Ekonomi terimleri sözlüğünün bu maddesinde özellikle son dönemde çok gündemde olan Blockhain var... Bu makalede blockchain nedir? Blockchain teknolojisi nasıl çalışır? Blockchain cüzdanı nedir? gibi merak edilen sorulara yanıt bulabilirsiniz...
En basit anlatımıyla bloklardan oluşan zincir yapıdaki Blockchain (Blok Zinciri), şifrelenmiş işlem takibini sağlayan dağıtık bir veritabanı sistemidir. Para transferlerinde her adım bir bloğu oluşturur.
Örneğin göndericinin ad, gönderilen tutar gibi bilgilerden her biri bir bloktur. Transfer işlemi esnasında oluşturulan bu bloklar şifrelenir, asla değiştirilemez ve kırılamaz hale getirilir. Bu bloklar tüm ağdaki herkese dağıtılır ve herkeste aynı şifreli bilgiler bulunur. Blockchain’ in merkeziyetsizleştirilmiş olma prensibi bu teknolojiye dayanır. Blok üzerindeki bilgiler sadece üzerlerinde belirtilen alıcı ve satıcı tarafından işlenebilir. Bunun yanı sıra Blockchain teknolojisi şeffaftır, isteyen herkes şu ana kadar birikmiş blokları inceleyip onları gözden geçirebilir. Şimdi soru ve cevaplarla blockchain konusuna birlikte bakalım:
BLOCKCHAİN NEDİR? NASIL ÇALIŞIR?
Öncelikle blockchain nedir? Veritabanı sistemlerinden biri olan Blockchain, şifrelenmiş veri zinciri anlamına gelir ve yapısı da bloklardan oluşur. Dağınık yapıda bulunan bu veritabanı sistemi bir işlem sırasında gerçekleştirilen her türlü işlem için bir blok oluşturur ve işlem güvenliğini sağlar. Kripto para ile birlikte kullanıcıların adını daha çok duyduğu Blockchain, bilgi kaydetme sistemi olarak da bilinirken bu sisteme kaydedilen bilgilerin değiştirilmesi, hacklenmesi gibi işlemler oldukça zordur ve bu sisteme kaydedilen bilgilerin değiştirilmesi ve düzenlemesi yapılamaz. 1991 yılında icat edilen bu sistemin ilk kez kullanılması ise 2009 yılına ve kripto para piyasasına dayanır.
BLOCKCHAİN NASIL ÇALIŞIR?
Blockchain veya blok zinciri, dijital bir defter görevi görür ve blok zincirine bağlı bütün bilgisayar sistemlerinde bilgiyi işleyerek çoğaltır. Bu zincir ağında bulunan her blok için bir dizi işlem yapmak gerekir ve yapılan her işlem zincirde bulunan her kullanıcının blok defterine işlenir. Yapılan bir işlemin binlerce bilgisayardan oluşan ağa yayılması ve bu ağda onaylanması da doğrulama sürecinde insan katılımcıyı ortadan kaldırarak daha az hataya olanak verir. Bilgilerin merkezi bir sistemde saklanmadığı bu teknolojide, eklenilen yeni bilgiler blok zincirine kopyalanarak bilgisayar ağına dağıtılır. Ağda bulunan bilgisayarlar da bilgi hakkındaki güncellemeyi yaparak sisteme yeni bloklar ekler.
2009’dan beri etkin olarak kullanılan Blockchain teknolojisinin en önemli özelliği merkeziyetsiz olmasıdır. Herhangi bir kurum veya kuruluşa bağlı olmayan bu teknolojide kontrol, blok sistemine sahip olan ağdadır. Her bilgi kopyalanarak ağda bulunan tüm kullanıcılara dağıtılır. Kopyalanan bilgiler dağıtılarak bilgiler üzerinde değişim veya düzenleme işlemi yapılamaması da bu teknolojinin öne çıkan bir özelliğidir. Ağda kayıtlı kullanıcıların her biri bu sistemde merkez görevi görür ve bilgilerin de kopyalanarak çoğaltılması sonucu hacklenme riskine karşı maksimum koruma elde edilir. Blok zinciri içerisinde bulunan her kullanıcı işlemlere ulaşabilir. Bilgi paylaşımı konusunda Blockchain açık ve şeffaftır. Herhangi bir para transferibde işlem çok kısa sürede gerçekleştirilir ve zamandan kazanılır.
BLOCKCHAİN CÜZDANI NEDİR?
Peki, blockchain cüzdanı nedir? Blockchain wallet veya blok zinciri cüzdanı olarak da bilinen Blockchain cüzdan, kripto para satın alımında kullanılır. Dijital para depolama aracı olarak işlev gören bu teknolojide gerçek bilgiler kullanılır ve bu bilgiler değiştirilemez kodlara sahiptir. Kimlik bilgilerinin yanı sıra özel anahtar olarak da anılan bir kod ile cüzdana erişim sağlanır. Blockchain cüzdanda bulunan bilgilerin her birini korumak için bir blok ağı oluşturulur ve işlemler sırasında şifrenin başka kullanıcılar ile paylaşılmaması güvenliği de arttırır. Blok zinciri cüzdanı oluşturmak için açık kaynak kodlu internet siteleri bulunur ve bu sitelerdeki adımlar izlenerek cüzdan oluşturulur. Her türlü kripto para alım-satım işlemi veya para ekleyip para çekme işlemi bu cüzdan aracılığıyla yapılabilir.
BLOCKCHAİN TEKNOLOJİSİ NERELERDE KULLANILIR?
Üstün koruma sağladığı iddiasıyla kullanılan blok zinciri teknolojisi, siber saldırılara karşı ve geniş kullanım alanına sahiptir. Tedarik zinciri, askeriye, kamu sektörü ve enerji alanı gibi çoklu kullanım yerine sahip olan bu teknoloji, özellikle nakliye şirketleri ve global çapta hizmet veren e-ticaret şirketlerinde de kullanılır. İnsan gücünü ortadan kaldıran bu teknoloji iş yükünü azaltarak maliyetlerin düşürülmesinde de etkin rol oynar. Sağlık sektöründe de bilgilerin dağıtılması konusunda oldukça kullanışlı olan bu teknoloji kripto para piyasasında da çok kullanılır. Blockchain teknolojisi, siber güvenlik, finans, bankacılık ve eğitim alanlarında da üstün güvenlik sağladığı için son yıllarda daha çok tercih edilir.
