ARAM EKİN DURAN [email protected]Türkiye pandemide e-ticaret tarihinin en büyük büyümesini gerçekleştirdi. Pandemiyle birlikte büyük bir hızla artan e-ticaret hacmi, yeni normale geçilmesiyle birlikte de artarak devam ediyor. Ticaret Bakanlığı verilerine göre 2020'de bir önceki yıla göre yüzde 60'lık bir büyüme gerçekleştiren sektör, girişimci ekosistemine de etki ediyor.
KOBİ GİRİŞİM AĞUSTOS 2021 tarihli sayıdan
Uzmanlara göre yeni dönemde e-ticarette öne çıkacak sektörler ise marketler, gıda, temizlik, medikal, pet shop, çocuk giyim ve oyuncak sektörü olacak.
Covid-19 ile birlikte dijitalleşme ve elektronik ticaret daha da önem kazandı. Bugüne kadar hiç e-ticaret alışverişi yapmayan kitleyi çok hızlı adapte eden bir süreçten geçtik, geçiyoruz.
Yeni normal dönem öncesinde KOBİ'ler için büyük fırsatlar barındıran e-ticaret, markalar için bir gereklilik halini aldı dersek yanlış olmaz.
Dijitalleşmenin doğal bir sonucu olan tek bir noktadan geniş kitlelere hizmet verebilme, her an her yerden ulaşılabilir olma ve günün her saati satış yapabilme imkânı sektördeki rekabete farklı bir boyut kazandırdı. Türkiye pandemide e-ticaret tarihinin en büyük büyümesini gerçekleştirdi.
Pandemiyle birlikte büyük bir hızla artan e-ticaret hacmi, yeni normale geçilmesiyle birlikte de artarak devam ediyor. IdeaSoft İş Ortaklıkları Müdürü Eray Şentürk, pandemi döneminde Türkiye'nin e-ticaret tarihinin en büyük büyümesini gerçekleştirdiğini, e-ticaret sektörünün önceki yıllara göre ortalama yüzde 85 büyüdüğünü ve 12-15 milyon civarında yeni bir müşteri kitlesi oluştuğunu belirtiyor.
Salgın döneminde e-ticaret hacmindeki artışın büyük şirketlerin ilgisiyle birlikte yeni katılımların sağlandığına da vurgu yapan Şentürk, dijital pazarlamanın olumlu etkileriyle birlikte e-ticaretteki yoğunluğun artacağını ifade ediyor.
2020'DE YÜZDE 60 BÜYÜDÜ
Pandemi süreci, tüm dünyada olduğu gibi, Türkiye'de de e-ticaretin patlama yaptığı bir dönem oldu. Ticaret Bakanlığı verilerine göre ise 2020'de bir önceki yıla göre yüzde 60'lık bir büyüme gerçekleştiren sektör, girişimci ekosistemine de etki ediyor.
Online pazaryerlerinde başarılı olmanın yolları herkes tarafından merak ediliyor. Geliştirdiği analitik yazılım araçlarıyla e-perakende alanında faaliyet gösteren satıcılara hizmet veren NeSatilir.com'un Kurucusu Yiğit Tuna, ürün ve hizmetleri müşteriye hızlı ve sorunsuz bir şekilde ulaştıran, satıcıların pazar potansiyellerini artıran, tüketicilere geniş ürün seçeneği, net ürün bilgileri, uygun fiyatlar vaat eden e-ticaret sektörünün dünya genelinde devasa bir büyüklüğe ulaştığını söylüyor.
Gelişmiş lojistik ve tedarik zincirinin avantajıyla sınırları neredeyse tamamen ortadan kaldıran e-ticaretin yükselişiyle girişimci ekosistemine de etki ettiğini vurgulayan Tuna, “E-ticarete adım atmak isteyen girişimciler kendilerine yol gösterecek ipuçları arıyor.
HANGİ SEKTÖRLER ÖNE ÇIKIYOR?
Pandemi döneminin e-ticaret yapmak isteyen ama e-ticarete başlamayan firmaların iştahını kabarttığını ve kararlarını hızlandırmalarına yardımcı olduğunu belirten Şentürk, şunları söylüyor: “İşletmeler pandemiyle birlikte mecbur kalınca e-ticarete geçişleri hızlandı.
