Koronavirüs son 3 günde hangi illerde arttı, hangi illerde azaldı? Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, yaptığı açıklamada koronavirüsün son 3 gün ortalamasıyla en çok ve en az görüldüğü illeri açıkladı
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Direktörünün (Tedros Adhanom Ghebreyesus), son açıklamalarında salgına karşı hiçbir ülkenin güvende olmadığı uyarısında bulunduğunu hatırlatan Koca, şunları söyledi:
"Tedros'un açıklamasında yer alan şu bilgi hepinizin dikkatini çekecektir. Salgının ilk üç ayında tüm dünyada toplam vaka sayısı 400 bindi. Sadece geçen hafta sonunda, 400 binden fazla insana Kovid-19 tanısı kondu. Sizden şu anda, dünyada yaklaşık 12 milyon Kovid-19 vakası olduğunu ve 550 bine varan can kaybı yaşandığını hatırınızda tutmanızı istirham ediyorum."
Koronavirüsten kaçınmanın mümkün olduğunun altını çizen Koca, hastalığa yol açan virüsün, solunum yoluyla bulaştığını, maskenin tüm dünyada kabul gören önemli bir tedbir olduğunu belirtti.
Yakın mesafede maskenin tek başına yetersiz olduğuna dikkati çeken Koca, "Mesafe kuralı da bu nedenle tüm dünyada tartışılmaz bir tedbirdir. El temizliği ise olmazsa olmaz bir kuraldır. Dünya, hastalığın yayılmasına karşı her ne başarı gösteriyorsa bunu, bu kurallara uyabildiği ölçüde gösteriyor. Vakaların tırmandığı ve salgının kontrolden çıktığı ülkeler, tedbirlerin ya terk edildiği veya zaten yetersiz olduğu ülkelerdir. Tedbirlere uyumun kolay olmadığını, yüzde yüz uyumun sağlanamayacağını biliyoruz. Yaşayıp geldiğimiz hayat, bu tedbirlere göre düzenlenmiş bir hayat değildir." şeklinde konuştu.
Hastalığın, bugünlerdeki yayılma oranlarına da değinen Bakan Koca, şu uyarılarda bulundu: "Nişan törenleri, düğünler, taziyeler, pazar yerleri, alışveriş merkezleri, toplu taşıma araçları, asker uğurlamaları, sahiller ve plajlar. Açık veya kapalı, fakat kalabalık, diğer ortak mekanlar. Tatile gidenler, Kovid-19 tedbirlerinin tatilcilerin lehine olduğunu bilmelidir. Büyük kentlerin kalabalığından uzaklaşanlar, eğer başka kalabalıkları tercih etmez, mesafe kuralını fazlasıyla uygularsa buna müteşekkir kalırız.
Düğünlerde, bir çiftin sevincine yarın gölge düşürme korkusu bile tek başına tedbirlere uymak için yeterli olmalıdır. Filiasyon çalışmalarında çok sayıda vakanın kaynağının düğünler olduğunu gördük. Cenazeler, taziyeler, mevlitler yeni acılara sebebiyet vermemelidir. Temaslı taramalarında birçok kez karşımıza bu olaylar çıkmaktadır. Asker uğurlamasında ne uğurlayan ne de uğurlanan hiç risk almamalıdır. Sağlık da vatani göreve saygı da bunu icap ettirir. Gençlerimiz, testi pozitif çıkan Mehmetçikten mesuldür."
Sağlık Bakanı Koca, devletin bazı tedbirleri uygulamaya koyduğuna işaret ederek, "8 ilimizde asker uğurlamaları yasaklanmıştır. Din görevlilerimiz; cenaze merasimi, taziye, mevlit, toplu ibadet kaynaklı riskleri önlemek için çalışma başlatmıştır. Güvenlik güçlerimiz, pazar yerlerinde yaptırım içeren tedbirler almaktadır. Düğün, nişan gibi törenlerde toplum sağlığı adına 'gözlemci' bulundurulması yönünde hazırlık söz konusudur" bilgisini verdi.
Mücadelenin uzunluğunun tüm dünyada olduğu gibi rehavete yol açtığını belirten Koca, şunları kaydetti:
"Kabul edelim ki mücadelenin uzunluğu tüm dünyada olduğu gibi kısmen bizde de rehavete yol açtı ama son 10 gün içinde gerileme gösterdiğimiz yerden toparlanabileceğimizi de kanıtladık. Yeni vaka sayılarımız 1000 seviyelerinde. Yeni vaka sayılarının neden bu seviyede kaldığının da sebebi belli.
Diyarbakır, Konya, Adana, Gaziantep, Şanlıurfa başta olmak üzere bazı illerde hastalık pik seviyesine ulaşıyor. Bu şehirler en yüksek vaka sayılarını yeni görmektedir. Buralardaki vaka artışlarının ancak tedbirlerin gücüyle azalacağını, daha stabil hale geleceğini düşünüyoruz. Mevcut durum Türkiye ortalamasına ilişkin genel dağılımdan çok belli şehirlerdeki artışlardan kaynaklanmaktadır."
