Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Avrupa ve ABD'de en az 169 "gizemli hepatit" vakasının tespit edildiğini duyurdu. Açıklamaya göre bu ciddi karaciğer iltihabı vakalarını sıra dışı yapan şey, bilinen hepatit virüsleri olan hepatit A, B, C, D ve E'ye vakaların hiçbirinde rastlanmaması. Peki, gizemli hepatit virüsünün belirtileri ne? İşte detaylar...
Örgütün sitesinden yapılan açıklamada, Kovid-19 ile bağlantılı olduğu öne sürülen ve yeni "küresel salgın" şüphesiyle bakılan hepatit vakalarına dair son veriler paylaşıldı.
Hepatit virüsünün genellikle 1 ay ile 16 yaş aralığındakilerde görüldüğü, virüsün şiddetli etkileri nedeniyle bugüne kadar 17 çocuğa karaciğer nakli yapıldığı kaydedildi. Açıklamada "En az bir ölüm bildirilmiştir" denildi.
Peki, gizemli hepatit virüsünün belirtileri ne? Dünya Sağlık Örgütü şu açıklamayı yapıyor:
Açıklamada şu bilgiler de yer aldı:
Adenovirüs şu anda altta yatan neden olarak bir hipotez olsa da, klinik tablonun ciddiyetini tam olarak açıklamamaktadır. İlgili adenovirüs tipi olan adenovirüs tip 41 ile enfeksiyon, daha önce böyle bir klinik sunumla ilişkilendirilmemiştir. Adenovirüsler en yaygın olarak solunum yolu hastalığına neden olurlar, ancak türüne bağlı olarak gastroenterit (mide veya bağırsak iltihabı), konjonktivit (pembe göz) ve sistit (mesane enfeksiyonu) gibi başka hastalıklara da neden olabilirler. İnsanlarda enfeksiyonlara neden olabilen 50'den fazla immünolojik olarak farklı adenovirüs türü vardır. Adenovirüs tip 41, genellikle solunum semptomlarının eşlik ettiği ishal, kusma ve ateş olarak kendini gösterir.
COVID-19 pandemisi sırasında daha düşük adenovirüs dolaşımının ardından küçük çocuklar arasında artan duyarlılık, yeni bir adenovirüsün potansiyel ortaya çıkışı ve ayrıca SARS-CoV-2 ortak enfeksiyonu gibi faktörlerin daha fazla araştırılması gerekmektedir. Etkilenen çocukların büyük çoğunluğu COVID-19 aşısı almadığından, COVID-19 aşılarının yan etkileriyle ilgili hipotezler şu anda desteklenmemektedir.
Hem halihazırda etkilenen ülkelerde hem de başka yerlerde ek vakaları belirlemek için daha fazla çalışma yapılması gerekiyor. Öncelik, kontrol ve önleme eylemlerini iyileştirmek için bu vakaların nedenini belirlemektir. Adenovirüs ve diğer yaygın enfeksiyonlar için ortak önleme önlemleri, düzenli el yıkama ve solunum hijyenini içerir.
DSÖ, 16 Nisan'daki yazılı açıklamasında, İngiltere'de 74 çocukta sebebi belirlenemeyen hepatit virüsü tespit edildiğini duyurmuştu.
Virüsün tespit edildiği çocuklarda son bir aydır sarılık, ishal, kusma ve karın ağrısı gibi belirtilerin görüldüğü, bazı vakaların ise ağır karaciğer iltihabı geçirerek karaciğer nakliyle tedavi edildiği bildirilmişti.
Vakalardan birinin hepatit taşıyan biri veya birkaç kişiyle teması nedeniyle oluştuğu, diğer vakaların virüsü nereden aldığının bilinmediği kaydedilmişti.
Hastalığın "gizemli" veya "nedeni belirsiz" olarak tanımlanması, akıllara Kovid-19 virüsünü getirirken yeni bir "küresel salgın" ihtimalini gündeme taşıdı.
DSÖ, bazı hepatit vakalarında Kovid-19'un da tespit edildiğini fakat hepatit vakalarının Kovid-19'la bağlantısının netleşmesi için vakaların genetik nitelendirmeye gitmesi gerektiğini açıkladı.
Kovid-19, henüz adı konulmadan önce "gizemli bir akciğer rahatsızlığı" olarak tanımlanıyordu.
Örgütün sitesinden yapılan açıklamada, Kovid-19 ile bağlantılı olduğu öne sürülen ve yeni "küresel salgın" şüphesiyle bakılan hepatit vakalarına dair son veriler paylaşıldı.
11 ÜLKEDEN VAKA BİLDİRİMLERİ GELDİ
- Bugüne kadar 12 ülkeden nedeni bilinmeyen şiddetli hepatit virüsünün belirtilerine uyan vakalar rapor edilirken İngiltere'de 114, İspanya'da 13, İsrail'de 12, ABD'de 9, Danimarka'da 6, İrlanda'da 2, Hollanda ve İtalya'da 4'er, Norveç ile Fransa'da 2'şer ve Belçika'da 1 kişiye virüsün bulaştığı aktarıldı.
- İrlanda'da 2'den fazla vaka olabilme ihtimalinden ötürü toplam vaka sayısı "en az 169" olarak açıklandı.
17 çocuğa karaciğer nakli yapıldı
Hepatit virüsünün genellikle 1 ay ile 16 yaş aralığındakilerde görüldüğü, virüsün şiddetli etkileri nedeniyle bugüne kadar 17 çocuğa karaciğer nakli yapıldığı kaydedildi. Açıklamada "En az bir ölüm bildirilmiştir" denildi.
