FATOŞ BOZKUŞ
fbozkus@ekonomist.com.tr
Üst düzey yönetici seçme ve yerleştirme şirketlerinin yöneticileri, CFO’ların belirsizlik zamanlarında, regülasyonların arttığı dönemlerde, krizlerde, ekonomik ve politik dalgalanmalarda yönetimde en tepeye çıktığını söylüyor. Türkiye zor bir dönemden geçiyor.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Ekonomik dalgalanmalar, politik dengesizlikler ve belirsizlik ortamı şirketleri daha kontrollü olmaya, plansız büyümenin ve yatırımın önüne geçmeye itiyor. Borçlanma ve finansal enstrümanlar ile risk yönetimi daha da önemli hale geliyor. Böyle dönemlerde şirketler genel piyasa koşullarına göre riskleri azaltmak ve mevcut durumu korumak istiyor.
Bu hedefle hareket eden şirketler ise CEO ve genel müdür pozisyonları için yönetimde rakamsal yaklaşımların öne çıkmasını ve daha dikkatli ilerlenmesini mümkün kılan mali işler kökenli yöneticileri tercih ediyor.
Nitekim, son dönemde yapılan atamalara bakıldığında, CEO ve genel müdür pozisyonuna gelen pek çok kişinin bir önceki pozisyonunun CFO’luk olduğu dikkati çekiyor. Son bir yılda yönetime CFO kökenli bir yönetici atayan şirketler arasında Tofaş’tan Bayer’e, Tüpraş’tan Ray Sigorta’ya kadar pek çok kurumun olduğu görülüyor.
CFO’LARIN DÖNEMLERİ
Deloitte Türkiye’nin yakın zamanda yaptığı ‘Kariyer dünyasında CFO’nun yeri’ araştırmasında da ortaya çıktığı gibi, CFO’ların kariyer hedefinde CEO’luk ve genel müdürlük, yönetim kurulu ve ona bağlı üst düzey komiteler var.
Ağırlıklı olarak işletme, ekonomi ve işletme mühendisliği mezunu olan CFO’lar, bu pozisyona gelmeden önce şirketlerin mali işler bölümünden, bağımsız denetim gibi profesyonel hizmet sağlayıcı firmalardan, banka ve diğer finans kuruluşlarından geçiyor. Hedefleri şirketlerin yönetim koltuğuna oturmak olsa da C-seviyesindeki rollerin neredeyse tamamının doğal takip adımı CEO koltuğu oluyor.
ÖNE ÇIKARTAN NEDENLER
CFO’ları bu rekabette öne çıkaran bazı dönemler var. Spencer Stuart Türkiye danışmanlarından Hande Güngör, CFO’ların belirsizlik zamanlarında, regülasyonun arttığı dönemlerde, hızlı büyümenin yerini dengeli ve sağlıklı fi-nansallara bırakmak durumunda kaldığı devrelerde, krizlerde, ekonomik ve politik dalgalanmalarda yönetimde en tepeye çıktığını söylüyor.
“CFO’luk, CMO’luk, CSO’luk CEO’luğun bir adım öncesi gibi görülebilir” diyen Güngör, konuşmasını şöyle sürdürüyor: “Bu pozisyonlardan herhangi birinden konjonktür doğrultusunda CEO koltuğuna geçilebilir.
Ayrıca rotasyona izin veren şirketlerde birtakım kombinasyonlara da rastlamak mümkün oluyor. İçinde bulunduğumuz koşulların ise bu dönemde CFO’ların önünü açtığı yadsınamaz bir gerçek.”
ÖNLERİ NERELERDE AÇIK?
MY Executive kurucu ortağı Müge Yalçın da son dönem CEO atamalarında CFO ağırlığını gördüklerini dile getiriyor. Yalçın, bunun nedenini ise şöyle açıklıyor: “Şirketlerin büyüyen iş hacimlerini destekleyecek finans alternatifleri, şirkete farklı vizyon getirme becerileri önemli bir nedendir.
Bunun yanı sıra hızlı büyümenin yarattığı altyapı eksikliklerini, özellikle raporlama sistemlerini oturtmaları için CFO’lar daha fazla talep ediliyor.” Şirket satın almaları ve evliliklerinin de CFO talebini doğuran nedenler arasında olduğunun altını çizen Yalçın, “Yeni ortaklar yeni bir CFO ile çalışmayı tercih edebiliyor.
Özel sermaye şirketleri/fonları (private equity) yatırım yaptıklarında ilk iş yeni bir CFO atıyorlar” diye konuşuyor. Bunların yanı sıra, belirli bir büyüklüğe gelen Türk şirketleri de, biraz da yatırımcıların ve bankaların telkiniyle, mali işler ve finans fonksiyonlarını yeni ihtiyaçlarına göre düzenleyecek, altyapıyı gözden geçirecek ve şirketi bir sonraki hamleye hazırlayacak iyi bir CFO arayışına giriyor.
Kriz dönemlerinde ise mali durumu çok yakın takip etmek her zamankinden önemli hale geliyor. Ayrıca farklı finansman alternatiflerine ulaşabilecek donanımda CFO’lar daha da tercih edilir oluyor.
DAHA DA ARTACAK
Alexander Hughes Yönetici Ortağı Can Önen, belirsizlik döneminden en az zararla çıkmak isteyen şirketlerin, giderek artan bir şekilde CFO’larını CEO yaptığını göreceğimizi söylüyor. Önen, “CFO’ların şirketlerin iç yapısını ve yönetim kurulunu iyi tanıması, dışarıdan gelen CEO adaylarına göre bir avantaj oluşturuyor” diye konuşuyor.
İçinde bulunduğumuz dönemde CFO’ların yönetime çıkmasını doğal sonuç olarak gösteren Egon Zehnder Türkiye Yönetici Ortağı Murat Yeşildere ise bu tercihin sek-törel olarak değişebileceğinin altını çiziyor. Yeşildere, Türkiye’deki iş ortamındaki sıkışıklık ve iş yaratmanın zorlukları öngörüldüğünde, CFO’ların tepe koltuğa oturma olasılığının arttığının üzerinde duruyor.
Murat Yeşildere, konuşmasını şöyle sürdürüyor: “Hatta Türkiye gibi re-güle endüstrilerin sayısının ve regülasyonların, kamu ile iş yapmanın giderek önem kazandığı bir ülkede bu ilişkilere sahip olan ya da paydaş yönetimini iyi yapan yöneticilerin CEO koltuğunda etkin olabileceğini de söylemek yanlış olmaz.”