SPK'nın, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kuruluş, çalışma esasları ve sermaye yeterliliklerine ilişkin ikincil düzenlemeleri içeren tebliğleri Resmi Gazete'de yayımladı.
Buna göre, platformların faaliyet izni alabilmeleri için TÜBİTAK altyapı kriterlerine uygunluk sağlayacak şekilde güvenlik altyapısını oluşturması gerekecek.
Platformlara kurulca izin verilebilmesi için anonim ortaklık şeklinde kurulmaları gerekirken, platformların kuruluş sermayeleri asgari 150 milyon lira, bu rakam saklama kuruluşları için asgari 500 milyon lira olarak belirlendi.
Platformların özsermayesinin likit rezerv yükümlülüğünden düşük olamama şartı uygulanacak ve platformlar nezdinde para transferleri ancak müşterilerin kendilerine ait banka hesapları üzerinden gerçekleştirilecek olup, platformlar tarafından bankalar aracılığıyla yapılacak elektronik transferler dışında para kabul edilemeyecek.
Platformlar, nezdinde bulunan müşteri varlıklarının yüzde 3’ü kadar likit rezerv bulundurması mecburi hale getirilirken, likit rezerv hesaplamalarına dahil edilebilecek varlıkları ve değerleme katsayılarını belirlemede Kurul yetkili kılındı.
Para transferleri ancak müşterilerin kendilerine ait banka hesapları üzerinden gerçekleştirilecek ve müşteri nakitleri elden teslim alınıp, teslim edilemeyecek. Ayrıca platformlar nezdinde de herhangi bir şekilde saklanamayacak.
Bankalar nezdinde tutulmakta olan müşteri nakitlerinin ilgili platform müşterileri için açılacak olan münferit hesap veya hesaplarda, platformun kendi nakit varlığından ayrı olarak izlenecek.
Müşterilerin hesaplarındaki nakit alacak bakiyelerinin, müşteriler tarafından talep edildiği takdirde en geç 1 iş günü içerisinde ödenmesi gerekecek.
Kripto varlıklar üzerinde kaldıraçlı işlem yapılamayacak
Öte yandan düzenlemeler çerçevesinde, platformlar nezdinde listelenmiş kripto varlıklarda kaldıraçlı işlem yapılamayacak olup, türev araç sözleşmelerine ve kurulun kredili işlem düzenlemeleri uyarınca kredili alım, açığa satış ve ödünç işlemlerine de konu edilemeyecek.
Söz konusu tebliğde müşterilere ait kripto varlıkların platformlar nezdinde saklanmasına ilişkin esaslar da düzenlendi. Buna göre platformlar tarafından müşterilerine ait kripto varlıklar, sermaye yeterliliği yükümlülüklerinde belirlenen sınırlamalara uygun olmak kaydıyla, toplu bir şekilde bir veya birden fazla cüzdanda saklanabilecek.
Platformların likit rezervlerindeki belirli bir varlığın cari değerinin portföy içerisindeki ağırlığı yüzde 20’yi geçemeyecek. Son 1 yıl içerisinde listelenen kripto varlıklar ile toplam piyasa değeri 5 milyar doların altında olan kripto varlıklar için bu oran yüzde 10 olarak uygulanacak.
Kripto varlıkların cari değer hesaplamasında, her bir platform nezdinde oluşan fiyat bilgisi dikkate alınacak.
Platformlar tarafından müşteri işlemlerinin yapılmasını engelleyecek düzeydeki teknik sorunları müşterilerin kayıtlı iletişim adresleri üzerinden yazılı veya elektronik olarak bildirim yapacak. Müşterilere yapılacak bildirimlerde bildirimin yapıldığına dair ispat yükü platforma ait olacak.
- Kurtarma planı kurulacak
Kripto varlık kayıplarını önlemek amacıyla "kurtarma planı" hazırlanacak olup platformun kripto varlık kaybı sonucunu doğurabilecek eylem ve riskleri belirleyerek, bu risk ve eylemlerin gerçekleşmesi durumunda alınacak aksiyonlara kurtarma planında yer vermesi gerekecek.
Söz konusu planın yeterliliğinin yıllık olarak veya yönetim kurulu tarafından gerekli olduğunun takdir edilmesi halinde yıl periyodu beklenmeksizin gözden geçirilmesi ve söz konusu prosedürlerde gerekli değişikliklerin yapılması zorunlu olacak.
Yönetim kurulu en az 3 üyeden oluşacak
Tebliğde kripto varlık hizmet sağlayıcı yönetim kurulu ve çalışacak personellerde aranacak şartlar da belirlendi. Buna göre, yönetim kurulunun asgari olarak 3 üyeden oluşması zorunlu hale getirildi. Yöneticiler ve personelin mevzuatta aksi belirtilmedikçe en az 4 yıllık lisans eğitimi veren okullardan mezun olması esas olarak kabul edildi.
Mutabakat sürecini yürütme görevi olmayan operasyon personeli ile sistem yönetimi, yazılım geliştirici, test/kalite kontrol, veri tabanı yönetimi ve bunlara ilişkin destek hizmetlerinde görevli bilgi teknolojileri operasyon personelinin ise ön lisans eğitimi veren okullardan mezun olması yeterli olacak.
Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt dışında yaptıkları işlemler kapsam dışında tutuldu
SPK, yurt dışında yerleşik kuruluşların faaliyetlerine ilişkin esasları belirledi.
Buna göre, Türkiye’deki yerleşik kişilere yönelik tanıtım, reklam ve pazarlama gibi faaliyetlerde bulunulmaması şartıyla, Türkiye’de yerleşik kişilerin tamamen kendi inisiyatifleri doğrultusunda, yurt dışında yerleşik kripto varlık hizmet sağlayıcılardan aldıkları her türlü hizmet ile bu kuruluşlar nezdinde açtıkları hesaplar, söz konusu hesaplara gönderilen nakit ve kripto varlıklar ile bu hesaplar üzerinden gerçekleştirdikleri işlemler yayımlanan tebliğin kapsamı dışında tutuldu.
Yurt dışında yerleşik kuruluşlar tarafından, Türkiye’de iş yeri açılması, Türkçe internet sitesi oluşturulması, sunulan yatırım hizmet ve faaliyetlerine ilişkin olarak Türkiye’de yerleşik kişi ya da kurumlar aracılığıyla veya doğrudan tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinde bulunulması durumlarından herhangi birinin varlığı halinde faaliyetlerin Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik olduğu kabul edilecek ve ilgili mevzuat hükümleri uygulanacak.
