Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), fiyat istikrarını desteklemek amacıyla politika faizini 2 yılın ardından yükseltti. Ekonomistler, politika faizinin artırılmasının TL varlıklar için olumlu olduğunu, ağırlıklı ortalama fonlama maliyetinin (AOFM) hangi düzeyde gerçekleşeceğinin de dikkatle takip edilmesi gerektiğini vurguladı.
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu'nun (PPK) bugün gerçekleştirilen toplantısında, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı yüzde 8,25'ten yüzde 10,25'e çıkarıldı. Faiz artışının ardından gecelik borçlanma ve borç verme oranları sırasıyla yüzde 8,75 ve yüzde 11,75, Geç Likidite Penceresi (GLP) borç verme oranı da yüzde 13,25 seviyesine çıkmış oldu.
TCMB, 13 Eylül 2018'deki PPK toplantında, fiyat istikrarını desteklemek amacıyla 625 baz puanlık güçlü bir parasal sıkılaştırma gerçekleştirerek politika faizini yüzde 17,75'ten yüzde 24'e yükseltmişti. Yaklaşık bir yıl boyunca yüzde 24 seviyesinde kalan ve 25 Temmuz 2019'da yüzde 19,75'e indirilen politika faizi, üst üste 9 toplantıda düşürülerek yüzde 8,25'e çekilmişti.
Son 3 toplantıda yüzde 8,25 seviyesinde olan politika faizi, enflasyonun öngörülenin üzerinde yüksek seyretmesi nedeniyle 2 yılın ardından tekrar artırıldı.
Ekonomistler, politika faizinin artırılmasının TL varlıklar için olumlu olduğunu, ağırlıklı ortalama fonlama maliyetinin (AOFM) hangi düzeyde gerçekleşeceğinin de dikkatle takip edilmesi gerektiğini vurguladı.
AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, konuya ilişkin yaptığı değerlendirmede, karar öncesi gerçekleştirilen anketlerde medyan beklenti politika faizinin değişmeyeceği yönünde olduğunu, ankete katılan ekonomistlerin sınırlı sayıdaki kısmının politika faizi, gecelik borçlanma faizi ve GLP faizlerinde 50-200 baz puan aralığında değişen oranlarda faiz artırımı kararı alınacağı tahmininde bulunduğunu ifade etti.
TCMB'nin politika faizini yükseltme kararının TL açısından olumlu bir sürpriz olduğunu belirten Bürümcekçi, TCMB'nin faiz artışına gitme gerekçesini "beklentilerin kontrol altına alınması ve görünüme yönelik risklerin sınırlanması" olarak açıkladığını söyledi.
Bürümcekçi, ancak bu artışın devam edip etmeyeceği veya bir kerelik olduğu gibi sorulara cevap verebilecek bir sinyalin verilmediğine dikkati çekti.
Politika faizinin yükseltilmesiyle faiz koridorundaki tüm oranların da 200 baz puan yukarı taşınmış olduğunu belirten Bürümcekçi, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Karara TL'nin vereceği tepkiye bağlı olarak Banka'nın, yeniden haftalık repo ihalelerini yeni politika faizinden başlatması ve piyasa yapıcılarına sağladığı fonlamayı devreye alması söz konusu olabilir. Banka, TL'deki değerlenmeyi yeterli görmez ise bu imkanları kapalı tutmaya devam ederek ağırlıklı ortalama fonlama maliyetini yeni gecelik borçlanma faizi olan yüzde 11,75'e doğru yükseltmeye devam edebilir. Bu tedbirlerin TL değerinde etkili olmaması durumunda ise bankalar zaman zaman yüzde 13,25 olan GLP faizinden borçlanmaya da zorlanabilir. Dolayısıyla mevcut duruma göre önemli bir esneklik kazanılmış oldu. Merkez Bankası, faiz artışıyla manevra alanını genişletti. Likidite tedbirlerinin gevşeyip gevşemeyeceğini TL'nin vereceği tepki belirleyecek."
Bürümcekçi, Merkez Bankası'nın, faiz koridorunu daha etkin kullanma gibi bir yolu tercih etmeyeceğini politika faizini artırarak gösterdiğini kaydetti.
