Dünya Bankası, Kasım ayı başında Türkiye'deki şirketlerin yeşil dönüşümünü desteklemek amacıyla kullanılacak 155 milyon dolarlık krediye onay verdi. Kredi tutarları Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) aracılığıyla kullandırılacak ve TSKB de bu fonları Türkiye Yeşil Fonu'nun kısmi sermayelendirmesi için kullanacak. Projenin toplam büyüklüğünün, Dünya Bankası kredisine ek olarak fon ve yatırım yapılan şirket düzeyinde toplam 250 milyon dolarlık özel sermayenin harekete geçirilmesiyle 405 milyon dolara ulaşması bekleniyor.
Dünya Bankası Türkiye Ülke Direktörü Humberto Lopez ise Türkiye Yeşil Fonu'nun, özellikle KOBİ'ler ve orta ölçekli şirketler başta olmak üzere yeşil veya yeşil dönüşüm sürecindeki yenilikçi şirketlere yapılan yatırımlara öncelik vereceğini belirtmişti.
Bakan Mehmet Şimşek de 15 Kasım'da yaptığı açıklamada Yeşil Finans Projesi için Türkiye Sınai Kalkınma Bankası AŞ'ye sağlanacak 155 milyon dolar kredinin, Dünya Bankası tarafından onaylandığını belirterek proje kapsamında ülkede yeni bir fonu hayata geçireceklerini söylemişti.
Şimşek, projeyle işletmelere yeşil finansman arzının sağlanması, yeşil teknolojilere yatırımın teşvik edilmesi ve finansal sektörün çeşitlendirilmesinin amaçlandığını belirterek, "Türkiye Yeşil Fonu adında bir girişim sermayesi yatırım fonu kuruyoruz. Fon, yeşil ve yenilikçi dönüşüm firmalarına öz kaynak finansmanı sağlayacak." demişti.
TÜRKİYE YEŞİL FONU HAKKINDA BİR YORUM
Araştırmacı Büşra Zeynep Özdemir, Dünya Bankası tarafından açıklanan Türkiye Yeşil Fonu'nu AA için analiz etmiş. Yorumları özetle şöyle:
Bilindiği üzere iklim değişikliği ile mücadele ederken ekonomik büyümenin sürdürülmesi, başta gelişmekte olan ülkeler olmak üzere, az gelişmiş ülkelerin de gündeminde yer alan bir konudur. Çevresel açıdan sürdürülebilir ekonomi ise "yeşil dönüşüm"ün sağlanmasından geçiyor. Yeşil dönüşüm ise en fazla sera gazı salımına neden olan yoğun enerji kullanılan sektörler olmak üzere, tüm sektörlerde sera gazı salımlarının azaltılmasını mümkün kılacak bir dönüşümü gerekli kılıyor. Yeşil dönüşüm sektörlerde köklü bir değişiklik ihtiyacı ortaya çıkararak ciddi finansal kaynak talebine neden olurken iklim anlaşmalarında verilen taahhütlerin yerine getirilmesi de bu talebin karşılanmasından geçiyor. “Türkiye Yeşil Fonu” da bu noktada önem kazanıyor.
TÜRKİYE YEŞİL FONU'NUN AMACI NE?
Türkiye’de yeşil dönüşüm sürecinin hızlandırılması için kurulacak Türkiye Yeşil Fonu, Türkiye Sınai Kalkınma Bankası tarafından idare edilecek bir finansal destek mekanizmasıdır. Fonun Sermaye Piyasası Kurulu mevzuatına tabi ve girişim sermayesi yatırım fonu statüsüne sahip olması planlanıyor. Yeşil Yatırım Fonu ile yeşil dönüşüm sürecine katılan işletmelerin sermaye ihtiyacı karşılanarak sürecin hızlandırılması ve Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınma yolunda attığı adımların güçlendirilmesi hedefleniyor.
TÜRKİYE YEŞİL FONU'NDAN KİMLER YARARLANACAK?
Fonun ilk etapta Dünya Bankası tarafından sağlanacak 155 milyon dolar tutarındaki kredi ile oluşturulması ve önceliğin küçük ve orta ölçekli işletmelere verilmesi planlanıyor. Yüksek sera gazı emisyonuna neden olan işletmelerin dönüşüm sürecine hızlıca dahil olması gerektiği göz önüne alındığında da Türkiye Yeşil Fonu’ndan ilk olarak enerji ve imalat sektöründe faaliyet gösteren paydaşların yararlanması bekleniyor.
Özel sektörün de sermaye aktarmasıyla zamanla derinlik kazanacağı öngörülen fonun, Türkiye’nin yeşil dönüşümünde belirleyici bir rol oynaması amaçlanıyor.
Fonun sağlayacağı muhtemel kazanımlar
Yeşil dönüşüm, Türkiye’nin yalnızca emisyon azaltım hedefi açısından değil, aynı zamanda ticari ilişkileri açısından da önem taşıyor. 1995 yılından bu yana Gümrük Birliği'nin üyesi olan Türkiye, Avrupa Birliği’nin (AB) bu alandaki düzenlemelerine de tabi. AB’nin 2050’de Net Sıfır Emisyon hedefine ulaşabilmek için geliştirdiği ekim ayı itibarıyla geçiş süreci başlatılan Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) Gümrük Birliği kapsamında yapılan ticarete uygulanacak.
Mekanizma 2026 yılında öncelikli olarak elektrik enerjisi üretimi, demir-çelik, alüminyum, çimento, gübre ve hidrojen üretim sektörlerinde faaliyete alınacak. Türkiye’nin en fazla ihracat yaptığı pazarın AB olduğu ve bahse konu sektörlerin ihracatta hatırı sayılır bir yer tuttuğu dikkate alındığında, Türkiye Yeşil Fonu’nun bu sektörlerden başlanarak faaliyete alınması daha da önem kazanıyor. Türkiye’nin SKDM sonrası avantajlı konumunu koruması için de bu sektörlerde tüm üretim süreçlerinin yanı sıra mal ve ürünlerin teslim edilmesi sürecinin de düşük emisyonlu olması, mümkün olduğunca karbonsuzlaştırılması gerekiyor.
İstihdam edilebilir geniş bir nüfusa sahip Türkiye, gelişen ekonomisi ve yüksek yenilenebilir enerji kaynakları potansiyeliyle yeşil işler için bir cazibe merkezi de oluyor. Sahip olduğu coğrafi konumu ve çok yönlü proaktif dış politikası sayesinde çok sayıda ticaret yoluna aracılık yapabilmesi, Türkiye Yeşil Fonu’nu yeni yatırım fırsatlarının oluşturulması için de önemli kılıyor. Yabancı yatırımcıların katılımıyla yüksek derinliğe ulaşarak yeni iş alanları ve ticari ilişkiler yaratma potansiyelinin yüksek olduğu düşünülen Türkiye Yeşil Fonu’nun Türkiye ekonomisinin sürdürülebilirliğinin yanı sıra bölgesel ve küresel ticaretin karbondan arındırılmasına da katkı sağlaması oldukça muhtemel.
