe Hazırlıyor” projesi kapsamında, Mesleki ve Teknik Anadolu liseleri, Mesleki Eğitim Merkezleri (MESEM) ve meslek yüksek okulları gibi farklı türdeki mesleki eğitim kurumlarına, yedek parça laboratuvarları kuruyor. 2025 yılı boyunca Elazığ, Hatay, Ankara ve Bursa başta olmak üzere Türkiye genelinde daha fazla okulda laboratuvar açılması hedefleniyor. Delphi Satış Sonrası, Türkiye, Kafkasya, Ortadoğu ve Afrika Bölge Direktörü Reşat Dumanoğlu, “Şu an itibarıyla projelerimiz kapsamında 3 binin üzerinde öğrenciye ulaşmış bulunuyoruz ve her yıl bu okullara bine yakın öğrenci daha kaydoluyor. 2025 yılında da projeye devam ederek ulaştığımız öğrenci sayısını artırmayı hedefliyoruz” diyor.
30 BİN KİŞİYE EĞİTİM VERDİ
Borçelik çatısı altında kurulan Borçelik Teknik Akademi, geleneksel eğitim yöntemlerinin ötesine geçerek, yenilikçi teknolojileri ve interaktif öğrenme deneyimlerini bir araya getirmeyi amaçlıyor. BTA yaklaşık 30 bin’den
fazla kişiye eğitim verdi. 2025 sonu için hedefi bu sayıyı 36 bin kişi üzerine çıkarmak. Türkak ve MYK akreditasyonu ile 38 meslek dalında sertifikasyon sağlayan BTA, 2025 yılında yaklaşık 2 bin kişiye mesleki yeterlilik sertifikası kazandırmayı hedefliyor. Borçelik İnsan Kaynakları ve Kurumsal İletişim Direktörü, simülasyon tabanlı eğitim yöntemlere ve yeni eğitim teknolojileri ürünlerine yatırım yapmayı planladıklarını belirtiyor.
FİLİZ ERGİN / NORM HOLDİNG
ATÖLYE KURUYOR
Norm Holding ise mesleki eğitime katkı sağlamak amacıyla çeşitli projeler ve programlar yürütüyor. Bu kapsamda, genç yeteneklerin mesleki ve kişisel gelişimlerine destek olmak için eğitim merkezleri kuran ve çeşitli gelişim programları düzenleyen şirketin çıraklık eğitim merkezlerinin yanı sıra İzmir Atatürk Organize Sanayi Bölgesi’nde lisesi var. Bugün itibarıyla, bu merkezlerde toplam 202 öğrenci eğitim görmeye devam ediyor. 2025 yılında dijitalleşme ve teknolojik gelişmeler doğrultusunda, eğitim içeriklerimizi güncelleyerek gençlerin bu alanlarda yetkinlik kazanmalarını sağlamayı planladıklarını belirten Norm Holding İnsan Kaynakları Direktörü Filiz Ergin, “Ara eleman sıkıntısı ülkemizin temel sorunu. Bu çabalarımızla, ülkemizin nitelikli iş gücüne katkı sağlamaya ve 18 yıldır ara eleman yetiştirdiğimiz bu eğitim merkezlerimizde öğrencilerimize başarılı bir iş yaşamının önünü açmaya devam etmeyi amaçlıyoruz” diyor.
OZAN GÜLTEKİN / CHINT TÜRKİYE
Mesleki eğitimin geleceğine katkı sunmayı stratejik öncelikleri arasında gören CHINT Türkiye de CHINT Pano Atölyesi Projesi’yle öğrencilerin teorik bilgilerini pratiğe dönüştürebilecekleri, modern ekipmanlarla donatılmış bir eğitim alanı sunuyor. Projeler, yalnızca teknik bilgiye değil, aynı zamanda öğrencilerin sektörel yetkinliklerini artırmalarına odaklanıyor. Yenilikçi eğitim yöntemleriyle desteklenen bu çalışmalar, sektörel iş birlikleriyle daha da güçleniyor. 2025 yılında, mesleki eğitim projelerini genişletmeyi, sürdürülebilir enerji çözümleri geliştirmeyi ve sektörel iş birliklerini artırmayı hedeflediklerini söyleyen Chint Türkiye Pazarlama Direktörü Ozan Gültekin, “Yeni projelerimiz arasında, mesleki ve teknik eğitimde dijital dönüşümü destekleyen programlar ve üniversite-sanayi iş birliğini güçlendiren girişimler yer alıyor. Ayrıca, enerji sektöründe yenilikçi çözümler sunmaya devam ederken, topluma katkı sağlayan sosyal sorumluluk projelerimizi artırmayı planlıyoruz” diyor.
