FATOŞ BOZKUŞ
fbozkus@ekonomist.com.tr
Reklamda ünlü kullanımı dünyada olduğu gibi Türkiye'de de eski ve çok kullanılan iletişim taktiklerinden biri. Çünkü bu yolla hem reklam tüketicinin dikkatini çekiyor ve izlenirlik oranı artıyor hem de markanın bilinirliği ve akılda kalması sağlanıyor. Ancak ünlü kullanımının handikapları da yok değil.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Dünyada olduğu gibi Türkiye'de de ünlü-marka işbirliğinden kaynaklanan sorunlar sıklıkla yaşanıyor. Son örnek ise Ahmet Kural ile Yapı Kredi işbirliğinin, Kural'ın hakkında kamuoyuna yansıyan haberler nedeniyle bitmesi oldu. Böyle durumlarda anlaşmalar iptal ediliyor.
Ancak bazı reklamcılar marka imajına zarar verildiğinde markanın sadece sözleşmeyi iptal edebilmesinin yeterli olmadığını düşünüyor. Böyle durumlar için ünlülerle yapılacak sözleşmelere ek koşullar getirilmesi gerektiğini öne sürenler bulunuyor. Yani ünlülerin önümüzdeki dönemdeki böyle durumlarda daha fazla bedel ödemeye hazır olmasında fayda var gibi görünüyor.
ÜNLÜ SEÇERKEN DİKKAT!
TBWA İstanbul Genel Müdürü Burcu Özdemir Kayımtu, bir ünlüyle çalışmanın medya yatırımının daha etkili bir erişim getirmesini sağladığını söylüyor. Kayımtu, "Bu, markayı tüketiciyle kurulan duygusal ilişkide 1-0 önde başlatır. Belirlenen ünlüye atfedilen tüm itibar değerleri bir anda marka ile de eşleşir" diyor.
Sadece dizisi rating ölçümlerinde birinci oluyor diye ünlü olan birçok ismi kısa süre sonra tanıya-mayan bir toplum olduğumuzun da altını çizen Kayımtu, bu yüzden markaların sürdürülebilir kariyer hedefleri olan, istikrarlı ve markalarıyla yan yana geldiğinde 1+1=4 yapacak isimleri seçmesinde fayda görüyor.
MullenLowe İstanbul Ajans Başkanı Ela Gökkan, yapılan araştırmalarda spontane hatırlama oranları düşük olsa da her 100 tüketiciden 80'e yakınının ünlülerin yer aldığı reklamları daha başarılı bulduğunu anlatıyor.
Gökkan, yapılan araştırmalarda kadınların ünlü simalara erkeklerden daha fazla ilgi gösterdiğinin tespit edildiğini ifade ediyor.
Ünlü seçiminin öneminin de altını çizen Gökkan, bunun dikkatli olunması gereken bir süreç olduğunu, verilecek mesaja, markaya veya ürüne uygun kişi seçilmezse beklenen etkinin de oluşamayacağını aktarıyor.
FESİH KOŞULLARI
Reklamlarda ünlülerle çalışmanın handikapları da olduğunu söyleyen Ela Gökkan, bu konuda şöyle konuşuyor: "Skandallar her zaman markalar için risk taşır.
Çalıştığınız bir ünlünün aniden yaptığı bir başka işle ya da özel hayatında yaşadıklarıyla tepki alması bazen markalar için kaçınılmaz sonuçlar doğurabiliyor. Bunun önüne ise yapılan anlaşmalarla geçilebiliyor."
Pek çok marka için ünlü isimlerle çalıştıklarını ifade eden Burcu Özdemir Kayımtu, ünlü sözleşmelerinin hep en çok vakit alan işlerden olduğunu dile getiriyor. Kayımtu, konuşmasına şöyle devam ediyor: "Çünkü bir kişinin bireysel hakları ve itibarıyla markanın kurumsal varlığını ve itibarını birleştiriyorsun.
Bu oldukça zor ve dikkat edilmesi gereken bir alan. Ne kişisel hakları çok göz ardı etmeli ne de markayı çok öne almalı. Markaların fesih koşullarını çok net konuşması ve karşılıklı anlaşması gerek. Çünkü sözleşmeler en kötüyü düşünerek yapılmalıdır."
SOSYAL MEDYA ETKİSİ
Ünlüler, özel hayatlarının toplumda yaratabilecekleri potansiyel olumsuz etki nedeniyle her zaman önemli bir risk faktörü olarak görülüyor.
Kramp Ajans Başkanı Ahmet Akın, sosyal medya yaşanan krizlerin çarpan etkisini artırdığı için ünlü kullanımının günümüzde daha da riskli hale geldiğinden bahsediyor. Akın, markaların ünlülerle yaptıkları sözleşmelerin tek taraflı olduğunu düşünüyor.
Bir kriz anında ya da marka imajını zarara uğratacak bir durum olduğunda markanın sadece sözleşmeyi iptal edebilmesinin yeterli bir bedel olduğunu düşünmediğini söyleyen Akın, bu konuda yapılabilecekleri ise şöyle özetliyor: "Ünlüler daha fazla bedel ödemeye hazır olmalılar. Markalar da sözleşmelerine ek koşullar getirebilmeliler ve o koşulları uygulayabilmeliler."
GENÇLER ÖNE ÇIKIYOR
Son dönemde markalar özellikle yeni yıldızlarla çalışmayı tercih ediyor. Yıldızı ekranlarda gösterilen dizilerle parlayan pek çok isim bugiin bir markanın yiizii olmuş durumda. Örneğin ‘Anlat Karadeniz’ dizisiyle öne çıkan İrem Helvacıoğlu, LC VVaikiki’nin yiizii.
‘Erkenci Kuş’ dizisiyle pek çok kişinin dikkatini çeken Can Yaman, hem TEB hem de Desa reklamlarında yer alıyor. ‘Jet Sosyete’ dizisinin ise pek çok oyuncusu farklı markaların yiizii olmuş durumda. Sarp Apak Bonus ile, Çağlar Çorumlu Gittidiyor ile, Aslı Bekiroğlu Balparmak ile, Giilse Birsel Golf Bravo ile, Hasibe Eren de P&G ile işbirliği yapıyor.