GÖZDE YENİOVA
gyeniova@ekonomist.com.tr
25 yıl önce üç bilgisayar mühendisinin Türkiye’de daha düşük fiyatla bilgisayar satışı yapmak için kurduğu Casper, bugün bilgisayarın yanı sıra tablet ve akıllı telefon markalarıyla da pazarda yabancı markalarla rekabet eder hale geldi. Sekiz yıl önce ABD’den CEO pozisyonuna getirilen Charlotte Lamprecht ile kurumsallaşarak yeni bir marka ve şirkete dönüşen Casper’daki bu değişimin dört aşaması var.
Lamprecht, bu dört aşamayı gerçekleştirip şirketi bugünkü pozisyonuna getirdi. Şimdi ise teknik servis, online satış, AR-GE, kurumsal kanal ve markaya yapılacak yeni yatırımlara odaklanıyor. Charlotte Lamprecht ile Casper’daki dönüşüm ve gelecek planları üzerine konuştuk. Lamprecht’in sorularımıza verdiği yanıtlar şöyle:
Casper’da CEO görevine geldiğinizde hedefleriniz neydi? Geçen zaman içinde bunların ne kadarı gerçekleşti?
Casper’a geldiğimde 17 yılık bir şirketti ve kurucular aktif olarak çalışıyordu. Notebook’ta dönüşüm süreci ve markayı global düzeye çıkarma hedefleri vardı. Benim ilk hedefim takımın seviyesini yükseltmekti. Global şirketlerdeki standart süreçlere geçiş yaptık. Yönetim eğitimleri, kariyer planlaması, İK geliştirme gibi süreçleri tamamladık. Sonra ise 17 yıllık bilindik bir markayı yenileme çalışmalarına başladık. Herkesin aklına yerleşmiş bir marka vardı. Ama biz derin analizler yaparak, insanların marka ile ne düşündüğünü ve bizim nerede olmak istediğimizi araştırarak yeni bir marka yaratmaya çalıştık.
Başka hangi adımları attınız?
Perakende kanalını geliştirdik. Perakende kanalındaki payımız yüzde 10-15 kadardı. Bunu artırmak ve daha geniş bir alana yayılmak için yeni sözleşmeler yaptık, kanal ekibini güçlendirdik. Bunların sonucunda perakende kanalımızın payını yüzde 35’e yükselttik. Sonuncusu ise kurumsal tarafı geliştirmek oldu. Kurumsal ürünlerimiz vardı ancak yeterli değildi. Kurumsal kanaldaki ürünleri geliştirdik, ekibi büyüttük ve Intel ile Microsoft gibi şirketlerle işbirliği yaptık. Bunların ardından yeni ürünler pazara sunduk. Tabletler, ikisi bir arada bilgisayarlar ve akıllı telefonları piyasaya çıkardık.
2016 yılı bu döneme kadar sizin açınızdan nasıl geçti? Yıl sonunda beklentileriniz nedir?
İki yıl önce tabletlerin yükselişi vardı ve yüzde 20 büyüyordu. Bu yıl ise tabletlerin yüzde 40 gerilediğini görüyoruz. İki yılda bu duruma geldi. Tüketiciler bir cihaz aldıktan sonra diğerine geçiş yapıyor. Tablet, yerini akıllı telefona bıraktı. Bu yönden bakıldığında bu yıl da benzer bir eğilim olduğu görülüyor. Akıllı telefonlar sektörde liderliğini koruyor. Tüketiciler akıllı telefonlarını hızlı değiştiriyor.
Notebook’larda durum nedir?
Notebook’lar aynı durumda değil. Notebook ve masaüstü global olarak geriliyor. Oyun bilgisayarlarında ise yükseliş görülüyor. Telefonlar gibi deği-şim yaşanıyor ve güçlü bir segment. KOBİ’ler bilgisayar alımını durdurmuyor. Genel olarak satışlarda gerileme beklesek de oyun bilgisayarları, akıllı telefonlar ve kurumsal tarafın desteğiyle cironun stabil kalmasını bekliyoruz.
Casper olarak yıl sonu beklentiniz nedir?