Hiç düşünmeyenler firmalar da bu durumdan etkilendi ve e-ticarete girmeye başladılar. Çok büyük markalar ‘Online ticareti nasıl yapabiliriz' kararını 1,5 sene içinde verebilecekken bir kaç günde e-ticaret sitelerini açtılar. Bu şekilde birçok marka ve firmayla çalıştık.
Çok hızlı büyüyen sektörler, gıda, temizlik ve medikal oldu. Bu sektörler ilk çeyrekte yüzde binlerin üzerinde büyüme sağladı.”
Öte yandan yasaklarla birlikte tüketicilerin evde zaman geçirdikçe eşyaları değiştirmeye başladığını da sözlerine ekleyen Şentürk, “Çocuklarla zaman geçirmek için oyuncaklar alınmaya başlandı. Bu ürünleri satan firmalar da yüzde yüzün üzerinde sipariş artışıyla seneyi tamamladılar.
Pandemi döneminde Türkiye, e-ticaret tarihinin en büyük büyümesini gerçekleştirdi” diye konuşuyor. Şentürk, e-ticaret sektörünün önceki yıllara göre ortalama yüzde 85 büyüdüğüne dikkat çekiyor. Yakın gelecekte e-ticarette öne çıkacak sektörler ise marketler, gıda, temizlik, medikal, Pet shop, çocuk giyim ve oyuncak sektörü olarak sıralanıyor.
4 MİLYAR KİŞİYE ULAŞMA İMKANI
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, dünyada 4,3 trilyon dolarlık hacme ulaşan e-ticaretin pandemide fırsata çevrilebileceğine dikkat çekerek, “Firmalarımızın yurtdışında depo kurması gibi yapılanmalarına destek olacak bir model geliştirilmesi, dünyada 4 milyar kişiye ulaşma imkanı veren e-ticarette bizlere hız ve maliyet avantajı sağlayacak” diyor. Ayrıca Türkiye'de ofis ve temsilcilikleri olmayan uluslararası pazaryeri firmalarına ülke tanıtımı yapılması gerektiğine işaret eden İSO Başkanı, “Bu konuda kamu ve özel sektör iş birliği ile çalışma yürütülmesi kritik önem taşıyor” diye konuşuyor.
2040 YILINA KADAR...
2040 yılına kadar global tüm satın alma işlemlerinin yüzde 95’inin e-ticaret yoluyla olacağı belirtiliyor. Amazon ve eBay dünyadaki ilk e-ticaret platformları olma özelliğini taşıyor. Çin merkezli olan Alibaba ise bugün sektörünün en güçlü oyuncuları arasında.
Türkiye’de de hızlı bir gelişim gösteren e-ticaretin hem tüketicilerin hem de işletmelerin artan kullanımına bağlı olarak giderek yaygınlaştığına işaret eden Bahçıvan, şu bilgileri veriyor: “Ülkemizde e-ticaret hacmi, bir önceki yıla göre yüzde 66 artış göstererek 226 milyar TL’ye ulaştı.
Bir diğer veri ise, ülkemizde e-ticaret hacminin genel ticaret hacmine oranı 2019 yılında yüzde 9,8 iken, 2020 yılında yüzde 15,7 seviyelerine çıktı. Bütün bu gelişmelerde; stratejik konum, genç nüfusun yoğunluğu, dijital enstrümanlara erişim düzeyinin yüksekliği, güçlü lojistik ve tedarik altyapısı gibi önemli faktörler, ülkemizin e-ticarette güçlü bir biçimde yer alması adına belirleyici unsurlar oldu.”
KADIN GÜCÜ BÜYÜYOR
Pandemi ile birlikte alışveriş şeklimizden, iş yapış biçimimize, sosyal hayattan, özel yaşantıya kadar her alanda yepyeni bir döneme geçildi. Dijitale yatırım yapan ya da yaptığı işi dijital ortama taşıyan kadın girişimciler süreci fırsata çevirerek e-ticaret alanında önemli adımlar atmayı başardı.