Merkez Bankası'nın, para politikası duruşuna ve kendi enflasyon tahminine ilişkin ileriye dönük net bir sinyal vermeyerek faizlerde gelişmelere göre karar vereceğini düşündürdüğünü ifade eden Bürümcekçi, "Manşet ve çekirdek enflasyonun yüzde 12 ve üzeri seyrini korumasını yüksek olasılık gördüğümüzden gelecek enflasyon beklentilerinin ve Türkiye'nin risk primini yansıtan CDS oranlarının yüksekliğini koruması ve TL'de değer kaybı baskısının devamı durumunda ilave sıkılaşmanın söz konusu olabileceğini düşünüyoruz." dedi.
Econs Kurucu Ortağı Ferhat Yükseltürk de TCMB'nin, piyasa beklentisinin aksine politika faizini 200 baz puan artırmasının, tekrardan fiyat istikrarının öncelendiğini göstermesi açısından olumlu olduğunu söyledi.
Genel anlamda olumlu bir karar olmakla birlikte karar sonrası likidite kompozisyonunun ne olacağı ve ağırlıklı ortalama fonlama maliyetinin bu kapsamda ne kadar daha yukarı çıkacağının halen soru işareti oluşturduğunu vurgulayan Yükseltürk, "TCMB'nin atacağı likidite adımları sonrasında TL'de kısmen daha olumlu bir performans görebileceğimizi düşünüyorum." dedi.
Ocak 2018'den bu yana PPK toplantı tarihleri ve politika faizi şöyle:
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu'nun (PPK) bugün gerçekleştirilen toplantısında, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı yüzde 8,25'ten yüzde 10,25'e çıkarıldı. Faiz artışının ardından gecelik borçlanma ve borç verme oranları sırasıyla yüzde 8,75 ve yüzde 11,75, Geç Likidite Penceresi (GLP) borç verme oranı da yüzde 13,25 seviyesine çıkmış oldu.
TCMB, 13 Eylül 2018'deki PPK toplantında, fiyat istikrarını desteklemek amacıyla 625 baz puanlık güçlü bir parasal sıkılaştırma gerçekleştirerek politika faizini yüzde 17,75'ten yüzde 24'e yükseltmişti. Yaklaşık bir yıl boyunca yüzde 24 seviyesinde kalan ve 25 Temmuz 2019'da yüzde 19,75'e indirilen politika faizi, üst üste 9 toplantıda düşürülerek yüzde 8,25'e çekilmişti.
Son 3 toplantıda yüzde 8,25 seviyesinde olan politika faizi, enflasyonun öngörülenin üzerinde yüksek seyretmesi nedeniyle 2 yılın ardından tekrar artırıldı.
Ekonomistler, politika faizinin artırılmasının TL varlıklar için olumlu olduğunu, ağırlıklı ortalama fonlama maliyetinin (AOFM) hangi düzeyde gerçekleşeceğinin de dikkatle takip edilmesi gerektiğini vurguladı.
"İlave sıkılaşma söz konusu olabilir"
AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, konuya ilişkin yaptığı değerlendirmede, karar öncesi gerçekleştirilen anketlerde medyan beklenti politika faizinin değişmeyeceği yönünde olduğunu, ankete katılan ekonomistlerin sınırlı sayıdaki kısmının politika faizi, gecelik borçlanma faizi ve GLP faizlerinde 50-200 baz puan aralığında değişen oranlarda faiz artırımı kararı alınacağı tahmininde bulunduğunu ifade etti.
TCMB'nin politika faizini yükseltme kararının TL açısından olumlu bir sürpriz olduğunu belirten Bürümcekçi, TCMB'nin faiz artışına gitme gerekçesini "beklentilerin kontrol altına alınması ve görünüme yönelik risklerin sınırlanması" olarak açıkladığını söyledi.
Bürümcekçi, ancak bu artışın devam edip etmeyeceği veya bir kerelik olduğu gibi sorulara cevap verebilecek bir sinyalin verilmediğine dikkati çekti.
