Levent Gökmen Demirciler
lgokmen@ekonomist.com.tr
Züccaciyeciler Derneği (ZÜCDER) Başkanı Mesut Öksüz, oluşturdukları ZÜCDER IK-Kariyer projesi ile ilk etapta Gedik ve Kültür Üniversiteleri ile anlaştıklarını projeyi Türkiye geneline yaymayı hedeflediklerini söylüyor.
Züccaciye sektörü her geçen yıl büyüme grafiği çizen önemli bir sektör konumunda. Pazar büyüklüğü 10 milyar dolara ulaşmış durumda. 2019 yılını toplam 4,6 milyar dolarlık ihracat, 880 milyon dolarlı ithalat ile kapattı. Sektör 2019 yılında 3,7 milyar dolar dış ticaret fazlası verdi.
Züccaciye sektörünün tüm ürün grupları incelendiğinde sektörün ihracatı son 5 yıla göre yüzde 1,5, son 10 yıla göre ise 2,8 kat artarak 4,6 milyar dolar olarak gerçekleşti. Züccaciye sektörü, 250 bin civarındaki istihdamı ile dolaylı olarak bir milyon civarında kişiye dokunuyor. Sektörün çatı kuruluşu olan Züccaciyeciler Derneği (ZÜCDER) ise 470 civarında üyeli bir dernek.
Züccaciyeciler Derneği (ZÜCDER) Başkanı Mesut Öksüz, sektörün en önemli sorunlarından birinin kalifiye eleman sorunu olduğunu bu nedenle istihdamın arttırılmasına yönelik çalışmalar yaptıklarını söylüyor.
Sektördeki kalifiye eleman açığını kapatabilmek adına ZÜCDER İK-Kariyer projesini oluşturduklarını belirten Mesut Öksüz, bu proje ile gençlerin hayata atılmalarını sağlamak için ilgili meslek liselerinden ve üniversitelerden mezun olan gençlere istihdam olanağı ile okumaya devam edenlere staj imkanı sağladıklarını vurguluyor.
Gençlere ulaşmak ve sektöre nitelikli iş gücü kazandırmak hedefiyle oluşturdukları ZÜCDER İK-Kariyer projesi ile ilk etapta Gedik ve Kültür Üniversiteleri ile anlaştıklarını söyleyen Öksüz, projeyi Türkiye geneline yaymayı hedeflediklerini belirtiyor.
Projenin 250 istihdam ve 500 staj yeri ile başlamasını planladıklarını belirten Öksüz, şu bilgileri veriyor:
“Bir yıl içinde bu sayıları ikiye katlamayı hedefliyoruz. Oluşturacağımız CV havuzu ile artık sektörün vasıflı veya vasıfsız eleman ve stajyer ararken başvuracağı bir kurum olarak sayıyı giderek yükseltmeyi planlıyoruz.
Bu istihdam mavi yakalı olabileceği gibi, bilişim, dijital sistemler, satış ve pazarlama, mühendislikler, iç mimari, çeşitli teknikerlikler, elektrik elektronik bölümleri, grafik, tasarım, görsel iletişim, medya, halkla ilişkiler, finans vb. çeşitli bölümleri kapsayacaktır.
Gedik ve Kültür Üniversiteleriyle gerçekleştirilen anlaşmaların ardından projeyi ülke çapında yaygınlaştırmayı hedeflediklerini vurgulayın Öksüz, projeyi Türkiye’nin çeşitli yerlerindeki, özellikle de sanayici üyelerinin çoğunlukta olduğu illerde de uygulayarak yaygınlaştırmayı hedeflediklerini söylüyor.
Öksüz, “Proje ile okul-sanayi işbirliği sağlanacak ve hem iş dünyası nitelikli eleman ve stajyer açığını giderecek, hem de yeni mezun ve henüz okuyan gençler direkşirketlerde istihdam edilme ve staj yapma olanağını sağlayacaklar” diyor.
Anadolu'daki devlet üniversitelerinden mezun gençlere işe geçişlerinde fırsat eşitliği sağlamayı hedefleyen İlk Fırsat Programı’nın STK paydaşlarından olduklarına da dikkat çeken Öksüz, “Derneğimizde de program dolayısıyla arkadaşlarımızı proje süresince ve proje bitiminde de istihdam ettik.