Bakan Fahrettin Koca, hastalığın şu an tırmanışta olduğu ülkelerin sonbahar için karamsar olduğuna dikkati çekerek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bunu bizim de hesaba katmamız kaçınılmazdır. Kovid-19 salgınıyla mücadele hayatımızın bir parçasıdır. Fakat hayat bundan daha büyüktür. Mücadelemizi verirken hayatın da hakkını verelim. Yeter ki kurallara uyalım. Mücadele gücüne iyimserler, yaşamı sevenler sahiptir. Farkında olalım. Üzerimizde bir yorgunluk var. Bu yorgunluğun nedeni bu salgındır. Bu yorgunluğu üstümüzden atalım. Mücadelede yerimizi koruyalım. Terk etmişsek yerimizi yeniden alalım. Salgına karşı 83 milyon bir olalım."
Toplantıda gösterdiği slaytlarla ilgili bilgi de veren Koca, Türkiye'nin en fazla hastayı beşinci haftada gördüğünü belirtti. İkinci slaytta ise illerin pik yapma durumunun gösterildiğini anlatan Koca, "İstanbul'un piki tamamladığını, giderek aşağı doğru düşen bir tablo olduğunu görüyoruz." ifadesini kullandı.
İstanbul, İzmir, Kocaeli, Sakarya ve Eskişehir'de beşinci haftada pik yapıldığını gördüklerini aktaran Koca, şöyle devam etti:
"Anadolu'daki illerimizde yani Trabzon 6'ncı, Kayseri 7'nci haftada, diğer illerimizde ise 14'üncü haftada Hakkari, Kütahya, 15'inci haftada Batman, Şırnak, Antep, 16'ncı haftada Bursa, Konya, Mardin, Van, 17'nci haftada Ankara, Diyarbakır, Şanlıurfa ve Afyonkarahisar'ın piki oluşturma döneminde olduğunu görmüş oluyoruz. Yani Anadolu'da 1'inci dalga halen devam ediyor. Sayılardaki artış da yukarıda pikini tamamlayan illerin daha stabil olduğunu ama aşağıda Anadolu'daki, Doğu ve Güneydoğu'daki illerimizde bahsettiğim pikini tamamlama durumunda olan illerimizdeki artış da toplam vaka sayısının düşmemesine, belli bir yerde stabil kalmasına sebep olmakta."
Bir başka slaytın da ortalama yoğun bakımda kalış süresinin tedavi başarısıyla orantılı olarak giderek düştüğünü gösterdiğini anlatan Koca, bu tablonun yatış süresinin 21-22 günden 3 günlere indiğini, ortalama yoğun bakım sürelerinin 18-20 günden 2 günlere kadar indiğini gösterdiğini aktardı.
Koca, son üç gün ortalamasıyla en çok vakanın görüldüğü 7 ili şöyle saydı:
Bakan Koca, "Ayrıca son 3 gün en az vaka görülen 7 il ise sırasıyla, Tunceli, Artvin, Iğdır, Erzincan, Bayburt, Kırklareli ve Bilecik." ifadelerini kullandı.
Basın mensuplarının sorularını da yanıtlayan Bakan Koca, kurul gündemine yaklaşan Kurban Bayramı'na yönelik tedbirlerin gelip gelmediği ve sokağa çıkma kısıtlamasının olup olmayacağına yönelik bir soru üzerine, şu değerlendirmede bulundu:
"Bugün kısmen Bilim Kurulunda gündeme geldi, sesli tartışıldı ama bir öneri noktasına gelmedi. Özellikle önümüzdeki haftalar geçen hafta da bahsettiğim şekliyle salgının seyrine göre bu konudaki öneriler daha netleşmiş olur. Burada temelde ülke genelinde bir sokağa çıkma yasağı gündeme gelmedi ama birtakım tedbirlerin olabileceği, özellikle il bazında yer yer kısıtlamaların gündeme gelebileceği çünkü il bazında eğer vaka artışının yoğun olduğu iller söz konusu olursa oradaki tedbirleri biraz daha sertleştirmek gerekebilir.
Bunu da bayrama doğru illerdeki vaka seyrine göre İl Hıfzıssıha Kurulları bütün kararları almaya zaten yetkili, dolayısıyla bu anlamda il bazında birtakım kısıtlamalar söz konusu olabilir. Gelecek hafta yine konuşmuş olacağız."
