Son iki yılda yatırım fonlarının büyüklüğü yüzde 30 artışla 39 milyar TL’ye çıktı. Bu büyümede yasal düzenlemeler ve fon platformu TEFAS’ın önemli rolü var. SPK Başkanı Vahdettin Ertaş, önümüzdeki dönemde ise getirilerin artırılması konusuna dikkat çekiyor.
Ertaş, “Maliyetlerin düşürülmesi, adil ve rekabetçi bir ortam, sürdürülebilir büyüme de gündemimizde önemli yer tutacak” diyor. 2008’de ortaya çıkan finansal krizin akabinde Avrupa Merkez Bankası (ECB) ile Amerikan Merkez Bankası’nın (FED) uyguladığı genişletici para politikalarının etkisiyle borçlanma maliyetleri düştü.
Ancak içinde bulunduğumuz dönemde bu trend yavaş yavaş geriye dönmeye başlıyor. Burada yatırım fonu ve emeklilik fonu yatırımları ile ülkenin tasarruf düzeyinin yurtiçi yatırımları finanse edecek seviyeye çekilmesi hedefleniyor. Yine güçlü bir kurumsal yatırımcı ayağı ile tasarrufun vadesinin uzaması isteniyor.
Sonuçta güçlü kurumsal yatırımcı tabanı, sermaye piyasalarının ve ülke ekonomisinin gelişimi için önemli. Sermaye Piyasası Kurulu Başkanı Vahdettin Ertaş, SPK olarak, bu bilinçle yatırım fonu ve portföy yönetimi sektörünün geliştirilmesi için önemli adımlar atmakta olduklarını söylüyor.
Getiri, sürdürülebilir büyüme ve rekabet başlıklarına dikkat çeken Ertaş, yatırım fonları ile ilgili gelişmeleri ve beklentilerini paylaştı. Kurumsal yatırımcıların gelişiminde en önemli kilometre taşları olarak 2012 sonunda çıkan yeni SPK yasasını ve sonrasında hayata geçirilen düzenlemeleri gösteren Ertaş, sorularımızı şöyle yanıtladı:
Yeni SPK yasası ve düzenlemelerin önemi nedir? Fon piyasası ile ilgili ne gibi düzenlemeler oldu?
İstanbul Uluslararası Finans Merkezi projemiz kapsamında kolektif yatırım kuruluşlarımızın ve portföy yönetim sektörümüzün uluslararası alanda rekabet edebilecek hukuki altyapıya kavuşmaları sağlandı. Yeni düzenlemelerle uluslararası uygulamalara paralel olarak yatırım fonlarının kuruculuğu, münhasıran bu alanda faaliyet gösteren portföy yönetim şirketlerine devredildi.
Portföy yönetim şirketlerinin ihtisaslaşmasının ve know-how’larının daha etkin bir şekilde kullanılabilmesinin önü açıldı. Yeni düzenlemeler uyarınca, portföy yönetim şirketlerinin hizmet verdiği müşterilerin portföylerinde yer alan varlıklar, SPK tarafından yetkilendirilmiş bir portföy saklama kuruluşunda saklanıyor.
Böylece portföy yönetim şirketlerinin fon yönetimine ve malvarlığına ilişkin işlemlerin bağımsız bir saklayıcı tarafından denetlenmesi amaçlandı ve yatırımcıların fonlara ve sisteme olan güveni arttırıldı.
Bunun yanında TEFAS da 2015 yılında devreye alındı. Bu platforma neden ihtiyaç duyuldu?
Düzenlemelerimizle eşanlı olarak da yatırım fonlarının dağıtım kanallarının yaygınlaşması adına Türkiye Elektronik Fon Alım Satım Platfor-mu’nu (TEFAS/Platform) devreye aldık. Böylece yatırımcıların tüm kurumların fonlarına tek bir hesaptan ulaşmalarına imkan sağladık.
Eski sistem piyasada performansa dayalı rekabetin oluşmasına engeldi. TEFAS bu özelliğiyle sektörde başlı başına rekabeti ve dolayısıyla performansı artırıcı bir yapıyı, portföy yönetim şirketleri için de fonlarını daha geniş yatırımcı kitlelerine sunabilme imkanını beraberinde getirdi.
Sonuçta portföy yönetim şirketlerinin önünü açan yeni düzenlemeler, yatırımcıların yatırım kararlarını sağlıklı bir şekilde ve rekabetçi bir ortamda verebilmesini teminen hayata geçirildi. Şeffaflık ve bilgi akışını en üst düzeyde tutması hedeflenen fon bilgilendirme platformu ve TEFAS sayesinde yatırımcılara tasarruflarını en etkin şekilde değerlendirme imkanı sağlandı.