Türkiye’de notebook ve masaüstü bilgisayar pazarının yüzde 20 daralacağını düşünüyorum. Biz pazardan daha iyi durumdayız. Akıllı telefonlar iyi gidiyor. Her yıl ikiye katlamayı hedefliyoruz. 260 bin adet sattığımız akıllı telefonların yüzde 55 büyüyerek bu yıl 400 bin adet olmasını hedefliyoruz. Toplam satış hedefimiz ise geçen yıla göre yüzde 15 büyüme ile 900 bin adet. İlk yarıda 154 bin 629 adet akıllı telefon, 93 bin 500 adet bilgisayar satışı gerçekleştirdik.
Büyüme ne kadar oldu?
Toplamda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 25 büyüme var. Oyun bilgisayarı ve en son teknoloji ürünlerindeki büyümeyle ciroyu korumak için çalışıyoruz. İkinci yarı bizim için çok kritik. Çünkü genelde yüksek sezonumuz bu dönem oluyor. İşimizin yüzde 60’ı normalde yılın bu döneminde oluyor.
Büyüme planınız nedir? Bunun için hangi alanlara odaklanıyorsunuz?
Birinci sırada akıllı telefonlar var. Akıllı telefonlarda iyi bir portföyümüz bulunuyor. Türkiye’deki akıllı telefonlar adetsel bazda yüzde 11 büyüyor ve bu 13 milyon adetlik bir satış rakamına işaret ediyor. Bilgisayarda ise satış 2 milyon adet. Akıllı telefonlar, altı kat daha büyük. Akıllı telefon pazarında yüzde 15-20 arası büyüme bekliyorum.
Global pazarda hedefleriniz neler? İhracatınız ne durumda?
İlk beş yılımda Azerbaycan, Rusya, Irak gibi ülkelere ihracat yaptık. Bunlar arasında en başarılı olan Azerbaycan oldu. Çünkü oradaki distribütörümüz iyi iş çıkardı. Yüzde 5 kadar pazar payına ulaştık. Daha ileri gidebilmek için orada ofis kurup insan kaynağı oluşturmak, büyük servis merkezi kurmak ve yatırım yapmak zorundasınız.
Bunlar yapılmadı mı?
Şirketin burada çok fazla enerji harcaması gerekiyor. Ben bu enerjiyi Türkiye’de kurumsal pazarda, akıllı telefonlarda, farklı bilgisayar geliştirmede kullanmayı tercih ederim. Çünkü Türkiye’de her zaman büyüme için mükemmel bir potansiyel var. O nedenle ülkede kalarak iç pazarda farklı bilgisayar cihazları geliştirmeyi daha doğru buluyorum.
Şu anda hangi ülkelerde varsınız?
Şu anda diğer ülkelere ihracatımız yok, sadece Azerbaycan’da varız. Başka ülkelere de açılmayı düşünmüyoruz.
Yatırım planlarınız neler?
Bu yıl en büyük yatırımımız teknik servis hizmetlerinde oldu. Teknik servisi büyüttük, yeniden tasarladık. Biz servis hizmetimizi bir gün içinde gerçekleştiriyoruz. Asıl hedefimiz bunu bir saatte yapabilmek. 2015 yılında AR-GE ve servis ağlarına yaklaşık olarak 1 milyon dolar yatırım yaptık.
Yeni alanlara yatırım olacak mı?
Diğer büyük yatırımımız B2C (şirketten tüketiciye) platformu. Bu platform ile direkt tüketiciye satış yapabileceğiz. Bu bir yıldır süren bir proje. Casper’ın internet sitesinde ‘shop’ yani alışveriş alanı olacak. Bu linki tıklayarak direkt olarak ürünü satın alabileceksiniz. Bu yıl içinde lansmanı yapmayı planlıyoruz. Bir başka yatırım alanımız ise mobil kanalı büyütmek.
Önümüzdeki yıl için hedefleriniz neler?
Kendi segmentimizdeki masaüstü bilgisayarlarda yüzde 50 ve notebo-ok’ta yüzde 20 olan pazar payımızı sürdürmek istiyoruz. Yüzde 1,5 olan akıllı telefon pazar payımızı yüzde 5-10’a çıkarmayı hedefliyoruz. Akıllı telefonu bir marka haline getirmek bir diğer amacımız. Teknik servis hizmetimizdeki kaliteyi de korumayı planlıyoruz. Önümüzdeki dönem için de 600 milyon TL ciro hedefimiz var.