Türkiye genelinde uygulanan antikor testinin bu hafta sona ereceğini söylediği hatırlatılarak "Test tamamlandı mı, tamamlandıysa veriler ne yönde?" şeklindeki soru üzerine ise Koca, "Testler aslında tamamlandı geçen hafta fakat çalışmayı kabul etmeyen her birey için belirlenen TÜİK tarafından belirlenen her birey için iki de yedek belirtilmişti. İki yedeğin de kabul etmediği 18 bine yakın kişi oldu. Bununla ilgili çalışmayı bu noktada da bitirebilirdik, 18 bin eksikle, böyle olsun istemedik çünkü uluslararası ciddi bir yayın olacağını ve bu anlamda önemli bir çalışma olacağını biliyoruz." ifadesini kullandı.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Avrupa Bölge Direktörü Hans Kluge'nin Türkiye'ye geleceğini ve toplantı yapacaklarını anlatan Bakan Koca, "Bu mesela bizim önemle konuşacağımız, üzerinde tartışacağımız ülkemizin durumunu belirten bir çalışma olacak. 18 bin ilave kabul etmeyen kişilerin yerine yeni 18 bin kişinin bize sunulmasını istedik. Zannediyorum önümüzdeki 1-2 gün içerisinde verilmiş olacak. 18 bin kişinin tamamlanmasıyla muhtemelen haftaya açıklamış oluruz." dedi.
Milli Eğitim Bakanlığının okulların açılacağını açıkladığı hatırlatılarak bu doğrultuda Bilim Kurulunun normalleşme rehberindeki 4 metrekareye 1 öğrenci tavsiyesinin uygulanabilirliğine ilişkin bir soru üzerine Koca, şunları söyledi:
"Uygulanamayacak hiçbir şeyi biz önermek istemeyiz. Uygulanabilir olduğuna taraflarca tartışıldıktan sonra öğrencilerimiz, çocuklarımız, evlatlarımız için en uygun olan çözüm şeklini geliştirmek noktasında bir yaklaşım içinde oluruz. Açıklanan özetle şöyle bir durum, 31 Ağustos'ta okulların açılacağı, bir takvimin belirtilmesi gerekiyor olduğu için açıklanmış oldu ama 31 Ağustos'a doğru eğer salgının seyrinde bir farklılık olursa bu durumda da gerektiğinde daha önce yapıldığı gibi on-line, uzaktan erişim veya hibrit birtakım yöntemler önerilebilir Bilim Kurulu tarafından. Karar bu durumda zaten Bakanlar Kurulunun alacağı bir kararla söz konusu olmuş olur."
Belirtilen 4 metrekare konusunun kapalı alanın 4 metrekare olması şeklinde olduğuna dikkati çeken Bakan Koca, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Boş alanın 4 metrekareye bir kişi olması şeklinde değil sınıfta özellikle 1 metre mesafenin korunması, toplam kapalı alan içinde en fazla 4 metrenin geçerli olması. İlkokul, ortaokul, lise gibi detaylarıyla ilgili de ilgili taraflarla zaten bizim Halk Sağlığı ekibi, Bilim Kurulu ekibi önümüzdeki günlerde çalışmaya devam ediyor olmuş olacaklar bazı okullar için diyelim beden eğitimi veya hareketin çok yoğun olduğu yerler için bu metreleri 4 metre kadar belki şekillendirmek gerekli olabilir. Yani bunu daha detaylandırmak üzere önümüzdeki haftalar ayrıca üzerinde yoğun çalışılacağını, detayları o durumda Milli Eğitim Bakanlığımızla birlikte zaten tekrar açıklamış olacağız. Orada açıklanan daha çok genel planda en fazla 4 metrekare kapalı alan şeklinde söylenen detaylarıyla da ilgili okulun niteliğine göre bununla ilgili çalışma yapılmış olacak."
"Mevsimsel griplerin önlenmesi için grip aşısını öneriyor musunuz?" sorusu üzerine Bakan Koca, grip aşısını özellikle riskli grup, belli bir yaşın üstündeki vatandaşlar için önerdiklerini ifade etti.
Grip aşısına bu sene geçen yıla oranla daha fazla talep geleceğini düşündüklerini belirten Koca, "Geçen yıldan daha fazla sipariş verdik. Bu yıl için grip aşısı sorunu yaşanmayacağını söyleyebilirim." diye konuştu.
"Salgının seyrinde bir farklılık olmazsa okullar açılır"
Bir gazetecinin, "Milli Eğitim Bakanlığı yetkililerinin belirlediği kuralların okullarda uygulanmasının çok zor olduğunu söylediler. İleride bu kurallarda bir değişiklik olabilir mi?" sorusuna ise Bakan Koca, "Salgının seyrinde bir farklılık olmazsa 31 Ağustos'ta okullar açılmış olur. Eğer salgının seyrinde bir farklılık söz konusu olursa eğitim devam eder ama bu uzaktan eğitim tarzında, online tarzında veya hibrit farklı yöntemler olabilir. Bununla ilgili Bilim Kurulu önerisini yapar. O durumda zaten bildirilmiş olur." yanıtını verdi.
