ABD Enerji Bakanlığı yetkilileri Salı günü, ABD'li bilim insanlarının ilk kez bir nükleer füzyon deneyinden, onu çalıştırmak için kullanılan lazer enerjisinden daha fazla enerjiyi başarıyla ürettiklerini duyurdu. 'Net enerji kazanımıyla' sonuçlanan bu durum nükleer füzyondan temiz, sınırsız enerji elde etmek için on yıllardır süren çalışmalarda çok kritik bir an.
ABD Enerji Bakanı Granholm, Kaliforniya'daki Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı'ndaki bilim insanlarının gerçekleştirdiği füzyon enerjisi buluşuna dair basın toplantısı düzenledi. Ulusal Ateşleme Tesisi'ndeki bilim insanlarının füzyon ateşlemesini başardığını belirten Granholm, bunun füzyon reaksiyonlarından süreci başlatmak için kullanılan enerjiden daha fazla enerji yarattığını aktardı. Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı'nın deneyinin hedefe 2,05 megajul enerji vererek füzyon eşiğini aştığı ve 3,15 megajul füzyon enerjisi çıkışı sağladığı bildirildi. Yani harcanandan %50 daha fazla enerji üretti.
Granholm, söz konusu deneyin dünyanın herhangi bir yerindeki bir laboratuvarında ilk kez yapıldığını vurgulayarak, "Bu 21. yüzyılın en etkileyici bilimsel başarılarından biri." değerlendirmesinde bulundu.
Araştırmacıların 60 yılı aşkın süredir bunun üzerinde çalıştığını anlatan Granholm, bu bilimsel başarının güvenli, emniyetli ve etkili bir nükleer caydırıcılığın sürdürülmesi için yeni bir alan açarak ulusal güvenliği güçlendirdiğini ifade etti.
YILDIZLAR VE GÜNEŞİ ÖRNEK ALIYOR
Granholm, "Ateşleme, yalnızca yıldızlarda ve güneşte bulunan belirli koşulların ilk kez aynısını yapmamızı sağlıyor." dedi.
'TEMİZ ENERJİ ÜRETİMİNDE KULLANILABİLECEK'
Bu "dönüm noktasının" ABD'yi sıfır karbon füzyon enerjisi olasılığına bir adım daha yaklaştırdığını anlatan Granholm, füzyon enerjisinin temiz enerji üretiminde, ulaşım yakıtlarında ve ağır sanayiye enerji sağlamada kullanılabileceğini söyledi. Granholm, "Bugün dünyaya Amerika'nın büyük bir bilimsel buluş gerçekleştirdiğini anlatıyoruz." diye konuştu. Ulusal laboratuvarlara ve temel araştırmalara yaptıkları yatırımlara dikkati çeken Granholm, "gücünü kısmen füzyon enerjisinden alan bir gelecek" için çalışmaya devam edeceklerini ifade etti.
Söz konusu başarının daha da fazla keşfi tetikleyeceğine işaret eden Granholm, füzyon buluşunun tarih kitaplarına geçeceğini kaydetti.
SIRADA NE VAR? NE ZAMAN TİCARİLEŞEBİLİR?
- Bilim insanları nükleer füzyon enerjisinin ticarileştirilmesinin "muhtemelen on yıllar" alacağını söylüyor. Çünkü Bilim insanları ve uzmanların artık nükleer füzyondan çok daha büyük ölçekte çok daha fazla enerji üretmenin yolunu bulması gerekiyor.
- Aynı zamanda, nükleer füzyonun ticari olarak kullanılabilmesi için maliyetinin nihayetinde nasıl azaltılacağını bulmaları gerekiyor.
- Bilim insanlarının ayrıca füzyonla üretilen enerjiyi toplaması ve elektrik olarak elektrik şebekesine aktarması gerekecek.
- CNN'nin haberinde "Füzyonun sınırsız miktarda temiz enerji üretebilmesi muhtemelen on yıllar alacak ve bilim adamları iklim değişikliğiyle mücadele etmek için zamana karşı yarışıyor" yorumu var.
NÜKLEER FÜZYON NEDİR?
ABD Enerji Bakanlığından yapılan açıklamada, füzyonun, iki hafif çekirdeğin birleşerek daha ağır tek bir çekirdek oluşturması ve büyük miktarda enerji açığa çıkarma işlemi olduğu belirtildi. Yani nükleer füzyon, iki hafif atom çekirdeğinin daha ağır tek bir çekirdek oluşturmak için birleştiği süreçtir. Ortaya çıkan tek çekirdeğin toplam kütlesi, iki orijinal çekirdeğin kütlesinden daha az olduğu için süreç büyük miktarda enerjiyi açığa çıkarır.
Açıklamada, Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı'nın deneyinin hedefe 2,05 megajul enerji vererek füzyon eşiğini aştığı ve 3,15 megajul füzyon enerjisi çıkışı sağladığı bildirildi.
NÜKLEER FÜZYONUN, FİSYONDAN FARKI NE?
Nükleer enerji denilince ilk olarak akıllara nükleer santraller geliyor. Ancak füzyon iki veya daha fazla atomu birbirine kaynaştırırken, fisyon bunun tersidir ; daha büyük bir atomu iki veya daha fazla küçük atoma bölme işlemidir. Nükleer fisyon, bugün dünyanın dört bir yanındaki nükleer reaktörlere güç sağlayan enerji türüdür . Füzyon gibi, atomların parçalanmasından elde edilen ısı da enerji üretmek için kullanılır.
CNN bu konuda şu yorumu yapıyor: "ABD Enerji Bakanlığı'na göre nükleer, sıfır emisyonlu bir enerji kaynağıdır . Ancak güvenli bir şekilde depolanması gereken ve güvenlik riskleri taşıyan uçucu radyoaktif atık üretir. Fukushima ve Çernobil reaktörlerinde olduğu gibi, nükleer erimeler, nadir de olsa, geniş kapsamlı ve ölümcül sonuçlarla tarih boyunca meydana geldi. Nükleer füzyon aynı güvenlik risklerini taşımaz ve onu çalıştırmak için kullanılan malzemelerin yarılanma ömrü fisyondan çok daha kısadır"