TEFAS'ta ilk yıl izleniminiz nedir? 2015 nasıl bir yıl oldu?
TEFAS oldukça yeni bir yapı olmasına karşın yatırım fonları piyasasını serbest piyasa koşullarına uyumlu hale getirmesi nedeniyle oldukça hızlı bir büyüme gösterdi. TEFAS ile birlikte yatırımcılara, yüksek işlem maliyetlerine katlanmadan ve farklı dağıtım kanallarını kullanmadan TEFAS’ta işlem gören tüm fonlara kurucu tarafından açıklanan fiyatlar ve belirlenen işlem saatleri dahilinde erişim imkanı sağlandı.
Bilgiye ve fona erişimi kolaylaştıran bu platformda mevcut durumda 254 adet yatırım fonu işlem görüyor. Bugüne kadar aktif bir kampanya yürütülmemesine rağmen yaklaşık bir yıl içerisinde platformda gerçekleştirilen işlem hacmi 13 milyar TL’yi aştı.
2016 yılı planlarında ne var?
TEFAS’ta gerçekleşen işlem hacminin ve TEFAS’ın yatırımcılar nez-dindeki bilinirliğinin artırılması için 2016 yılı içerisinde görsel ve yazılı basında tanıtım çalışmaları artırılacak. Önümüzdeki günlerde farkındalık oluşturmaya yönelik tanıtım çalışmaarı ile birlikte TEFAS’ta işlem hacminin hızla artacağına ve TEFAS’ın sektörün büyümesine daha fazla katkı sağlayacağına inanıyorum. BES fonlarının getirisine yönelik son dönemde eleştiriler gündeme geldi.
Yatırım fonlarında getirileri nasıl buluyorsunuz?
Kurumsal yatırımcı sektörünün geliştirilmesi amacıyla gerek hukuki altyapının geliştirilmesi gerekse dağıtım kanallarının genişletilmesi için SPK olarak gerekli adımları atıyoruz. Bizim bu adımlarımızla birlikte pastanın büyü-tülmesinde portföy yöneticilerinin performansı da belirleyici olacak.
BES tarafında Hazine ve SPK’nın destekleyici çabalarıyla kısa sürede yaklaşık 50 milyar TL’lik portföy büyüklüğüne ve 6 milyon katılımcı sayısına ulaşıldı. Buna rağmen katılımcı sayısındaki artışın sürdürülebilirliği ve mevcut katılımcıların sistemde kalması, katılımcı memnuniyetiyle ilişkili. Bu yüzden artık odak-lanılması gereken temel konu emeklilik yatırım fonlarının getirileri. BES’tekine benzer durum yatırım fonlarında da geçerli.
2016 ajandanızda bu konuyla ilgili ne yapacaksınız?
Kısa vadeli küçük kazançlar yerine piyasayı büyütme, adil bir rekabet ortamında mevzuata ve etik kurallara uyum ve İstanbul’u yakın bir tarihte finans merkezi yapma vizyonu kapsamında portföy yönetim faaliyetlerinin yürütülmesi gerekiyor.
Bu amaçla önümüzdeki dönemde hem yatırım fonlarının hem de BES fonlarının getirilerinin artırılması, maliyetlerinin düşürülmesi, adil ve rekabetçi bir ortamın sağlanması ve sürdürülebilir bir büyümeyi sağlamaları, gündemimizde önemli bir yer tutacak.
Kurumsal yatırımcı sektörü, hem sermaye piyasalarımız hem de ekonomimizin finansmanı için son derece önemli bir müessese. Kurumsal yatırımcının geliştirilmesi için tüm tarafların özen göstermesi gereken bir alan olduğuna inanıyoruz.
"Sektör iki yılda yüzde 30 büyüdü"
Vahdettin Ertaş, fon sektöründeki gelişmeler konusunda şunları söylüyor: "Yeni SPK kanunu, emeklilik yatırım fonlarına ilişkin yeni düzenlemeler ve TEFAS ile birlikte kolektif portföy yönetimi konusunda çok önemli gelişmeler kaydediliyor. Fon sektörünün toplam değeri 2009-2013 yılları arasında her yıl 30 milyar TL civarında seyrederken, 2014-2015 yıllarında toplamda yüzde 30 büyümeyle 39 milyar TL'ye ulaştı.
Son iki yıldaki bu büyümede gerek uluslararası standartlarda yeni düzenlemelerimizin gerekse de TEFAS'ın katkısı göz ardı edilemez. Fonlarımız yurtiçinde gerekli büyümeyi kaydedip uluslararası yatırım platformunda rekabet edebilecek seviyeye yaklaştığında, uluslararası entegrasyonun da sağlanabileceğini düşünüyorum"