YASİN ÇAKAR / EKOS ELECTRIC
Bianca Boya ise kadınların boya sektörüne katılımını artırmak için “Boya Dönüşüm Danışmanı” projesini başlattı. Bu proje kapsamında, bugüne kadar bin 500 kadına eğitim verildi ve bunlardan 400’ünü sektöre kazandırıldı. Öte yandan mesleki yeterlilik konusunda da önemli adımlar atan şirket, yaptığı iş birliği sayesinde, ustaların Mesleki Yeterlilik Belgesi almasına destek oluyor. Bu yıl çalışanların bilgi ve beceri seviyelerini sürekli olarak geliştirmeyi amaçlayan bir eğitim merkezi kuran EKOS Electric de 2025 yılı itibarıyla kapsamlı eğitim programları oluşturarak çalışanların profesyonel gelişimlerine, mesleki becerilerine ve yetkinliklerine katkıda bulunacak. EKOS Electric Genel Müdürü Yasin Çakar, mesleki eğitim programlarının yanı sıra liderlik ve dijital becerileri geliştirmeye yönelik eğitimler de sunacaklarını söylüyor.
ERGÜN DEMİRAY / DEDEMAL HOTELS & RESORTS
DEDEMAN DA EĞİTİM VERECEK
Turizm sektöründe de insan kaynakları sorunu giderek büyüyor. Her yıl 15 otel açmayı planlayan Dedeman Grubu, ihtiyacı olan eleman sorununu çözmek için akademi kurdu. Bakanlıklarla bu konuda görüşmelere başlayacaklarını söyleyen Dedemal Hotels & Resorts Yönetim Kurulu Başkanı Ergün Demiray, “Liseden gençleri alıp turizme kazandırmayı istiyoruz. Üniversite mezunu bir sürü işsiz var ama bizim de çalışan sorunumuz var” diye konuşuyor.
Elite World Hotels & Resorts ile Özyeğin Üniversitesi, geleceğin turizm profesyonellerini yetiştirmek amacıyla iş birliği protokolüne imza attı. Bu kapsamda Özyeğin Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi bünyesindeki Otel Yöneticiliği ve Gastronomi ve Mutfak Sanatları programlarında okuyan öğrencilerin, Elite World Hotels & Resorts’ta yönetimsel gelişim programlarına dahil edilerek sürdürülebilir bir kariyer desteği sağlanması amaçlanıyor. Turizmde nitelikli çalışan sorununa da örnek bir çözüm sunması beklenen iş birliği kapsamında Elite World, öğrencilere mezun olduktan sonra birkaç yıl içinde zincir bünyesinde özelleştirilmiş bir kariyer gelişim programı sunacak.
Otomotiv sanayinde faaliyet gösteren Cevher Grubu’nun amiral gemisi Cevher Jant da Cevher Mesleki Eğitim Merkezi ile gençleri sanayiye donanımlı bir şekilde kazandırmayı hedefliyor. Cevher Jant, 1983 yılında İzmir’in ilk çıraklık okullarından birini kurdu. Bugün Cevher Mesleki Eğitim Merkezi ile gençlere hem teorik hem de uygulamalı eğitimler veriliyor. Buna ek olarak, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ve MEXT iş birliğiyle yürütülen projeler, eğitimde fırsat eşitliğini sağlamak ve sanayide kadın istihdamını artırmaya yönelik dönüşüm hareketine öncülük ediyor.
