GÖZDE YENİOVA
gyeniova@ekonomist.com.tr
Yıldız Teknopark, önümüzdeki yıl girişimleri Türkiye’de ve yurtdışında fonlamaya da başlayacak. Katma değer yaratan çoğu ürün, teknoparklarda geliştirilen AR-GE çalışmaları sayesinde gerçekleşiyor. O nedenle teknoparklarda yaratılan değer, giderek daha fazla önem kazanıyor.
Teknoparklar artık sanayi-üniversite işbirliği ile geliştirilen ürünleri iç pazara sunmanın yanı sıra yurtdışına açılma konusunda da şirketlere destek oluyor. Bunlardan biri de Yıldız Teknik Üniversitesi bünyesinde bulunan Yıldız Teknopark.
YURTDIŞI DESTEĞİ
270 AR-GE şirketi, 90 kuluçka şirketi ve 7 binden fazla çalışana sahip olan Yıldız Teknopark’ta, Türkiye pazarına özel geliştirilen ürünlerin yanı sıra yurtdışına da ihracat yapılıyor. 50 milyon dolar ihracat rakamına ulaşan teknopark, bunu artırmak için yeni yatırım ve projeler geliştiriyor. Hedef ise bu rakamı yüzde 10 artırmak.
Bu kapsamda oluşturulan konsorsiyum ile bu yıl başında ABD’nin San Francisco şehrinde yer alan Silikon Vadi-si’nde ofis açan teknopark, burada faaliyet gösterecek şirketlerin global açılım yapmalarını destekliyor. Yıldız Teknopark Genel Müdürü Prof. Dr. Mesut Güner ile Yıldız Teknopark’ın yürüttüğü çalışmalar ve gelecek planlarını konuştuk.
ABD’de kuluçka merkezi açmak için çalışmalara başlayan teknopark, bir yıl önce KOSGEB’in açtığı 5 milyon dolarlık bütçeli çağrıya başvurup kabul edildi. Beş üniversite ortak olarak Silikon Vadisi’nde ofis açtı. Burada en büyük pay yüzde 40 hisse ile Yıldız Teknopark’ın. Gebze Teknik, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ), Hasan Kalyoncu Üniversitesi ve Bahçeşehir Üniversitesi diğer üniversiteler arasında.
Mesut Güner, bu süreci şöyle anlatıyor: “Projeyi geçen yıl kazandık. Startürk adında bir şirket kurduk. ABD’de de bu yılın ocak ayında Starcamp ismiyle şirketi faaliyete geçirdik. Orada teknoparktaki girişimcilerimizin de şirket kurmasını istiyoruz. Birkaç şirket burada faaliyet göstermeye başladı. Ayrıca buradan seçilen yedi şirkete eğitim vererek oraya götürdük. Orada girişimciler yatırımcı network’ü ile buluşup ekosistemi öğrendi.”
Burada önümüzdeki bir yıl içinde 15-17 girişimin şirket kurması ve 30’unun da yatırım desteği alması hedefleniyor. Ana hedef, bu rakamın her yıl yüzde 10 oranında artması yönünde. Bu kapsamda beş yıl boyunca yıllık 700 bin dolar destek verilecek.
KATAR YA DA DUBAİ
Yıldız Teknopark, ABD pazarı dışında Ortadoğu ve Asya pazarına da açılım yapmak için şirketleri ticari heyetler halinde bu pazarlara götürüp iş bağlantısı sağlamalarına yardımcı oluyor. Mesut Güner, “Dubai, Estonya, Almanya, Katar, Japonya gibi ülkelere ticari heyetler düzenliyoruz. Yakında Çin’e gideceğiz. Bu ziyaretler sonrasında yeni yurtdışı merkezleri ekleme planımız var” diyor.
ABD’deki ofisin ardından 1,5-2 yıl içinde Katar ya da Dubai’de de ofis açılması planlanıyor. Ayrıca Türki Cumhuriyet’lerde de ofis açılabilir. Bir sonraki aşama ise önümüzdeki yıl yurtdışına açılmayı planlayan başarılı şirketler için fon oluşturup onlara destek olmak olacak.