Bakan Koca, "4 metrekare" kuralının her okul için önerilmediğine dikkati çekerek, "Okulun kapalı alanı en fazla 4 metrekare olmak üzere ve okulun da niteliği yani ilkokul, ortaokul, lise veya spor ve benzeri hareketliliğin fazla olduğu alanlar düşünülerek detaylı bir çalışma Milli Eğitim Bakanlığıyla birlikte yapılıyor. Önümüzdeki haftalar gereken açıklama yapılır. Her sınıfta 4 metrekareye bir kişi şeklinde bir algı olmamalı." dedi.
Öğrencilerin maskeli okula gitmesi konusuna ilişkin de Koca, "Sırasına oturduğu ana kadar maskeli olmasını önemsiyoruz ama devamında maskeyi takma zorunluluğu olsun istemiyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
"Aşıyla ilgili klinik çalışmalara eylül ve ekim ayında geçilecek"
Aşı ve ilaç konusunda yapılan çalışmalara ilişkin soru üzerine Koca, şu bilgileri verdi:
"Aşıyla ilgili hayvan çalışmaları devam ediyor. Şu ana kadar sürecin başarılı seyrettiğini söyleyebilirim. Aşıyla ilgili eylül ve ekim ayında klinik çalışmalara Sağlık Bakanlığı sorumluluğunda geçebileceğimizi düşünüyorum. Dolayısıyla esas, klinik çalışmalardaki sonuçlar olmuş olacak. O dönem zannediyorum 3-4 ay kadar klinik çalışmanın sürebileceği ay olacak. O döneme geçildiğinde de daha detaylı açıklamaları yapmış oluruz. Daha önce antiviral olarak kullanılan favipiravir ilacı söz konusuydu. Biz bu ilaçtan epey fayda görmüştük. Dünyanın ve Çin'in daha çok entübe olan hastalarda kullandığı bir ilaçtı. Bizim geç dönemde kullanımın fayda sağlamadığını gördüğümüz, bununla ilgili çalışmada önümüzdeki dönemde yayımlanmış olur.
Erken dönemde bu ilacın kullanımının daha faydalı olduğunu biliyoruz. Bu çerçevede de uygulamayı rehberde değiştirdik. Bu ilacın kullanımı da her geçen gün artmakta ve oldukça da diğer ilaçlara göre pahalı olan bir ilaç. Biz artık Türkiye'de imalatı için 4 firma tarafından müracaat edildi. 1-2 gün içerisinde ruhsat süreçleri bitmiş olacak. Artık bu ilacı hem uluslararası boyutuyla satabilecek hem de kendi hastamıza yoğun olarak kullandığımız bu ilacı 4 firmayla gerçekleştirmiş olacağız."
Her hangi bir ülkede aşı bulunduğunda, bunun dünyaya yayılımı nasıl olacak? Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ile bu konuda bir görüşmeniz oldu mu? Yarın bu konu görüşülecek mi? Türkiye'nin bu konudaki çalışması nedir?" soruları üzerine Koca, yarın DSÖ yetkilileriyle yapılacak görüşmede, aşı konusunun gündeme geleceğini söyledi.
Koca, yeni tip koronavirüsle (Kovid-19) mücadele kapsamındaki aşı çalışmalarında iş birliğinin önemine işaret ederek "Bu anlamda karşılıklı klinik çalışmalara izin vermek şeklinde Rusya ile zaten iş birliği içindeyiz, Çin'le de görüşmelerimiz devam ediyor." bilgisini paylaştı.
"Değişen vaka sayılarına göre, özellikle kamuda vardiya sistemi gibi çalışma düzeni olabilir mi? Düğün, asker karşılaması gibi törenlere ilişkin bazı kısıtlamalar var ama yeni bir düzenleme ya da kısıtlama olabilir mi?" sorularını da Bakan Koca, "Kamuda vardiya sistemine geçmek gibi bir durum şu an gündemimizde yok." şeklinde cevapladı.
Koca, asker uğurlaması gibi etkinliklere ilişkin, vaka sayısının arttığı riskli görülen illerde, il hıfzıssıhha kurullarınca bazı kararların alındığını hatırlatarak "Bunun sayısı artabilir. Benzer şekilde düğünlerde de il hıfzıssıhha kurulları, yeri geldiğinde bunu, eğer salgının seyrinde il bazında bir farklılık söz konusu ise farklı bir karar her zaman alabilme yetkisine sahip. Bu, tamamen salgının seyrine göre, bölge bazında her zaman her türlü karar alınabilir. Bu il, ilçe veya mahalle bazında olabilir." ifadelerini kullandı.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Direktörünün (Tedros Adhanom Ghebreyesus), son açıklamalarında salgına karşı hiçbir ülkenin güvende olmadığı uyarısında bulunduğunu hatırlatan Koca, şunları söyledi:
"Tedros'un açıklamasında yer alan şu bilgi hepinizin dikkatini çekecektir. Salgının ilk üç ayında tüm dünyada toplam vaka sayısı 400 bindi. Sadece geçen hafta sonunda, 400 binden fazla insana Kovid-19 tanısı kondu. Sizden şu anda, dünyada yaklaşık 12 milyon Kovid-19 vakası olduğunu ve 550 bine varan can kaybı yaşandığını hatırınızda tutmanızı istirham ediyorum."