Yine Uluslararası Down Sendromu Federasyonu (UDF) ile ZÜC-DOWN Mesleki Eğitim ve İstihdam Projesi’ni başlattık. Proje kapsamında down sen-dromlu 8 gencin dernek üyelerimiz tarafından istihdamı sağlandı” diye konuşuyor.
İHRACAT BİRİM FİYATI ARTTI
İhracatta başarılı bir performans sergileyen sektörün ihracat kg birim fiyatı son 10 yılda yüzde 13 oranında artış göstererek 2019 yılında 3,45 kg/dolar olmuştu. Pandemi etkisinin arttığı bu yılın nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 49,5, Mart ayına göre yüzde 44 azalarak 215,8 milyon dolar ihracat gerçekleşti.
Bu yılın mayıs ayında ihracat yine bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 46 azaldı ancak Nisan ayına göre ise yüzde 15,9 artarak 249,5 milyon dolar oldu. Haziran ayında ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 49,5 azalırken bir önceki aya göre ise yüzde 49,8 artarak 374 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti.
Temmuz ayında ihracat 2019’un aynı ayına göre yüzde 2,3 arttı ve bir önceki aya göre ise yüzde 11 artarak 415,5 milyon dolara ulaştı.
Pazar büyüklüğümüz 10 milyar dolara ulaşan sektörde markalaşmanın artmasının büyük önem taşıdığına dikkat çeken Öksüz, şunları söylüyor:
“Bu markalarımızın hem yurt içinde hem yurt dışında mağazalaşması, devlet teşviklerinin firmalarımıza daha fazla kullandırılması önemli.
Üreticilerimizin enerji, finans ve işçilik maliyetlerinin düşürülmesi, KDV’nin yüzde 18’den yüzde 8’e düşürülmesi, küçük elektrikli ev aletlerimizdeki ÖTV’nin kaldırılması gibi teşvikler de sektörümüze dinamizm katarak büyümeyi tetikleyecek dinamitler olur.”
Sektörün büyümesini etkileyen unsurlardan biri de ülkemizde üretilmeyen veya yurt içindeki talebi yeterince karşılayamayan özellikle hammaddelerin üzerinde bulunan koruma önlemlerinin ağır olması ve ilave gümrük vergilerinin her geçen gün artıyor olması.
Örneğin; ülkemizde 600 bin ton yıllık kullanım ihtiyacı olan paslanmaz çelik hammaddesinin sadece 1/3’ü ülkemizde üretilebilmekte. Yine plastik hammaddesinin de sadece yüzde 11’i ülkemizde üretiliyor. Öksüz, bu konuda şu tespitlerde bulunuyor:
“Hammaddede ithale bağımlı olan bu sektörlerdeki ek gümrük vergilerinin kaldırılması firmalarımızın maliyetlerini düşüreceğinden hem yurt içinde hem de yurt dışındaki rekabet gücümüzü artıracaktır. Döviz kurundaki dalgalanmalar, faizlerin artması, siyasi krizler vb. durumlar da sektörümüzü diğer sektörler gibi olumsuz etkileme riski olan unsurlardan.”
RAKAMLARLA ZÜCCACİYE SEKTÖRÜ
- Züccaciye sektörü her geçen yıl büyüme grafiği çiziyor ve pazar büyüklüğü 10 milyar dolara ulaştı.
- 2019 yılını toplam 4,6 milyar dolarlık ihracat, 880 milyon dolarlı ithalat ile kapattı. Sektör 2019 yılında 3,7 milyar dolar dış ticaret fazlası verdi.
- Sektör 250 bin civarındaki istihdamı ile dolaylı olarak bir milyon civarında kişiye dokunuyor.
- Pandemi etkisi ile bu yılın nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 49,5, Mart ayına göre yüzde 44 azalarak 215,8 milyon dolar ihracat gerçekleşti. Haziran ayında ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 49,5 azalırken bir önceki aya göre ise yüzde 49,8 artarak 374 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. Temmuz ayında ihracat 2019'un aynı ayına göre yüzde 2,3 arttı ve bir önceki aya göre ise yüzde 11 artarak 415,5 milyon dolar oldu.