Piyasalarda 'şahin' Fed baskısı

Küresel piyasalarda, ABD hükümetinin kapanma riskinin ertelenmesinin ardından ABD Merkez Bankası (Fed) yetkililerinin "şahin" tonlu sözle yönlendirmeleriyle negatif bir seyir izlenirken, bugün gözler yurt içinde enflasyon verilerine çevrildi.

03 Ekim 2023 | 09:11
Son Güncellenme: 03 Ekim 2023 | 10:13

ABD'de hafta sonu, federal hükümete 45 günlük finansman sağlayacak geçici bütçe tasarısının onaylanmasından sonra dikkatler Fed'in önümüzdeki süreçte nasıl adımlar atacağına çevrildi.

Analistler, Fed yetkililerinin "şahin" açıklamalarının pay piyasalarını baskıladığını belirterek, bu hafta ABD'de açıklanacak istihdam raporu verilerinin piyasalarda oynaklığı artırmasının beklendiğini ifade etti.

Dün Fed Başkanı Jerome Powell, Pensilvanya'da toplum ve iş dünyası liderleriyle yaptığı toplantıda, Fed'in "sağlıklı" bir ekonomiye odaklandığını söyledi. Powell, ekonominin hala salgının neden olduğu sorunlarla uğraştığına işaret ederek, hedeflerinin sürdürülebilir ve güçlü bir iş gücü piyasasını sağlamak olduğunu vurguladı.

Diğer Fed yetkililerinin açıklamaları da takip edilirken, Fed'in şahin yönetim kurulu üyelerinden biri olarak bilinen Michelle Bowman, birden fazla faiz artırımı çağrısını yineledi ve faizlerin bir süre daha kısıtlayıcı düzeyde tutulmasının uygun olacağını belirtti.

Fed'in Denetimden Sorumlu Başkan Yardımcısı Michael Barr da Powell'ın "faiz oranları konusunda dikkatli ilerlenmesi gerektiği" değerlendirmesine katıldığını dile getirdi.

En önemli sorunun bu yıl ek faiz artışına ihtiyaç olup olmaması değil, faiz oranlarının ne kadar süre yeterince kısıtlayıcı bir seviyede tutulması gerektiği olduğunu savunan Barr, bunun biraz zaman alacağını düşündüğünü söyledi.

Cleveland Fed Başkanı Loretta Mester da "Muhtemelen bu yıl faiz oranlarını bir kez daha artırmamız ve ardından enflasyonu yakalamak için bir süre daha yüksek seviyelerde tutmamız gerekecek." dedi.

Veri tarafında ise eylül ayı imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) 48,9'dan 49,8'e revize edildi. Endeks, ağustosta 47,9 değerinde gerçekleşmişti. ABD'de ISM imalat sanayi PMI de eylülde 1,4 puan artarak 49 seviyesinde gerçekleşti.

Analistler, ABD'de açıklanan söz konusu PMI verilerindeki yükselişe karşın verilerin hala 50 seviyesinin altında olduğunu ve ekonomik aktiviteye ilişkin endişelerin devam ettiğini bildirdi.

Söz konusu gelişmelerin ardından ABD 10 yıllık hazine tahvillerinin getirisi 10 baz puanın üzerinde artış göstererek yüzde 4,70 seviyelerine tırmanırken, yüzde 0,9 yükselişle günü 107,1 seviyesinden tamamlayan dolar endeksi, yaklaşık son bir yılın en güçlü kapanışını gerçekleştirdi.

Düşüş eğilimini üst üste 7. güne taşıyan altının ons fiyatı ise 1.815 doları test ederek 9 Mart'tan bu yana en düşük seviyesine indi.

Öte yandan, ABD'de Birleşik Otomotiv İşçileri Sendikasının (UAW) ülkedeki 3 otomobil üreticisine yönelik başlattığı grevin maliyetinin ilk 2 haftada 4 milyar dolara yaklaştığı bildirildi.

New York borsasında dün Nasdaq endeksi yüzde 0,67 artarken, Dow Jones endeksi yüzde 0,22 değer kaybetti ve S&P 500 endeksi yatay bir seyir izledi. ABD'de endeks vadeli kontratlar, yeni güne ise negatif bir seyirle başladı.

Avrupa ve Asya borsaları 

Avrupa borsalarında dün negatif bir seyir izlendi.

Avrupa ekonomisine dair artan endişelerle pay piyasalarında negatif bir seyir öne çıkarken, Avrupa Merkez Bankası (ECB) üyelerinin de sözle yönlendirmeleri takip ediliyor.