MASKENİN ÖNEMİ
Koronavirüsten kaçınmanın mümkün olduğunun altını çizen Koca, hastalığa yol açan virüsün, solunum yoluyla bulaştığını, maskenin tüm dünyada kabul gören önemli bir tedbir olduğunu belirtti.
Yakın mesafede maskenin tek başına yetersiz olduğuna dikkati çeken Koca, "Mesafe kuralı da bu nedenle tüm dünyada tartışılmaz bir tedbirdir. El temizliği ise olmazsa olmaz bir kuraldır. Dünya, hastalığın yayılmasına karşı her ne başarı gösteriyorsa bunu, bu kurallara uyabildiği ölçüde gösteriyor. Vakaların tırmandığı ve salgının kontrolden çıktığı ülkeler, tedbirlerin ya terk edildiği veya zaten yetersiz olduğu ülkelerdir. Tedbirlere uyumun kolay olmadığını, yüzde yüz uyumun sağlanamayacağını biliyoruz. Yaşayıp geldiğimiz hayat, bu tedbirlere göre düzenlenmiş bir hayat değildir." şeklinde konuştu.
NİŞANLAR, DÜĞÜNLER, TAZİYELER...
Hastalığın, bugünlerdeki yayılma oranlarına da değinen Bakan Koca, şu uyarılarda bulundu: "Nişan törenleri, düğünler, taziyeler, pazar yerleri, alışveriş merkezleri, toplu taşıma araçları, asker uğurlamaları, sahiller ve plajlar. Açık veya kapalı, fakat kalabalık, diğer ortak mekanlar. Tatile gidenler, Kovid-19 tedbirlerinin tatilcilerin lehine olduğunu bilmelidir. Büyük kentlerin kalabalığından uzaklaşanlar, eğer başka kalabalıkları tercih etmez, mesafe kuralını fazlasıyla uygularsa buna müteşekkir kalırız.
FİLİASYON, DÜĞÜNLERİ İŞARET ETTİ
Düğünlerde, bir çiftin sevincine yarın gölge düşürme korkusu bile tek başına tedbirlere uymak için yeterli olmalıdır. Filiasyon çalışmalarında çok sayıda vakanın kaynağının düğünler olduğunu gördük. Cenazeler, taziyeler, mevlitler yeni acılara sebebiyet vermemelidir. Temaslı taramalarında birçok kez karşımıza bu olaylar çıkmaktadır. Asker uğurlamasında ne uğurlayan ne de uğurlanan hiç risk almamalıdır. Sağlık da vatani göreve saygı da bunu icap ettirir. Gençlerimiz, testi pozitif çıkan Mehmetçikten mesuldür."
8 İLDE ASKER UĞURLAMA YASAKLANDI
Sağlık Bakanı Koca, devletin bazı tedbirleri uygulamaya koyduğuna işaret ederek, "8 ilimizde asker uğurlamaları yasaklanmıştır. Din görevlilerimiz; cenaze merasimi, taziye, mevlit, toplu ibadet kaynaklı riskleri önlemek için çalışma başlatmıştır. Güvenlik güçlerimiz, pazar yerlerinde yaptırım içeren tedbirler almaktadır. Düğün, nişan gibi törenlerde toplum sağlığı adına 'gözlemci' bulundurulması yönünde hazırlık söz konusudur" bilgisini verdi.
HASTALIK HANGİ İLLERDE PİK SEVİYESİNE ULAŞIYOR?
Mücadelenin uzunluğunun tüm dünyada olduğu gibi rehavete yol açtığını belirten Koca, şunları kaydetti:
"Kabul edelim ki mücadelenin uzunluğu tüm dünyada olduğu gibi kısmen bizde de rehavete yol açtı ama son 10 gün içinde gerileme gösterdiğimiz yerden toparlanabileceğimizi de kanıtladık. Yeni vaka sayılarımız 1000 seviyelerinde. Yeni vaka sayılarının neden bu seviyede kaldığının da sebebi belli.
DİYARBAKIR, KONYA, ADANA...
Diyarbakır, Konya, Adana, Gaziantep, Şanlıurfa başta olmak üzere bazı illerde hastalık pik seviyesine ulaşıyor. Bu şehirler en yüksek vaka sayılarını yeni görmektedir. Buralardaki vaka artışlarının ancak tedbirlerin gücüyle azalacağını, daha stabil hale geleceğini düşünüyoruz. Mevcut durum Türkiye ortalamasına ilişkin genel dağılımdan çok belli şehirlerdeki artışlardan kaynaklanmaktadır."
