AYŞEGÜL SAKARYA PEHLİVAN
asakarya@ekonomist.com.tr
20 Eylül - 3 Ekim 2020 tarhli sayıdan
Tüm dünyayı etkisi altına alan pandemi süreci tüketici davranışlarında köklü değişimlere neden olduğu gibi, başta e-ticaret olmak üzere farklı satış kanallarında tüketici tercihlerini de farklılaştırdı. Mağazalara gidemeyen müşteriler e-ticarete yöneldi.
Türkiye'de e-ticaret hacmi, 2019'un ilk altı ayında 83,3 milyar TL iken 2020'nin ilk altı ayında 91,7 milyar TL'ye ulaştı. Bu eğilimi gören perakendeciler, e-ticarette yeni nesil teslimat dönemini başlattı. Teknosa'dan Boyner'e pek çok şirket, araçta veya otoparkta teslimat gibi farklı modeller geliştirdi.
ARABAYA TESLİMAT
Boyner, sektörde ilk kez arabaya teslimat hizmetini başlattı. Müşteriler belirtilen gün ve saatte alışveriş merkezinin otopark alanında araçlarından inmeden ürünlerini teslim alabiliyor. Arabaya servis hizmeti ilk aşamada altı mağazada başlatıldı.
Bu hizmetin önümüzdeki dönemde diğer mağaza ve şehirlerde de yaygınlaştırılması hedefleniyor. Geçtiğimiz yılın son aylarında devreye alınan eve paket teslimatı hizmeti de İstanbul dışındaki mağazalara da taşınarak yaygınlaştırıldı.
Yılın sekiz aylık döneminde e-ticaret operasyonu yüzde 81 büyürken Boyner'in genel operasyonunun içinde yüzde 22 paya ulaştı. Boyner Büyük Mağazacılık CEO'su Eren Çamurdan, bu oranın Morhipo ile birlikte bir yıl içerisinde yüzde 40'lar seviyesinde olacağını öngördüklerini söylüyor.
Sabancı Holding iştiraklerinden teknoloji perakende şirketi Teknosa da 'Araçta Teslimat' (Click & Drive) uygulamasını hayata geçirdi.
Şirketin yeni hizmeti, mağaza görevlisi ile anlaşılacak teslimat/oto-park noktasında buluşarak, mağazaya girmeye gerek kalmadan ürününü alma olanağı sağlıyor. İlk etapta Türkiye'de 11 ilde 19 mağazada pilot olarak hayata geçirilen araçta teslimat hizmetinin diğer mağazalarda da hayata geçirilmesi hedefleniyor.
DÖRT MODEL GELİŞTİRDİ
LC Waikiki de dört yeni çalışma modeli geliştirdi. Bu modellerden birinde mağazalarda yer alan stoklar e-ticaret stoklarıyla birleştirildi. Mağazadan satılan ürünler belirlenen zamanda lojistik merkezine ulaştırılarak, oradan da müşteriye gönderiliyor.
Bir diğer model ise web sitesi üzerinden yapılan bir alışverişin mağazalardan direkt müşteriye gönderilmesini sağlıyor. Şirket, online olarak yapılan alışverişlerde kargo süresi, mağazalarda ise ödeme sırası beklemek istemeyen müşteriler için 'hemen gel al' hizmetini hayata geçirdi.
Bir diğer yeni hizmet ise 'mağazadan hemen gelsin' oldu. LC Waikiki Mağazacılık Genel Müdürü Berna Akyüz Öğüt, "2020 yılı sonunda e-ticaretin toplam ciromuzdaki payını üç katına çıkarmayı hedefliyoruz.
Müşterilerimiz tarafından yeni teslimat modellerimize ilginin her ay artarak devam ettiğini görüyoruz. Bu farklı iş modellerimizin toplam cirodaki payı, yüzde 8 ile 10 arasında değişiyor" diyor.
HEDEF YÜZDE 25
DeFacto, pek çok farklı teslimat modeli kullanıyor. DeFacto müşterileri internetten satın aldığı ürünü dilediği mağazadan teslim alabiliyor ya da ürün müşterinin istediği adrese teslim ediliyor. Aynı zamanda mağazadan alışveriş yapan müşterilere hızlı kurye ile diledikleri adrese aynı gün ya da ertesi gün teslimat gerçekleştiriliyor.
Omnichannel kanalların e-ticaret içindeki ciro payı yüzde 20'lere ulaştı. 2020 sonuna dek bu oranın yüzde 25'e ulaşması bekleniyor. DeFacto Bilgi Teknolojileri ve E-Ticaret'ten Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Cengiz Gürer, online ticaretin toplam ciro içindeki payının yüzde 10 olduğunu söylüyor. Şirket, 2023 yılında cirosunun yüzde 50'sini online mecralardan sağlamayı hedefliyor.