ECB Başkan Yardımcısı Luis de Guindos, temel amaçlarının enflasyonla mücadele etmek olduğunu vurgulayarak, "Petrol ve doğal gaz fiyatlarındaki artış ve zayıflayan avronun oyun değiştirici bir olduğunu söyleyemem." dedi.

Faiz indirimleri hakkında konuşmak için henüz erken olduğunu aktaran Guindos, "Tahminlerimiz enflasyonun önümüzdeki aylarda yavaşlamaya devam edeceğine işaret ediyor ancak bu süreci çok yakından takip etmemiz gerekiyor. Çünkü dezenflasyon sürecini baltalayabilecek unsurlar oldukça güçlü." ifadelerini kullandı.

Avrupa genelinde dün açıklanan imalat sanayi PMI verileri karışık sinyaller verirken, Almanya'da imalat sanayi PMI 39,6 ile beklentilerin altında kaldı.

Avro/dolar paritesi, 1,0460'a inerek 7 Aralık 2022'den bu yana en düşük seviyesinde bulunuyor.

Öte yandan, Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde, yılın ikinci çeyreğinde Airbnb, Booking, Expadia ve TripAdvisor gibi dijital platformlardan kısa dönem kiralamalar bir önceki yıla kıyasla yüzde 15,8 artarak rekor seviyeye yükseldi.

Dün İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 1,28, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,94, İtalya'da MIB 30 endeksi 1,39 ve Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 0,91 azalış kaydetti. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar, yeni güne de negatif bir seyirle başladı.

Asya piyasalarında da negatif seyir öne çıktı.

Fed yetkililerinin şahin açıklamalarının ardından artan risk algısı Asya'ya da taşındı.

Bölgede açıklanan verilere göre, Japonya'da imalat sanayi PMI 48,5, Çin'de Caixin imalat sanayi PMI 50,6 ve hizmet sektörü PMI 50,2 ile tahminlerin altında kalırken, bölgede ekonomik aktiviteye dair endişeler arttı.

Tatil dolayısıyla Çin ve Güney Kore piyasalarında işlem gerçekleşmedi.

Kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,8 ve Hong Kong'da Hang Seng endeks yüzde 3,3 değer kaybetti.

Dün Fed'in yılın geri kalanında faiz artışına gidebileceğine dair artan endişelerin ardından yüzde 0,2 yükselişle 149,9 seviyesinden günü tamamlayan dolar/yen paritesi, 20 Ekim 2022'den bu yana en güçlü kapanışını gerçekleştirdi.

Yurt içi piyasalar 

Yurt içinde, dün alıcılı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, yüzde 1,82 değer kazancıyla günü 8.486,96 puandan tamamlayarak tüm zamanların en yüksek günlük kapanışını gerçekleştirirken, gördüğü en yüksek seviye rekorunu da 8.511,61 puana taşıdı.

Dolar/TL, dün yüzde 0,2 artışla 27,4648'den kapatmasının ardından bugün bankalararası piyasanın açılışında 27,5060 seviyesinden işlem görüyor.

Analistler, bugün yurt içinde gözlerin enflasyon verilerine çevrildiğini belirterek, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Hafize Gaye Erkan'ın Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonu'nda yapacağı sunumun takip edileceğini bildirdi.

AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistler, eylül ayında Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) yüzde 5,0 artmasını bekliyor.

AA Finans'ın, TÜİK tarafından yarın açıklanacak eylül ayı enflasyon verilerine ilişkin beklenti anketi, 12 ekonomistin katılımıyla sonuçlandı. Ekonomistlerin eylül ayı enflasyon beklentilerinin ortalamasına (yüzde 5,00) göre bir önceki ay yüzde 58,94 olan yıllık enflasyonun yüzde 61,91'e çıkacağı hesaplanıyor.

Öte yandan, ekonomistlerin 2023 sonu enflasyon beklentisi eylülde yüzde 65,50 oldu.

Analistler, bugün yurt içinde enflasyon verileri, finansal kesim dışındaki firmaların döviz yükümlülükleri ve varlıkları, yurt dışında ise ABD'de JOLTS açık iş sayısı verilerinin yatırımcıların odağına yerleştiğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 8.600 ve 8.700 seviyesinin direnç, 8.400 ve 8.300 puanın destek konumunda olduğunu kaydetti.

Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:

10.00 Türkiye, eylül ayı TÜFE ve ÜFE

14.30 Türkiye, temmuz ayı finansal kesim dışındaki firmaların döviz yükümlülükleri ve varlıkları

17.00 ABD, ağustos ayı JOLTS açık iş sayısı