Bakan Fahrettin Koca, hastalığın şu an tırmanışta olduğu ülkelerin sonbahar için karamsar olduğuna dikkati çekerek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bunu bizim de hesaba katmamız kaçınılmazdır. Kovid-19 salgınıyla mücadele hayatımızın bir parçasıdır. Fakat hayat bundan daha büyüktür. Mücadelemizi verirken hayatın da hakkını verelim. Yeter ki kurallara uyalım. Mücadele gücüne iyimserler, yaşamı sevenler sahiptir. Farkında olalım. Üzerimizde bir yorgunluk var. Bu yorgunluğun nedeni bu salgındır. Bu yorgunluğu üstümüzden atalım. Mücadelede yerimizi koruyalım. Terk etmişsek yerimizi yeniden alalım. Salgına karşı 83 milyon bir olalım."
İSTANBUL PİKİ TAMAMLADI
Toplantıda gösterdiği slaytlarla ilgili bilgi de veren Koca, Türkiye'nin en fazla hastayı beşinci haftada gördüğünü belirtti. İkinci slaytta ise illerin pik yapma durumunun gösterildiğini anlatan Koca, "İstanbul'un piki tamamladığını, giderek aşağı doğru düşen bir tablo olduğunu görüyoruz." ifadesini kullandı.
İstanbul, İzmir, Kocaeli, Sakarya ve Eskişehir'de beşinci haftada pik yapıldığını gördüklerini aktaran Koca, şöyle devam etti:
ANADOLU'DA 1. DALGA DEVAM EDİYOR
"Anadolu'daki illerimizde yani Trabzon 6'ncı, Kayseri 7'nci haftada, diğer illerimizde ise 14'üncü haftada Hakkari, Kütahya, 15'inci haftada Batman, Şırnak, Antep, 16'ncı haftada Bursa, Konya, Mardin, Van, 17'nci haftada Ankara, Diyarbakır, Şanlıurfa ve Afyonkarahisar'ın piki oluşturma döneminde olduğunu görmüş oluyoruz. Yani Anadolu'da 1'inci dalga halen devam ediyor. Sayılardaki artış da yukarıda pikini tamamlayan illerin daha stabil olduğunu ama aşağıda Anadolu'daki, Doğu ve Güneydoğu'daki illerimizde bahsettiğim pikini tamamlama durumunda olan illerimizdeki artış da toplam vaka sayısının düşmemesine, belli bir yerde stabil kalmasına sebep olmakta."
YOĞUN BAKIM SÜRELERİ 2 GÜNLERE İNDİ
Bir başka slaytın da ortalama yoğun bakımda kalış süresinin tedavi başarısıyla orantılı olarak giderek düştüğünü gösterdiğini anlatan Koca, bu tablonun yatış süresinin 21-22 günden 3 günlere indiğini, ortalama yoğun bakım sürelerinin 18-20 günden 2 günlere kadar indiğini gösterdiğini aktardı.
SON 3 GÜNDE EN ÇOK VE EN AZ VAKANIN GÖRÜLDÜĞÜ İLLER
Koca, son üç gün ortalamasıyla en çok vakanın görüldüğü 7 ili şöyle saydı:
- İstanbul,
- Ankara,
- Gaziantep,
- Konya,
- Mardin,
- Diyarbakır,
- Şanlıurfa.
Bakan Koca, "Ayrıca son 3 gün en az vaka görülen 7 il ise sırasıyla, Tunceli, Artvin, Iğdır, Erzincan, Bayburt, Kırklareli ve Bilecik." ifadelerini kullandı.
KURBAN BAYRAMINDA SOKAĞA ÇIKMA KISITLAMASI OLACAK MI?
Basın mensuplarının sorularını da yanıtlayan Bakan Koca, kurul gündemine yaklaşan Kurban Bayramı'na yönelik tedbirlerin gelip gelmediği ve sokağa çıkma kısıtlamasının olup olmayacağına yönelik bir soru üzerine, şu değerlendirmede bulundu:
"Bugün kısmen Bilim Kurulunda gündeme geldi, sesli tartışıldı ama bir öneri noktasına gelmedi. Özellikle önümüzdeki haftalar geçen hafta da bahsettiğim şekliyle salgının seyrine göre bu konudaki öneriler daha netleşmiş olur. Burada temelde ülke genelinde bir sokağa çıkma yasağı gündeme gelmedi ama birtakım tedbirlerin olabileceği, özellikle il bazında yer yer kısıtlamaların gündeme gelebileceği çünkü il bazında eğer vaka artışının yoğun olduğu iller söz konusu olursa oradaki tedbirleri biraz daha sertleştirmek gerekebilir.
Bunu da bayrama doğru illerdeki vaka seyrine göre İl Hıfzıssıha Kurulları bütün kararları almaya zaten yetkili, dolayısıyla bu anlamda il bazında birtakım kısıtlamalar söz konusu olabilir. Gelecek hafta yine konuşmuş olacağız."
