DW'nin Financial Times'a dayandırdığı haberine göre AB üye ülkeleri arasında savunma sanayisini güçlendirmeyi, ortak silah üretim ve tedariğini teşvik etmeyi öngören Avrupa Savunma Yatırım Planı (EDIP) tüzüğü hakkında yürütülen müzakerelerde önemli bir gelişme yaşandı. Bugüne kadar yalnızca AB üyesi ülkelerin EDIP ile sağlanacak mali kaynaklardan yararlanabileceği görüşünde ısrar eden Fransa, bu tutumunu sonunda değiştirdi.
Fransız diplomatlar, Brüksel'de yürütülen teknik görüşmelerde AB bütçesinden sağlanacak mali kaynakların yüzde 35'lik bir oranının Birliğe üye olmayan ülkelerin savunma ürünlerine harcanmasına, bu ülkelerden alım yapılmasına imkan sağlayan öneriye yeşil ışık yaktı.
Önerinin AB dönem başkanı Macaristan tarafından hazırlandığı, Fransa, Almanya, İtalya ve İspanya'nın katkılarını içerdiği belirtiliyor.
"Türkiye için iyi haber"
Haberde görüşlerine yer verilen Berlin merkezli Uygulamalı Türkiye Araştırmaları Merkezi'nin (CATS) uzmanlarından Jens Bastian, Fransa'nın tutumunu değiştirmiş olmasını önemli bir gelişme olduğuna işaret etmekle birlikte "Şimdi müzakerelerin bir uzlaşmaya doğru gittiğini görüyoruz. Bu uzlaşma ABD, İngiltere, İsrail ve Türkiye'ye bu tür ortak savunma yatırımlarına katılmaları için kapıları açıyor. Ve böylece bu dört ülkeden şirketler de bu tür ihalelere başvurabilecek. Ancak nihai siyasi uzlaşma henüz çantada keklik değil" diyor.
Habere göre Brüksel'de müzakere edilen tüzüğün önümüzdeki haftalarda önce üye ülkeler tarafından daha sonra da Avrupa Parlamentosu'nda onaylanması gerekiyor. 2025 yılının başında bu süreçlerin tamamlanması hedefleniyor. Jens Bastian'a göre hem AB hem Türkiye savunma sanayi alanındaki işbirliğinden faydalanabilir.
Düşünce kuruluşu Avrupa Komşuluk Konseyi (ENC) Direktörü Samuel Doveri Versterbye ise Fransa'nın tutum değişikliğini "Bu Türkiye için iyi haber" sözleriyle değerlendirmiş. Vesterbye, Fransa'nın kapıları AB üyesi olmayan ülkelerin şirketlerine tamamıyla kapatan tutumunu çok uzun süre sürdüremeyeceğinin bilindiğini, ancak Türkiye'nin bu işbirliğinden dışlanmasına yol açabilecek ifadelere taslakta açıkça yer verilmesinde ısrarcı olabileceği ile ilgili epey spekülasyonların yapıldığını anlatıyor. Samuel Doveri Vesterbye, "Ama bu olmadı, Türkiye dışlanmadı. Bu şimdilik iyi haber, iyi bir gelişme" diye konuştu.