Yıldız Teknopark’tan bir yenilik de şirketleri fonlamak olacak. Yeni yıldan itibaren 1 milyon TL bütçe ile birkaç yatırımcıya destek olanacak. Fonun sonunda üretim yapılacak ve yurtdışına satılacak. Bunu ilk etapta Türkiye’de sonra ise ABD’de yapmayı planladıklarını söyleyen Mesut Güner, “Yurtdışında çok başarılı olacak şirketleri de fonlayacağız. Bunun için de benzer bir fon oluşturacağız” diyor.
YENİ ÜRÜNLER
Bu zamana kadar 198 patent başvurusu olan Yıldız Kuluçka’da doğup gelişen farklı projeler arasında pek çok alanda kolaylık ve yenilik sağlayan ürünler bulunuyor. ‘Dokunma hissine sahip yapay deri’ projesi, TÜBİTAK desteğinin yanı sıra NASA’nın da içinde bulunduğu büyük ölçekli yatırım şirketinin ilgisini çekti.
Proje, yapay insan uzuvlarında yani protezlerde, insandaki eş nitelik ve nicelikte algılayıcılar uygulanmasına olanak veriyor. Türkiye’de olduğu gibi dünyada da bir ilk olarak lanse edilen “damar görüntüleme spreyi” projesi, iğneyle damar aramayı sonlandırarak hastaları olası acı ve ağrılardan kurtarıyor.
“Taşınabilir ölçüm cihazı”, güvenilir medikal testlerin mekandan bağımsız bir şekilde yapılmasını mümkün kılıyor. Bir mobil altyapı projesi olan ve görme engelliler için geliştirilen “moBraille” sistemiyle, görme engelliler, herhangi bir mobil cihazı, refakatçi yardımı olmadan kullanabiliyor. “Güneş perdesi” projesi, ev veya işyerlerindeki perdelerden güneş enerjisi ile elektrik üretmeyi sağlayarak enerji tasarrufu elde ediyor.
ÖNE ÇIKAN 3 TEKNOLOJİ
1- YAPAY DERİ
Dokunma hissine sahip yapay deri, Yüksek Teknoloji Mekatronik Sistemler Mühendislik Yazılım Araştırma Geliştirme (HTMSS) şirketi tarafından geliştirildi. İnsansı robotlar, medikal uygulamalar, mayın tarama, bomba imha ve ameliyat robotlarında kullanılabilecek sistem, yapay insan uzuvlarında yani protezlerde, insandakine eş nitelik ve nicelikte algılayıcılar uygulanmasına olanak veriyor.
2- DAMAR GÖRÜNTÜLEME SPREYİ
Özellikle küçük çocuklar, obezler ve kemoterapi almış hastalarda damarın hissedilme ve görülmesinin zor olması nedeniyle, Prof. Dr. İbrahim Işıldak tarafından damar görüntüleme spreyi geliştirildi. Sprey, damar yolunun görüntülenmesini sağlayarak kan alımını kolaylaştırıyor.
3- POLİMER ÜRÜN
Ferge Mühendislik, seramik fabrikalarının dışa bağımlılığını azaltmak amaçlı polimer ürünler geliştiriyor. Seramik fabrikalarında kullanılan hidrolik preslerin koruma aksamını ürünleştiren şirket, Avrupa menşeili ithal ürünlere göre daha uzun ömürlü, daha kolay montajlanabilen, daha hızlı üretilebilen ve daha ucuz bir alternatif üretti. İlk etapta Türkiye'den 100 b in dolarlık ithalatın önüne geçti .
YILDIZ TEKNOPARK'TA YENİ NELER VAR?
- Üniversite-sanayiiş birliği kapsamında yüksek lisans ve doktora yapan ve sanayide çalışan kişileri desteklemek için teknotez adında bir proje gerçekleştirdi. Akademisyenler ve öğrenciler, sanayide kullanılacak bir tezleri varsa destekleniyor.
- Geçen yıldan itibaren yeni bir sisteme geçildi. Patent, çalışan sayısı, akademisyen sayısı ve stajyer gibi konularda artış yapılmasına yönelik teşvikler vermeye başlayan teknoparkta, gerekli artışı sağlayan şirketler, yüzde 25'e kadar kira indiriminden yararlanıyor.