Türkiye'de Meydanticaret. com'un altyapısını kullanarak hizmet alan kadın girişimcilerin sayısı yüzde 50, IdeaSoft'dan hizmet alanlar ise yüzde 35 arttı. Meydaneticaret.com'un Kurucusu Şerif Temizkan, geçen yıl altyapılarını kullanarak e-ticarete atılan kadınların oranının yüzde 13 olduğunu, rakamın şu dönemde yüzde 19,5'a çıktığını söylüyor.
Temizkan, “Pandemi sonrası evlerde geçirilen süre ile birlikte kadınların aksesuar, gıda, hediyelik eşya, kozmetik, dermokozmetik, ev tekstili gibi alanlarda herhangi bir fiziki mağaza açmadan e-ticaret odaklı iş kurduklarını gözlemledik” diye konuşuyor.
E-ticaret sektöründeki girişimci ve istihdam sayısında da ciddi bir artış olduğu söyleyen e-ticaret altyapı sağlayıcısı TOBB E-ticaret Meclis Üyesi Seyhun Özkara ise, şunları anlatıyor: “Pandemide kadın müşterilerimizin payı oldukça arttı. Bu dönemde ev hanımları ve daha önce çalışma hayatında yer alan kadınların, günümüzde e-ticarete yöneldiğini görüyoruz. Takı, tekstil, gıda ürünleri ve hediyelik eşyaya yönelik olarak evlerde yapılan üretim hızla arttı. Ağırlıklı kadınlar üzerinden ve kadınların organize ettiği grup işleri yapılıyor.”
Online alışveriş platformu Trendyol'da pandemi döneminde 17 bin kadın girişimci platformda satışa başladı. İkinci el platformu Dolap'taki 1 milyon 100 bin satıcıdan yaklaşık 400 binini de ev kadınları oluşturuyor. Trendyol'da satıcıların yüzde 54'ü, girişimcilerin ise yüzde 25'i kadın.
AŞIRI SICAKTA SATIŞ ARTIYOR
Öte yandan içinden geçtiğimiz aşırı sıcak havalarda e-ticaret sitelerinden yapılan alışverişin yüzde 30'a yakın arttığı belirlendi. Avantajix.com, üyelerinin aşırı sıcak havalarda alışveriş alışkanlıklarındaki değişimi araştırdı.
Araştırmada, İstanbul, Ankara ve İzmir'deki üyelerin temmuz ayında sıcaklıkların mevsim normallerinde seyrettiği günler ile 40 derecelere yaklaştığı günlerdeki alışverişleri kıyaslandı.
Araştırmaya göre, hava sıcaklıklarının 25-30 derece gibi mevsim normallerinde ya da biraz altında olduğu günlerde dijital alışverişte değişim yaşanmıyor.
30-35 derecelik sıcaklıklarda ise e-ticarette yüzde 10-15'lik artış gözlemleniyor. İnsanların ev ve ofislere hapsolduğu, sıcaklığın 38-40 derecelere çıktığı günlerde, özellikle saat 12.00 ila 16.00 arasında e-ticaret yüzde 30 artışla tavan yapıyor.
EN FAZLA ARTIŞ MARKETTE
Kavurucu sıcaklarda satın almalarda işlem adedi olarak en fazla artış, yüzde 45 ile marketlerin online sitelerinden yapılan alışverişlerde görülüyor.
Fırsat sitelerindeki işlem adedi yüzde 25 artarken, kozmetik ürün satan sitelerin işlem adedindeki artış yüzde 15, elektronik ve küçük ev eşyası satan sitelerdeki işlem adedi artışı ise yüzde 13 oluyor.
Aşırı sıcaklardan dolayı sisteme yeni giren müşterilerin büyük çoğunluğunu 55 yaş üstü oluşturuyor. Çalışan kadınlar da aşırı sıcaklarda öğle tatilinde ofiste kalmayı tercih ediyor, alışverişlerini dijital mağazalardan yapıyor.