TÜRKİYE'NİN İLK 'MESLEKİ ORTAOKULLARI'I GELİYOR
Milli Eğitim Bakanlığı mesleki eğitime yönelik “Beceri Geliştirme Programı” adıyla bu yaz tatilinde “zanaat atölyeleri” olarak adlandırılan kurslarla meslek liselerinin kapılarını, ilk kez ortaokul kademesindeki öğrenciler için açacak. Ortaokul 7. sınıftan itibaren öğrencilerin meslek liselerinde ücretsiz katıldığı “zanaat atölyeleri”, 18 ilde 271 okulda 129 modüller kurs programı kapsamındaki eğitimlerle başladı. Bu sürece katkı sağlamak amacıyla Türkiye’de ilk defa ortaokulda öğrenim gören öğrencilerin kabul edileceği mesleki ve teknik Anadolu liseleri bünyesindeki “mesleki ortaokullar” Bursa, Sivas, Konya ve Burdur’da açılacak. “Mesleki ortaokullar” uygulamasıyla ortaokul dönemindeki öğrencilerin mesleki eğitime ilişkin farkındalığının oluşması, öğrenci ve velilerinin ortaokul sonrası eğitim planlamaları sürecinde meslekler hakkında daha sağlıklı bilgilere ulaşması amaçlanıyor. Bu ortaokullarda eğitim alacak öğrencilerin beceri ve yeteneklerinin daha erken yaşlarda keşfedilip yetenekleri doğrultusunda uygun eğitim sürecinin planlanması hedefleniyor.
EMRE AYKAN / YOUTHALL KURUCU ORTAK & CEO
“Yetenek açığı büyüyor”
“Youthall olarak düzenlediğimiz ‘Gençlerin Beklentileri ve Yönelimleri 2024’ araştırmasına göre, gençlerin yüzde 73,1’i iş dünyasının ihtiyaç duyduğu yetkinlikler ile eğitim sistemi arasında uyumsuzluk olduğunu düşünüyor. Yüzde 40,9’u iş bulma konusunda kaygılı, sadece yüzde 35,5’i geleceğe umutla bakıyor. Ekonomik belirsizlikler nedeniyle gençlerin yüzde 70’i kariyer hedeflerini değiştirmek veya daha güvenli mesleklere yönelmek zorunda kaldığını ifade ediyor. “Türkiye’de İK’nın Geleceği: 2025” araştırmamızda ise İK profesyonellerinin yüzde 64’ü yetenek açığının büyüdüğünü belirtiyor. Özellikle teknik bilgi gerektiren pozisyonlarda aday bulma süreci uzarken, şirketlerin genç yetenekleri çekmek ve elde tutmakta zorlandığı görülüyor.”
FUAT TOSYALI / TOSYALI HOLDİNG YÖNETİM KURULU BAŞKANI
“Mesleki eğitim önemli mesele"
“Bir sanayici olarak her zaman inanırım ki mesleki eğitim yükselir, sanayi güçlenir. Yaptırdığımız bu okulla mesleki eğitimin gelişimine katkı sağlayacağız. İskenderun Konarlı Mahallesi’nde inşa edilecek yeni okul hem bölgedeki mesleki eğitime hem de istihdama katkı sağlayacak”
LEVENT DİCLE / ELEMAN.NET CEO’SU
“Mavi yakaya talep artıyor”
“Teknik bilgi ve beceri gerektiren mesleklerde, örneğin kaynakçı, elektrikçi, operatörlük gibi alanlarda nitelikli eleman bulmakta zorluk yaşanıyor. Üretim, inşaat, lojistik ve hizmet sektörlerinde mavi yaka çalışanlara olan talep sürekli artıyor. Özellikle, vasıflı eleman ihtiyacı bu sektörlerde belirgin bir şekilde hissediliyor. Mavi yaka mesleklerin ücretleri inşaat, üretim ve lojistik sektöründe operatör ve teknisyen maaşları asgari ücretin 2,5 ila 4 katı seviyelerinde bulunuyor. En çok aranan mavi yaka pozisyonlar arasında üretim elemanı, depo elemanı, güvenlik görevlisi ve garson pozisyonları öne çıkıyor.”