ANTİKOR TESTLERİ
Türkiye genelinde uygulanan antikor testinin bu hafta sona ereceğini söylediği hatırlatılarak "Test tamamlandı mı, tamamlandıysa veriler ne yönde?" şeklindeki soru üzerine ise Koca, "Testler aslında tamamlandı geçen hafta fakat çalışmayı kabul etmeyen her birey için belirlenen TÜİK tarafından belirlenen her birey için iki de yedek belirtilmişti. İki yedeğin de kabul etmediği 18 bine yakın kişi oldu. Bununla ilgili çalışmayı bu noktada da bitirebilirdik, 18 bin eksikle, böyle olsun istemedik çünkü uluslararası ciddi bir yayın olacağını ve bu anlamda önemli bir çalışma olacağını biliyoruz." ifadesini kullandı.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Avrupa Bölge Direktörü Hans Kluge'nin Türkiye'ye geleceğini ve toplantı yapacaklarını anlatan Bakan Koca, "Bu mesela bizim önemle konuşacağımız, üzerinde tartışacağımız ülkemizin durumunu belirten bir çalışma olacak. 18 bin ilave kabul etmeyen kişilerin yerine yeni 18 bin kişinin bize sunulmasını istedik. Zannediyorum önümüzdeki 1-2 gün içerisinde verilmiş olacak. 18 bin kişinin tamamlanmasıyla muhtemelen haftaya açıklamış oluruz." dedi.
OKULLAR NE ZAMAN AÇILACAK?
Milli Eğitim Bakanlığının okulların açılacağını açıkladığı hatırlatılarak bu doğrultuda Bilim Kurulunun normalleşme rehberindeki 4 metrekareye 1 öğrenci tavsiyesinin uygulanabilirliğine ilişkin bir soru üzerine Koca, şunları söyledi:
"Uygulanamayacak hiçbir şeyi biz önermek istemeyiz. Uygulanabilir olduğuna taraflarca tartışıldıktan sonra öğrencilerimiz, çocuklarımız, evlatlarımız için en uygun olan çözüm şeklini geliştirmek noktasında bir yaklaşım içinde oluruz. Açıklanan özetle şöyle bir durum, 31 Ağustos'ta okulların açılacağı, bir takvimin belirtilmesi gerekiyor olduğu için açıklanmış oldu ama 31 Ağustos'a doğru eğer salgının seyrinde bir farklılık olursa bu durumda da gerektiğinde daha önce yapıldığı gibi on-line, uzaktan erişim veya hibrit birtakım yöntemler önerilebilir Bilim Kurulu tarafından. Karar bu durumda zaten Bakanlar Kurulunun alacağı bir kararla söz konusu olmuş olur."
Belirtilen 4 metrekare konusunun kapalı alanın 4 metrekare olması şeklinde olduğuna dikkati çeken Bakan Koca, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Boş alanın 4 metrekareye bir kişi olması şeklinde değil sınıfta özellikle 1 metre mesafenin korunması, toplam kapalı alan içinde en fazla 4 metrenin geçerli olması. İlkokul, ortaokul, lise gibi detaylarıyla ilgili de ilgili taraflarla zaten bizim Halk Sağlığı ekibi, Bilim Kurulu ekibi önümüzdeki günlerde çalışmaya devam ediyor olmuş olacaklar bazı okullar için diyelim beden eğitimi veya hareketin çok yoğun olduğu yerler için bu metreleri 4 metre kadar belki şekillendirmek gerekli olabilir. Yani bunu daha detaylandırmak üzere önümüzdeki haftalar ayrıca üzerinde yoğun çalışılacağını, detayları o durumda Milli Eğitim Bakanlığımızla birlikte zaten tekrar açıklamış olacağız. Orada açıklanan daha çok genel planda en fazla 4 metrekare kapalı alan şeklinde söylenen detaylarıyla da ilgili okulun niteliğine göre bununla ilgili çalışma yapılmış olacak."
GRİP AŞISI
"Mevsimsel griplerin önlenmesi için grip aşısını öneriyor musunuz?" sorusu üzerine Bakan Koca, grip aşısını özellikle riskli grup, belli bir yaşın üstündeki vatandaşlar için önerdiklerini ifade etti.
Grip aşısına bu sene geçen yıla oranla daha fazla talep geleceğini düşündüklerini belirten Koca, "Geçen yıldan daha fazla sipariş verdik. Bu yıl için grip aşısı sorunu yaşanmayacağını söyleyebilirim." diye konuştu.
"Salgının seyrinde bir farklılık olmazsa okullar açılır"
Bir gazetecinin, "Milli Eğitim Bakanlığı yetkililerinin belirlediği kuralların okullarda uygulanmasının çok zor olduğunu söylediler. İleride bu kurallarda bir değişiklik olabilir mi?" sorusuna ise Bakan Koca, "Salgının seyrinde bir farklılık olmazsa 31 Ağustos'ta okullar açılmış olur. Eğer salgının seyrinde bir farklılık söz konusu olursa eğitim devam eder ama bu uzaktan eğitim tarzında, online tarzında veya hibrit farklı yöntemler olabilir. Bununla ilgili Bilim Kurulu önerisini yapar. O durumda zaten bildirilmiş olur." yanıtını verdi.
