Türk şirketleri yurtdışında varlık almayı ve satmayı sürdürüyor. Geçen yıl 29 işlemde 2,5 milyar dolarlık hacim gerçekleşti. Satışlarda Yıldız Holding ve Doğuş Holding öne çıktı. Sabancı Holding, Yıldırım Holding, Tekfen ve Arçelik gibi şirketler ise alım yaptı.
TALİP YILMAZ
tyılmaz@ekonomist.com.tr
Türkiye'de satın alma ve birleşme işlemleri son yıllarda düşüş eğilimi içinde. Yıllık 30 milyar dolar civarında işlemlerin olduğu dönemlerden 10 milyar dolar hacimli yıllara geldik. Özellikle 2019 yılında 300 işlemde sadece 5 milyar dolar civarında hacim gerçekleşti.
Tabloları görmek için görsellere tıklayın.
Türk şirketlerinin son yıllarda yurtdışı tarafta yaptığı işlemlerin ise ses getirdiğini söylemek mümkün.
Geçen yıl da Türkiye sermayeli şirketler, yurtdışında varlık alımları ve varlık satışları yaptılar. 2019 yılında 20 satın alma ve dokuz satış işleminde yaklaşık 2,5 milyar dolarlık hacim oldu.
2017'deki 19 işlemde 750 milyon dolarlık hacim hariç tutulduğunda, son 10 yılda 1 milyar doların altına hiç düşülmedi.
Yıldız Holding'in United Biscuits'i 3,2 milyar dolara satın aldığı, TPAO'nun Şahdeniz ve Güney Kafkasya Boru Hattı'nın yüzde 10'una 1,5 milyar dolar yatırım yaptığı 2014 yılında ise 41 işlemde yaklaşık 6,5 milyar dolarlık hacimle rekor kırılmıştı.
DİKKAT ÇEKEN İŞLEMLER
2019 yılına bakıldığında, en çok dikkat çeken işlemlerin başında, Yıldız Holding'in 2008 yılında tamamını 850 milyon dolara satın aldığı Godiva'nın sadece Asya Pasifik operasyonunu 1 milyar 250 milyon dolara satması geldi. Bunun yanında Sabancı Holding'in iki şirketinin yurtdışında büyüme stratejisi doğrultusunda yaptığı işlemler dikkat çekti.
Çimsa, İspanya'da Cemex Bunol'u 180 milyon dolara satın aldı. ABD pazarında büyümeye devam eden Kordsa ise Axiom Materials'i yaklaşık 175 milyon dolara bünyesine kattı.
Yurtdışında varlık satışı anlamında Yıldız Holding'in Godiva işleminin yanında Doğuş Holding tarafından yapılan operasyonlar da dikkat çekti. Doğuş Holding, Marina Barcelona 92'nin işletmesini 115,5 milyon dolara sattı.
ABD'deki otelini de yabancı ortağı ile birlikte başka bir Türk şirketi olan Bilgili Holding ile yabancı ortaklarına 103 milyon dolara devretti.
NEDEN ALIYORLAR?
KPMG'nin analizine göre, Türk şirketleri temelde 'know-how' elde etme, üretim çeşitlendirme, ihracat pazarlarına ulaşma ve global pazarda rekabet avantajı sağlama hedefleriyle yurtdışında satın alma ve birleşme işlemleri gerçekleştiriyor.
2019 yılında da yurtdışı birleşme ve satın alma işlemleri Türk şirketlerinin stratejik büyüme planları çerçevesinde ajandalarında önemli yer tuttu. Öne çıkan yurtdışı işlemleri incelediğinde endüstriyel üretim ve otomotivin yurtdışında hedeflenen sektör olarak yer aldığı görülüyor.
Türk şirketleri ağırlıklı olarak Avrupa'yı hedefliyor ve satın aldıkları şirketlerin çoğunluk hissesini veya tamamını almayı tercih ediyor. Ancak son yıllarda bölge ülkelerinin yanında Türk şirketlerinin uzak coğrafyalarda da işlemler yaptığı gözleniyor.
DAHA AKTİF OLACAKLAR
EY Türkiye, globalleşmek ve gelirlerini hem coğrafya hem de para birimi bazında genişletmek isteyen şirketlerin önümüzdeki dönemde de aktif olmalarını bekliyor.
EY Kurumsal Finansman Bölümü Başkanı Özge Gürsoy, özellikle imalat sektöründeki şirketlerin güçlü konumda oldukları pazarlardaki bilgi ve tecrübelerinden yararlanarak yurtdışında şirket satın almak yoluyla globalleşme yoluna gideceğini söylüyor.
Gürsoy, imalata ek olarak altyapı sektörünün de yurtdışında yer alan fırsatları takip eden şirketler için ön planda olmasını bekliyor.
Özge Gürsoy "Şirketlerin yurtdışı alımlarını belirleyen en önemli faktör olarak Türkiye'deki mevcut operasyonlarının büyüme ve kârlılık artışlarının oldukça kısıtlı seviyelerde kalmasını gösterebiliriz.
Ayrıca, gelirlerini yabancı para bazında çeşitlendirme isteğinin etkisini de yüksek olarak görüyoruz" diyor