1999 yılında ilk web sitemi inşa ettiğim günden bu yana tam 20 yıl geçti. İnternet son 20 yıl içerisinde birkaç büyük devrim yaşadı. Bu devrimlere hazırlıklı olan internet girişimcileri işlerini geçmişten bugüne başarıyla taşıdılar.
CEM ENER
Kurucu Ortak BUBA Ventures
Ülkemizde 15 yıldan uzun bir süredir faaliyet gösteren internet girişimleri arasında Yemeksepeti, Çiçeksepeti gibi örnekleri sayabiliriz. Diğer yandan yaşanan devrimlerin ardından bugün faal olmayan yüzlerce örnek de mevcuttur.
X ve Y jenerasyonunun hatırlayacağı örnekler arasında Estore, Hızlıal, Weblebi, Hemalhemsat vb. girişimler bulunmaktadır. Peki, 2020 yılına girerken Türkiye’de internet girişimcileri hangi dikeyler ve iş modelleri etrafında toplanmış durumda? Tüketiciler ve son kullanıcılar hangi yerli web sitelerine yüksek ilgi gösteriyorlar?
Bu ayki yazımda internet girişimciliğine adım atmak isteyenlerin yararlanabileceği bazı verileri bir araya getirip sizlerle paylaşıyorum.
Paylaştığım tüm verilerin kaynağı Google Analytics, Amazon Alexa, SimilarWeb ve SEMrush platformlarıdır.
1- Ekim 2019’da Türkiye’de en çok trafik alan ilk 250 yerli (‘Türkiye’de geliştirilen ve Türkiye’den yönetilen’ anlamına gelir), özel (‘.gov.tr siteler hariç’ anlamına gelir) ve yasal (‘korsan içerik barındırmaz’ anlamına gelir) internet yayıncısının web sitesi toplam 3.3 milyar defa ziyaret edilmiştir. Bu ziyaretlerin 54%’ü haber ve medya dikeyindeki web sitelerine gerçekleşmiştir. Örneğin, Ekim ayında www.sozcu.com.tr 163 milyon, www.haberturk.com 108 milyon ziyaret almıştır.
Bu veriye baktığımızda haber ve medya içeriğinin popülaritesini koruduğunu ifade etmemiz mümkündür. Haber ve medya dikeyini 17.5% ile pazaryeri ve e-ticaret dikeyi takip etmektedir.
Devamında ise 5.27% ile ilan siteleri (örneğin www.zingat.com 7.1 milyon ziyaret almıştır), 4.3% ile portal siteleri (örneğin www.mynet.com 122 milyon ziyaret almıştır) ve azalan yüzdelerle diğer dikeylerdeki siteler gelmektedir.
Özetleyecek olursak, trafiğin en yoğun olduğu ilk üç dikey (1) haber ve medya (2) pazaryeri ve e-ticaret (3) ilan dikeyleridir.
2- Bir web sitesinin çok yüksek ziyaret alması o web sitesinin sahibi olan şirketin çok yüksek kazançlar elde etmesi anlamına gelmemektedir. Konuyu verilerle açıklamak için 2018 vergi yılında en yüksek miktarda vergiye tabi kazanç (matrah) beyan eden internet girişimlerini araştırabiliriz. Bu defa listenin tepesinde haber ve medya dikeyindeki web sitelerini değil, ilan dikeyindeki bir web sitesini görüyoruz. www.sahibinden.com 2018 yılında tam 500 milyon TL vergiye tabi kazanç beyan ederek birinci sıraya yerleşti.
İkinci sırada 253 milyon TL vergiye tabi kazanç ile www.nesine.com, üçüncü sırada 216 milyon TL vergiye tabi kazanç ile www.yemeksepeti.com yer aldı. Bu sıralamaya baktığımızda, en yüksek kazanç beyan eden ilk 3 girişimin sırasıyla (1) ilan (2) online bahis (3) pazaryeri ve e-ticaret dikeylerinde yer aldığını anlıyoruz.
3- Yeni başlayanlar için giriş bariyerlerinin seviyesi bakımından ele aldığımızda haber ve medya dikeyi en düşük giriş bariyerine sahip dikey olarak ön plana çıkmaktadır. İçerik üretimi becerisine sahip kişilerin / ekiplerin kısa süre içerisinde az kaynakla bir internet yayıncısı olması ve ivmelenmesi mümkündür.
Örneğin 2015’te açılan www.neoldu.com son aylarda ortalama 15 milyon ziyaret almaktadır. Haber ve medya dikeyinde bir internet girişimi kurmanız için size çok düşük maliyetlerle hazır altyapı sağlayacak platformlar bulunmaktadır.
Wordpress, CMS vb. kelimelerle Google’da arama yaparak doğru yerlere yönlenebilirsiniz. Pazaryeri ve e-ticaret ya da ilan dikeyinde yeni kurulacak girişimler için ise düşük maliyetle hazır altyapı sağlayan platformlar bulunsa da, reklam gibi maliyet kalemlerinde zor tabloların sizi beklediğini hesap etmelisiniz.
4- İngilizce literatürde ‘mission critical’ olarak geçen, Türkçe’ye ‘hedefe ulaşmak için azami derecede önemli’ olarak çevirebileceğimiz kavram üzerinde araştırma yapmanızı öneririm.
Neyin ‘mission critical’ olduğunu anlamak elbette hayat ve iş tecrübesi gerektirmektedir. Bu nedenle, kendi tecrübeniz yetersiz ise çevrenizden mentörlük almanızı da öneririm. Sizin kuracağınız internet girişimi için ‘mission critical’ öğeler nelerdir?
Çok özel fonksiyonlara sahip bir müşteri ilişkileri yönetimi (CRM) sistemine mi ihtiyacınız var? O zaman belki kendi CRM’inizi inşa etmeniz kabul edilebilir.
Diğer yandan, çok özel fonksiyonlara ihtiyaç duymuyorsanız her ay 10-15 Dolar ödeyerek kullanabileceğiniz SaaS (software-as-a-service) modelinde çalışan hazır CRM yazılımları (Örnek: Zoho CRM) da mevcuttur.
Müşterilerinizle satış öncesi ve sonrası süreçlerde iletişim kuracağınız bir sisteme mi ihtiyacınız var? Aylarca özel yazılım geliştirmekle uğraşmadan yine aylık 10-15 Dolar ödeyerek kullanabileceğiniz hazır SaaS yazılımları mevcuttur (Örnek: Zendesk). Muhasebe işlemlerinizi kendi bünyenizde mi yapacaksınız?
O halde sıfırdan yeni bir muhasebe yazılımını geliştirmenize büyük ihtimalle gerek olmayacaktır, Paraşüt gibi bir hazır SaaS yazılımını kullanabilirsiniz.
Bu gibi örnekleri çoğaltmak mümkündür. İnternet girişimciliği gün geçtikçe daha modüler hale gelmektedir. Sizin neyi dışarıdan modüler, neyi kendi bünyenizde yapacağınızla ilgili kararlar kendi yapacağınız ‘mission critical’ analizlerine dayanmalıdır.