Mastercard, 2025 Dünya Kadınlar Günü’ne özel, kadınların girişimcilik ruhunun jenerasyonlara göre değişimiyle birlikte potansiyel fırsat ve bariyerleri inceleyen uluslararası bir araştırma gerçekleştirdi.
Dünya genelinde 41 ülkede, 42 binden fazla kişiyle gerçekleştirilen araştırmaya göre, özellikle genç nesildeki kadınlar, hayallerinin peşinden gitmek, maddi bağımsızlığa kavuşmak, iş-yaşam esnekliğini artırmak ve dünyada fark yaratmak amacıyla girişimci olmak istiyor. Türkiye özelinde de kadınların yüzde 60’ı kendini girişimci olarak tanımlarken; Z kuşağı kadınları arasında girişimci olma isteği yüzde 88’e kadar çıkıyor. Bu anlamda veriler, nesiller arası bir değişime işaret ediyor.
Araştırmaya göre,
- Dünya genelinde 10 kadından üçü (yüzde 30), 10 erkekten neredeyse dördü (yüzde 37) kendini girişimci olarak görüyor. Türkiye'de 10 kadından altısı (yüzde 60) ve erkeklerin dörtte üçü (yüzde 74) kendilerini girişimci olarak görüyor.
- Bu oran, daha genç nesillerdeki kadınlar arasında önemli ölçüde artıyor. Dünya genelinde Z Kuşağı (yüzde 71) ve milenyum (yüzde 65) kadınlarının girişimciliğe olan motivasyonu, X Kuşağı (yüzde 45) ve Baby Boomers (yüzde 22) kadınlarından çok daha yüksek. Türkiye’de de Z kuşağı kadınları arasında girişimci olma isteği yüzde 88’e kadar çıkıyor.
- Dünya genelinde Z kuşağı kadınlarının kendi işlerini kurmak istemelerinin en önemli nedenleri: Daha fazla gelir elde etmek (yüzde 57), finansal bağımsızlık kazanmak (yüzde 54) ve iş-yaşam esnekliğine sahip olmak istemeleri. Bu kriterler milenyum kuşağı için de paralellik gösteriyor.
- Türk kadınlarının kendi işlerini kurmak istemelerindeki en büyük motivasyonları sorulduğunda, ilk sırada hayallerini gerçekleştirmek (yüzde 62) yer alırken onu, daha iyi bir iş-yaşam dengesi (yüzde 46) ve daha esnek çalışma saatleri (yüzde 40) takip ediyor.
KADIN GİRİŞİMCİLERİN ÖNÜNDEKİ FİNANSMANA ERİŞİM
Hem dünya genelinde hem de Türkiye’deki kadınlar, girişimciliğin önündeki en büyük bariyerin finansman olduğunu söylüyor. Bu aynı zamanda erkekler için de en büyük zorluk olarak öne çıkıyor.
- Türk kadınlarına girişimciliğin önündeki en büyük engeller sorulduğunda, finansal kaynak eksikliği (yüzde 40), fon eksikliği (yüzde 39) ve deneyim eksikliği (yüzde 28) olarak yanıt veriyorlar.
- Engelleri aşmalarına ve kendi işlerini kurma konusunda daha güvende hissetmelerine yardımcı olacak destek konusunda ise en yaygın yanıtlar daha fazla finansman seçeneği (yüzde 48), temel iş becerilerinde daha iyi eğitim (yüzde 33) ve teknolojide daha iyi eğitim (yüzde 29) olarak sıralanıyor.
KADINLAR IÇIN TEKNOLOJİ, FARK YARATAN BİR GÜÇ
Türkiye’deki işletme sahiplerinin en büyük destek ihtiyaçları ve bu ihtiyaçlar karşısında teknoloji kullanımı değerlendirildiğinde ise;
- Kadın işletme sahiplerinin, mentorluğu şirketlerinin büyümesine faydalı olacak bir destek biçimi olarak belirtme oranı erkeklerden daha yüksek. (%32'ye karşı %22)
- Kadınların %42'si veri ve teknoloji (örn. kodlama, veri analizi) konusunda destek ararken, erkeklerde bu oran %26.
- Kadınların %40'ı yapay zekâ araçlarını ve yazılımlarını kullanma yetkinliğini önemli bir beceri olarak görürken, bu oran erkeklerde sadece %18.
- Erkeklerden daha fazla kadın, işlerinde düzenli olarak yapay zekâ kullanıyor (%78'e karşı %60).
- Kadınların %80'i kararsız kaldıklarında yapay zekaya danışıyor. Erkeklerde bu oran %68.
- Kadınlar bir siber saldırı konusunda erkeklerden daha fazla endişe duyuyor (%52'ye karşı %30).
TÜRKİYE’DE KADIN GİRİŞİMCİLİĞİ ORANI, EEMEA BÖLGESİNİN ÜZERİNDE
Araştırma, Türkiye’deki kadınların yüzde 60’ının kendini girişimci olarak tanımladığını ve bu oranın EEMEA (Doğu Avrupa, Orta Doğu ve Afrika) bölgesinin genelinin (yüzde 51) oldukça üzerinde olduğunu gösteriyor. Kendini şu anda girişimci olarak tanımlayan ya da gelecekte girişimci olarak görme olasılığı en yüksek olan nesiller (erkekler ve kadınlar); Z Kuşağı (yüzde 88) ve milenyum kuşağı (yüzde 72) iken, ardından X Kuşağı (yüzde 64) ve Baby Boomers (yüzde 55) geliyor. Bu sonuçlar, Türkiye’de bireylerin kendilerini girişimci olarak görme olasılığının yaşla birlikte azaldığını gösteriyor.
Türkiye’de kadınların bir iş kurmak istediği sektörler incelendiğinde, başlıca sektörlerin yiyecek ve içecek (%30), kozmetik (%17) ve iş hizmetleri (%12) olduğu görülüyor. Erkeklerin BT/bilgisayar alanında bir iş kurmak isteme oranı ise kadınlardan neredeyse iki kat daha fazla. (%12 erkek, %7 kadın).
‘GİRİŞİMCİ KADINLARIN GÜCÜNE YATIRIM YAPIYORUZ’
Mastercard Doğu Avrupa Bölge Başkanı Yasemin Bedir, Mastercard’ın girişim hızlandırma programı Lighthouse Türkiye’nin 2024-2025 kazananının da bir kadın girişimci olduğunu belirterek, “Araştırmamızın da ortaya koyduğu gibi, bölgemiz içinde en büyük girişimcilik ruhuna sahip olan ülke Türkiye. Türkiye’deki kadınların, dünyada benzer zorluklarla mücadele etiklerini, amaçlarına ve hayallerine giden yolda ne kadar azimli olduğunu biliyoruz. Bu bağlamda kadınlarımızı desteklemeyi bir sorumluluk olarak görüyoruz. Bu araştırma, kadın girişimcilerin kaydettiği ilerlemeye rağmen, hala var olan zorlukları da konuşmamız gerektiğini gösteriyor. Çünkü doğru ağa ulaştıklarında ve desteklendiklerinde kadınların zekalarıyla, cesaretleriyle parladıklarını, ekosistemlerinde fark yarattıklarını görüyoruz. Bu nedenle Mastercard olarak, küçük işletmelerin sürdürülebilir büyümesini desteklemek, daha fazla kadının hayallerine ulaşmasını ve ekonomiye katılmasını sağlamak için ihtiyaç duydukları çözümleri sunmaya devam ederek kapsayıcı bir dijital ekonomi inşa etmeye kararlıyız” dedi.
