Netflix'in çok izlenen filminde atıf yapılan 'Havana Sendromu' nedir?

Netflix'te geçen hafta Türkiye ve dünyada en çok izlenen film Dünyayı Ardında Bırak oldu... Teknolojinin potansiyel tehlikelerine ilişkin mesajlar içen film Tesla sahnesiyle çok konuşuldu. İzleyiciyi ikiye bölen filmde aslında geçmişte yaşanmış bazı olaylara da atıfta bulunuyor.

15 Aralık 2023 | 22:49
Son Güncellenme: 17 Aralık 2023 | 20:36

Netflix, başrolerinde Julia Roberts, Mahershala ve Ethan Hawke'nin yer aldığı filmi şöyle tanıtıyor: Lüks bir kiralık evde hafta sonu kaçamağına giden bir ailenin tatili, bir siber saldırının tüm cihazlarını bozması ve kapılarında iki yabancının belirmesiyle tekinsiz bir hâl alır.

Gizem filmi aslında bir kısmı gerçekten yaşanmış, bir kısmı yaşanabilecek olaylara atıfta bulunuyor. Screen Rant'a göre Yönetmen, Three Mile Island olayı (Nükleer kaza), Love You Bug virüsü (milyonlarca bilgisayarı etkileyen virüs), Havana Sendromu ve NASA siber saldırısı gibi gerçek dünyadaki felaketlere gönderme yapıyor. Filmde bahsedilen petrol tankeri kazası ve Tesla otopilot kazaları, birebir yaşanmış olaylardan esinlenmese de, gerçek hayattaki kimi olayları yansıtıyor ve ileri teknolojinin potansiyel tehlikelerini vurguluyor.

FİLMDEKİ GİZEMLİ SES VE HAVANA SENDROMU

Filmde merak edilen sahnelerden biri de gizemli ve çok rahatsız edici bir sese ilişkindi. Filmin yönetmeni Sam Esmail, "Filmin tek bir karesini bile çekmeden önce, bu sesi ayarlamaya çalışıyorduk. Havana Sendromu'nun unsurlarını kullandık; bu, insanların rahatsızlanmasına neden olan ve hala nedenini bulamadıkları gizemli bir sestir" diyor.

HAVANA SENDROMU NEDİR?

Peki, filmde atıfta bulunulan Havana Sendromu nedir?

2016 yılının sonlarında, Küba'nın Havana kentinde görev yapan 21 Amerikalı ve Kanadalı diplomatik personel ve aileleri olağandışı sağlık sorunları yaşadı. Semptomlar, etkilenenler arasında farklılık gösterse de, hastalığın başlangıcı genellikle tuhaf, tiz sesleri duyma olarak tanımlandı. Diplomatik personel ve aileleri, baş dönmesi, denge ve duyma kaybı, anksiyete ve "bilişsel sis" diye nitelendirdikleri semptomları bildirdi. Bu kişiler, çevredekilerin duymadığı gürültüler duyduklarını;  baskı ve titreme hissettiklerini aktardılar. Etkilenenlerin çoğu herhangi bir belirti göstermeden iyileşse de, bazılarında işitme kaybı, hafıza kaybı ve mide bulantısı gibi uzun süreli etkiler görüldü.

O dönemki spekülasyonlar, bu sağlık etkilerinin sonik veya radyo frekansı yoluyla yönlendirilmiş bir saldırıdan kaynaklandığı yönündeydi. Nedeni hala çözülemeyen semptomlara ilk olayların yaşandığı yer nedeniyle 2017 yılında “Havana sendromu” adı verildi. O dönem Küba'da bu gizemli rahatsızlığı yaşayan Kanadalı diplomatlar, Ottawa hükümetine 21,1 milyon dolarlık tazminat davası açmıştı. Küba hükümeti ise gizemli sonik saldırı iddialarını yalanlamıştı.

ABD Bilimler Akademisi tarafından Aralık 2019'da yayımlanan bir raporda, söz konusu hastalığa, yönlendirilmiş mikrodalga radyasyonunun yol açmış olabileceği ancak net bir çıkarım yapılamayacağı belirtildi.

Wall Street Journal 2022 yılındaki bir haberinde ise Cenevre ve Paris'te görev yapan ABD'li diplomatların 2021 yazında Havana Sendromuna yakalandığını iddia etti.