Koçtaş da mobil uygulaması, koctas.com. tr ve Koçtaş Çözüm Merkezi üzerinden yapılan alışverişlerde yeni teslimat seçenekleri sunmaya başladı. Koçtaş'ın, "Ara, Tıkla & Teslim Al" hizmeti ile telefonla veya internet üzerinden verilen siparişler, tercihe göre eve teslim ediliyor veya Koçtaş mağazasında teslim alınabiliyor.
Ayrıca online siparişler ertesi gün mağaza açılış saatini beklemeden ve mağazaya girmeden sabah saat 08.00 itibarıyla Ürün Teslim Noktası'ndan temin edilebiliyor.
ONLİNE KANAL BÜYÜYOR
Ramsey ve KİP, 'online'dan satın al, mağazadan teslim al' veya 'mağazadan gönderim yapılsın' gibi seçenekler üzerinde entegrasyon çalışmaları yapıyor.
Ramsey ve KİP Markalarından Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi Zeynep Doğan, "Online'ın 2023 hedefi olan ciro içinde yüzde 10 paya ulaşma hedefine yüzde 100 büyüme ile bu yıl ulaştık" diyor. Şirketin hedefi 2021'de de bu payı korumak olacak.
MediaMarkt Türkiye, bu süreçte mağazaların fonksiyonunu genişletecek olan 'mağazadan sevkiyat' konseptini devreye aldı. Bu süreçte şirketin online satışları dört kat büyüdü. Mediamarkt.com. tr, grubun 13 MediaMarkt ülkesi arasında nisan ayında geçtiğimiz yılın nisan ayına göre en fazla büyüyen sitesi oldu.
MediaMarktSaturn Perakende Grubu Operasyondan Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi ve MediaMarkt Türkiye İcra Kurulu Başkanı Yenal Gökyıldırım, "Cironun yüzde 6'sını oluşturan online satışlar yüzde 20'lere ulaştı" diyor.
LOJİSTİK ŞİRKETLERİ REKABETE KATILDI
Perakendecilerin teslimat modelleri konusundaki rekabeti, lojistik şirketlerine de sıçradı. Bu doğrultuda Hepsiburada ve Petrol Ofisi iş birliği yaptı. Hepsiburada müşterileri, siparişlerini artık Petrol Ofisi istasyonlarından 7/24 teslim alabilecek.
Hepsiburada Dağıtım, Inbound ve Yurtdışı Operasyonları Grup Direktörü Atilla Alver, "Petrol Ofisi ile iş birliğinin hemen ardından, Hepsimat hizmetine 250 yeni nokta eklenmesi planlanıyor.
Bakkal, kırtasiye, çiçekçi ve petshop gibi esnek çalışma saatleri olan mahalle esnafı da yeni teslimat noktaları olacak" diyor. Bu iş birliği ilk olarak 14 Eylül haftası itibarıyla İstanbul içindeki esnaflarla başlayacak. Hepsimat iş ortaklarının sayısının 2020 yılı sonuna kadar 650'ye çıkartılması planlanıyor.
MNG Kargo da bu süreçte girişimci kurye modeline hız verdi. Bu modelde, kendi aracı ya da kiralık aracıyla dağıttığı kargo başına kazanç elde etmek isteyen herkes MNG Kargo'yla çalışabiliyor.
Girişimci kurye sayısını yüzde 50'ye yakın oranda artıran şirket, kargo dolapları, benzin istasyonları-marketler gibi noktalarda kargo alımı - teslimi işlemlerinin yapılabileceği alternatif teslimat noktaları üzerinde pilot çalışmalar gerçekleştiriyor.
Özellikle e-ticaret alıcısı müşterilerin kargo teslimatlarına hız kazandıracak mini hub (merkez) sayısını bu yıl 35'e çıkartmayı amaçladıklarını söyleyen MNG Kargo Ticari Faaliyetlerden Sorumlu İcra Kurulu Üyesi Özgün Şahin, yeni yatırımlarla günlük 450 bin adet olan kargo kapasitesini yaklaşık 650 bine çıkartacaklarını söylüyor.
"Pandemi ile birlikte markalar için en çok öne çıkan konu, mağaza stoklarını internet üzerinden satabilme oldu. Şimdi merkezi depo yerine mağazalardan gönderim yapan markalar aynı gün teslimat yapabilmenin yollarını arıyor.
Yurtdışında mağaza içerisine girmeden mağazanın vitrinindeki karekodunu okutarak mağazanın içerisindeki ürünlerden alışveriş yapılmasını sağlayan markalar oldu. Aynı şekilde mağazada teslimat yerine otoparkta veya kaldırımda teslimat gibi pandemiye özel çözümler üreten markaların sayısı da çoğalmaya başladı."