Bakan Koca, "4 metrekare" kuralının her okul için önerilmediğine dikkati çekerek, "Okulun kapalı alanı en fazla 4 metrekare olmak üzere ve okulun da niteliği yani ilkokul, ortaokul, lise veya spor ve benzeri hareketliliğin fazla olduğu alanlar düşünülerek detaylı bir çalışma Milli Eğitim Bakanlığıyla birlikte yapılıyor. Önümüzdeki haftalar gereken açıklama yapılır. Her sınıfta 4 metrekareye bir kişi şeklinde bir algı olmamalı." dedi.
Öğrencilerin maskeli okula gitmesi konusuna ilişkin de Koca, "Sırasına oturduğu ana kadar maskeli olmasını önemsiyoruz ama devamında maskeyi takma zorunluluğu olsun istemiyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
"Aşıyla ilgili klinik çalışmalara eylül ve ekim ayında geçilecek"
Aşı ve ilaç konusunda yapılan çalışmalara ilişkin soru üzerine Koca, şu bilgileri verdi:
"Aşıyla ilgili hayvan çalışmaları devam ediyor. Şu ana kadar sürecin başarılı seyrettiğini söyleyebilirim. Aşıyla ilgili eylül ve ekim ayında klinik çalışmalara Sağlık Bakanlığı sorumluluğunda geçebileceğimizi düşünüyorum. Dolayısıyla esas, klinik çalışmalardaki sonuçlar olmuş olacak. O dönem zannediyorum 3-4 ay kadar klinik çalışmanın sürebileceği ay olacak. O döneme geçildiğinde de daha detaylı açıklamaları yapmış oluruz. Daha önce antiviral olarak kullanılan favipiravir ilacı söz konusuydu. Biz bu ilaçtan epey fayda görmüştük. Dünyanın ve Çin'in daha çok entübe olan hastalarda kullandığı bir ilaçtı. Bizim geç dönemde kullanımın fayda sağlamadığını gördüğümüz, bununla ilgili çalışmada önümüzdeki dönemde yayımlanmış olur.
Erken dönemde bu ilacın kullanımının daha faydalı olduğunu biliyoruz. Bu çerçevede de uygulamayı rehberde değiştirdik. Bu ilacın kullanımı da her geçen gün artmakta ve oldukça da diğer ilaçlara göre pahalı olan bir ilaç. Biz artık Türkiye'de imalatı için 4 firma tarafından müracaat edildi. 1-2 gün içerisinde ruhsat süreçleri bitmiş olacak. Artık bu ilacı hem uluslararası boyutuyla satabilecek hem de kendi hastamıza yoğun olarak kullandığımız bu ilacı 4 firmayla gerçekleştirmiş olacağız."
KAMUDA VARDİYA SİSTEMİ OLACAK MI?
Her hangi bir ülkede aşı bulunduğunda, bunun dünyaya yayılımı nasıl olacak? Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ile bu konuda bir görüşmeniz oldu mu? Yarın bu konu görüşülecek mi? Türkiye'nin bu konudaki çalışması nedir?" soruları üzerine Koca, yarın DSÖ yetkilileriyle yapılacak görüşmede, aşı konusunun gündeme geleceğini söyledi.
Koca, yeni tip koronavirüsle (Kovid-19) mücadele kapsamındaki aşı çalışmalarında iş birliğinin önemine işaret ederek "Bu anlamda karşılıklı klinik çalışmalara izin vermek şeklinde Rusya ile zaten iş birliği içindeyiz, Çin'le de görüşmelerimiz devam ediyor." bilgisini paylaştı.
"Değişen vaka sayılarına göre, özellikle kamuda vardiya sistemi gibi çalışma düzeni olabilir mi? Düğün, asker karşılaması gibi törenlere ilişkin bazı kısıtlamalar var ama yeni bir düzenleme ya da kısıtlama olabilir mi?" sorularını da Bakan Koca, "Kamuda vardiya sistemine geçmek gibi bir durum şu an gündemimizde yok." şeklinde cevapladı.
Koca, asker uğurlaması gibi etkinliklere ilişkin, vaka sayısının arttığı riskli görülen illerde, il hıfzıssıhha kurullarınca bazı kararların alındığını hatırlatarak "Bunun sayısı artabilir. Benzer şekilde düğünlerde de il hıfzıssıhha kurulları, yeri geldiğinde bunu, eğer salgının seyrinde il bazında bir farklılık söz konusu ise farklı bir karar her zaman alabilme yetkisine sahip. Bu, tamamen salgının seyrine göre, bölge bazında her zaman her türlü karar alınabilir. Bu il, ilçe veya mahalle bazında olabilir." ifadelerini kullandı.