BELİRTİLERİ NE?
Peki, gizemli hepatit virüsünün belirtileri ne? Dünya Sağlık Örgütü şu açıklamayı yapıyor:
- Açıklmaada "Tanımlanan vakalar arasındaki klinik sendrom, karaciğer enzimlerinin belirgin şekilde yükseldiği akut hepatittir (karaciğer iltihabı) denildi.
- Açıklamada "Virüsün genel belirtilerinin karın ağrısı, ishal ve kusma, sarılık olduğu; çoğu vakada yüksek ateş görülmediği" bilgisi paylaşıldı.
- Vakaların 74'ünde ise üst solunum yolunu etkileyen adenovirüs bulunduğu, 20 vakada Kovid-19 görüldüğü ve 19 vakada hem adenovirüs hem Kovid-19'a rastlandığı bildirildi.
- Bilinen hepatit virüsleri olan hepatit A, B, C, D ve E'ye ise vakaların hiçbirinde rastlanmadı.
- En az 74 vakada adenovirüs tespit edildi ve moleküler testlere ilişkin bilgi verilen vakaların 18'inin F tip 41 olduğu belirlendi. Test edilenlerin 20'sinde SARS-CoV-2 tespit edildi. Ayrıca, 19'u bir SARS-CoV-2 ve adenovirüs birlikte enfeksiyonu ile tespit edildi.
Kovid-19 ile bağlantı ihtimalinin incelenmesi gerek
- Virüsün nasıl bulaştığına ilişkin somut bir sonuca varılmazken uluslararası seyahatlerin gizemli hepatit enfeksiyonuna neden olduğuna dair bir bulgu elde edilmedi.
- Hepatit vakalarının adenovirüs ve Kovid-19 ile bağlantılı olma ihtimalinin ise daha fazla incelenmesi gerektiği, özellikle bu vakaların Kovid-19'un yan etkisi olduğu varsayımlarının henüz bilimsel bir karşılık bulmadığı vurgulandı.
- DSÖ üyesi ülkelere, gizemli hepatit vakalarına işaret eden belirtileri tanımlama, araştırma ve Örgüte rapor etme tavsiyesi yinelendi.
ADENOVİRÜS HİPOTEZİ VAR TAM OLARAK AÇIKLAMIYOR
Açıklamada şu bilgiler de yer aldı:
Adenovirüs şu anda altta yatan neden olarak bir hipotez olsa da, klinik tablonun ciddiyetini tam olarak açıklamamaktadır. İlgili adenovirüs tipi olan adenovirüs tip 41 ile enfeksiyon, daha önce böyle bir klinik sunumla ilişkilendirilmemiştir. Adenovirüsler en yaygın olarak solunum yolu hastalığına neden olurlar, ancak türüne bağlı olarak gastroenterit (mide veya bağırsak iltihabı), konjonktivit (pembe göz) ve sistit (mesane enfeksiyonu) gibi başka hastalıklara da neden olabilirler. İnsanlarda enfeksiyonlara neden olabilen 50'den fazla immünolojik olarak farklı adenovirüs türü vardır. Adenovirüs tip 41, genellikle solunum semptomlarının eşlik ettiği ishal, kusma ve ateş olarak kendini gösterir.
COVID-19 pandemisi sırasında daha düşük adenovirüs dolaşımının ardından küçük çocuklar arasında artan duyarlılık, yeni bir adenovirüsün potansiyel ortaya çıkışı ve ayrıca SARS-CoV-2 ortak enfeksiyonu gibi faktörlerin daha fazla araştırılması gerekmektedir. Etkilenen çocukların büyük çoğunluğu COVID-19 aşısı almadığından, COVID-19 aşılarının yan etkileriyle ilgili hipotezler şu anda desteklenmemektedir.
EL VE SOLUNUM HİJYENİ
Hem halihazırda etkilenen ülkelerde hem de başka yerlerde ek vakaları belirlemek için daha fazla çalışma yapılması gerekiyor. Öncelik, kontrol ve önleme eylemlerini iyileştirmek için bu vakaların nedenini belirlemektir. Adenovirüs ve diğer yaygın enfeksiyonlar için ortak önleme önlemleri, düzenli el yıkama ve solunum hijyenini içerir.
Gizemli hepatit vakaları
DSÖ, 16 Nisan'daki yazılı açıklamasında, İngiltere'de 74 çocukta sebebi belirlenemeyen hepatit virüsü tespit edildiğini duyurmuştu.
Virüsün tespit edildiği çocuklarda son bir aydır sarılık, ishal, kusma ve karın ağrısı gibi belirtilerin görüldüğü, bazı vakaların ise ağır karaciğer iltihabı geçirerek karaciğer nakliyle tedavi edildiği bildirilmişti.
Vakalardan birinin hepatit taşıyan biri veya birkaç kişiyle teması nedeniyle oluştuğu, diğer vakaların virüsü nereden aldığının bilinmediği kaydedilmişti.
Kovid-19'dan sonra ikinci "küresel salgın" şüphesi
Hastalığın "gizemli" veya "nedeni belirsiz" olarak tanımlanması, akıllara Kovid-19 virüsünü getirirken yeni bir "küresel salgın" ihtimalini gündeme taşıdı.
DSÖ, bazı hepatit vakalarında Kovid-19'un da tespit edildiğini fakat hepatit vakalarının Kovid-19'la bağlantısının netleşmesi için vakaların genetik nitelendirmeye gitmesi gerektiğini açıkladı.
Kovid-19, henüz adı konulmadan önce "gizemli bir akciğer rahatsızlığı" olarak tanımlanıyordu.
