Turizm sezonu başında oteller enflasyon nedeniyle yüzde 100'lere varan oranlarda zam yaparken alım gücü azalan yerli turist hesaplı tatile yöneldi. Akraba yazlığı, pansiyon, kamp, karavan ve bungalov bu yılın turizm trendleri oldu.
03-16 Eylül 22023 tarihli sayıdan
Ekonomideki daralma, yüksek enflasyon ve artan girdi maliyetleri nedeniyle oteller turizm sezonu başında yüzde 100'lere varan oranlarda zam yaptı. Geçtiğimiz yıllarda dört kişilik çocuklu bir ailenin beş yıldızlı bir otelde beş günlük tatili ortalama 25-30 bin TL'lere mal olurken bu yıl bu rakam 80-100 bin TL'lere ulaşmış durumda.
ALTERNATİF TURİZM ÖNE ÇIKTI
Yılda ortalama 7,5 milyon yerli turist organize turlarla seyahat ediyor ancak 2023'te bu rakamda düşüş olması bekleniyor. Çünkü alım gücü enflasyona yenilen yerli turistin tatil tercihleri otel dışında alternatif turizm türlerine yöneldi. Özellikle orta ve dar gelirli yerli turist, Karadeniz, Marmara, Kuzey Ege'deki bungalovlara, kamp, karavan alanlarını ve yazlıkları tercih etti.
Son dönemde popüler hale gelen tiny house'lar da turizmde en çok tercih edilen hesaplı tatil seçe-neklerinden biri haline geldi. Yerine ve konumuna göre değişmekle birlikte aylık 40 bin TL'den başlayan fiyatlardan yazlık kiralamak, günlüğü 3 bin TL'den bungalov, küçük ev kiralayıp ailece tatil yapmak mümkün. Bodrum, Çeşme, Alaçatı gibi turizm beldelerinde de rezidans ve yazlık kiralamaları da arttı. Ancak yeme-içme giderlerindeki yükseliş alternatif turizm türlerinde de yerli turisti zorluyor.
Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamalar Birliği (ETİK) Başkanı Mehmet İşler, özellikle Bodrum ve Çeşme'de otellerin rezidanslara çevrilip kiralandığını bu durumun orta vadede Türk turizmine zarar vereceğini vurguluyor. Mehmet İşler, turizm imarlı bu tesislerin rezidansa çevrilip satılıp kiralanmasının devletin vergi kaybetmesine ve turizmde de haksız rekabete neden olduğunu söylüyor.
İLK ÇEYREK VERİLERİ
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılı ilk çeyrek Hane Halkı Yurt İçi Turizm verileri de yerli turistin tatil tercihlerindeki değişimi doğrular nitelikte. Araştırmaya göre, yurt içinde ikamet eden 8,6 milyon kişi seyahate çıktı. Seyahate çıkanların bir ve daha fazla geceleme kaydı ile ülke içinde yaptıkları toplam seyahat sayısı bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 14,5 artarak 10 milyon 90 bin seyahat oldu.
İlk çeyrekte seyahate çıkanlar, 74 milyon 530 bin geceleme yaparken ortalama geceleme sayısı 7,4 gece oldu. Seyahate çıkış amaçlarında yakınları ziyaret yüzde 65,8 ile ilk sırada yer alırken ikinci sırada yüzde 18,4 ile gezi, eğlence, tatil, üçüncü sırada ise yüzde 5,9 ile sağlık yer aldı.
İlk çeyrekte seyahate çıkanlar 58 milyon 535 bin geceleme sayısı ile en çok arkadaş veya akraba evinde kaldı. Konaklama türlerine göre geceleme sayısında ikinci sırada 6.4 milyon geceleme ile kendi evi, 3,7 milyon geceleme sayısı ile oteller üçüncü sırada yer aldı. Bu trendin yüksek sezonda da devam ettiği tahmin ediliyor.
Yerli turistlerin, yurtiçinde yaptıkları seyahat harcamaları 2023'ün ilk çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 82,8 artarak 22,3 milyar TL oldu. Bu harcamaların 21 milyar 48 milyon TL'si kişisel harcamalar, 1 milyar 224 milyon TL'si paket tur harcamalarından oluştu.
