GÖZDE YENİOVA
gyeniova@ekonomist.com.tr
Bilgisayar sektöründe uzun süredir küçülme yaşanıyor. Genel olarak PC yerine alımların tablet ve akıllı telefonlara kaydığı görülüyor. Dünyada 2018 yılında bilgisayar satışları yüzde 3-4 oranında büyüdü. Kurumların bilgisayar ihtiyaçlarının artması ve oyun sektörünün yükselmesi bu artışın nedenleri arasında sayılıyor.
GİRİŞ SEVİYESİNE YÖNELİM
Türkiye'ye baktığımızda ise bilgisayar sektöründe ciro bazında yüzde 10-20 civarında küçülme görülüyor. Bilgisayar satışları da adetsel olarak yüzde 40 oranında düştü. Bunda özellikle döviz kurundaki artışın büyük etkisi bulunuyor.
Kurlardaki dalgalanma pazardaki talepleri giriş seviyesi bilgisayar segmenti olan daha ucuz fiyatlı ve yerli PC'ye yönlendirdi. Türkiye'de şu anda giriş seviyesi notebook pazarındaki satışlar toplam bilgisayar satışlarının yüzde 15'ini oluşturuyor.
Türkiye pazarındaki yerli PC şirketlerinin bu dönemde büyümelerini sürdürdükleri görülüyor. 2018 yılında yerli PC üreticilerin pazardaki payı yaklaşık olarak yüzde 10 civarında oldu. Bu grupta başı çeken üreticiler, Casper, Monster, Exper ve Aidata olarak sıralanıyor.
Arçelik ve Vestel gibi öncü markaların pazardan çıkması, buradaki oyuncu sayısını azalttı. Payları çok olmasa da yerli şirketler kendi segmentlerinde öne çıkıyor ve ihracat yaparak global oyuncu olma yolunda ilerliyor.
DURGUNLUK SÜRÜYOR
IDC Türkiye'nin kıdemli araştırma analisti Ayse Kaptanoğlu, uluslararası markalara nazaran yerli şirketlerin bu süreçte en azından daha hızlı stok tükettiklerine dikkat çekiyor.
Kaptanoğlu, "Kur artışının tüm tüketici pazarında yarattığı genel durgunluk, A'dan Z'ye tüm oyuncular üzerinde etkili oldu. 2018'de özellikle ikinci yarıyılda yaşanan düşüş, tüm oyuncuların pazar stratejisini etkiledi" diyor.
Ayşe Kaptanoğlu, pazar koşullarının zorlaşması nedeniyle yerli üreticilerin de rekabette zorlandıklarını, Arçelik ve Vestel gibi oyuncuların PC pazarından çıkmasının da bunun bir göstergesi olduğunu ifade ediyor.
“YERLİLİK AVANTAJ"
Technopc Yönetici Ortağı Murat Yücel, pazardaki taleplerde yaşanan daralmanın genel itibariyle yüksek olduğunu fakat satış adetlerinin çok fazla etkilenmediğini söylüyor. Yücel, perakendedeki fiyat artışlarından dolayı giriş seviyesi ürünlere bir kayma olduğunu kaydediyor.
Murat Yücel, bu konuda şöyle konuşuyor: "Modellerin üretilmesi ve teslim sürelerinin çok hızlı olması, yeni model oluşturabilme seçenekleri sunabilmenin bizim gibi yerli markalar için bir avantaj olduğunu düşünüyoruz."
Technopc'nin masaüstü, mini PC, All in One pazarında tüm markalar içinde 2018'de pazar payı yüzde 5 civarındaydı. Şirket, 2019 yılında pazar payının yüzde 10'a çıkmasını hedefliyor.
AR-GE MERKEZİ KURACAK
Diğer yerli PC üreticilerinden Hometech de son bir yılda satışlarını yüzde 120 oranında artırdı. Şirket, kişisel bilgisayar pazarındaki payını yüzde 3,5 seviyesinden yüzde 10'a çıkardı.
Hometech CEO'su Emir Aral, "Ürünlerimiz insanların ihtiyaç duydukları temel işlevleri yerine getiren ve bunları da küçük ve hafif ebatlara sığdıran modellerden oluşuyor" diyor. Pazarın önümüzdeki dönemde stabil olacağını öngören Hometech, bu yıl mevcut rakamları korumayı hedefliyor. Şirket, 2019'da AR-GE merkezi kuracak.
İHRACAT ODAKTA
Yerli üreticiler içeride pazar paylarını artırmayı hedeflerken yurtdışına açılarak global marka olmanın yollarını da arıyor. Technopc, yurtdışı pazarlarda yeni fırsatları kovalıyor. Özellikle Orta Avrupa, Türk Cumhuriyetleri ve Afrika pazarlarını hedefleyen şirket, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ve Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) ile beraber dış pazarlara çıkmak için görüşüyor.
Hometech de tamamen milli sermaye ile dünyaya açılan bir marka olmak amacıyla çalışıyor. Geldiği noktada Ortadoğu bölgesine ihracat yapan şirket, 2019'da ihracat ağını genişletmeyi planlıyor. Bir diğer oyuncu Monster da Dubai merkez olmak üzere Arap coğrafyasına ürün gönderiyor. Kıbrıs'taki mağazasından da oradaki kullanıcılara ürünleri ulaştırıyor.
MONSTER NOTEBOOK GENEL MÜDÜRÜ
“BERLİN İLE AVRUPA OPERASYONUNU BAŞLATIYORUZ”
"Bilgisayar sektörü genel hatlarıyla dövize bağımlı olduğu için dalgalanmalardan en çok etkilenen sektörlerden biri oldu.
2018 yılı zorluklara rağmen bizim için oldukça iyi geçti. Dalgalanmaların hafiflediği zamanlarda satışlar tekrar optimum seviyeye döndü. Oyunculara ve yüksek performansa ihtiyaç duyanlara hitap ettiğimiz için diğer markalardan biraz daha farklı bir konumda bulunuyoruz.
Oyuncuların özellikle tercih ettiği bir marka olduğumuzu ve oyun pazarının da her yıl yüzde 30 büyüdüğünü düşünürsek 2019 yılının da iyi geçeceği konusunda ümitliyiz. Dubai'de bir çalışma başlatmıştık ve oradaki satışlarımız halen devam ediyor. Şimdi de global bir marka olma yolunda bir adım daha atarak yakın zamanda Berlin'de bir mağaza açacağız. Böylelikle Avrupa operasyonunu da başlatacağız."
YALÇIN YILDIRIMCASPER BİLGİSAYAR GENEL MÜDÜRÜ
“YÜZDE 30’UN ÜZERİNDE BÜYÜME HEDEFLİYORUZ”
"2018'deki ekonomik dalgalanma birçok markayı zorlasa da Casper için verimli bir yıl olduğunu söyleyebiliriz. 2017 yılında yüzde 40 oranında büyüme kaydetmiştik. 2018 yılında yüzde 20 büyümeyle devam ettik. 2019 yılında toplamda yüzde 30'un üzerinde büyüme hedefliyoruz.
Büyümenin yılın ikinci yarısından itibaren ivme kazanmasını planlıyoruz. Gelecek dönemde, yeni eklenecek yüksek donanımlı ürünlerimiz, projelerimiz ve tüketici kampanyalarımızın devamlılığını koruyarak yatırımlarımıza devam edeceğiz. Önceliğimiz ise premium ürünler olacak. Öte yandan oyun bilgisayarımız Excalibur'un hızla artan büyümesini yeni yatırımlarla destekleyeceğiz."