RIZA TUNA TURAGAY / TİCARET BAKAN YARDIMCISI “KENDİ PAZARYERLERİMİZİ GELİŞTİRECEĞİZ”
“E-ticarette Çin ve ABD, dünya e-ticaretinin yüzde 71,4'ünü oluşturuyor. AB'nin payı yüzde 14'ler civarında. Dünya e-ticarete gidiyor, bu treni kaçırmamak hatta en önlerde yer almamız lazım.
E-ticaret, işletmeler için 4 milyar insana erişim imkanı veriyor. Türkiye'de 2019'da e-ticaret yapan firma sayısı 68 bin iken, şu anda 256 bin. Türkiye'deki potansiyel ortada. Hızla büyüyoruz. Devlet olarak her türlü katkıyı vermeye hazırız.
Özellikle pandemi döneminde e-ticaret artış gösterdi. Diğer yandan haziranda Türkiye olarak 2,6 milyar dolar e-ihracat yaptık. Toplam ihracatın yüzde 1.3'üne denk geliyor. Dünyada bu oran yüzde 4-5 civarında. Bu oranları yakalamayı hedefliyoruz.
Ayrıca Bakanlığımız bünyesinde e-ihracat dairesi de kuruyoruz. Kendi pazar yerlerimizi geliştirmeye çalışacağız. Diğer yandan ABD yeni tedarikçi ülke arayışında. Türkiye, avantajlı ülkelerin başında geliyor.”
ERDAL BAHÇIVAN / İSO BAŞKANI “KÜRESEL E-TİCARET 4,3 TRİLYON DOLARA ULAŞTI”
“Pandeminin ve kısıtlamaların yarattığı şartlar nedeniyle tüketiciler, ihtiyaçlarını giderek internet ortamı üzerinden karşılama yolunu seçiyor. Öyle ki, 2021 e-ticaretin altın yılı olarak kabul görüyor.
İnternet kullanım oranındaki yükseklik, her geçen gün gelişen ve sayıca artan alternatif ödeme sistemleri ve gelişmiş bankacılık sistemleri de e-ticaretin gelişimini hızlandırıyor. Dünyada e-ticaret yıllık bazda yüzde 18 büyüme göstererek 2020 yılında 4,3 trilyon dolarlık bir hacme ulaştı.
2040 yılına kadar da global tüm satın alma işlemlerinin yüzde 95'inin e-ticaret yoluyla olacağı belirtiliyor. Amazon ve eBay dünyadaki ilk e-ticaret platformları olma özelliğini taşıyor. Çin merkezli olan Alibaba ise bugün sektörünün en güçlü oyuncuları arasında.
Bu yeni ticari düzenin önem kazandığı ve gelişim gösterdiği yıllarda; ülkemizde de bu alanda ilk adımlar atılarak bir dizi şirketin gurur veren başarı hikayelerine tanıklık ediyoruz."
MERT TANCİĞER / E-İHRACAT TÜRKİYE BAŞKANI “DİJİTALE GEÇEMEYEN İŞ YAPAMAYACAK”
“Teknolojinin gelişimi ile birlikte aynı hızla iş hayatında dijitalleşme de arttı. Teknolojik akımlar ve iş yaşamındaki dijitalleşmeye uyum sağlamayan, sisteme ayak uyduramayan firmaların uluslararası pazarda kendilerine yer bulamayacak.
Bu teknolojik dönüşümde e-ticaret ve e-ihracatın kilit öneme sahip. Dünyadaki büyük pazarlar ticaretini dijitale dökemeyen firmalarla çalışmayı yakın zamanda kesecek. ABD, Çin, Japonya, Almanya gibi bu sektörün büyük pasta dilimlerine sahip olan ülkelerin oldukça gerisindeyiz. Yunanistan'da bile ihracatın yüzde 16'sı e-ticaret'ten oluşuyor.
ABD'nin Amazon'u ve Çin'in Alibaba' sı dünya genelinde en çok internetten alışveriş yapılan siteler. Çin'in Aliexpress'i Rusya'da bir numara. Çünkü Rusya ve Çin'in stratejik yakınlıkları ve Çin sınırları içerinde yaşayan 300 bin civarında Rus vatandaşı Alibaba ve Aliexpress'in oldukça başarılı olmasını sağlıyor. Amazon ise Avrupa ülkelerinde talep görüyor."