Politika faizinin yükseltilmesiyle faiz koridorundaki tüm oranların da 200 baz puan yukarı taşınmış olduğunu belirten Bürümcekçi, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Karara TL'nin vereceği tepkiye bağlı olarak Banka'nın, yeniden haftalık repo ihalelerini yeni politika faizinden başlatması ve piyasa yapıcılarına sağladığı fonlamayı devreye alması söz konusu olabilir. Banka, TL'deki değerlenmeyi yeterli görmez ise bu imkanları kapalı tutmaya devam ederek ağırlıklı ortalama fonlama maliyetini yeni gecelik borçlanma faizi olan yüzde 11,75'e doğru yükseltmeye devam edebilir. Bu tedbirlerin TL değerinde etkili olmaması durumunda ise bankalar zaman zaman yüzde 13,25 olan GLP faizinden borçlanmaya da zorlanabilir. Dolayısıyla mevcut duruma göre önemli bir esneklik kazanılmış oldu. Merkez Bankası, faiz artışıyla manevra alanını genişletti. Likidite tedbirlerinin gevşeyip gevşemeyeceğini TL'nin vereceği tepki belirleyecek."
Bürümcekçi, Merkez Bankası'nın, faiz koridorunu daha etkin kullanma gibi bir yolu tercih etmeyeceğini politika faizini artırarak gösterdiğini kaydetti.
Merkez Bankası'nın, para politikası duruşuna ve kendi enflasyon tahminine ilişkin ileriye dönük net bir sinyal vermeyerek faizlerde gelişmelere göre karar vereceğini düşündürdüğünü ifade eden Bürümcekçi, "Manşet ve çekirdek enflasyonun yüzde 12 ve üzeri seyrini korumasını yüksek olasılık gördüğümüzden gelecek enflasyon beklentilerinin ve Türkiye'nin risk primini yansıtan CDS oranlarının yüksekliğini koruması ve TL'de değer kaybı baskısının devamı durumunda ilave sıkılaşmanın söz konusu olabileceğini düşünüyoruz." dedi.
"TL'de daha olumlu performans göreceğiz"
Econs Kurucu Ortağı Ferhat Yükseltürk de TCMB'nin, piyasa beklentisinin aksine politika faizini 200 baz puan artırmasının, tekrardan fiyat istikrarının öncelendiğini göstermesi açısından olumlu olduğunu söyledi.
Genel anlamda olumlu bir karar olmakla birlikte karar sonrası likidite kompozisyonunun ne olacağı ve ağırlıklı ortalama fonlama maliyetinin bu kapsamda ne kadar daha yukarı çıkacağının halen soru işareti oluşturduğunu vurgulayan Yükseltürk, "TCMB'nin atacağı likidite adımları sonrasında TL'de kısmen daha olumlu bir performans görebileceğimizi düşünüyorum." dedi.
Ocak 2018'den bu yana PPK toplantı tarihleri ve politika faizi şöyle:
| PPK Toplantısı | Politika faizi (%) |
| 18.Oca.18 | 8,00 |
| 07.Mar.18 | 8,00 |
| 25.Nis.18 | 8,00 |
| 23.May.18 | 8,00 |
| 07.Haz.18 | 17,75 |
| 24.Tem.18 | 17,75 |
| 13.Eyl.18 | 24,00 |
| 25.Eki.18 | 24,00 |
| 13.Ara.18 | 24,00 |
| 16.Oca.19 | 24,00 |
| 06.Mar.19 | 24,00 |
| 25.Nis.19 | 24,00 |
| 12.Haz.19 | 24,00 |
| 25.Tem.19 | 19,75 |
| 12.Eyl.19 | 16,50 |
| 24.Eki.19 | 14,00 |
| 12.Ara.19 | 12,00 |
| 16.Oca.20 | 11,25 |
| 19.Şub.20 | 10,75 |
| 17.Mar.20 | 9,75 |
| 22.Nis.20 | 8,75 |
| 21.May.20 | 8,25 |
| 25.Haz.20 | 8,25 |
| 23.Tem.20 | 8,25 |
| 20.Ağu.20 | 8,25 |
| 24.Eyl.20 | 10,25 |
