FATOŞ BOZKUŞ
fbozkus@ekonomist.com.tr
Bu yılın ilk yarısında da 25 uluslararası atama gerçekleşti. IK danışmanları, bu atamaların yılın ikinci yarısında da sürmesini bekliyor. Globalleşen iş hayatında işgücünün küresel hareketliliği artık kimseyi şaşırtmıyor.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Ancak son dönemde uluslararası pozisyonlara getirilen kişilerin sadece tepe yöneticileri olmadığı dikkati çekiyor. IK danışmanları da bizim bu tespitimize katılıyor ve daha genç yeteneklerde de yurtdışına giden kişi sayısının arttığını doğruluyor.
Bunun altında yatan en önemli nedenin ise daha önce yurtdışı opsiyonunu daha sık filtreden geçiren çalışanların, son bir yılda çıkan fırsatlara daha açık olmaya başlamaları olduğu ifade ediliyor. Bu yılın ilk yarısında da 25 uluslararası atama gerçekleşti. Bu atamalara bakıldığında, tepe yönetici pozisyonlarından çok orta yönetici pozisyonlarda yoğunlaştığı dikkati çekiyor.
Uzmanların dikkat çektiği bir başka konu ise farklı bir ülkede görev alan Türk yöneticilerinin sıklıkla kendi iş arkadaşlarından kişileri de aynı ülkeye çekmesi. Bu da transferlerin sayısını artıran bir başka unsur olarak karşımıza çıkıyor.
HANGİ ŞİRKETLER ÖNE ÇIKIYOR?
Yurtdışına yönetici ihraç eden çok uluslu şirketler arasında ilaç, finans, hızlı tüketim şirketleri dikkati çekiyor. Yılın ilk altı ayında, bulunduğu kuruma önemli katkı sağlamış, kârlılık artışı, yeni satış kanalları ekleme, verimlilik artışı gibi alanlarda katma değer yaratmış kişilerin ya görev bölgelerinin genişletildiğini ya da yurtdışında daha üst bir pozisyona atandığını gördük.
Yurtdışına gidenler arasında, ülke müdürlüğü, bölge liderliği gibi oldukça önemli üst düzey görevlere transfer olan Türk yöneticiler var. Bunların yanı sıra satış ve pazarlama, insan kaynakları rolleri de önemli oranda ihraç alan fonksiyonlar olarak görülüyor. Son altı ayda yurtdışı pozisyona atanan yöneticiler arasında erkeklerin ağırlığı olsa da kadınların sayısının da erkek yöneticilerden hiç de az olmadığı gözleniyor.
Daha önce Coca Cola Türkiye, Kafkasya ve Orta Asya Bölge Başkanı olan Galya Frayman Molinas’ın Coca Cola Global Stratejiden Sorumlu Başkan Yardımcısı olması son altı ayda yurtdışı yönetici atamalarında en dikkat çekici olanlarından biri.
Tabii tüm atamalar bu kadar üst düzeyde değil. ING Bank Türkiye’de şube müdürlüğü yaparken yurtdışına ING Bank Grubu Müşteri Deneyiminden Sorumlu İş Analisti olarak atanan Ayhan Ayaz gibi örnekler de var.
GİTMEYE İSTEKLİLER
Egon Zehnder Türkiye danışmanlarından Burcu Bıçakçı Ersoy, son altı ayda her dönem olduğu gibi deneyimli yöneticilerin şirket içi transfelerine sıklıkla rastladıklarını söylüyor. Ersoy, şirket dışı transferlerin de olduğunu ancak burada genç yeteneklerin sayısının daha fazla olduğunu belirtiyor.
Burcu Bıçakçı Ersoy, bu konuda şunları söylüyor: “Yurtdışına gitme konusunda istek oldukça arttı. Hatta adaylarımızın, iş Türkiye’de olsa da çok uluslu şirketlere, orta ve uzun dönemde yurtdışı fırsatlarını düşünerek ilgi gösterdiklerini görüyoruz. Ülke tercihi genellikle Batı’ya doğru olmakla birlikte, şartların uygun olması durumunda dünyanın her yerine açık olabildiklerini söyleyebiliriz.”
Transearch International Türkiye Genel Müdürü Göksel Önder’de bu bilgiyi doğruluyor. Önder, “Yurtdışı-na giden ve özellikle gitmek istediğini ya da yurtdışındaki fırsatlara açık olduğunu belirten yönetici sayısında önemli bir artış var” diye konuşuyor. Önder, çokuluslu şirketlerin ağırlıklı
olduğu ilaç, hızlı tüketim, kimya, bilişim sektörlerinde Türk yöneticilerin yurtdışı pozisyonlara daha çok atandığını belirtiyor.
TÜRK PROFESYONELLER REVAÇTA
Hugent Genel Müdürü Özlem Veryeri Taşkaya ise global markaların özellikle Ortadoğu, Doğu Avrupa ve Rusya’da yoğunlaşan operasyonlarında gerek bölgesel yakınlık, gerekse kültürel yakınlık nedeniyle üst düzey rollerde Türk adayları tercih ettiğine dikkati çekiyor.
Taşkaya, “Özellikle eğitim bütçesinin Türkiye’de yükselen bir ivme göstermesi, global çatılar altında çalışan adayların yurtdışı rollere talip olmasını arttırdı” diyerek ilginç bir tespitini de dile getiriyor.
KİMLER TERCİH EDİLİYOR?
Yurtdışında, değişik kültürlerde ve coğrafyalarda çalışmış ve başarılı olmuş, gelişim fırsatlarına açık, dinamik, enerji dolu ve kariyerinde başarılara sahip yöneticiler tercih ediliyor. Özellikle şirket dışı transferlerde, göev yapılacak ülkenin diline hakim olmak çok önemli bir avantaj oluyor.
Kariyeri boyunca Türkiye dışına çıkmamış ve dünyadaki akımları takip etme konusunda yavaş kalan bir yöneticinin yurtdışında fazla şansı yok. Türk yöneticileri, krizlere alışık ve mücadeleci olmalarıyla ve sonuç odaklılıklarıyla biliniyor.
Ayrıca gelişen bir ülke olduğumuz için, gelişmekte olan ülkelerin dinamiğinden ve sorunlarından anlayan yöneticiler yetiştirebiliyoruz. Bu yüzden rol eğer gelişen bir pazardaysa ve kriz yönetimi gibi beklentiler içeriyorsa Türk yöneticilerin şansı daha yüksek oluyor.
Maddi imkanlar açısından Ortadoğu ülkeleri Türk yöneticilere ciddi fırsatlar sunuyor. Bu ülkelerde verginin çok düşük ya da sıfır olması ve yabancı yönetici çalıştırma kültürünün çok gelişmiş olması işleri kolaylaştırıyor.
Kariyer gelişimi açısından Türk yöneticilerinin Batı’ya doğru yönelmeleri, gelişmiş pazarlarda daha derin tecrübeler edinmeleri daha iyi. Ancak pazar dinamiklerinin benzememesi, yöneticinin çalışma izni almasının kolay olmaması gibi nedenlerle Batı ülkeleri Türk yöneticilere her zaman açık olmayabiliyor.