Seyahat başına yapılan ortalama harcama ise 2 bin 207 TL oldu. Harcama türlerinin toplam seyahat harcamaları içerisindeki dağılımı incelendiğinde en fazla payı yüzde 35,3 ile yeme ve içme, yüzde 32.4 ile ulaştırma ve yüzde 9,8 ile konaklama harcamaları aldı.
Geçen yılın aynı dönemine göre değişim oranları incelendiğinde, yeme ve içme harcamalarında yüzde 116,9, ulaştırmada yüzde 75,8 ve konaklama harcamalarında ise yüzde 61,6'lık artış görüldü.
YURTDIŞINA VE KUZEYE AKIN
Yurtiçinde otellerin pahalanması yüksek döviz fiyatlarına rağmen Türk vatandaşlarının yurtdışına çıkışlarını artırdı. Yılın ilk altı aylık döneminde yurtdışına çıkanların sayısı 1,7 milyon kişinin çıkış yaptığı 2022'ye göre yüzde 83 artışla 3,2 milyon kişiye ulaştı.
Geçtiğimiz yıl yurtdışında 2,7 milyon dolar harcayan yerli turist bu yıl 4,9 milyon dolar harcarken kişi başı harcamalar da 637 dolardan 640 dolara yükseldi. Yurtdışına çıkış sayısındaki artışı durdurmak üzere de geçtiğimiz haftalarda tur paketlerinde uygulanan kredi kartlarına taksit uygulaması da BDKK tarafından kaldırılmıştı.
Yurtdışı haricinde bir diğer destinasyon olarak bu yıl Karadeniz de tercih edilir oldu. Sinop başta olmak üzere Kırklareli'den Trabzon'a kadar sahil şeridi de yerli turist akınına uğradı. Bunda ekonomik nedenlerin yanı sıra küresel ısınma nedeniyle havaların aşırı ısınmasının da etkili olduğu belirtiliyor.
Sinop İl Kültür ve Turizm Müdürü Metin Süren, Karadeniz'in incisi Sinop'un temiz ve uzun sahilleri, tarihi mekanları ve tabiat parklarıyla yerli ve yabancı turistlerin akınına uğradığını söylüyor.
YATIRIMLAR YENİ BÖLGELERE
Küresel ısınmayla birlikte güney sahillerinden farkı kalmayan Sinop'un sahili, güneşi, kumu ve doğal güzelliğiyle dikkat çektiğini belirten Süren, geçen yıl yaklaşık 1,5 milyon turist alan Sinop'un bu yıl 2 milyon turist ağırlamasını beklediklerini vurguluyor.
İznik Gölü ile Orhangazi ilçesi yaz günlerinde turistlerin en çok ziyaret ettiği alanlardan. Yako Groups Yönetim Kurulu Başkanı Galip Ölmez, Yako House olarak birçok kentte gerçekleştirdikleri doğa ve alternatif turizm yatırımlarını Orhangazi'de de hayata geçirerek ülke ekonomisine katkı sağlamayı hedeflediklerini söylüyor.
Bölgede tiny house yatırım fırsatlarını değerlendirdiklerini belirten Ölmez, Bursa'nın sahil şehri kimliğini öne çıkarıp yaz turizminden de hak ettiği payı alması için bölgede modüler evlerle yatırımlarını güçlendirmeyi istediklerini vurguluyor.
MAHMUT AYDOĞMUS VERGİ UZMANI VE ÖZAY MALİ DANIŞMANLIK KURUCU ORTAĞI
“EV KİRALAMALARINA VERGİ DÜZENLEMESİ YAPILACAK”
“Ülkemizde 01 Ocak 2023'ten itibaren uygulamaya giren Konaklama Vergisi geceleme hizmeti karşılığında yüzde 2 oranında alınıyor. Şu an Konaklama Vergisi Airbnb üzerinden yapılan kiralamalara uygulanmıyor. Ancak Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'un son açıklamaları ekseninde yıl sonuna kadar bir düzenleme yapılacağı öngörülüyor.
Gecelik veya kısa süreli konaklama yerlerinin sertifikalandırılması neticesinde artık konaklama vergisinin de alınacağını söyleyebiliriz. Airbnb ve benzeri yurtdışı platformlardan yapılan kısa süreli kiralamalarda ciddi kayıt dışılık var. Evlerini bu şekilde kiraya verenler ileride Maliye ile sorun yaşamamak için önem taşıyan konularda bilgilenmeli."